هاجەت

هەلبەستڤان; #مەلایێ_جزیری

دەنگ; #بانوو_نەشمیل_نزامی

@Palikan_welate_me

گولبارین

دەنگ; #هانی

@palikan_welate_me

**تشت

ئـەو تشتێن کــو تـــژی تشتن
سا هـــەبـــوونا مــــە بهشتن
ڤـەگــەرانـدن ئــەم ل چاندێ
تشتێن ڤـالا ژ مــــــــە مشتن**

#ئەلی_رەجەب‌زاده_گولیل

@kaniyadil

**رێیا‌ تە

ئێوەز! بێ تە، وەلات دلگیره سا من
فیرۆزە هین، تژی زنجیرە سا من
پیرۆزە بەرخوەدان، هەتتا رۆیەک ژی
رێیا تە، باوەرە و بیرە سا من#مهەمەد_هوسێن‌پوور Rêya te

Êwsez! bê te, welat dilgîr e sa min
fîrozê, hîn tijî zincîr e sa min
Pîroz e berxwedan, hetta royek jî
Rêya te, bawer e û bîr e sa min**

✏ Mihemed Husênpûr

@kaniyadil

لەیلی و لەیلانێ

دەنگ; #رێوان_سەمیر

هەلبەستڤان; #ئارتین_فەرخوندە

@Palikan_welate_me

ای یار

کاری  از؛

گروه بانوان؛ ژناڤا

دوتار و آواز و سرپرست گروه؛
اعظم جوانبخت 

ترانه‌سرا؛
علیرضا سپاهی لایین

تنظیم میکس و مسترینگ؛
محمد بدیعی

نوازنده نی؛ 
زهرا قانعی

نوازندگان دف و دایره؛
راحله غلامی
مینا جمشیدی

نوازندگان دوتار؛
حدیث چالاکی
صالحه اکرمیان
سوگل ابراهیمی
فاطمه فیضی

@Kaniyadil

ئەهمەدێ خانی ستوونا وێژەیا کوردی یە

احمد خانی ستون ادبیات کردی است

ژیان‌نامەیا ئەهمەدێ خانی
زندگی‌نامه احمد خانی

@Palikan_welate_me

احمد خانی 1708 ـــ 1650 نویسنده، شاعر و فیلسوف کرد بود. وی سراینده یکی از برجسته‌ترین داستانهای عاشقانه به زبان کردی به نام مم و زین است. خانی به دلیل سرودن این مجموعه و استفاده از درون مایه ملی در شعرهایش در ادبیات کردی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. احمد خانی از ایل خانی بود و در ناحیه حکاری در شمال کردستان یا (شرق ترکیه) امروزی به دنیا آمد. آن ناحیه به‌طور کلی جزیره بوتان نامیده می‌شد. وی از ۱۴ سالگی به نوشتن پرداخت و بعداً از دغوبایزید به ریتکان مهاجرت کرد. داستان منظوم مم و زین را در سن ۴۴ سالگی به پایان رساند.

خانی بر زبان‌های کردی، فارسی و عربی تسلط داشت و در سال ۱۶۸۳ میلادی یک فرهنگ عربی-کردی به نام «نوبهار» برای کمک به کودکان عربی‌آموز نوشت.

خانی در شهر دغو بایزید در ترکیه درگذشت و گور او به نام تربت خانی زیارتگاه مردم است.

آثار

مم و زین: منظومه‌ای عاشقانه و عارفانه به کرمانجی در قالب مثنوی
دیوان خانی: مشتمل بر غزلیات و قصیده‌ها
عقیده ایمان (عه‌قیده‌یا ئیمانێ): مثنوی به کردی کرمانجی در باب عقیده
نوبارا بچووکان: لغت‌نامه عربی کردی برای کودکان

جان دوست نویسنده کرد رمان تاریخی میرنامه را در خصوص زندگی احمد خانی نوشته‌است.

سه‌یدێ‌ چه‌نگالا سه‌رێ‌ زولفا شه‌ها شه‌هبازم ئه‌ز
مه‌ستێ‌ جاما ئشوه‌یا شه‌هنازێ‌ نازك نازم ئه‌ز

ره‌مز و ئئجازێ‌ د خووبان بێ‌ ئباره‌ت مه‌دھ دكه‌م
مورشدێ‌ كامل ئه‌زم ئیرۆهه‌ ساهب رازم ئه‌ز

به‌یزه‌یا ئه‌ز تێ‌ ئه‌به‌س بوو ئاشیانا من قه‌فه‌س
گه‌ر چ دل تێ‌ پر هه‌وه‌س بوو بێ‌ په‌ڕ و په‌روازم ئه‌ز

ڤێ‌ هه‌یاتا هیره‌تێ‌ چ بكه‌م به‌قا نینه‌ ژ بۆ
له‌و شه‌هیدێ‌ غه‌مزه‌یا وێ‌ دلبه‌را ته‌ننازم ئه‌ز

ده‌رده‌مه‌نده‌ك من دڤێتن هه‌منه‌فه‌س بت خانیا
گه‌ر مه‌ هه‌مده‌سته‌ك هه‌بیتن سازێ‌ خوه‌ش ئاوازم ئه‌ز

@Palikan_welate_me

فولکلور؛ گذشته، حال و آینده‌ی ما

اصطلاح فولکلور مرکب از دو کلمه است؛ “Folk” به معنی مردم، گروه، قوم‌و‌خویش، ‌ملت، عوام و توده مردم و lore، به معنی دانش عموم است. می‌توان گفت فولکلور فرهنگ و دانش عموم مردم است که تشکیل شده از آداب و رسوم، آیین‌ها و مراسم، اشعار و داستان، افسانه و اساطیر ، باورهای مردم  و شیوهای زندگی جمعی است.
در منابع این‌گونه ذکر شده که واژه فولکلور نخستین بار سال ۱۸۴۶ توسط تاریخ‌شناس و مردم‌شناس انگلیسی «ویلیام تامس» به‌کار برده شده است. و بعد از آن واژه نامبرده به یکی از بحت‌های مهم در مجامع علمی مردم‌شناسی و علوم‌انسانی تبدیل شده است.
کارشناسان علم مردم‌شناسی فولکلور را به آینه فرهنگ تشبیه می‌کنند و بر این باورند که برای شناخت و مطالعه یک ملت، فولکلور یکی از مهم‌ترین حوزه‌ها است. برای شناخت زمینه‌های فرهنگی و هویتی، فولکلور منبع بسیار عظیم و پر اهمیتی است که از این حوزه در تعیین سیاست‌های کلان فرهنگی و اجتماعی بهره‌های فراوانی برده می‌شود. زیرا که فولکلور در ضمیر ناخودآگاه و عمق باورها ریشه دارد و بازتاب زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم، پوشش و شیوه‌ی کار و تولید و نشان‌دهنده‌ی رفتار و کردار و تفکرات و احساسات، عقاید و باورهای اجتماع است.
وقتی صحبت از فولکلور می‌شود معنای آن تنها محدود به ادبیات شفاهی و ترانه و موسیقی نیست. ادبیات خود بخش کوچکی از فولکلور است. در زبان فارسی فولکلور را تحت عنوان "ادبیات عامه" و یا "فرهنگ عامه" می‌خوانند که گاها معنایی منفی و بی‌ارزش به اذهان اشخاص ناآگاه متبادر می‌کند. (فرهنگ خواص در مقابل فرهنگ عوام). مطالعه فولکلور و شناخت مردم یا گروهی خاص از انسان‌ها این امکان را فراهم می‌کند که بتوان به نقاط قوت و ضعف آن گروه خاص پی‌برد و در مهندسی‌های پروژه‌های اجتماعی چه در نوع سازنده و چه در نوع مخربش از آن بهره برد.

پیوندهای فولکلور با دیگر حوزه‌ها:
با اندکی دقت در ارتباط فولکلور با سایر حوزه‌های هنری فرهنگی، می‌توان تأثیر و اهمیت آن را در این ارتباط تنگاتنگ دریافت زیرا که فولکلور از خود مردم است و در واقع در میان افکار و دل مردم ریشه بسیار عمیقی دارد.

ارتباط فولکلور با تولیدات هنرهای نمایشی، رادیو، تلوزیون و سینما:
بخش قابل توجهی از تولیدات سینمایی، رادیو و هنرهای نمایشی در بسیاری از کشورهای دنیا چه در حوزه کودکان و چه در حوزه بزرگسالان ریشه در داستان‌های فولکلوریک دارد که مغز افراد یک جامعه خاص به مانند یک حافظه تاریخی این داستان‌ها را با خود حمل می‌کنند.

ارتباط فولکلور با موسیقی و شعر:
در رابطه با تأثیر فولکلور بر شاهکارهای ادبیات نظم همین قدر کافیست که یادوری کنیم، احمد خانی شاعر بزرگ کرد شاهکار ادبی «مم و زین» را با الهام از یک داستان فولکلوریک خلق کرده است. همچنین ابوالقاسم فردوسی که از او به عنوان منجی زبان فارسی یاد می‌شود با اتکاء به فولکلور و داستان‌های مردمی اثری مانند شاهنامه را از خود به‌جای گذاشته است.

ارتباط فولکلور با تولید رمان و داستان‌های ادبی:
ادبیات شفاهی یکی از شاخه‌های فولکلور است اما خاستگاه و منبع بسیاری از ادبیات مکتوب نیز همان فولکلور است که با کمی تغییر و تحول در شخصیت‌ها و قهرمان‌های داستان‌های افسانه‌ای و اساطیری به شکلی تازه بازنویسی و ارائه می‌شود. واکاوی آثار مهم کلاسیک، به روشنی مشخص می‌کند که خمیر‌مایه بسیاری از این آثار، ادبیات شفاهی مردم است که سینه به سینه حمل شده است.

ارتباط فولکلور و اساطیر در تشکیل حافظه جمعی یک ملت یا گروه خاص:
در بسیاری از جوامع مدرن بعد از تشکیل دولت-ملت‌ها فولکلور و اساطیر به عنوان ابزاری قوی در جهت استحکام پیوند‌های جمعی و تشکیل حافظه جمعی مورد استفاده مهندسان حوزه‌های اجتماعی قرار گرفته و اکنون نیز ادامه دارد.

بنابراین فولکلور را می‌توان گنجینه‌ای فرهنگی نامید که در افکار، اذهان و رفتار  هر ملت نهفته است و بخش مهمی از شناسنامه فرهنگی آن ملت را تشکیل می‌دهد، یکی از مهمترین ویژگی‌های یک جامعه بشری تلقی کرد که تجربیات بسیار با ارزش تاریخی به درازای عمر بشر را در خود جای می‌دهد و بسیاری از رفتار و کردارهای اجتماعی ما به طور مستقیم و یا غیر‌مستقیم تحت تأثیر فولکلور و حافظه جمعی و تاریخی ماست. فولکلور حس تعلق به اجتماعی خاص را به انسان می‌دهد که به نوعی در تقویت اصول و اخلاق جمعی، مفید و سازنده است.

✍ #مهدی_جعفرزادە

@Palikan_welate_me

بهێژمر مــە ! ببین کــو چــەندنی ئەم؟
ببین چەندان نڤیسین ، خوەندنی ئەم؟
ئەلێ مــەرخـــێ ! ئەلێ‌لێ هەڤزمانێ !
دزانن ئـــەو چقەس هاسەنـدنــی ئەم؟

کەسێ فام کـــر زمانێ مـــە چیا بوو
زمــانـــێ مـــە تـــــژی باران و با بوو
مــە جـوز هێستر نەهێڤۆسی زمانەک
زمـــانـــێ دێ و داپیرا مــــــە ڤا بوو

تویی ناڤێ مــــن و ناڤێ تــە مــە ئەز
ب ڤــی ناڤا یــە کـو هین زندە مە ئەز
زمانێ مــن ! هەبوون و هەی‌نەیا من !
تویی سۆندا کو هین ل سەر هەمە ئەز

✍ #برێز_دوکتۆر_سادق_فەرهادی

@palikan_welate_me