عکاس: علی‎اصغر صالحینام عکس: ها؟
منتقد: حمید بهنام‎فر

قابگیری «دو المان هم‎ارز» (هم‎ارز به لحاظ وسعت اشغال‎شده در قاب و مقدار توجهی که جلب می‎کنند) باعث ایجاد تبادر نگاه بین گربه و پیام نوشتاری درون تلویزیون مداربسته شده است و در یک گفتمان بینارسانه‎ای (بین رسانۀ عکس و رسانۀ تلویزیون مداربسته)، فضای عادی بیرونِ کتاب‌‎فروشی را شکسته و یک رابطۀ معنادار به لحاظ حسی-ادراکی از جنس فان و با محتوایی باز و نامحدود ایجاد کرده است.

این رابطۀ معنادار، در برش کوچکی از زمان و در کنج کوچکی از مکانِ بیرونِ کتاب‎فروشی شکل گرفته است؛ یعنی با زمان و مکان کلان در عکس روبرو نیستیم و این کوچک‌شدگی که از ماندنِ ناپایدارِ گربه در این زمان و مکان ناشی می‎شود، توان این را دارد که جانشین لحظه‎های روزمره و یکی از آنها شود. این زمان‎های کوچک در تقابل با زمان‎های کلان و همگن قرار می‎گیرند.

این لحظۀ برگزیده‎نشده (فارغ از هرگونه مقدمه و نظم برای تولید اثر هنری در معنای کلاسیک) که در قالب زیبایی‎شناسی مدرن، لابلای لحظه‎های یکنواختِ روزمره جای‎می‎گیرد، از پیش، برنامه‎ریزی نشده و مخاطب انتظارش را ندارد. حضور گربه در این مختصات روزمرگی، به زایش یک تکانۀ معناساز انجامیده است که از دنیای ابژکتیو بیرونِ کتاب‎فروشی آغاز شده، به بازنمودهای متکثر انتزاعی و سوبژکتیو در دریافت‎های متکثر گفته‎خوان (مخاطب) تبدیل شده است.

| @About_Photo_Critique

عکاس: هستی فتوتینام عکس: نگاه
منتقد: حمید بهنام‎فر

از پیش‎زمینه که خودرویی فلوشده و محو را درحال خروج از قاب نمایش می‎دهد با عبور از میان‌زمینه که در آن، مرد به خارج از قاب می‎نگرد تا پس‎زمینه که خانه‎ای قدیمی را در بر گرفته، یعنی از سطح به عمق قاب، روی محوری عمود بر سطح عکس، گویی به سوی گذشته حرکت می‎کنیم.

از این دیدگاه، سه لایۀ زمانی در عکس دیده می‎شود:
نخست، لایۀ پس‎زمینه، خانه‎ای قدیمی که یک‎دست، با رنگ آبی پوشانیده شده و این یکدستی رنگ، به این دلیل است که ساختمان در طول زمان اهمیتش را از دست داده است. به عبارت دیگر مهم نبوده که درب و اجزای درب، با رنگی دیگر پوشانیده شود، چون دوره‎اش به سر آمده است.

دوم، لایۀ میان‎زمینه، مردی میانسال، با لباسی با همان رنگ آبی و نگاهی به خارج از قاب که جهت‎گیری گفتمان را به سوی هیچ یک از المانهای عکس، مؤکد نمی‎کند. زمانِ حالِ بی‎شتاب، گویی لنگر سنگینی در گذشته دارد.

سوم، لایۀ پیش‌زمینه و خودرویی محو با همان رنگ آبی که ویژگی غالبش، آهنگ تند زمان است؛ زمانِ حال با آینده‎سوییِ پرشتاب.

مرد در میان‎زمینه، معلق بین گذشته (زمانِ مرتبط با خانۀ قدیمی) و حالِ آینده‎سوی پرشتاب (زمانِ مرتبط با خودروی درحال‎حرکتِ محوشده)، در زمانِ خودش (حال) رو به سوی جایی بی‎زمان دارد، خارج از قاب.

هم‎نشینی بردارهای مکان‎مندِ زمان بر روی المانهای عکس باعث پویایی عکس شده است و در لایه‎ای پنهان، این روایت سینماتیک عکس که در آن از موتیف تکرارشونده‎ی رنگ آبی برای اتصال لایه‌‎های زمانی عکس استفاده شده، در زمانِ اکنون مخاطب، در یک «آن» بازنمایی شده است.

| @About_Photo_Critique

عکاس: شهرزاد عمادینام عکس: -
منتقد: حمید بهنام‎فر

فرهنگ، حکومت و دین، همیشه به روشهای مختلف، بدن را تحت کنترل گرفته‎اند. به عبارت دیگر، بدن، سوژه‎ی انقیاد این سه پارادایم بوده است و برچسب‎زدن‎هایی مانند به‎هنجار/نابه‎هنجار، یکی از سیاستهای این سوژه‎منقادسازی (Subjection) بوده است. از این دیدگاه، بدن یکی از مؤلفه‎های عملکرد روابط قدرت است. می‎توان گفت، تکنولوژی قدرت، با ابزارها و روشهای مختلف، بدن سوژه‎ها را شکل می‎دهد.

در نظام سرمایه‎داری صنعتی، تولید، محور اصلی فعالیتهای جامعه بود ولی امروزه، تنظیم بدن، به محور اصلی فعالیتهای سیاسی و فرهنگی تبدیل شده است؛ شاید بتوان گفت در حال حرکت به سمت یک جامعه‎ی کالبدی و بدن-محور هستیم. در چنین جامعه‎ای یکی از معیارهای اصلی زیبایی، زیباییِ بدن است که تنظیمات آن در قالب پروژه‎های مصرف‎گرایانه و از طریق رسانه‌ها به لایه‎های جامعه تزریق می‎شود. طبق این الگوها یکی از ویژگیهای بدنِ زیبا ازبین‎بردن توده‎های چربی بدن است.

در این مجموعه عکس، بدن زنی میانسال، در قالب نگاهی فرمالیستی، در این راستا به چالش کشیده شده است. توده‎های چربی زیر پوست، همچون لایه‎ای خمیری‎شکل چین خورده است و این چین‎خوردگیها با ایجاد فرمهای منحنی‌‌شکل، برچسب‎های به‎هنجار/نابه‎هنجار را به بازی گرفته‎اند. آیا این چین‎خوردگیهای پوست زیبا هستند؟ فرمهای ایجادشده، تعریفهای معیار از زیبایی‌شناسی را هدف قرار داده‎اند و هنجارهای دیگری را از نگاهی متفاوت به نمایش گذاشته‎اند.

در این مجموعه، مسیر ساختارزدایی از زیبایی، با کانون‎زدایی از زیبایی انجام شده است. کانون زیباییِ استعلایی یعنی اندام بدون چربی و پوست بدون چروک، در عکس غایبند و چروکها و توده‎های چربی به ساختار نوی زیبایی تبدیل شده‎اند. پس کماکان در حیطه‎ی ساختارگرایی قرار داریم که ساختارزدایی شده است. از این دیدگاه با یک رویداد سلبی روبرو هستیم که هیچ ویژگی ذاتی‎ای ندارد و در دل متن یک ساختار ازپیش‎موجود، یعنی بدن زن، لانه کرده است و کانون اصلیِ موردتأییدِ عام، به سمت کانونی متفاوت و موردتأیید جامعه‎ای خاص متکثر شده است.

در برش کلوزآپ نمای روبرو از زن، ادراک، از جنس بساوایی وارد عکس شده است. نیروی ادراک بساوایی در جهت شناخت و استیلا بر ابژه‌ی بیرونی عمل می‌کند تا تولید یک هنجار زیبا‌شناختی و از این منظر، زیبایی صرفاً ایده‌ای است که از امکانات بینایی و شنوایی پدید می‌آید؛ پس در این مجموعه با مفهومی فراتر از زیبایی‌شناسی روبرو هستیم. زن، با افشاگری بدنش، افقی انتزاعی و نامفهوم از دنیایی را به نمایش گذاشته که سالها در آن زیسته است. در این برش کلوزآپ، ابعاد اروتیک این دنیا، کلیت زیبایی‌شناسی‎زدایی از بدن را زیر سایه‎ی سنگین خود قرار داده است. جهان زنانه، جهانی تنانه است.

| @About_Photo_Critique
| @Sh_ahrzad964

عکاس: سپیده کفاش نام عکس: ـــ منتقد: حمید بهنام‎فر هر چیزی که "دیده می‌شود" باید با انگاره‎های از پیش موجود در ذهن، به انطباق برسد. از این رو "دیدن" یا آن‎چه که "ادراک حسی" نامیده می‎شود در مسیر دریافت ابژه، گرفتار نوعی پیش‌داوری ذهنی است و ادراک حسی یک…