علیرضا خزائی فارغ‌التحصیل جامعه‌شناسی فرهنگی از دانشگاه علامه طباطبائی است و رساله‌ی دکتری خود را به مطالعه‌ی گذار به سرمایه‌داری در ایران قاجاری اختصاص داده است. این رساله که مبنای دوره‌ی آموزشی فعلی قرار گرفته است به زودی در قالب کتاب نیز منتشر خواهد شد و قرار است نخستین مجلد از مجموعه‌ای باشد که به مطالعه‌ی گذار به سرمایه‌داری در ایران (از دوران قاجار تا پهلوی) می‌پردازد. خزائی هم‌چنین به ترجمه‌ی آثاری در زمینه‌ی تحولات سنت ماتریالیسم تاریخی و مطالعات موسوم به بحث گذار به سرمایه‌داری نیز پرداخته است. ملاحظاتی درباره‌ی مارکسیسم غربی از پری اندرسون، نقدی بر مارکسیسم نواسمیتی از رابرت برنر (ترجمه به همراه محمدصادق فلاح‌پور)، غرب چگونه حاکم شد: خاستگاه‌های ژئوپولتیک سرمایه‌داری از الکساندر آنیه‌واس و کرم نیشانجی‌اوغلو، در مسیر ماتریالیسم تاریخی از پری اندرسون، سپیده‌دمان همه‌چیز: تاریخ جدید نوع بشر از دیوید گریبر و دیوید ونگرو (ترجمه به همراه حسن مرتضوی و مهدی صابری) از آن جمله‌اند.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses

درسگفتار (حضوری، آنلاین و آفلاین)
بحثِ گذار به سرمایه‌داری؛
۱-مناقشه‌ی داب-سوئیزی
به‌هدایت علیرضا خزائی
۴ جلسه‌
از ۲۹ بهمن ۱۴۰۳
‌یک‌شنبه‌ها ۱۹ تا ۲۱

بحث موسوم به «گذار به سرمایه‌داری» به صورت مستقیم و بی‌واسطه، بحثی تاریخی است که در نخستین سال‌های پس از جنگ جهانی دوم در میان نظریه‌پردازانی نظیر موریس داب، پل سوئیزی، رادنی هیلتون و دیگران درگرفت. بااین‌همه، دلالت‌های متنوعی که این بحث در حوزه‌های مختلف به همراه دارد، به‌هیچ‌وجه به دغدغه‌ای به‌اصطلاح «تاریخی» (مربوط به گذشته) منحصر نمی‌شود، بلکه این بحث، پیش از هرچیز، بحثی بود درباره‌ی ماهیتِ خود سرمایه‌داری، و متعاقب آن، کیفیت هرگونه گذار تاریخیِ آتی از آن. به بیان دیگر، این که سرمایه‌داری چیست، دربردارنده‌ی چه فرایندهایی است و چگونه مستقر شده است، نقش مهمی در درک این مسئله دارد که سرمایه‌داری چه نیست (و چرا روایت‌های ایدئولوژیک از برآمدن آن خطا هستند) و چگونه می‌تواند نباشد.

در این دوره قصد داریم به‌طور مشخص به بررسی زوایای مختلف دور نخست این بحث‌ها بپردازیم که عمدتاً حول مناقشه‌ی دو نظریه‌پردازی عمده، یعنی موریس داب و پل سوئیزی، شکل گرفته است. از همین‌رو، پس از بررسی‌هایی مقدماتی پیرامون درک خود مارکس از فرایند گذار به سرمایه‌داری، طی جلسات مختلف به روشن ساختن زوایای گوناگون این مناقشه میان دو نظریه‌پرداز مذکور خواهیم پرداخت و به این ترتیب، امکانی فراهم می‌شود تا در دوره‌های آتی به بررسی تحولات اخیر این بحث (مشخصاً «بحث برنر» و ملحقات آن) بپردازیم. چنان‌که خواهیم دید، صبغه‌ی تاریخی این مباحث، به‌هیچ‌وجه به معنای منحصر ماندن در «گذشته» نیست و ضرورتاً «اکنون» و «آینده» را نیز دربرمی‌گیرد.

جلسه‌ی اول: سیر تحول تلقی مارکس از گذار به سرمایه‌داری

در این جلسه به بررسی روند شکل‌گیری و تحولات درک مارکس از زوال فئودالیسم و برآمدن سرمایه‌داری می‌پردازیم و خواهیم دید که به چه معنا می‌توان در معنایی کلی از دو مدل کلی «گذار» در مارکس جوان و بالیده سخن گفت. علاوه‌براین، بررسی خواهیم کرد که چرا در مدل پخته‌تر و پرورده‌تر گذار نزد مارکس بالیده، کماکان شاهد زوایا یا سویه‌هایی مناقشه‌برانگیز هستیم که نشان از باقی‌ماندن ته‌نشست‌هایی از تلقی قدیمی او از بحث گذار است.

جلسه‌ی دوم: ملاحظات نظری موریس داب در باب گذار

در این جلسه به‌طور مشخص درنگی کمابیش طولانی خواهیم کرد بر مقدمه‌ی اثر مهم داب، یعنی «مطالعاتی در زاد و رشد سرمایه‌داری». علت درنگ و تأمل به‌ظاهر بیش از حد بر این مقدمه آن است که گرانیگاه‌هایی که داب در این مقدمه به آن‌ها می‌پردازد، عملاً مختصات آتی بخش عمده‌ای از مباحث مربوط به «گذار» را (حتی در دوره‌ی دوم این بحث، موسوم به «بحث برنر») شکل می‌دهد. علاوه‌براین، داب در این مقدمه گریزهایی انتقادی به اقتصاد جریان اصلی و تلقی‌اش از سرمایه‌ می‌زند که بدون‌شک دلالت‌های نظری ـ سیاسی مهمی با خود به همراه دارد.

جلسه‌ی سوم: درک داب از زوال فئودالیسم و گذار به سرمایه‌داری

در این جلسه استخوان‌بندی اصلی مطالعه‌ی تاریخی داب را بررسی می‌کنیم: مباحثی نظیر تمایز میان زوال نظام سرف‌داری و زوال فئودالیسم؛ اهمیت «به اصطلاح» در «به اصطلاح انباشت بدوی»؛ نقش سرمایه‌داری تجاری در گذار و ...

جلسه‌ی چهارم: بررسی مناقشه‌ی داب ـ سوئیزی

در این جلسه، اگرچه تمرکز اصلی‌مان به مجادلات نظری میان داب و سوئیزی است، نگاهی کلی‌تر به سایر مشارکت‌کنندگان در این بحث (کسانی نظیر کریستوفر هیل، تاکاهاشی، رادنی هیلتون و ...) نیز می‌پردازیم و خواهیم دید که چرا دسته‌بندی سفت‌وسخت این متفکران به دو گروه کاملاً متمایز امکان‌پذیر نیست. سویه‌ی مهمی که این نکته بر ما آشکار می‌کند، هم‌چنین بیانگر معضل مهمی در هرگونه «مطالعه‌ی تاریخی» است، همانا معضل پژوهش تجربی انضمامی و صورت‌بندی آن در قالب انتزاعی نظریه.

درباره‌ی مدرس👇

درسگفتار (آنلاین و آفلاین)
اقتصاد سیاسی فضا؛
رویه‌های قلمروسازی و قلمروزدایی در شهرهای ایران
به‌هدایت احمد یزدانیان
۴ جلسه‌
از ۲۷ بهمن ۱۴۰۳
‌شنبه‌ها ۱۸ تا ۲۰

اگر برنامه‌ریزی را به‌مثابه عقلانیت تنظیم‌کننده‌‌ی روابط در نظر بگیریم، آن‌وقت هر شکلی از برنامه‌ریزی در شهرها خواه‌ناخواه به منازعات فضایی پیوند خورده است. اقتصادسیاسی، روزنه‌ای است که برای ما مناسبات نامرئی فضا را رویت‌پذیر می‌کند. اگرچه می‌دانیم هر شکلی از دیدن هم‌زمان که امری گفتمانی است، اساسا مسأله‌ای روش‌شناختی نیز هست. تجربه‌های فضایی، میانجی‌هایی‌اند که به‌گونه‌ای روش‌مند می‌توانند پیش‌انگاره‌های ذهنی ما را نسبت به روابط انضمامی فضا به پرسش بکشند.

در این دوره تلاش می‌کنیم از خلال خوانش اقتصادسیاسی و به‌واسطه برخی از طرح‌های توسعه شهری به تحلیل منازعاتی بپردازیم که در فضا بین بازیگران مختلف شکل می‌گیرد. هدف از چنین مواجه‌ای درک رویه‌های تضاد منافع بازیگرانی است که در ساحت سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و مدیریت شهری وجود دارند. به‌واقع درک و دریافت توپوگرافی چندسطحی طرح‌ها و برنامه‌های شهری در این سطوح می‌تواند به شناخت دقیق‌تر کنشگران شهری و اجتماعی از مناسبات و روابط تعیین‌کننده در هرکدام از سطوح نام‌برده کمک کند. آنچه از آن تحت‌عنوان اکتیویسم شهری یاد می‌شود به‌واقع حاصل فهم درون‌ماندگار مجموعه روابط برسازنده‌ای است که در فضا جریان دارند. 

جلسه‌ی اول: ده‌ونک: رویه‌های برون‌رانی و سلب‌مالکیت
جلسه‌ی دوم: طرح توسعه دانشگاه تهران: مکانیسم‌های قدرت و مقاومت در فضا
جلسه‌ی سوم: طرح توسعه‌ی محله‌ی نفرآباد: منازعات گفتمانی و اعیانی‌سازی
جلسه‌ی چهارم: کنشگری شهری: استراتژی‌ها و روش‌ها

احمد یزدانیان دانش‌آموخته شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس است. پژوهش‌های او بیشتر از منظر اقتصادسیاسی فضاست. او و از همین زاویه در جایی که فرم و کالبد آرام و بی‌نزاع به نظر می‌رسد، به بررسی مجموعه روابط و نیروهای برسازنده‌ای بپردازد که به شیوه‌های مختلفی در لایه‌های زیرین فضا جریان دارند. او درحین تحصیل وارد قلمروی حرفه‌ای شد و آنچه در دانشگاه آموخته بود را در معرض آزمون و امتحان قرار داد. در فرایند کار، چندسالی نیز در دفاتر خدمات نوسازی در محلات جنوب تهران به‌‌عنوان کارشناس شهرساز و کارشناس اجتماعی مشغول به کار شد. به تعریف‌ خودش آنچه تاکنون آموخته است، متعلق به تجربه‌های فضایی این دوره بوده که تا به امروز با تجربه‌های فضایی متعددی هم‌پیوند شده است. اجتماعات محلی، نوسازی شهری، سلب‌مالکیت و برون‌رانی، تبارشناسی و سکونتگاه‌های غیررسمی از جمله موضوع‌های مورد پژوهش وی هستند. او در مقاله‌ای با عنوان «فضا را چگونه بخوانیم؟‌ از خوانش پدیدارشناسانه تا خوانش انتقادی فضا»، از نگاه اقتصادسیاسی به ناتوانی‌های نگاه پدیدارشناسانه و غالب شدن این نگاه در میدان دانش شهرسازی ایران می‌پردازد و برای فهم‌ منازعات‌ موجود در فضا به نوعی از نگاه انتقادی فرامی‌خواند.

علاوه بر این «نوسازی یا برون‌رانی؟» یکی دیگر از پژوهش‌هایی است که به دنبال تجربه‌های کاری در محلات جنوب تهران انجام داده است. وی در این نوشتار به نقد سازوکارهای نوسازی شهری که منتهی به انواع مختلف برون‌رانی‌ و سلب‌مالکیت‌ می‌گردد، پرداخته است. «دگرگونی باغات شهری: نئولیبرالیسم و تضادهای کاربری زمین در باغات قصردشت شیراز» نام پژوهشی است که او در آن تلاش کرده ضمن ترسیم رویه‌های تاریخی تغییرکاربری باغات قصردشت در شیراز، به تبیین سازوکارهای آسفالته شدن و باغ‌زدایی در آنجا بپردازد. درحال حاضر او بیشتر مشغول «تنظمیات فضایی و نوسازی شهری در ایران؛ تولد بافت‌های مسأله‌دار با تأکید بر شهر تهران» است. در این پژوهش هدف نشان دادن شیوه‌های مختلف تنظیمات فضایی و تبیین فرایند تاریخی فضامندشدن سیاست‌های نوسازی شهری از مقیاس کلان تا مقیاس خرد محلی در شهر تهران معاصر در سال‌ها ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ است.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses

درسگفتار (حضوری، آنلاین و آفلاین )
زنانگی، جنون، تجزیه و مرگ
به‌هدایت سید مهدی یوسفی
۴ جلسه‌
از ۱۴ آذر ۱۴۰۳
چهار‌شنبه‌ها: ۱۸:۳۰ تا ۲۰:۳۰

شکل‌گیری دولت-ملتِ مدرن مستلزم نظم‌بخشی‌ها و منضبط‌کردن‌های متعدد و چندلایه‌ای بود که به تدریج نظم دولتی را مستقر کرد. بخشی از این نظم‌بخشی‌ها از طریق ایجاد هراس‌هایی ممکن شد که همسویی‌ها، سنگربندی‌ها و انتظام و مراقبت را ضروری جلوه می‌دادند. آیا می‌توانیم تاریخ شکل‌گیری دولت ملی را بر اساس این هراس‌ها بخوانیم؟ اگر متراکم‌ترین لحظه‌های این نظم‌یابی جدید یعنی فاصله‌ی دو جنگ جهانی را در نظر بگیریم، به نظر می‌آید زنانگی‌هراسی، مجنون‌هراسی، تجزیه‌هراسی و مرگ‌هراسی یا ترس از زوال تمدنی مهم‌ترین این هراس‌ها بوده‌اند. در این میان شاید آخرین هراس به نوعی تجمیع تمامی هراس‌ها بود.

در این دوره‌ی چهار جلسه‌ای از خلال بعضی متون مؤثر یا بازنماینده در این هراس‌افکنی، به این چهار محور شکل‌گیری نظم جدید دولت می‌پردازیم، یا درواقع تلاش می‌کنیم ارتباط این موضوعات را در سه جلسه‌ی آغازین تحلیل کرده و تجمیع آن‌ها در موضوع هراس از زوال دولتِ ملی را در آخرین جلسه بررسی کنیم. هیچ‌یک از این جلسات بررسی دقیق و جامع موضوع خاص خود نیستند و بعضی متون و اسناد مرتبط را در دل طرح کلی جلسه به بحث می‌گذارند.

جلسه‌ی اول:
هراس از زنانگی که در نهایت به سازمان‌دهی مردسالارانه‌ی فضای سیاسی و به تفکیک فضاییِ تولید و بروز زنانگی انجامید، کهن‌ترین و عمیق‌ترین هراسِ برسازنده‌ی دولت-ملت در ایران بوده است. هراسی که ریشه در اواخر عصر صفوی داشت، و در پیوندی که از آن زمان با امر دینی و منازعات تمدنی پیدا کرد تحول یافت و در اواخر دوره‌ی قاجار به شکل ایده‌های سیاسی مشخصی برای سازمان‌دهی فضای دولت بدل شد. در اولین جلسه تلاش می‌کنیم با برجسته کردنِ لحظاتی از این هراس‌افکنی به این موضوع بپردازیم که دیسیپلینه‌کردن زنان چه نقشی در شکل‌گیری دولت-ملت در ایران داشته است.

جلسه‌ی دوم:
مواجهه با جنون یا اشکال مختلف اقدامات و کنش‌های جنون‌آمیز، در دوران مظفرالدین‌شاه آغاز شد، اما در فاصله‌ی دو جنگ جهانی بود که تنظیم فضایی دیوانگان و موضوع جنون و ارتباط آن با نظم اجتماعی به بخشی تعیین‌کننده از تعریف عقلانیت و تجدد بدل شدند. در دومین جلسه می‌پرسیم هراس از جنون و سازمان‌یابی مجانین در این بازه‌ی زمانی چگونه با شکل‌گیری نهادهای جدید دولتی گره خورد و نقشی تعیین‌کننده در تشکیل سیاست‌های شهری، بهداشتی، حقوقی و تربیتی داشت و چگونه مفهوم نظم و عقلانیت را به یکدیگر مرتبط ساخت.

جلسه‌ی سوم:
شکل‌گیری نیروی نظامی و اقتدارگرایی در دوران پس از مشروطه در دل انضباطی تمرکزگرا مشروع می‌شد و این مشروع‌شدن نیازمند هراس‌افکنی از تجزیه بود. تجزیه‌هراسی به عنوان بخش محوری نظام تمرکزگرا در ایران چه نقشی در این دوران بازی کرد و چگونه دیسیپلینه‌کردنِ فضای سرزمینی با هراس از تجزیه گره خورد؟ چگونه سیاست‌های سرکوب و امنیتی‌سازی از طریق این هراس به خود مشروعیت می‌بخشیدند و این تجزیه‌هراسی چه سیاست‌هایی را برای بخش‌بندی اجتماعی و انتظام‌بخشی‌های متفاوت اما مکمل در پهنه‌ی سرزمینی ممکن کرد.

جلسه‌ی چهارم:
از اوایل دوران قاجار موضوع ترس از زوال تمدنی و دینی به موضوع بحث در ایران بدل شد که در نهایت توانست ایده‌ی پیشرفت یا نظام سیاسی عقلانی و متمرکز را مشروع جلوه دهد. در جلسه‌ی پایانی به این موضوع می‌پردازیم که چگونه حکم‌رانی جدید به عنوان راه حلی برای فرار از مرگ تمدنی مطرح شد و چگونه به این معنا زمانی سیاسی شکل گرفت که در آن آینده و شتاب جهان جدید دلهره‌هایی بنیادین ایجاد می‌کردند که خصوصاً در اواخر عصر قاجار تحولاتی شتابان پیدا کرد و در نهایت تمامی هراس‌های پیشین را برای مواجهه با دیگریِ قاتل، یا «غرب» بسیج کرد.

سیدمهدی یوسفی دانش‌آموخته‌ی علوم اجتماعی و اندیشه‌ی سیاسی است. موضوع اصلی رساله‌ی دکتری او ساخت فضایی و زمانی دولت جدید در ایران و فضازمان سیاست در عصر قاجار بوده است و از سال ۱۳۹۵ در دانشگاه علامه‌ی طباطبایی و دانشگاه علم و فرهنگ به تدریس نظریه‌ی جامعه‌شناسی، روش‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی پرداخته و هم‌چنین در آموزشگاه‌های آزاد کارگاه‌ها، دوره‌های متن‌خوانی و درسگفتارهایی درباره‌ی اندیشه‌ی سیاسی و تاریخی ارائه کرده است. او در سال‌های اخیر کتاب‌ها و مقالاتی درباره‌ی شکل‌گیری نهادهای سیاسی، علمی، رفاهی منتشر کرده و عضو هیأت ویرایشی مجموعه‌ی تاریخ انتقادی نشر گام نو بوده است.

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
www.bidar.school
[email protected]
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی

من به عنوان کسی که در شهری زلزله‌زده متولد شده‌ام چنین وضعیتی را تجربه کرده‌ام. شهر طبس نه تنها مانند همه شهرهای دیگر ایران در بهمن ۵۷ انقلاب را تجربه کرد بلکه چندماه قبل در شهریور همان سال با زلزله‌ای بزرگ فروریخته بود. تفاوت‌هایی که در طول سالیان بین خاطرات مردم و روایت‌های رسمی می‌دیدم تبدیل به مسئله یا سرخطی برای پیگیری داستان خاطره شهر قبل شد. در این کار من به سراغ بررسی تاثیر خاطره رفتم تا بلکه بتوانم تفاوت روایت‌ها را درک کنم. اینکه ببینم چطور خاطره مردم از شهر قبل از زلزله می‌تواند عاملیت داشته و موجب کنشگری مردم شود و در طرف مقابل کم‌رنگ‌شدن خاطره چه تاثیری می‌تواند داشته باشد.
برای پاسخ به این دو سوال یعنی چگونگی تاثیر خاطرات و دیگری چگونگی تغییر خاطرات به دنبال نقاط پررنگ موجود در خاطرات مردم از شهر رفتم. اینکه چگونه در زمان بازسازی خاطره شهر نمایان شده است و دیگر اینکه اکنون چگونه مردم گذشته را و ساخت شهر را به یاد می‌آورند.
من داستان شهری را که در آن زندگی کرده‌ام از لحظه‌ی ویرانی‌اش تعریف می‌کنم تا ببینم چگونه گذشته توانسته است حال و آینده شهر را تغییر دهد و در مقابل نیز چگونه الزامات حال و آینده توانسته‌اند گذشته و خاطره را تغییر دهند و در نهایت چه نیروها و عواملی در این میان موثر بوده‌اند.

زهرا عمادحقی متولد سال ۱۳۶۲، در طبس به دنیا آمده و بزرگ شده است. او فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی طراحی صنعتی از دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی از دانشگاه علم و فرهنگ است.

?جهت ثبت‌نام و کسب اطلاعات بیشتر به آیدی زیر پیام دهید:
@public_yekchand

?حلقه‌ی مطالعاتی یک‌‌چند
@halghe_yekchand

?مدرسه هنر و ادبیات بیدار
@bidarschool
@bidarcourses

?آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی

رویه‌ی غالب در آکادمی علوم اجتماعی ما چنین است که موضوع‌های مورد بررسی نه به‌عنوان برآیندهای احتمالی و یکه‌ی یک منظومه‌ی تاریخی-اجتماعی خوانده و تحلیل، بلکه به ابژه‌های آزمون نظریه‌های عام و جهان‌شمول فروکاهیده می‌شوند. برخلاف این رویه، نویسندگان ما تلاش کرده‌اند – مستقل از میزان موفقیت – در مواجهه‌ی مسئله‌مند با موضوع مورد بررسی چهارچوبی نظری و روشی در خدمت تحلیل تاریخی و انتقادی آن اتخاذ کنند.
جز در مورد زهرا عمادحقی که من راهنمای رساله بودم، در سه مورد دیگر نقش مشورتی غیررسمی داشته‌ام. این مشاوره‌ی غیررسمی در چهارچوب دو دوره کارگاه پایان‌نامه ممکن شد که من به همراه چند نفر از همکارانم در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ برگزار کردیم. در این کارگاه‌ها ما (برگزارکنندگان و شرکت‌کنندگان) از منظری تاریخی-انتقادی به بررسی جمعی پایان‌نامه‌ها که در مراحل مختلف انجام قرار داشتند، می‌پرداختیم.

این جلسات بی‌شک وجه آموزشی متفاوتی از کارگاه پایان‌نامه دارد. شرکت‌کنندگان مخاطب پایان‌نامه‌هایی قرار می‌گیرند که به سرانجام رسیده‌اند. بااین‌حال امیدواریم تجزیه‌وتحلیل انتقادی پایان‌نامه‌ها افق‌های پژوهشی جدیدی برای شرکت‌کنندگان بگشاید. بی‌شک مطالعه‌ی پیشاپیش پایان‌نامه‌ها نقشی تعیین‌کننده در نزدیک‌شدن به این هدف دارد.

لیست رساله‌ها:
زهرا عمادحقی: نسبت بین خاطره جمعی و ساخت شهر: خاطره و نوستالژی در طبس/ ۱۳۹۶
 آیلا عراقی: تبارشناسی جنبش زنان در ایران در دهه ۸۰ ‌ شمسی/۱۳۹۹
شایان محمدی: فضامند شدن کودکی در ایران؛ دوران پهلوی اول/ ۱۴۰۱
حامد عسکری: بررسی تاریخی درهم‌تنیدگی پیوندهای خویشاوندی و مناسبات سیاسی مدرن در استان کهگیلویه و بویراحمد/۱۳۹۹

ابراهیم توفیق متولد  آبادان در ۱۳۳۸، از دانشگاه گوته‌ی فرانکفورت با درجه‌ی دکترا در رشته‌ی جامعه‌شناسی دانش‌آموخته شد. پایان‌نامه‌ی دکتری او با عنوان «مدرنیزاسیون و حاکمیت پسااستعماری در ایران؛ رساله‌ای در باب دولت» می‌کوشد با تمرکز بر برهه‌ی زمانی پس از مصدق که خود آن را آغاز مرحله‌ای متداوما پسااستعماری می‌خواند، رویکردی تازه به توسعه‌ی دولت و اقتصاد سیاسی ایران تحت حاکمیت سلسله‌ی پهلوی عرضه کند. توفیق در بازگشت از آلمان در دهه‌ی هشتاد شروع به تدریس در دانشگاه‌های علامه طباطبایی، تربیت‌مدرس و علم فرهنگ نمود و همراه با نسل تازه‎‌ای از پژوهشگران جامعه‌شناسی و مطالعاتِ فرهنگی انتشار مجموعه کتب تاریخ انتقادی را آغاز کرد که جلد نخست آن تحت عنوانِ «نامیدن تعلیق» در سال ۱۳۹۸ منتشر شد. از دیگر آثار او می‌توان به «درباره‌ی نظام دانش»، «بازآرایی امپراطوری: چشم‌اندازی به اقتصاد سیاسی دولت مدرن در ایران» اشاره کرد.

?جهت ثبت‌نام و کسب اطلاعات بیشتر به آیدی زیر پیام دهید:
@public_yekchand

?حلقه‌ی مطالعاتی یک‌‌چند
@halghe_yekchand

?مدرسه هنر و ادبیات بیدار
@bidarschool
@bidarcourses

?آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی

درسگفتار (حضوری، آنلاین و آفلاین)
نقد اقتصاد سیاسی:
هم‌زیستی استثمار و ستم
به‌هدایت پرویز صداقت
طول دوره: ۴ جلسه‌ی ۲ ساعته
شروع دوره: ۲۸ شهریور‌ماه ۱۴۰۳
‌‌‌‌‌چهارشنبه‌ها ۱۸:۳۰ تا ۲۰:۳۰

این سلسله درس‌گفتار در پی طرح شناخت روندهای اصلی پیکره‌بندی طبقاتی در ایران معاصر با توجه به روندهای درهم‌تنید‌گی استثمار و انواع ستم در جامعه‌ای آکنده از انواع تناقض‌ها و تضادهای اجتماعی است. طرح نظام‌مند این مسأله، مستلزم آگاهی از روش‌شناسی نقد اقتصاد سیاسی و آشنایی با مفاهیم پایه‌ای آن است. ازاین‌رو، در خلال این درس‌گقتار، روش‌شناسی مارکس و، در چارچوب پرسش اصلی مطروحه، مفاهیم پایه‌ای نقد اقتصاد سیاسی، نظیر کالا و تولید کالایی، ارزش اضافی و ارزش، انباشت سرمایه و نظم ارزش‌افزای سرمایه‌داری، انباشت بدوی و تصاحب فرا-اقتصادی، طبقات اجتماعی، سرمایه و جناح‌بندی‌های درونی آن،...  تشریح می‌شود. تلاش می‌کنیم آشنایی با این مفاهیم پایه با توجه به نمونه‌ی تجربی مورد بررسی، یعنی روابط قدرت در ایران معاصر صورت ‌پذیرد.

پرویز صداقت، متولد ۱۳۴۵، اقتصاددان، پژوهشگر اقتصاد سیاسی، نویسنده و مترجم است. او سردبیری روزنامه‌های «سرمایه»، «ماهنامه بورس» و «فصلنامه حسابدار رسمی» را بر عهده داشته‌است و اکنون سردبیر مجله‌ی نقد اقتصاد سیاسی‌ست. پرویز صداقت تا به امروز مقالات و کتاب‌های متعددی از جمله از حق به شهر تا شهرهای شورشی (دیوید هاروی)، اقتصاد سیاسی؛ طبقه و دولت در سرمایه‌داری (فرهاد نعمانی و سهراب بهداد)، گذار از سرمایه‌داری (سعید رهنما)، را به زبان فارسی ترجمه کرده‌است.                   

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses

کارگاه حضوری
کارگاه «تئاتر اصوات»
به‌هدایت وحید افتخارحسینی
طول دوره: ۳ جلسه‌ی ۴ ساعته
سه‌شنب ۶، چهارشنبه ۷ و پنجشنبه ۸ شهریور، ۱۰ تا ۱۴

ترکیب واژگانی «تئاتر اصوات» بر خاصیتی فرازبانی از تجربه‌ی انسانی دلالت دارد، جایی فراتر از تعاریف و مرزبندی‌های زبانی که تجربه‌ی انسانی را به جزیره‌هایی دورافتاده از هم بدل کرده و یکپارچگی طبیعی‌اش را زیر آب‌های تاریخ پنهان ساخته است. در تعریفی مبهم از «تئاتر اصوات» می‌توان گفت که نه یک روش است و نه یک سبک، بلکه یک منش (Attitude) است. در این منش، زمان‌مند و مکان‌‌مند بودن تجربه‌ی حسی بسیار حائز اهمیت است. زبانی را تصور کنید که در آن هیچ کلمه‌ای تکرار نمی‌شود و برای تعریف یا نام‌گذاری هر چیزی، یا برای بیان حالات، عواطف و احساساتمان هر بار از کلمه‌ای استفاده می‌کنیم که قبلا هرگز به‌کار نرفته و پس از آن هم تکرار نخواهد شد. بنابرین در جریان زایش یک تجربه، با عناصر تشکیل‌دهنده نه در مقام «فاکتورها» بلکه در مقام «دینامیک‌ها»یی روبرو می‌شویم که هر بار چیز دیگری هستند و طیف گوناگونی از ادراکات حسی را درمی‌نوردند. اگر این ویژگی زمان-مکان‌مند بودن را در درون یک «تجربه» در نظر بگیریم چیزی که به نظر ثابت و منجمد به نظر می‌رسید زنده و پویا می‌شود. شاید این ویژگی چندحسی بودن و سیالیت تجربه در «تئاتر اصوات» را بتوان در این گزاره‌ی شعری مولانا نیز دریافت:  "دیده شود حرف من ار چشم شود گوش شما"

کارگاه «تئاتر اصوات» به تحلیل و تمرین برخی مفاهیم و کنش‌های اساسی این پروژه هنری/پژوهشی می‌پردازد و سعی می‌کند پس از سه جلسه تمرین و هم‌اندیشی، شرکت‌کنندگان را برای یک رویداد «تئاتر اصوات» آماده کند. برای شناخت عمیق‌تر موضوع، لازم است مفاهیمی مثل سیستم، سوژه، حساسیت و معنا را مرور کنیم. از بطن بازتعریف این مفاهیم به درک متفاوتی از جسمیت، سکون،‌ و حرکت از منظر صوت خواهیم رسید. در طی این تمرین‌های تئوریک و عملی تلاش می‌کنیم بُعد وجودی صدا و ماهیت فضامحور سکوت را تجربه کنیم و حرکت و سکون را از منظر وجودی صوت بررسی کنیم. پس از آن سعی خواهیم کرد که در کنار هم «ما بَعد جسمیت» صوت را به عنوان روح بنیادین «تئاتر أصوات» تصور و طی کار عملی تجربه کنیم.

جلسه اول:
معرفی پروژه‌ی «تئاتر اصوات» با توضیح پیشینه و ارائه‌ی تجربه‌های قبلی / تمرین‌های هم‌نشینی و هم‌زمانی / تعریف سیستم،‌ سوژه، و بررسی نسبت این دو در رسیدن به حساسیت و معنا / تمرین با بازی‌های «تئاتر أصوات» به مثابه‌ی رویارویی با یک سیستم (نظامی از قوانین اولیه)/کشف جسمیت صوت و حساسیت نسبت به بُعد وجودی صوت/ تمرین‌هایی برای شنیدن و «نَه‌شنیدن» / بررسی حرکت و سکون در فضای اصوات جسمیت یافته / صوت به عنوان ابژه و شنیدن سیستماتیک / سوژه‌یابی صوت به عنوان لحظه‌ی زایش شخصیت/ تصور خودآگاهی برای صوت (لحظه‌ی شروع تئاتر از نگاه بوآل) / از صوت تا صدا، یک سفر غیر ممکن / معنای صوتی درد / کارگاه آزاد 

جلسه دوم
«ما بَعد جسمیت» در صوت،‌ مفهومی بنیادین برای امکان‌پذیری «تئاتر اصوات»/ انتوناسیون (کوک): از فریاد بدوی تا شیفتگی به نغمات ناممکن طبیعت / تمرین و هم‌اندیشی درباره‎ی تجربیات شخصی افراد در حساسیت‌ به کوک / سیستم‌های انتوناسیون و ارتباط با اشیای صدا‌ دِه. (ساز و غیره) / تمرین و هم‌اندیشی درباره‌ی نسبت آواز و بیان سوبژکتیو با کوک / کوک: حساسیت و معنا / تصور صوتی یک ساز کهن اسطوره‌ای: روابط منطقی (هارمونیک) و روابط واقعی تجسم یافته، ابعاد وجودیِ طپش آکوستیکی / کارگاه آزاد 

جلسه سوم
سیستم‌های ناشناخته و حساسیت‌های جدید / فرهنگ به عنوان یک سیستم مخلخل و واقعیت اتفاقات چند فرهنگی / تمرین‌های انتوناسیون و شنیدن فواصل جدید (میکروتنالیته) / آواز تاریکی: روبرو شدن با «هیولای ناشناختنی» / پایان: شکرگزاری صوت از سوژه‌ها، یا سرنوشت مقدر یک «تئاتر اصوات» / کارگاه آزاد  / هماهنگی برای رویداد 

وحید افتخارحسینی (تهران-۱۳۶۳) آهنگساز، محقق،‌ نوازنده،‌ بنیان‌گذار و مدیر هنری تئاتر اصوات، فارغ‌التحصیل از کنسرواتوار بولونیا در ایتالیا و آکادمی سیبلیوس از فنلاند، برنده‌ی جوایز معتبر آهنگسازی از جمله رتبه‌ی اول جایزه‌ی آلبرگینی و ماگونه در بولونیا و رتبه‌ی سوم آهنگسازی کنسرواتوار وردی در میلان است و آثار او توسط آنسامبل‌ها و ارکسترهای معتبر اروپا از جمله ام‌دی و فونتامیکس از ایتالیا، زاگرس از فنلاند، versoi آمریکا، فیلارمونیک اشتوتگارت، و نوازندگان برجسته‌ای چون نیکولا بارونی، پائولا راوالیا، مارکو اینیوتی، دیوید نونز سیسیلیا سئو، یوهناک پارک و... به اجرا درآمده‌اند.
آثار او به عنوان رویکردی برخاسته از شناخت عمیق موسیقی ایران در بستر موسیقی معاصر،‌ مورد تحسین منتقدین و موسیقی‌دانان قرار گرفته است.

شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
@bidarschool
@bidarcourses

نجم‌آبادی در این اثر، هم نقش جنسیت را برای شکل‌دادن به مدرنیته‌ی ایرانی نشان می‌دهد، و هم متقابلا، نقش مدرنیته را برای تثبیت شکل‌های به‌رسمیت‌شناخته‌شده‌ی جنسیت،‌ میل و خانواده. در این کتاب دگرجنس‌دوستی، و به دنبال آن، زنانه بودن مفهوم زیبایی در فرهنگ و در نمادهای تاریخ قرن نوزدهم ایران، پیش‌فرض گرفته نشده است. بنابراین بخش مهمی از اثر، به شناسایی انگیزه‌ها و شیوه‌های هنجارسازی عشق دگرجنس‌خواه، نمادها و نشانه‌های آن و همچنین امکاناتی می‌پردازد که بر اثر این تغییر نظام هنجاری در دسترس قرار گرفت و مسیر تاریخ این قرن را ترسیم کرد.

درباره‌ی نویسنده:
افسانه نجم آبادی متولد ۱۳۲۵، تاریخ‌نگار، نظریه‌پرداز جنسیت، آرشیویست و استاد دانشگاه است. او تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه تهران آغاز کرد و سپس در رشته‌ی فیزیک از هاروارد فارغ‌التخصیل شد. پس از آن، ابتدا در ایالات متحده آمریکا و سپس در ایران، مطالعات اجتماعی را دنبال کرد و دکترای خود را در رشته‌ی جامعه‌شناسی در سال ۱۳۶۳ از دانشگاه منچستر انگلستان دریافت کرد. او که سابقه‌ی تدریس در دانشگاه‌ها و عضویت در مؤسسات پژوهشی و مطالعاتی بسیاری را دارد، در سال ۱۳۸۰ پس از ۹ سال تدریس و تحقیق در دپارتمان مطالعات زنان کالج بارنارد، به عنوان استاد تاریخ و مطالعات زنان به دانشگاه هاروارد پیوست. این نویسنده، علاوه بر تألیف آثاری در حوزه‌ی جنسیت و تاریخ ایران، مدیریت آرشیو دیجیتالی جهان زنان در ایران قاجار را نیز بر عهده دارد.

درباره‌ی گرداننده:
آیلا عراقی دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد رشته‌ی جامعه‌شناسی از دانشگاه تربیت مدرس است. او پژوهشگر حوزه‌ی جنسیت است و در مطالعاتش بر نظریه‌های فمینیستی (موج دوم و رادیکال فمینیسم)، پساساختارگرایی، هنر و تاریخ ایران تمرکز دارد. 

لطفا در صورت تمایل به شرکت در این دوره‌‌، از طریق یکی از راه‌های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
شماره‌ی تماس و واتس اپ: ۰۹۳۸۱۳۶۰۶۹۴
۰۲۱-۸۸۸۹۱۸۴۳
سایت: www.bidar.school
ایمیل: [email protected]
تلگرام: t.me/bidarschool
اینستاگرام: bidar.school
کانال یوتیوب:Bidar School
آدرس: مدرسه‌ی بیدار، خیابان نجات الهی، کوچه‌ی نوید، پلاک ۴، طبقه‌ی همکف شرقی
@bidarschool
@bidarcourses

نشست و گفتگو درباره‌ مقاله ‌
«تأملاتی درباره‌ نظریه‌ طبقه»‌ از تئودور آدورنو

?قسمت ۲: صابر دشت‌آرا
درباره‌ی نمایش‌ناپذیری طبقه (طرح یک دعوی در محکمه‌ای کانتی)
مهسا اسداله‌نژاد، صابر دشت‌آرا و آیدین کیخایی
پنجشنبه، ۳ خرداد ۱۴۰۳

قسمت_دوم_نشست_درباره_مقاله_تأملاتی_درباره_نظریه_طبقه_از_cOXPjsLvd3k.m4a

اطلاعات بیشتر?
https://t.me/bidarcourses/576
@bidarschool