?«جامعه شناسی علم شناخت واقعیت اجتماعی است»

با آرزوی زندگی شیرین و خوب برای شما، اتحادیه جامعه شناسان ایرانی در تلگرام (اِجادَت)، فهرست زیر را در شاخه‌های گوناگون علوم اجتماعی تدارک دیده‌است. امیدواریم با انتشار آن در کانال‌های مختلف، به ترویج بینش جامعه‌شناختی یاری برسانید.

?پنجشنبه ۱۴۰۳/۱۰/۱۳?

✍️ احمد فعال (بیان آزادی)
✴️ تحلیل های نظری در جامعه شناسی و سیاست
? @bayane_azadi

✍️ گیتی خزاعی
✴️ جامعه‌شناسی محیط زیست، خانواده، و‌‌ سیاست‌گذاری اجتماعی
? @EnvironmentalSociology

✍️ فاطمه موسوی ویایه
✴️ زنان و مسائل اجتماعی ایران
? @womensocialproblemsofIran

✍️ مریم زارعیان
✴️ اجتماع و سیاست در ایران
? @maryamzareian97

✍️ اصغر ایزدی جیران
✴️ آکادمی مردم‌نگاری
? @academy_mardomneghari

✍️ عادل سجودی
✴️ جستاری در جامعه شناسی
? @GILsociologist

✍️ حسین پرويز اجلالی
✴️ جامعه شناس ایرانی
? @iransociologista

✍️ محمدحسن علایی
✴️ آکادمی وفاق؛ رویکردهای جامعه‌شناختی
? @sociologicalperspectives

✍️ نعمت الله فاضلی
✴️ تحلیل فرهنگی جامعه ایران
? @DrNematallahFazeli

✍️ سعید معدنی
✴️ هفت اقلیم
? @Saeed_Maadani

✍️ فریبا نظری
✴️ جامعه‌شناسی گروه‌های اجتماعی
? @Sociologyofsocialgroups

✍️ رضا تسلیمی طهرانی
✴️ جامعه شناسی عمومی
? @taslimi_tehrani

✍️ علی نوری
✴️ خانواده ایرانی و مسائل اجتماعی
? @iranian_familyy

✍️ مینا شیروانی ناغانی
✴️ جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه
? @Sociology_Development_economic

✍️ ح.ا. تنهایی
✴️ جامعه‌شناسی تفسیری‌پرگمتیستی، نظری و درمانی
? @hatanhai

✍️ مصلح فتاح پور
✴️ تحلیل آسیب های اجتماعی
? @Analysisisocialproblems

✍️ آرش احدی مطلق
✴️ جامعه شناسی و اخلاق
? @Sociology_of_Ethics

✍️ سودابه حیدری
✴️ رادیولوگ؛ پادکستِ اجتماعی، علمی و فلسفی
? @Radio_Log

✍️ کاوه فرهادی
✴️ انسان‌شناسی یاریگری، توسعه پایدار و زیست‌بوم‌داری
? @kaveh_farhadi

✍️ بی‌تا مدنی
✴️ مطالعات فمینیستی با رویکرد تفسیری پرگمتیستی
? @sociology_of_sport

✍️ فاطمه موسوی ویایه
✴️ کانال علمی مطالعات زنان
? @womenstudiesisaorg

?〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️??

?To join us, click here:

?@madanibita
?@dr_shirinvalipouri
?@Mohamadzeinaliunari

۲۵ نوامبر هرسال در تقویم یادآور حق زنان در هر کجای دنیا برای زندگی بدون انواع خشونت است. خشونت‌های ساختاری که در قالب قوانین زن‌ستیز، خشونت‌های خانوادگی و انواع تبعیض و خشونت را در زندگی روزمره زنان خود را نمایان می‌کنند.

متاسفانه، آمار زن کشی هرسال در ایران افزایش می‌یابد و لایحه جرح و تعدیل شده صیانت از زنان و دختران با وجود تصویب در هیئت دولت دوره دوم روحانی همچنان خاک می‌خورد و در عوض هر روز کلنگ و کلت و چاقو بدن زنان را مثله مثله می‌کند. با آنکه فعالان زن در کشور همسایه‌مان در ترکیه علیه زن‌کشی با حضور در خیابان‌ها مجازات بیشتر و الحاق مجدد به کنوانسیون استانبول یا همان محو کلیه اشکال خشونت علیه زنان را خواستارند؛ فعالان زنان در ایران یا در زندان هستند یا در سایه سانسور و سرکوب، و تنها از طریق نوشتن درباره خشونت‌های ساختاری و خانوادگی به مبارزه خود علیه این مساله ادامه می‌دهند.

در ویژه‌نامه ۱۶ روز نارنجی همچون ویژه‌نامه‌های پیشین این گروه تلاش شده در سه بخش، یاداشت‌ها و نوشته‌هایی که در صفحه مطالعات زنان منتشرشده یک‌جا گردآوری شود تا مخاطبان آسان‌تر به مباحث مربوط به خشونت علیه زنان دسترسی داشته باشند.

این ویژه‌نامه البته تمام ابعاد موضوع خشونت عیه زنان را پوشش نمیدهد. بلکه تلاشی است برای توجه به مسائلی که زنان در زندگی روزانه خود در ایران و دنیا با آن روبرو هستند. باشد که تلاش‌های ما به گامی برای کاهش خشونت علیه زنان بیانجامد.

کانال علمی مطالعات زنان

https://www.instagram.com/women.studies/
@womenstudiesisaorg

? خشونت خانوادگی ‏(بخش اول)
دکتر شهلا اعزازی_استاد دانشگاه و مدیر گروه مطالعات زنان_مهر ۱۴۰۳

- بحث خشونت خانوادگی مدت‌هاست مطرح شده و پژوهش‌های متعددی در زمینه انواع آن انجام گرفته و راهکارهایی نیز ‏برای پایان‌بخشیدن به آن‌ پیشنهاد شده‌اند. با وجود این، نه‌تنها هنوز اقدامی برای مقابله با خشونت خانگی صورت نگرفته ‏بلکه برعکس، شاهد افزایش روزافزون شدیدترین نوع خشونت علیه زنان (قتل) از طریق همسر، پدر، برادر و سایر افراد ‏خویشاوند آنان بدون مجازات یا با حداقل مجازات مجرمان هستیم.‏

- خشونت خانوادگی انواع مختلفی دارد و خشونت بدنی آشکارترین نوع خشونت است که معمولا روی زنان و کودکان اعمال ‏می‌شود. خشونت‌های سبک مانند سیلی و پشت‌دستی زدن به‌طور معمول از طرف جامعه به‌عنوان تربیت درنظر گرفته می‌شوند اما خشونت‌های سنگین که منجر به جراحات و صدمات جدی به فرد قربانی می‌شوند با نفی جامعه همراه هستند. قتل ‏زنان یا قتل‌های ناموسی بالاترین نوع خشونت است که متاسفانه اخبار فراوانی در این مورد وجود دارد.‏

- انواع دیگر خشونت هرچند سبب جراحات بدنی نمی‌شوند اما تاثیر آن‌ها بر قربانی می‌تواند بیشتر از خشونت بدنی باشد. بر ‏این اساس، خشونت روانی (تحقیر و دشنام، از میان‌بردن اعتماد به نفس)، خشونت اقتصادی (قراردادن قربانی در مضیقه ‏مالی دائمی) و خشونت اجتماعی (انزوای اجتماعی و ممانعت از برقراری روابط اجتماعی) از انواع دیگر خشونت خانوادگی ‏درنظر گرفته می‌شوند. هم‌چنین مقوله تجاوز و سوءاستفاده‌ جنسی در ابتدا محدود به افراد زیر ۱۸ سال بود اما به‌تدریج، برقراری ‏رابطه جنسی با دیگری بدون تمایل او نیز مطرح گردید و سپس تجاوز جنسی حتی در رابطه زن و شوهر نیز به‌عنوان ‏خشونت درنظر گرفته شد.‏

- پژوهش‌های متعدد در رابطه با خشونت خانوادگی، در جهت شناسایی عوامل موثر بر آن تلاش کرده‌اند. نتایج بررسی‌ها نشان ‏می‌دهند که خشونت در میان بسیاری از خانواده‌ها، بدون توجه به طبقه اجتماعی و ویژگی‌های دیگر جمعیتی دیده می‌شود. ‏عوامل فردی مانند سن و سطح سواد، نوع اشتغال و بیکاری، تعداد فرزندان، سن افراد و ... و هم‌چنین عوامل اقتصادی، ‏نژادی و قومیتی نیز می‌توانند باعث بروز خشونت خانوادگی شوند. هرچند بیش از عوامل فوق باید متوجه ساختار جامعه شد، ‏ساختاری اجتماعی که بروز خشونت در جامعه را مجاز می‌داند.‏

- اگر شرایط اجتماعی در جامعه‌ای براساس بی‌قدرتی زنان در عرصه عمومی و خصوصی شکل گیرد و اقتدار و نظارت ‏مردان بر زنان، مجاز درنظر گرفته شود، تا زمانی که این ساختار و نهادهای آن فرادستی مردان و فرودستی زنان را طبیعی ‏و غیرقابل تغییر درنظر می‌گیرند، در مجاورت انواع خشونت‌هایی که در جامعه علیه زنان وجود دارد، خشونت خانوادگی نیز ‏بازتاب مشخص ساختار اجتماعی خواهد بود. ‏

- دیدگاه فمینیسم معتقد است در جوامعی که ساختارهای اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حقوقی آنان براساس بی‌اعتباری، تحقیر ‏و استثمار زنان شکل گرفته‌اند، خشونت مردان نسبت به زنان رسم زندگی است. از نظر اجتماعی و قانونی، مردان در ‏سلسله‌مراتب خانوادگی مقامی برتر از زنان و کودکان دارند و برای حفظ مقام در سلسله‌مراتب، در صورت بروز تعارض در ‏خانواده، برای نظارت بر رفتار و وادارکردن افراد به انجام رفتار موردتقاضا دست به خشونت می‌زنند. ‏

- در ایران موقعیت برتر مردان و امکان نظارت بر رفتار زنان در خانواده، از طریق قانون و هنجارهای اجتماعی شکل ‏گرفته ‌است. قانون خانواده در ایران، ریاست را به مردان واگذار کرده و امکان نظارت بر رفتار زنان را به آنان می‌دهد. از ‏طرف دیگر شرایط اقتصادی به نوعی است که بسیاری از زنان، امکان دسترسی به منابع اقتصادی را ندارند و برای گذران ‏زندگی به مردان وابسته هستند. وجود هنجارهای اجتماعی که مردان را فرادست زنان درنظر می‌گیرند و هم‌چنین نبود ‏سازمان‌های حمایتی از زنان، باعث می‌شود که زندگی در خانواده‌های خشن تداوم داشته و چرخه خشونت به نسل بعدی منتقل ‏شود.‏

- ممانعت از خشونت به راهکارهای مشخصی وابسته است: تغییرات قانونی برای حمایت از قربانی، ایجاد سازمان‌های حامی ‏قربانی مانند خانه‌های امن و درنهایت آگاهی‌رسانی به جامعه، تقبیح خشونت و ارائه راهکارهای حل تعارض بدون استفاده از ‏خشونت. متاسفانه تاکنون نه‌تنها اقدامی در جهت تقبیح خشونت صورت نگرفته، بلکه حتی باید بر رفتارهای همراه با خشونت ‏از سوی مسئولان تاکید کرد که از سوی دیگر، به افزایش خشونت در جامعه و خانواده می‌انجامد.‏

ادامه دارد...

کانال علمی مطالعات زنان

https://www.instagram.com/women.studies/
@womenstudiesisaorg

در حاشیه‌بودگی
سبا قنبری_عضو گروه مطالعات زنان_مهر ۱۴۰۳

ذهنیت در حال گذار، رو به جلو و توسعه‌یافته زن ایرانی به واسطه ورود موفقیت‌آمیز به دانشگاه، تلاش برای ورود به بازار کار علی‌رغم موانع متعدد ساختاری و شکل گرفتن مباحث برابری جنسیتی و فمینیسم در جامعه در تقابل با واقعیت حقوقی و اجتماعی او قرار دارد. به بیانی ساده‌تر ذهنیت زنان خیلی جلوتر از وضعیت حقوقی و اجتماعی آنان است.

زنان انتظارت و مطالبات جدیدی دارند که نظام سیاسی پاسخگوی آنان نیست. این شکاف و فاصله ایجاد شده یک احساس نادیده‌انگاری و در حاشیه‌بودگی را در زنان ایجاد کرده است. به نحوی که زنان عمیقا احساس بی‌عدالتی و تبعیض‌های جنسیتی را در زیست روزمره خود احساس می‌کنند. تبعیض‌هایی که هم در سپهر خصوصی و هم در سپهر عمومی بر سر راه زنان قرار دارد.

در قلمرو خصوصی قوانینی که ضد عاملیت، ضد فاعلیت و ضدسوژگی زنان هستند عملا جایگاه در حاشیه‌بودگی زنان را حفظ و تثبیت می کنند. قوانینی که به زن می‌فهمانند تو بالغ نیستی و این مردان هستند که باید در مورد تمامی امورات مهم زندگی‌ات تصمیم بگیرند.

در قلمرو عمومی عدم دسترسی به فرصت‌های شغلی برابر، عدم دسترسی به فرصت‌های سیاسی، نابرابری در دریافت دستمزد و حقوق، نداشتن حق انتخاب در تعیین پوشش موردنظر و به طور کلی محدودیت‌هایی که زنان به عنوان مثال در حوزه ورزش، موسیقی و … با آن مواجه هستند نمونه‌ای از شکاف میان ذهنیت با عینیت حقوقی و اجتماعی زنان است. هم‌چنین کودک همسری، قتل‌های ناموسی و تعلل در تصویب قوانینی که دارای بازدارندگی در برابر چنین فجایعی باشند مطابق با انتظارات زنان نیست.

درهم‌تنیدگی این دو عرصه باعث شده تا به صورت زنجیروار موقعیت فرودست زنان حفظ شود. به عنوان‌ مثال نابرابری ارث بین فرزند دختر و پسر در خانواده عملا زنان را از سرمایه اقتصادی خانوادگی به مقدار قابل توجهی محروم می‌کند و این عامل در کنار این امر که نظام حقوقی حق اشتغال زنان را منوط به اجازه مردان می‌کند، فرصت حضور زنان در بازار کار مردانه ایران را با محدودیت‌های جدی مواجه می‌کند. به نحوی که در برخی تحلیل‌های موجود از زنان در بازار کار ایران تحت عنوان «حاشیه‌نشینان تحصیل کرده» یاد می‌شود.

ذهنیت جدید زنان در سایه گذار هویتی رخ داده که از ویژگی‌های اصلی آن بازاندیشی در ارزش‌ها و هنجارهای رسمی است در تقابل با نظام هنجاری سنتی دارد. این ذهنیت جدید آن‌چه را که نهاد دین و سنت آمرانه به آن دیکته می‌کند به راحتی نمی‌پذیرد، نقش‌های جنسیتی را بایدی در زندگی خود نمی‌داند و در یک معنا حق انتخاب و اختیار را که همواره و به شیوه‌های گوناگون از زنان سلب شده است، مطالبه می‌کند.

انتظارات جدید شکل گرفته در زنان سبب شده است تا به صورت فردی در جهت تلاش برای تغییر وضعیت خود اقدام کنند. تقاضای درج شروط ضمن عقد هنگام ازدواج، ایستادگی در برابر مردسالاری خانوادگی و تلاش برای تغییر دادن نگرش‌های ضد زن، استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی به‌خصوص اینستاگرام برای کسب و کارهای اینترنتی نمونه‌ای از اقدام‌های فردی زنان است.

مردسالاری نهادینه شده در کنار حقوق نابرابر اجتماعی عملا زیست روزمره زنان را به عرصه‌ای برای مبارزه، مقاومت و تلاش برای افزایش آگاهی جنسیتی جامعه تبدیل کرده است.

کانال علمی مطالعات زنان

https://www.instagram.com/women.studies/
@womenstudiesisaorg

مردسالاری عمومی – مردسالاری خصوصی (کار خانگی، بخش ششم)
دکتر شهلا اعزازی_استاد دانشگاه و مدیر گروه مطالعات زنان_مهر ۱۴۰۳

سیلویا والبی

● بحث اصلی از نظر بسیاری از فمینیسم مارکسیسم‌ها درباره کار خانگی در رابطه با بازتولید نیروی كار به نفع سرمایه‌داری است، زنان با بازتولیدی كه در خانه برای سرمایه‌داران انجام می‌دهند، نیروی كار را آماده انجام فعالیت‌ برای سرمایه‌دار می‌كنند. از طرف دیگر نه‌تنها بازتولید جسمانی فرد كارگر در خانه انجام می‌گیرد، بلكه بازتولید نسل یعنی ایجاد نیروی كاری نسل آینده نیز درون خانه صورت می‌گیرد.

● سوسیالیست فمینیست‌ها كار خانگی را فقط در رابطه با سود سرمایه‌داری مطرح نكردند بلكه با استفاده از یك نظام دوگانه مشخص كردند كه كار خانگی در شیوه تولید خانگی یا مردسالاری شكل می‌گیرد و در این شیوه تولید، مردان كار زنان را استثمار می‌كنند.

● هارتمن منافع سرمایه‌داری و مردسالاری را یکسان با یکدیگر درنظر می‌گرفت، در صورتی که سیلویا والبی فمینیست سوسیالیستِ پیرو نظام دوگانه معتقد است که منافع مردسالاری و سرمایه‌داری نه فقط همیشه با یکدیگر هماهنگ نیستند بلکه در اغلب موارد با یکدیگر در تضاد قرار دارند. هر مرحله تكامل سرمایه‌داری، استراتژی جدیدی از مردسالاری را ایجاب می‌كند كه به ستیز جدیدی میان سرمایه‌داران و مردان می‌انجامد و به روابط دیگری از جنسیت در محیط كار خواهد انجامید. دو شكل مهم از استراتژی‌های مردسالاری عبارتند از: استراتژی طرد که مانند استراتژی به‌كار گرفته‌شده در اوایل قرن نوزدهم به بیرون‌راندن زنان از برخی مشاغل انجامید و استراتژی جداسازی كه زنان را وادار به قبول مشاغلی می‌كند كه درجه‌بندی و اعتبار كمتری از مشاغل مردانه دارند.

● والبی مطرح می‌کند با وجود تغییراتی مانند دستیابی زنان به آموزش‌های تخصصی و کاهش شکاف دستمزد‌ها، نمی‌توان از دستیابی به برابری جنسیتی نام برد بلکه باید به تغییرشکل مردسالاری توجه داشت. او روی مردسالاری عمومی در جامعه و مردسالاری خصوصی در خانواده تاکید دارد.

● مردسالاری عمومی براساس شیوه تولید صنعتی، صحنه استثمار سرمایه‌داری است و در عرصه عمومی شکل می‌گیرد. سرکوب در این عرصه، جمعی و در همه سطوح است. زنان از عرصه عمومی طرد نشده‌اند بلکه در موقعیت فرودستی نسبت به مردان قرار دارند. بازار کار در شرایط سرمایه‌داری برای راندن زنان از مشاغل معتبر و درآمد بالا دو استراتژی در پیش گرفته است: استراتژی طرد یعنی بیرون‌راندن زنان از مشاغل بالای اجتماعی و استراتژی جداسازی (تفکیک جنسیتی) یا راندن زنان به مشاغل خاص که به‌عنوان بی‌اعتبار و با درآمد پایین رده‌بندی می‌شوند. البته والبی بر تاثیر سایر عوامل دخیل در بقای مردسالاری مانند تاکید بر روابط جنسی موجود و داشتن معیار‌های دوگانه در مورد روابط جنسی زنان و مردان و یا فرهنگ و ساختارهای فرهنگی واقف است و معتقد است که نقش آنان نیز باید موردتوجه قرار گیرد.

● مردسالاری خصوصی براساس شیوه تولید خانگی است. در این شکل، یک مردسالار در محدوده خانواده بر زنان و نیروی کار آنان نظارت دارد. مردان از طریق خدمات رایگان زنان در چارچوب کار خانگی بدون دستمزد و فرزندآوری خدماتی را دریافت می‌کنند که برای مصرف آن پرداختی انجام نمی‌دهند و بدین طریق به امکانات مصرف و اوقات فراغت دست می‌یابند. از آن‌جا که زنان به علت استراتژی طرد از فعالیت در مشاغل معتبر و با درآمد بالا بیرون رانده شده‌اند، وابسته به دستمزد و حمایت مالی همسران خود هستند.

● در عین ‌حال زنان با کار خود امکاناتی را به‌وجود می‌آورند که نیروی کاری مردان بازتولید شده و مردان بتوانند نیروی کار خود را در بازار کار با دستمزد مبادله کنند. پس نیروی کاری مردان که با دستمزد مبادله می‌شود ناشی از خدمات کار خانگیِ بدون دستمزد زنان است. اما تنها مردان بر چگونگی هزینه و صرف دستمزد نظارت دارند. بدین ترتیب مردان در شیوه تولید مردسالاری به استثمار كار خانگی زنان می‌پردازند. پس مسئله اصلی زنان، استثمار آنان از جانب مردان در محدوده فعالیت‌های تولیدی و بازتولیدی درون خانواده است.

● تأکید بر ویژگی‌های کار خانگی و توضیح دلایل پیدایش زن خانه‌دار و تاثیر سرمایه‌داری و مردسالاری در ایجاد آن، باعث تغییر نگرش در دیدگاه‌های قبلی شد. اگر تا آن زمان خانواده را دلیل فرودستی زنان در جامعه و مشاغل در نظر می‌گرفتند، نظریه‌های فمینیستی دلیل فرودستی زنان در خانواده را ناشی از جداسازی جنسیتی و فعالیت‌های مردسالارانه در بازار مشاغل درنظر گرفتند.

ادامه دارد...

کانال علمی مطالعات زنان

https://www.instagram.com/women.studies/
@womenstudiesisaorg

قدرت باید بازتعریف شود وقتی زنان بخشی از قدرت نیستند
مریم رحمانی_ فعال حقوق زنان_ تیر ۱۴۰۳

موضوع مشارکت سیاسی زنان در کشورهای در حال‌ توسعه، پدیدۀ پیچیده‌ای است و به پویایی و توسعۀ نظام‌های سیاسی مربوط می‌شود در ایران به این نقش توجهی نمی‌شود. میل برات «مشارکت سیاسی را رفتاری قلمداد می‌کند که بر حکومت اثر گذاشته و یا قصد تاثیرگذاری بر نتایج حکومتی را دارد»

در ایران از زمانی که زنان برای برخورداری از حق رای تلاش می‌کردند تا زمانی که محمدرضا شاه به آنان در قالب انقلاب سفید حق رای داد که توسط قشریون و آیت‌الله خمینی رد شد تاکنون در سرمای انتخاباتی ۱۴۰۳ حرفی از مطالبات زنان و همچنین مشارکت سیاسی واقعی نه تزئینی آنگونه که حاصل تلاش و سماجت‌های زنان ایرانی از بدو انقلاب تاکنون است؛ نرفته و قیام ژینا و جنبش زن زندگی آزادی نیز سبب بیداری سیاست‌مداران نشده است.

زنان چه در مقام رای‌دهنده، چه کاندیدا در انتخابات مجلس و شوراها تلاش‌هایی برای کاندیدا شدن کرده‌اند. گاه پیروزی‌هایی نصیبشان شده که دوران طلایی آن در زمان ریاست‌جمهوری خاتمی است که ۱۴ زن که بیشترشان اصلاح‌طلب بودند به مجلس پنجم راه یافتند. در مجلس دهم نیز زنان اصلاح طلبی چون پروانه سلحشوری و طیبه سیاووشی تلاش کردند مطالبات زنان از جمله خشونت خانگی و تبعیض‌های جنسیتی و مشارکت سیاسی زنان را مطرح کنند.

اما در مورد انتخابات ریاست‌جمهوری اصولا شورای نگهبان با تکیه بر اصل رجل سیاسی اجازه حضور زنان را در منصب ریاست‌جمهوری نمی‌دهد. امسال این شورا زنان اصولگرایی مانند زهره الهیان را رد صلاحیت کرد یعنی که او نیز نمی‌تواند بر این قشر سخت قدرت مردانه نفوذ کند. دست کم برای حفظ ظاهر هم که شده می‌توانستند او را رد صلاحیت نکنند. این حرکت نشان داد حاکمیت قصدی برای شنیدن لیست بلندبالای مطالبات زنان از قشرهای مختلف در برابر تبعیض‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی... ندارد.

اینک در آستانه انتخاباتی دیگر کاندیداها نیز نه تنها رد صلاحیت زنان در انتخابات را نقد نکردند بلکه اصولا دغدغه‌ای برای مشارکت سیاسی زنان نداشتند و در مناظره‌هایشان هم به آن اشاره‌ای نکردند.
البته نماینده مجلس یا ریاست‌جمهوری یکی از اشکال مشارکت سیاسی است و زنان ایرانی بیشتر تلاش‌شان تاکنون معطوف به این خواسته نبوده جز کمپین تغییر چهره مردانه مجلس که سال‌ها قبل برگزار و البته سرکوب شد. تقریبا زنان بیشتر نگران انتخاب کاندیداهایی هستند که زندگی آنان را با چالش‌های بیشتری مواجه می‌کنند.

در تمامی انتخابات بعد از انقلاب تنها سال ۸۸ را می‌توان نقطه عطفی در کارنامه نامزدهای انتخاباتی دانست زیرا میرحسین موسوی از خواسته‌های زنان گفت و دست در دست زهرا رهنورد در کمپین‌های انتخاباتی شرکت کرد و کروبی نیز منشور زنانی را ارائه کرد که در آن بر احقاق حقوق زنان وعده داده بود. همچنین صحبت از تعیین معاون اول زن بود. از این رو زنان در جنبش سبز نقش قابل توجهی داشتند که شکلی از مشارکت سیاسی از پایین بود.

کاندیداهای امسال همگی به جبهه اصولگرا تعلق دارند و پزشکیان که از سوی برخی اصلاح‌طلبان معرفی شده است. آنچه دردناک است نادیده گیری قیام ژینا از سوی همه کاندیداهاست. هیچ یک وعده‌ای برای رفع مشکلات زنان و افزایش مشارکت سیاسی آنان در دولت‌ آتی ندادند.

اینکه زنان در ایران تمایل زیادی برای نماینده شدن در مجلس یا حتی کاندید شدن در انتخابات ریاست‌جمهوری ندارند شاید به این دلیل باشد که آن‌قدر تبعیض‌ها زیاد است که زنان نقش مشارکت سیاسی از بالا را فراموش می‌کنند یا ساختار را مناسب فعالیت سیاسی نمی‌ببیند و از دیگر سو از زنان نماینده جز معدودی که دغدغه مطالبات زنان داشتند و می‌توان آنان را فمینیست‌های دولتی نامید، خیری ندیدند. در بسیاری از مجالس زنان اصولگرا طرفدار ازدواج موقت بودند.

بهرحال کاندیداهای امسال در برابر مطالبات زنان بی‌توجه هستند و همه طرفدار حجاب اجباری که لغو آن عریان‌ترین خواسته زنان در این روزهاست. مردان سیاست به خواسته‌های زنان تمکین نمی‌کنند تا زنان خود سرنوشت خویش را با مبارزاتی نفس‌گیر و طاقت‌فرسا به پیش برند؛

باشد که ساختار سخت قدرت مردسالار را با مبارزات مسالمت‌آمیز خود بشکنند.
به گفته ملی بی‌یرد: اگر زنان بخشی از قدرت در نظر گرفته نمی‌شوند؛ آیا این قدرت نیست که باید بازتعریف شود؟

کانال علمی مطالعات زنان

https://www.instagram.com/women.studies/
@womenstudiesisaorg

گروه مطالعات زنان_ تیرماه ۱۴۰۳

خرداد داغ در ایران با برخوردهای وحشیانه با زنان بدون حجاب همراه بود و حتی انتخابات ریاست جمهوری هم مانع رفتارهای غیر انسانی ماموران گشت ارشاد نشد؛ اما زنان همچنان به مبارزه مسالمت‌آمیز خود برای پوشش اختیاری ادامه می‌دهند به حدی که
مجید امامی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، گفته "بین ۱۵ تا ۲۰ درصد کشف حجاب در تهران داریم" جمعیت زنانی که در خیابان‌ها حجاب ندارند بسیار بیشتر از آن است که حکومت بتواند با آنها "برخورد مجرمانه" داشته باشد و برای همین نیز باید خودداری زنان از داشتن حجاب اجباری را "به سمت تخلف‌انگاری برد تا امکان برخورد به‌وجود بیاید."

نگاهی به آمارهای حقوق بشری درباره زنان
با استناد به آمار سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، طی ماه می ۲۰۲۴ دست‌کم ۴ زن در زندان‌های ایران اعدام شده‌اند. همچنین ۱۴ فعال زن بازداشت و ۱۷ فعال زن به حبس محکوم شده‌اند. در ماه گذشته دست‌کم ۱۳ مورد زن‌کشی نیز در شهرهای مختلف ایران ثبت شده است.

زن‌کشی
۲۹ خرداد یک زن جوان ۲۱ ساله در جریان مشاجره توسط همسر ۲۴ ساله خود در قزوین خفه شده است.
اسماء پیشدار ۲۸ خرداد در بندرعباس توسط همسرش به قتل رسیده و جسدش به آتش کشیده شد.
۲۳ خرداد لیلا پایمرد در روستای «شلیم‌جاران» از توابع پیرانشهر پس از درخواست طلاق توسط همسرش به آتش کشیده و ۲۷ خرداد در نتیجه شدت جراحات ناشی از سوختگی در بیمارستان درگذشت.
۱۷ خرداد یک دختر به دلیل رابطه با یک پسر جوان، به دست عموی خود در ایرانشهر با شلیک اسلحه ساچمه‌ای به قتل رسید.
یک زن ۲۵ ساله ۱۶ خرداد در تهران توسط همسرش با ضربات چاقو به قتل رسید. قاتل انگیزه قتل را خودداری همسرش از تامین مالی او جهت خرید مواد مخدر اعلام کرد.
یک زن میانسال در جریان مشاجره توسط همسرش در تبریز کشته شد.
یک زن جوان توسط همسرش در شهرستان نظرآباد البرز کشته شد. انگیزه قاتل از ارتکاب جرم "اختلافات خانوادگی" عنوان شده است.
انگیزه‌هایی که جان زنان را می‌گیرد عبارت است از : «شک»، «درخواست طلاق»، «امتناع از تامین مالی شوهر»، «چگونگی انجام کار خانگی»، «امتناع از سکس»

زنان و اشتغال
طی اعتراضات بازنشستگان در خردادماه شاهد اعتراض زنان بازنشسته نیز بودیم. این اعتراض به «تامین اجتماعی»؛ مطابق با قانون بیمه تامین اجتماعی و قانون مدیریت خدمات کشوری است که شرایط بازنشستگی برای زنان با ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵ سال سابقه، با توجه به سن، نوع بیمه و سابقه پرداخت حق بیمه متفاوت است و سبب شده در میزان مستمری افراد تغییراتی ایجاد شود. یک زن بازنشسته گفته: زمانی که ما شاغل بودیم تفاوتی با آقایان در زمینه‌ی کسورات بیمه نداشتیم چرا الان ما زنان بازنشسته نباید مزایایی مثل عائله‌مندی و حق اولاد داشته باشیم؟

از دیگر سو سادینا آبایی، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران، گفت «در کشورهای دیگر تعداد مردان فارغ‌التحصیل در رشته‌های فنی، مهندسی و ریاضی بیشتر از زنان است؛ اما در ایران، این وضعیت برعکس است. این موضوع یک مزیت برای کشور محسوب می‌شود ولی در ایران از این مزیت بهره‌برداری نمی‌شود. طبق آمار جهانی، ۲۲ درصد زنان فارغ‌التحصیل این رشته‌ها در شرکت‌های مربوطه مشغول فعالیت هستند. این آمار در ایران حدود پنج درصد است》.

همچنین کارگروه تخصصی تدوین سازوکار اجرایی شغل منعطف بانوان با ریاست معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، دبیری معاونت اشتغال وزارت کار و تعدادی از دستگاه‌های متولی حوزه اشتغال به عنوان اعضای ثابت، به صورت رسمی آغاز به کار کرد!

زنان و آسیب‌های اجتماعی
معاون زنان رییس‌جمهور از اجرای طرح زنان برای زنان در راستای آسیب‌زدایی و کاهش آسیب‌های حوزه زنان خبر داد و گفت: شورای هماهنگی مقابله با آسیب‌های اجتماعی بانوان برای کمک به فرزندان زنان زندانی تشکیل شده است. قصد داریم با همکاری بانوان خیر از طریق حمایت‌های تربیتی و درسی به کاهش این آسیب‌ها کمک کنیم. گروه زنان
برای زنان به این منظور ایجاد شده است.

ورزش زنان
فرزانه فصیحی جهت شرکت در المپیک پاریس در اسلوونی به رقابت در ماده ۱۰۰ متر پرداخت و قهرمان شد.
همچنین مبینا فلاح کماندار ایران با صعود به جمع هشت ورزشکار برتر مسابقات کسب سهمیه در ترکیه به المپیک ۲۰۲۴ راه پیدا کرد.
مهسا علوی در مسابقات شطرنج سریع آلماتی قزاقستان در رده سنی زیر ۱۶ سال قهرمان شد.
تیم ملی والیبال زیر ۱۸ سال ایران نیز در رقابت‌های قهرمانی آسیای مرکزی به نخستین مدال تاریخ والیبال رده‌های سنی دختر دست یافت.
علاوه بر این تیم ملی دوومیدانی ایران در مسابقات غرب آسیا قهرمان شد.

کانال علمی مطالعات زنان

https://www.instagram.com/women.studies/
@womenstudiesisaorg