«ضمن عرض تسلیت به مناسبت پاسداشت سالگرد شهادت حضرت امام موسی کاظم (ع)...»

دیروز جواد خیابانی گزارش بازی پرسپولیس ـ تراکتور را عیناً با این کلمات شروع کرد، یعنی درواقع بابت اینکه سالگرد شهادت امام موسی کاظم (ع) پاس داشته می‌شود تسلیت گفت!

#کژتابی

حسین جاوید
@Virastaar

دو تا مطلب کوتاه ادبی و زبان‌شناختی راجع به زبان ترکی نوشتم، کلی پیام توهین‌آمیز از پان‌ترک‌ها گرفتم! یعنی حتی بیان نکات علمی را برنمی‌تابند!
‏
نکته‌اش کجاست؟ من خودم، از دو طرف، هفت جدم ترک‌زبان است و عاشق زبان ترکی‌ هستم! نوشته‌هایم هم اصلاً سیاسی یا اجتماعی نبود!

‏چه خبرتان است؟

حسین جاوید
@Virastaar

وقتی نتوانی بین «نژاد» و «زبان» تمایز قائل شوی، هیچ‌وقت قانع نمی‌شوی که بله، می‌شود «ترک» نبود اما «ترک‌زبان» بود!

بارها پیش آمده که در خود ترکیه با شهروندان این کشور به ترکی استانبولی هم‌کلام شده‌ام و بعد که بحث «ترک بودن» پیش آمده طرف قاطعانه گفته که «ترک نیستم، کرد هستم». مثلاً، در همین کشور خودمان هم اقوام «ایرانی» زیادی داریم که به زبان‌هایی چون ترکی، ترکمنی، عربی و کردی سخن می‌گویند و غریب نیست که در بجنورد یا کرمان ترکی بشنوی و در مازندران کردی و در خوزستان و همدان لری و...!

ما واژه‌ی «ترک» را دهه‌ها توسعاً به معنای «ترک‌زبان» به کار برد‌ه‌ایم. همین شده که رواج زبان ترکی در استان‌هایی از کشور را (که عمدتاً متعلق به همین چند قرن اخیر است) معادل ترک‌نژاد بودن مردمان آن‌ها گرفته‌ایم. قطعاً اقوام ترک‌ هم در سرزمین بزرگ ایران بوده‌اند و زیسته‌اند ــ و شگفت اینکه بعضی از آن‌ها به فارسی یا دیگر زبان‌های رایج در ایران‌زمین سخن گفته‌اند و نوشته‌اند! ــ اما، با شواهد تاریخی و زبان‌شناختی، تردیدی نداریم که مثلاً نواحی بزرگی از آذربایجان تا همین چند سده پیش زبانی جز ترکی داشته‌اند.

حسین جاوید
@Virastaar

به فعل «می‌فرمایند» توجه کرده‌اید؟

ما یک بار فعل «می‌گوید» را برای نشان دادن احترام تبدیل به «می‌فرماید» کرده‌ایم و سپس همین فعل را دوباره جمع بسته‌ایم که بار احترام‌آمیز آن بیشتر شود!

حسین جاوید
@Virastaar

دربار عثمانی دیرزمانی‌ حامی شعرا و نویسندگان پارسی‌گوی بود و بعضی سلاطین قدرتمند این امپراتوری، نظیر سلطان سلیم یکم و سلطان سلیمان قانونی، چنان به زبان فارسی عشق می‌ورزیدند که به این زبان شعر می‌سرودند؛ آن‌وقت یک‌ عده پان‌ترک شیرین‌عقل دوره افتاده‌اند و به بهانه‌ی دفاع از «تورکی» به زبان فارسی می‌تازند!

حسین جاوید
@Virastaar

❇️ «تواَم»: «تو هستم.»
✅ «با تواَم! کجا می‌روی؟»
✅ «هر اتفاقی بیفتد، کنار تواَم.»

❇️«توأم»: «همراه با.»
✅ «برای هفته‌ی آتی هوای ابری، توأم با بارش‌های پراکنده، پیش‌بینی می‌شود. »
✅ «معذرت‌خواهی فقط توأم با جبران معنا دارد.»

❇️ «تواَم»: «تو هم.» (فقط در محاوره؛ توصیه هم نمی‌شود.)
✅ «ما می‌ریم اونجا، تواَم می‌آی؟»
✅ «تواَم گرفتی ما رو!»

فتحه و همزه را در «توام» اشتباه نگذاریم.

حسین جاوید
@Virastaar

«زبان‌شناسی» و زیرشاخه‌هایش، مثل «ریشه‌شناسی» و «آواشناسی»، «علم» هستند. علم را کجا می‌آموزند؟ در دانشگاه. «اسطوره‌شناسی» هم هرچند «علم» نیست، تنها با تسلط بر شاخه‌های علمی می‌توان راجع به آن خردمندانه پژوهید و سخن گفت، چراکه مستلزم درک درست از تاریخ، فرهنگ، زبان‌های باستانی، انسان‌شناسی، فلسفه و دین است.

عموم مردم علاقه دارند در این زمینه‌ها نظر بدهند ــ هیچ اشکالی هم ندارد و اتفاقاً ستودنی است و نشانه‌ی دغدغه‌مندی و فرهنگ‌دوستی آن‌ها؛ مشکل آنجا شروع می‌شود که کسانی خود را بدون پشتوانه‌ی آکادمیک، «متخصص» این کارها می‌پندارند، کتاب می‌نویسند و نظریه صادر می‌کنند و حتی کلاس‌های آموزشی می‌گذارند!

چنان‌که «پزشکی» نیز علم است و کسی که تحصیلات آکادمیک پزشکی ندارد فوقش مثلاً «شکسته‌بند» است یا «دندانساز تجربی»، «زبان‌شناس» و «ریشه‌شناس» و «اسطوره‌پژوه» هم محصول دانشگاه هستند. اگر هم کسی خارج از دانشگاه کار شایسته‌ای انجام داده است، با تکیه بر شیوه‌های پژوهش دانشگاهی بوده است، نه دلی و ذوقی.

حسین جاوید
@Virastaar

«ازدواج بنفش» (معادل «lavender marriage») هم از عبارت‌هایی است که باید در فرهنگ‌های‌ جدید فارسی ضبط شود.

این نوع ازدواج به ازدواجی گفته می‌شود که یکی از طرفین آن یا هر دوی آن‌ها تمایلات هم‌جنس‌گرایانه‌ دارند و پیمان ازدواج ایشان از روی مصلحت و بنا به ملاحظات قانونی و اجتماعی و خانوادگی است.

حسین جاوید
@Virastaar