ترکی قزلباش یا ترکی عجمی نیای ترکی آذری و قشقایی بود. در برابر این شاخه زبان ترکی جغتایی (آسیای میانه) و ترکی رومی (آناتولی) تعریف می‌شده است.

به نظر می‌رسد نیای شاخه زبان ترکی خراسان و رامیان هم قزلباشی است لکن در مراوده با ترکی جغتای و ترکمنی قرار داشته است.

در میان انواع گویش‌ها و لهجه های ترکی خراسان، ترکی رامیانی بیشترین شباهت را با ترکی سبزوار و اطرافش دارد.

ایندی ک یوٌقدرانّق
ماغازا بوٌش
خدده‌ده هئش کیم یوٌق
قورغوشوم‌لیئن آسمان- سوٌیوٌق اوٌلدوٌ.

ایندی ک یوٌقدرانّق
ئو‌دن سس گلمی
اوٌتاق‌لارا یئل گئرمی
یادنّق ساریٌ بلکه‌له‌لیئن قچنّق تئینده سس بئری

ایندی ک یوٌقدرانّق
من یوٌقدرام
بیز یوٌقدراق
موٌن‌نان برئ هئش زاد دؤنن‌لیئن اوٌلماس.

سوسوقدوٌم.
گئددئم گُله سو اییچدئم، کپئرک سوسوقدوٌم.

آجقدم.
گئددئم آیِشا آرپا یونوٌ آلدم چرک ئددئم یئدئم، کپئرک آجقدم.

گؤنوُ گرمییدئم.
گئددئم قلعه مراننّق اؤستؤنه، گؤنوُ پئرقاسم‌انان بلنجرئنّگ آراسنداکیٌ بئر چل‌ده گُردُم.

دونیانیٌ گرئ‌بیلمییدئم.
گئددئم باشقا یئرلره باش ووردوٌم، یئنه قایددِم چایلاغیٌ گُردُم گُزُم آچِلدیٌ. آچدِم گُزُموُ یئنه اوٌتوٌران قررئ‌لره فلکه‌ده گُردُم.

٣اسفند/۲۱فوریه
انه دیلینّگ گؤنُن‌نان توروم

داستانک

• فارسی
  ارزش کوشش آهسته آهسته به دست خود:
  مردی در بیابان گنجی پیدا کرد. با خودش گفت: «اگر زحمت حمل و نقل آن را خودم به دوش بکشم یک عمر طول می‌کشد و مقدار کمی از آن را می‌توانم جابجا کنم پس بهتر است که چند کارگر بیاورم و چند چهارپا کرایه کنم و همه را یک دفعه به خانه ببرم».
  پس به این روش عمل کرد و بارها را قبل از خودش راهی نمود. کارگران مصلحت را در آن دیدند که گنج را به خانه خود ببرند. وقتی که آن خردمند (!) به خانه رسید از آن گنج در خانه‌اش چیزی ندید و پشیمان شد.

• ترکی
  اُز اَلئنه یُواش یُواش تِلاش دَگَرئ:
  بئر گؤن بئر کیشئ چُللرده طِلا داپدیٌ. «اُزُم گُتَرسَم بئر یا‌ش چَکئلئب، بئر آزِنیٌ گُتَرئ‌بیلَرم. نَچئ قولو گُتئررم، نچئ دنه یولاق کرای ئدرم بئر دم تامامنیٌ ئومه ئرترم» اَر اُزُنه دئدئ.
  بئله‌ ئدئب، گؤجلرئ اُزُن‌نَن ییلک یوٌلا سالدیٌ. قولولا مصلحتئ طلالاریٌ اُز ئولرئنه ئلتمه‌ده گُردئله. اوٌ عقئللئ کیشئ (!) ئوئنه یئتَنده طلاریٌ داپمادیٌ، پئشمانا قالدیٌ.

#ضرب_المثل

یاز اَگئردئم، قِش اَگئردئم، بئر تاممانلِق بئز اگئردئم.
Yaz ägerdem, qış ägerdem, ber tammanlıq bez ägerdem.

ترجمه: بهار رشتم، زمستان رشتم، به اندازه یک پارچه دوخت شلوار رشتم.

مفهوم: خطاب به انسانهایی که به اندازه تلاش‌شان عایدی و نتیجه ندارند.

تو ترکی به بچه گاومیش چی میگن؟

سونا در ترکی به چجور اردک یا مرغابی گفته می‌شه؟

آش جو چجوری پخته می‌شه؟

آش برنج چجوری پخته می‌شه؟

کدو تنبل به ترکی رامیانی چی میشه ؟

الف. خئیوه‌لئ کدئ
ب. خئیور کدئ