دربارۀ بعثت پیامبر اسلامﷺ

🎙️ دکتر مرضیه محمدزاده
@dr_marziehmohammadzadeh

قرآن، پيامبراکرم(ص) را به اخلاقش مي‌ستايد: "وَ إِنَّكَ لَعَلى‏ خُلُقٍ عَظيم‏"(قلم/۴) و برای او رسالت اخلاقی برمی‌شمارد: "يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ " (آلِ‌عمران/۱۶۴) و موفقيت او را به‌خاطر رفتار اخلاقی‌اش می‌داند: "فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَليظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ " (آلِ‌عمران/۱۵۹)
پس چه شده که امروز، نقش محوری و بنيادين اخلاق در بعثت رسول گرامی اسلام ناديده انگاشته می‌شود؟! چه شده که جامعه اسلامی تا اين حد به انحطاط اخلاقی دچار شده. دروغ و حرام‌خواری و تهمت رواج پيدا کرده است؟ ديروز، اسلام‌شناسان اصيل مثل علامه طباطبايی به "بعثت لاتمم مکارم الاخلاق" استناد می‌کردند و می‌گفتند: پيامبر اکرم(ص) فرمود: هدف اصلی من تربيت اخلاقی مردم است و نتيجه می‌گرفت: غايت بعثت و نتيجه دعوت خاتم الانبياء "اکمال مکارم اخلاق " است. اما امروز گفته می‌شود که پيامبران برای مسائل سياسی آمده‌اند و به‌جای اخلاق بايد در دامان ولايت قرار گرفت که نجات در آن قطعی است.
در گذشته چنين بود که در پذيرش دعوت رسول خدا(ص) اخلاق نقش اول را داشت. ابوذر برادرش را برای تحقيق از پيامبر جديد به مکه می‌فرستاد و وقتی او گزارش می‌داد که اين پيامبر به مکارم اخلاق فرا می‌خواند، ابوذر جذب اين آئين می‌شد. ابوطالب به عثمان بن مظعون می‌گفت که "مکارم اخلاق" چکيده دعوت رسول خداست. اگر امروز گمان بريم که قدرت می‌تواند خلأ اخلاق را پر کند از آن سنّت نبوی فاصله گرفته‌ايم و اشتباه معاويه را تکرار می‌کنيم.
@dr_marziehmohammadzadeh

خداوند از میان ده‌ها الگوی شاخص، قرآن‌ کریم، دو تن از آنان را به‌ گونه‌ای خاص مورد توجه قرار داده است: یکی حضرت ابراهیم(ع): «قَدْ كانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فی‏ إِبْراهیمَ وَ الَّذینَ مَعَه...‏» (ممتحنه/۴) برای شما سرمشق خوبی در زندگی ابراهیم و كسانی كه با او بودند وجود داشت...؛ و دیگری حضرت محمّد(ص): «لَقَدْ كانَ لَكُمْ فی‏ رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ یرْجُوا اللَّهَ وَ الْیوْمَ الْآخِرَ وَ ذَكَرَ اللَّهَ كَثیراً» (احزاب/۲۱) مسلّماً برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیكویی بود، برای آنها كه امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد می‏‌كنند. برای هر دو بزرگوار تعبیر «اسوه» را به‌کار برده است وجه امتیاز پیامبراکرم(ص) بر حضرت ابراهیم(ع) این است که قلمرو اسوه بودن ایشان جهانی و همگانی است و واژه «رسول‌الله» بر همین امر اشاره دارد. پیامبراکرم(ص) برای همه جهانیان در تمامی اعصار الگوی کامل است و چنین امری از عمومیت خطاب آیه کاملاً مشهود است. وجود مبارک ایشان برای هدایت عموم عالم مبعوث شده بود برخلاف رسالت سایر انبیاء که هریک برای امتی در محدوده زمانی خاص مبعوث می‌شدند. امام صادق(ع) در تبیین نقش الگو و الگوپذیری ذیل این آیه با استناد به آیه دیگر چنین می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَدَّبَ‏ نَبِیهُ‏ فَأَحْسَنَ‏ أَدَبَهُ فَلَمَّا أَكْمَلَ لَهُ الْأَدَبَ قَالَ - إِنَّكَ لَعَلی‏ خُلُقٍ عَظِیمٍ‏- ثُمَّ فَوَّضَ إِلَیهِ أَمْرَ الدِّینِ وَ الْأُمَّةِ لِیسُوسَ عِبَادَهُ فَقَالَ عَزَّ وَجَلَّ - ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا- وَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص كَانَ مُسَدَّداً مُوَفَّقاً مُؤَیداً بِرُوحِ الْقُدُسِ لا یزِلُّ وَ لا یخْطِئُ فِی شَی‏ءٍ مِمَّا یسُوسُ بِهِ الْخَلْقَ فَتَأَدَّبَ بِآدَابِ اللَّه» همانا خداوند بزرگ پیامبرش را تربیت کرد و چون تربیتش کامل شد فرمود: دارای اخلاق بزرگی هستی، آنگاه سامان‌دهی دین و ملت را به او واگذاشت تا بندگانش را رهبری کند. از این‌رو به مردم دستور داد هر چه پیامبر فرمانتان داد انجام دهید و از هرچه بازتان داشت، خودداری کنید.
مرحوم علامه طباطبایی نیز ذیل آیه چنین می‌فرماید: «یکی از احکام رسالت پیامبراکرم(ص) و ایمان آوردن شما این است که به او تأسی کنید؛ هم در گفتارش و هم در رفتارش.
با توجه به این آیه شریفه، جای هیچ‌گونه تردیدی باقی نمی‌ماند که عالی‌ترین اسوه زندگی سعادتمند، وجود نازنین ایشان است. چنان‌چه امیرالمؤمنین(ع) به وضوح به این امر اشاره می‌کنند: «وَ لَقَدْ كَانَ فِی رَسُولِ اللَّهِ ص كَافٍ لَكَ فِی الْأُسْوَة» (نهج‌البلاغه، خطبه۱۶۰) همچنین ایشان در بیانی دیگر این‌گونه تصریح می‌فرمایند: « فَتَأَسَّ بِنَبِیكَ الْأَطْیبِ الْأَطْهَرِ ص فَإِنَّ فِیهِ أُسْوَةً لِمَنْ تَأَسَّى وَ عَزَاءً لِمَنْ تَعَزَّى وَ أَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللَّهِ الْمُتَأَسِّی‏ بِنَبِیهِ وَ الْمُقْتَصُّ لِأَثَرِهِ» (نهج البلاغه، خطبه ۱۶۰) پس به پیامبرِ پاكیزه و پاک(ص) خود اقتدا كن، زیرا راه و رسمش سرمشقی است برای کسی که بخواهد الگویی داشته باشد و انتسابی است برای کسی که بخواهد (بدو) منتسب گردد و محبوب‌ترین بندگان نزد خدا کسی است که از پیامبرش سرمشق بگیرد و گام بر جای گام او بگذارد.
امیرالمؤمنین(ع) به صراحت اسوه بودن حضرت را معرفی می‎کند و محبوب‌ترین بندگان را کسانی می‌داند که خط مشی زندگی‌شان تأسی از آن حضرت باشد. چنان‌چه امام حسین(ع) در خطبه‌ای که در روز عاشورا برای اصحابش قرائت فرمودند تصریح کردند که: «لِی‏ وَ لِكُلِ‏ مُسْلِمٍ‏ بِرَسُولِ اللَّهِ ص أُسْوَةٌ» سرمشق من و هر مسلمان دیگر رسول‌الله(ص) است.
امیرالمؤمنین(ع) در جایی دیگر فرمود: «دوست محمّد(ص)، كسی است كه خدا را اطاعت كند، هرچند نسبش به محمّد(ص) نرسد و دشمن محمّد(ص) كسی است كه خدا را نافرمانی كند، هرچند خویشاوند نزدیك محمّد(ص) بُوَد.» (نهج البلاغه، حکمت ۹۶)
اخلاق از چنان ظرفیت بالایی در جذب افراد برخوردار است که از اخلاق نبوی به عنوان معجزه دوم خاتمیت نام می‌برند. معجزه‎ای که منزلتی فروتر از قرآن و فراتر از سایر معجزات را به خود اختصاص داده است.
@dr_marziehmohammadzadeh

خدایا،
آغازی که تو صاحبش نباشی چه امیدی ست به پایانش؟
پس روزم را با نام تو آغاز می‌کنم.
@dr_marziehmohammadzadeh

خدایا،
میان تمام تلاطم های زندگی
فقط همین بس که می دانم
هستی . . .
همیشه . . .
همین جا . . .
درست در کنار من !
@dr_marziehmohammadzadeh

ما خلق شده ایم تا:
دوست بداریم،
ببخشاییم ،
و خدمت کنیم.
همیشه به دیگران فرصت دهیم، حتی اگر از این فرصت استفاده نکردند.
مهربان باشیم، حتی اگر فکر می کنیم دیگران لیاقتش را ندارند.
زیرا که ما نیز بسیار بسیار این لیاقت را نداشته ایم اما پروردگار به ما فرصت داده.

در ابعاد کوچک، خدای گونه رفتار کنیم.
@dr_marziehmohammadzadeh

ای بهترین رنگ و بو،

جامه‌ی بندگی ات شرافتی است بر تن و جان هر
جنبنده ای،
این رخت فاخر را بر قامت ما بپسند
و زیبنده‌ی شکوهش فرما!

بهتررین رنگ و رایحه در عالم از آنِ توست،
پس جان و جهان ما را به رنگ و بوی خویش بیارای تا
اهل سعادت گردیم.
@dr_marziehmohammadzadeh

دریغا که مردم در بندِ آن نیستند که چیزی بدانند،
بلکه در بندِ آن‌اند
که خلق در ایشان اعتقاد کنند که (ایشان) عالِم‌اند.
عین القضات ِهمدانی،
@dr_marziehmohammadzadeh

صبح عزیزانم بخیر

از قانون بالُن استفاده کنید،
هرچیزی که به دَرد بُخور نیست را دور بریزید تا
اوج بگیرید...!
@dr_marziehmohammadzadeh

آدم‌های صبور یکباره ترکتان می‌کنند
آن هم وقتی که سخت مشغول اولويت های غير از آنها هستيد!
با یک لبخند سرد برای همیشه می‌روند و جای خالیشان برای همیشه یخ می‌بندد.
آدم هایی که صبور هستند شاید بودنشان خیلی معلوم نشود،
اما نبودنشان زجرآور است.
@dr_marziehmohammadzadeh