وَأخْبرنَا عبد الوهاب بْنُ الْحَافِظِ قَالَ: أَخْبَرَنَا الْمُبَارَكُ بْنُ عَبْدِ الْجَبَّارِ قَالَ: أَخْبَرَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَلَيٍّ التَّوْزِيُّ قَالَ: أخبرنَا مُحَمَّد بن عبد الله الدَّقَّاقُ قَالَ: حَدَّثَنَا رَضْوَانُ بْنُ أَحْمَدَ قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرٍ الْقُرَشِيُّ قَالَ: مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى الأَزْدِيُّ قَالَ: حَدَّثَنِي أَبُو جَعْفَرٍ الرَّازِيُّ قَالَ: كَانَ سُفْيَانُ الثَّوْرِيُّ يَأْتِي إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَدْهَمٍ فَيَقُولُ: « يَا إِبْرَاهِيمُ ادْعُ اللَّهَ أَنْ يَقْبِضَنَا عَلَى التَّوْحِيدِ ».

سفيان ـی الثوري دەچووە لای إبراهيم ـی كوڕی أدهم پێی دەفەرموو: ئەی إبراهيم، داوا لە️ اللّٰه بکە لەسەر تەوحید بمانمرێنێت .

?«الثبات عند الممات لإبن الجوزي: ٨٠ »
#دوعا

عَنْ أُبَيُّ بْنُ كَعْبٍ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «قَامَ مُوسَى النَّبِيُّ خَطِيبًا فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ فَسُئِلَ أَيُّ النَّاسِ أَعْلَمُ ؟ فَقَالَ: أَنَا أَعْلَمُ،فَعَتَبَ اللَّهُ عَلَيْهِ إِذْ لَمْ يَرُدَّ الْعِلْمَ إِلَيْهِ ...» الحديث.

پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم فەرموویەتی:پێغەمبەر موسی"علیە السلام"ووتاریدا لەناو بەنی ئیسرائیل، پرسیاری لێکرا کام کەس لە خەڵکی زاناترینە ؟ موسی ووتی: من زاناترینی خەڵکم، جا️اللّٰه لۆمەی ئەم کارەی کرد چونکە زانینی ئەمەی بۆ️ اللّٰه نەگەڕاندەوە.
[واتا لە وەڵامدانەوەکەی نەیووت:️ اللّٰه أعلم].

?«صحيح البخاري/١٢٢ ومسلم/٢٣٨٠»

=
[إِنَّهُۥ لَا يَاْيۡـَٔسُ مِن رَّوۡحِ ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ]

- قال مقاتل بن سلیمان ﴿إِنَّهُۥ لَا يَاْيۡـَٔسُ مِن رَّوۡحِ ٱللَّهِ﴾ مِن رحمة اللّٰه ﴿إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ﴾.

- عن محمد بن إسحاق - من طریق سلمة- ﴿إِنَّهُۥ لَا يَاْيۡـَٔسُ مِن رَّوۡحِ ٱللَّهِ﴾ أي مِن فرجە ﴿إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ﴾.

آثار متعلقة بالآیة:

- عن سفیان بن عیینة - من طریق أبي توبة الربیع بن نافع - قال : أَكْبَرَ الْكَبَائِرُ: الشِّرْكُ بِاللَّهِ، وَالْقَنُوطُ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ، وَالْأَمْنُ لِمَكْرِ اللَّهِ، وَالْيَأْسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ. ثم تلا : ﴿ يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ ﴾[الأعراف :٩٩] ،﴿إِنَّهُ مَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ﴾[ المائدة :٧٢] ،﴿لَا تَاْيۡـَٔسُواْ مِن رَّوۡحِ ٱللَّهِۖ﴾[یوسف :٨٧] ،﴿قَالَ وَمَن يَقْنَطُ مِن رَّحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّالُّونَ ﴾ [الحجر :٥٦].

سفیان بن عیینة لەڕێگای أبي توبة الربیع بن نافع ئەڵێت :گەورەترینی تاوانە گەورەکان شەریک بڕیاردانە بۆ️ اللّٰه ، وە بێ ئومێد بوونە لە ڕەحمەتی️ اللّٰه ، وە ئەمین بوونە لە مەکری️ اللّٰه ، وە بێ هیوا بوونە لەفەڕەج وڕەحمەتی️ اللّٰه . پاشان ئەم ئایەتانەی خوێندەوە : ﴿ يَأْمَنُ مَكْرَ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ ﴾[الأعراف :٩٩] ،﴿إِنَّهُ مَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ﴾[ المائدة :٧٢] ،﴿لَا تَاْيۡـَٔسُواْ مِن رَّوۡحِ ٱللَّهِۖ﴾[یوسف :٨٧] ،﴿قَالَ وَمَن يَقْنَطُ مِن رَّحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّالُّونَ ﴾ [الحجر :٥٦].

?«موسوعة التفسيرالمأثور: ٧٤٤/١١»
#تفسیر_المٲثور
╌
سفیان بن عیینة ئەفەرموێ : لەباسی گەورەترینی تاوانە گەورەکان ئەڵێت شەریک بڕیاردانە بۆ️ اللّٰه لەپاڵ ئەمەدا باسی ئەوانە ئەکات بێ هیواو بێ ئومێدن له فەڕەج و ڕەحمەتی️ اللّٰه بێ هیوا بوونی هێناوەتە ئاستی شەریك دانان بۆ️ اللّٰه تعالی بەڕاستی ئەمە زۆر ترسناکە لەوانەیه زۆربەمان بەشێوەیەکی ئاسایی لێیمان ڕوانیبێت بەڵام بێ هیوابوون زۆر لەوە ترسناکترە کە ئێمە بیری لێدەکەینەوە چونکە بێ هیوابوون لەڕەحمەت و فەڕەجی ️اللّٰه تعالی سیفاتی کافران و گومڕایانە نەوەک مسوڵمانان و ئیمانداران هەروەکو️
اللّٰه تعالی ئەفەرموێت : ﴿قَالَ وَمَن يَقْنَطُ مِن رَّحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّالُّونَ ﴾ [الحجر :٥٦].

کێ بێ هیوا ئەبێت لە رەحمی پەروەردگاری ؟ مەگەر ئیللا کەسێکی گومڕا بێت.

هەروەها ️ اللّٰه تعالی ئەفەرموێت:
﴿قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ﴾[الزمر :٥٣]

ئه‌ی️ ﷴ ﷺ به‌و به‌ندانه‌م بڵێ كه‌ ئیسراف و زیادڕه‌ویان كردووه‌ له‌ تاوان و سه‌رپێچیدا: بێئومێد نه‌بن له‌ ڕه‌حمه‌تی️ اللّٰه، ️ اللّٰه تعالی لە گوناهی هەمو ئەو كەسانە دەبورێ‌، كە تۆبە بكەن و پەشیمان دەبنەوە، جا ئەو گوناهە گەیشتبێتە هەر ڕادەیەك ، بەڕاستی️ اللّٰه زۆر لێبوردەیە و میهرەبانیشە بۆیان.
╌
️‏وَقَوْلُ مُوَرِّقٍ «قَدْ دَعَوْتُ اللَّهَ بِحَاجَةٍ مُنْذُ أَرْبَعِينَ سَنَةً فَمَا قَضَاهَا لِي فَمَا يَئِسْتُ مِنْهَا» .

وە وتەی تابعي مورق العجلي ئەڵێ:
ماوەی ٤٠ ساڵ دوعام بۆ شتێک کرد،️ اللّٰه نەیهێنایە دی، بەڵام بێ هیوا نەبووم لێی.

?«الورع لابن أبي الدُّنيا :٥٧»
#دوعا

حدثني أبو صالح المروزي، قال: سمعت أبا وهب محمد بن مزاحم قال: قيل للشعبي: إنا لنستحيي من كثرة ما تسأل فتقول: لا أدري، فقال: لكن ملائكة الله المقربون لم يستحيوا حيث سئلوا عما لا يعلمون أن: ﴿قَالُوا۟ سُبْحَٰنَكَ لَا عِلْمَ لَنَآ إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَآ إِنَّكَ أَنتَ ٱلْعَلِيمُ ٱلْحَكِيمُ﴾[البقرة: ۳۲].

محمد کوڕی مزاحم ئەڵێت: وترا بە شعبي ئێمە شەرم ئەکەین لەزۆری ئەوەی پرسیارت لێ ئەکرێت و ئەڵێیت: نازانم، فەرمووی: بەڵام فریشتە نزیکەکان شەرمیان نەکرد کاتێک پرسیاریان لێکرا دەربارەی ئەوەی نایزانن (فەرموویان پاكی و بێگه‌ردی و ستایش هه‌ر شایسته‌ی تۆیه‌، ئێمه‌ هیچ زانستێكمان نیه‌، ته‌نها ئه‌وه‌ ده‌زانین كه‌ تۆ فێرت كردووین، به‌ڕاستی تۆ په‌روه‌ردگارێكی زاناو دانایت).

?«الإشراف في منازل الأشراف لإبن أبي الدنیا :٢٥٥»

قال سفیان [الثوري] رحمە️ اللّٰه :
بلغني أن العبد يعمل العمل سرًّا، فلا يزال به الشيطان حتى يغلبه فيكتب في العلانية، ثم لا يزال الشيطان به حتى يحب أن يحمد عليه، فينسخ من العلانية فيثبت في الرياء.

پێمگەشتوە کە بەندە کار و کردەوەیەک بە نهێنی ئەنجامدەدات، جا شەیطان وازی لێناهێنێت تاوەکو بەسەری زاڵ دەبێت جا کار و کردوەکەی ئاشکرا دەکات، پاشان شەیطان وازی لێناهێنێت تاوەکو پێی خۆش دەبێت کە ستایش بکرێت لەسەری، جا لە ئاشکراییەکە هەڵدەوەشێتەوە لە ریا و ڕووپامایی جێگیر و سابت دەبێ.

?«حلية الأولياء :٧/ ٣٠»

حدثنا عبد الرحمن قال سمعت أحمد بن إسماعيل ابن عم أبي زرعة يقول سمعت أبا زرعة يقول في مرضه الذي مات فيه: اللهم إني أشتاق إلى رؤيتك، فإن قال لي بأي عمل اشتقت إلي؟ قلت: برحمتك يا رب.

أحمد بن إسماعيل دەڵێت: گوێم لە ئەبو زرعە بوو لەکاتی ئەو نەخۆشیەی تێیدا وەفاتی کرد دەیوت: ئەی پەروەردگارم من تامەزرۆی بینینی تۆم، جا گەر پێی وتم بەچ کردەوەیەك تامەزرۆی بینینی من بووی؟، دەڵێم: بەرەحمەت و بەزەیت ئەی پەروەردگارم.

?«تقدمة الجرح والتعديل لإبن أبي حاتم »

١٥٤- أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ رِزْقٍ الْبَزَّازُ ، قَالَ : حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ نُصَيْرٍ الْخُلْدِيُّ ، قَالَ : حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ الْحَضْرَمِيُّ ، قَالَ : حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ شَبَوَيْهِ ، قَالَ : سَمِعْتُ أَبَا رَجَاءٍ ، يَقُولُ : سَمِعْتُ يُونُسَ بْنَ سُلَيْمَانَ السَّقَطِيَّ ، وَكَانَ ، ثِقَةً ، قَالَ : نَظَرْتُ فِي الْأَمْرِ ، فَإِذَا هُوَ الْحَدِيثُ وَالرَّأْيُ . فَوَجَدْتُ فِي الْحَدِيثِ ذِكْرَ الرَّبِّ تَعَالَى وَرُبُوبِيَّتَهُ وَجَلَالَهُ وَعَظَمَتَهُ ، وَذِكْرَ الْعَرْشِ ، وَصِفَةَ الْجَنَّةِ وَالنَّارِ ، وَذِكْرَ النَّبِيِّينَ وَالْمُرْسَلِينَ ، وَالْحَلَالَ وَالْحَرَامَ ، وَالْحَثَّ عَلَى صِلَةِ الْأَرْحَامِ ، وَجِمَاعَ الْخَيْرِ فِيهِ . وَنَظَرْتُ فِي الرَّأْيِ ، فَإِذَا فِيهِ الْمَكْرُ وَالْغَدْرُ وَالْحِيَلُ ، وَقَطِيعَةُ الْأَرْحَامِ ، وَجِمَاعُ الشَّرِّ فِيهِ.

#شرف_أصحاب_الحدیث_للخطیب_بغدادي

قال ابن رجب الحنبلي: أصل الاستقامة استقامة القلب على التّوحيد، وقد فسّر أبو بكر- رضي اللّه عنه- الاستقامة في قوله تعالى، ﴿إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا﴾ ، بأنّهم لم يلتفتوا إلى غيره، فمتى استقام القلب على معرفة اللّه، وعلى خشيتە وإجلاله ومهابته ومحبّته وإرادته ورجائه ودعائه والتّوكّل عليه والإعراض عمّا سواه، استقامت الجوارح كلّها على طاعته، فإنّ القلب هو ملك الأعضاء، وهي جنوده، فإذا استقام الملك استقامت جنوده ورعاياه. وأعظم ما يراعى استقامته بعد القلب من الجوارح اللّسان، فإنّه ترجمان القلب والمعبّر عنه.

ابن رجب الحنبلی ئەڵێت :بنچینەی جێگیر بوون و دامەزران بریتیە لە ئیستقامە و جێگیر بوونی دڵ لەسەر تەوحید وەکو چۆن ئەبو بەکر و جگە لەویش تەفسیری وتەی ﴿ إِنَّ الَّذينَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقاموا ﴾ [ الأحقاف: ١٣ ] واتە: بەڕاستی ئەوانەی کە دەڵێن پەروەردگارمان (️ اللّٰه )ـیە پاشان بەردەوام و جێگیر بوون لەسەری کردوە بەوەی : ئەو کەسانە هیچ کات ئاوڕیان نەداوەتەوە لایان نەکردۆتەوە بۆ غەیری️ اللّٰه تعالی.
جا هەر کات دڵ جێگیر و چەسپاو بوو لەسەر ناسین و ئاشنا بوون بە️ اللّٰه تعالی ، و لەسەر ترسان و کزۆڵ بوون بۆیی ، و ڕێز و شکۆ بۆ دانانی و لێ ترسانی و خۆشەویستنی و ویستەکانی و ئومێد پێ بوونی و داوا لێکردنی و پشت پێ بەستنی و پشت کردن لە جگە لەو زاتە ، ئەوە ئەوکات ئەندامەکانی لاشەش هەموویان جێگیر و دامەزراو دەبن لەسەر گوێڕایەڵ بوونی ، چونکە دڵ پاشای ئەندامەکانی لاشەیە ، وە ئەندامەکانی لاشەش سەربازی دڵن ، جا هەر کات دڵ جێگیر و دامەزراو بوو ئەوە سەرباز و ژێر دەستەکانیشی جێگیر و دامەزراو دەبن ،وە گەورەترین شت کە ڕەچاوی دەکرێت لە ئەندامەکان لە دوای جێگیر بوون و دامەزرانی دڵ بریتیە لە زمان ، لەبەر ئەوەی زمان نەقڵ کەر و وەرگێڕی قسەکانی دڵە و سەر چاوەکەیەتی.

?«جامع العلوم الحکم : ١٩٣»

﴿إِنَّ الَّذينَ قالوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ استَقاموا﴾ [الأحقاف: ١٣]
قال ابن رجب الحنبلي:
الذين قالوا ربنا️ اللّٰه كثير،
ولكن أهل الإستقامة قليل.

إبن رجب الحنبلي ئەڵێت : ئەوانەی ئەڵێن پەروەردگارمان ️(اللّٰه)ـیە زۆرن،
بەڵام ئەهلی الإستقامة کەمن.

?«مجموع رسائل : ٣٣٩/١»

دوو فەرموودەی زۆر ترسناك بۆپیاوان:

عَنْ أَبِي حَازِمٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ :اسْتَوْصُوا بِالنِّسَاءِ، فَإِنَّ الْمَرْأَةَ خُلِقَتْ مِنْ ضِلَعٍ، وَإِنَّ أَعْوَجَ شَيْءٍ فِي الضِّلَعِ أَعْلاَهُ، فَإِنْ ذَهَبْتَ تُقِيمُهُ كَسَرْتَهُ، وَإِنْ تَرَكْتَهُ لَمْ يَزَلْ أَعْوَجَ، فَاسْتَوْصُوا بِالنِّسَاءِ.

️رسول اللّٰه ﷺ دەفەرمووێت :
ئامۆژگاریتان دەکەم بە ئافرەتان -ئاگادارتان دەکەمەوە-، بەڕاستی ئافرەت دروست کراوە لە پەراسویەکی لار، وە بەڕاستی لار و خێچ ـترین بەشی پەراسو لای سەرەوەیەتی، ئەگەر بتەوێت ڕاستی بکەیتەوە ئەوا دەیشکێنی، وە ئەگەر وازیشی لێبهێنی ئەوا هەر بە خواری دەمێنێتەوە، باش بن لەگەڵ ئافرەتان.

?«صحیح البخاری: ٥١٨٥»

عن جابربن عبد️ اللّٰه "رضي️ اللّٰه عنهم " عن النبيﷺ قال : اتَّقوا اللهَ في النساءِ؛ فإنَّكم أخذتُموهنَّ بأمانةِ الله، واستحلَلْتُم فروجَهنَّ بكلمةِ الله.

جابر بن عبدالله "رضي️ اللّٰه عنهم " ئەفەرمێ پێغەمبەر️ ﷺ فەرموویەتی : دەربارەی ئافرەتان لە️ اللّٰه بترسێن چونکە ئێوە ئەوانتان وەرگرتووە وەک ئەمانەت و سپاردەی️ اللّٰه وەداوێنتان بۆ خۆتان حەڵاڵ کردووە بەوشەی️ اللّٰه .

?«اخرجة المسلم : ١٢١٨»
﹍﹍﹍﹍﹍﹍

یەکەم فەرموودە: رسول️ اللّٰه ️ ﷴ ﷺ لەکاتی سەرەمەرگ وەسیەتی کردووە باشبن لەگەڵ ئافرەتان ،ئەگەر دایکو باوک وەسیەت بکەن بۆمنداڵەکانیان وەسیەتی چاک و باش هەرزوو جێبەجێی دەکەن چونکە بەحوکمی ئەوەی دایکو باوک پێگەیان بەرزه و خۆشەویستن ئەی چیدەبێت کە پێغەمبەرەکەت ️ﷺ کەپێویستە لەدایکو باوک و کەسوکارو هەموو خەڵکیش زیاتر خۆشت بوێت و وەسیەت بکات و تۆش جێبەجێی نەکەیت؟!

دووەم فەرموودە :ئەمەیان زۆر ترسناکترەلەوەی یەکەم ئەویش ئافرەتان ئامانەتی ️اللّٰه ـن بۆئێوە بەوشەی️ اللّٰه حەڵاڵی ئێوەن ،رحمک️ اللّٰه ئێوە ئامانەتی کەسێکتان لابێت زۆر بەباشی ئەیپاڕێزن ئەڵێن ئەوە ئەمانەتە نابێ دەستکاری بکرێت ، ئافرەتیش ئامانەتی اللّٰه ـن بۆئێوە ئامانەتێک هی️ اللّٰه تعالی بێت پێویستە زۆر بەووریاییەوە مامەڵە لەگەڵ ئەم ئامانەتە بکرێت کاتێ لاتانن مافەکانیان بۆدابین بکەن کاتێ شتێکیان کردو بەدڵی ئێوە نەبوو وڕقتان لەوکارەیی بووەوە اللّٰه تعالی ئەفەرموێت سەرەتا ئامۆژگاریان بکەن بەئامۆژگاریەکی جوان ئەگەر سودی نەبوو جێی خەویان لێ جیابکەنەوە، ئەگەر سودی نەبوو لێیان بدەن بەلێدانێک کەتوند نەبێ شوێنەوار بەجێ بهێڵێت ،سەلەف رحمهم ️اللّٰه فەرموویانە لێدانەکە وەکو پیاکێشانی چیلکەدارێك پێیا ئەمەش بۆئازاردانی ئافرەتەکە نیە بەڵکو بۆ شکاندنی نەفسیەتی ئافرەتەکەیە تاوەکو بەخۆیا بچێتەوە نابێ لێدانەکە لەرووخساری بدەی ئەمە نەهی لێکراوە چ پیاو چ ئافرەت نابێ لەڕووخساری بدرێت،وە ئەوەش بزانن رسول️ اللّٰه هەرگیز لەخێزانەکانی خۆی نەداوە ، واتە ئەبێ سێ قۆناغ ببڕی ئینجا بیر لەوە بکەیتەوە ئەم ئافرەتە بۆتۆ باشەو ئەگەڕێتەوە یان لەگەڵ تۆیا ناگونجێت و پێویستە لێی جیابێتەوە،
وەبەباشی نەفەقەیان بکێشن زوڵمیان لێمەکەن پۆشتەو تێروپڕیان بکەن ،فێری ئاداب و عیلمی شرعیان بکەن ، لەدانی مارەیی زوڵمیان لێمەکەن حەق و مافی خۆیان پێبدەن ،ئەگەر نەگونجان بەباشترین شێوە بەڕێیان کەن ئافرەت زەعیفەیە ️ اللّٰه تعالی ش تۆڵەسێنەرە بۆئەو کەسانەی کەئامانەتەکەی بەباشی ناپارێزن.
وەئەگەر ئەتانەوێت بەسێیەکی نیقاق نەگەڕێنەوە بۆلای اللّٰه تعالی ئەوە ئاگاداری ئەم ئامانەتە بن بەباشی بیپاڕێزن.

١١٤- قَرَأْتُ عَلَى مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ يَعْقُوبَ ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ نُعَيْمٍ الضَّبِّيِّ ، قَالَ : سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مُحَمَّدَ بْنَ مُحَمَّدِ بْنِ عُبَيْدِ اللَّهِ الْحَافِظَ ، يَقُولُ سَمِعْتُ مُحَمَّدَ بْنَ مُسْلِمِ بْنِ وَارَةَ ، يَقُولُ : سَمِعْتُ أَحْمَدَ بْنَ حَنْبَلٍ ، يَقُولُ سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّزَّاقِ ، يَقُولُ فِي قَوْلِهِ عَزَّ وَجَلَّ : ﴿فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ ﴾ ، قَالَ : هُمْ أَصْحَابُ الْحَدِيثِ.

- عبدالرزاق دەربارەی فەرمایشتی️ اللّٰه عزوجل﴿فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ ﴾ ، ووتی : ئەوان هاوەڵانی فەرموودەن.

١١٥- أَخْبَرَنَا رِضْوَانُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الدِّينَوَرِيُّ ، قَالَ : حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ مَهْدِيٍّ ، بِوَاسِطٍ ، قَالَ : حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الْمُقْرِئُ ، قَالَ : حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عِصَامٍ ، بِمَرْوَ ، قَالَ : سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ مُحَمَّدِ بْنِ حَاتِمٍ ، يَقُولُ : قَالَ : إِبْرَاهِيمُ بْنُ أَدْهَمَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى يَدْفَعُ الْبَلَاءَ عَنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ بِرِحْلَةِ أَصْحَابِ الْحَدِيثِ.

- عبدالرحمن بن محمد بن حاتم، : دەیوت: ابراهیم بن أدهم ووتی:اللّٰه تعالی بە سەفەری هاوەڵانی فەرموودە بەڵا لەسەر ئەم ئوممەتە لادەبات.

١١٧- أَخْبَرَنِي أَبُو الْقَاسِمِ الْأَزْهَرِيُّ ، قَالَ : أَخْبَرَنَا أَبُو حَامِدٍ أَحْمَدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ النَّيْسَابُورِيُّ ، أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ مُحَمَّدَ بْنَ أَحْمَدَ بْنَ حَامِدٍ الْفَقِيهَ ، بِالدَّامَغَانِ ، يَقُولُ : حَدَّثَنَا أَبُو جَعْفَرٍ الطَّحَاوِيُّ ، قَالَ : سَمِعْتُ نَصْرَ بْنَ مَرْزُوقٍ ، يَقُولُ : كَانَ عَلِيُّ بْنُ مَعْبَدٍ إِذَا رَأَى أَصْحَابَ الْحَدِيثِ يَقُولُ : شَعِثَةٌ رُءُوسُهُمْ ، دَنِسَةٌ ثِيَابُهُمْ ، مُغْبَرَّةٌ وُجُوهُهُمْ , إِنْ لَمْ يَكُنْ مَعَ هَذَا ثَوَابٌ ، فَهَذَا وَاللَّهِ هُوَ الْعِقَابُ.

- علی بن معبد ئەگەر هاوەڵانی فەرموودەی دیتبایە دەیگوت: ناڕێکی قژیان و جلوبەرگە پیسەکانیان و دەمووچاوە تۆزاویەکانیان ،ئەگەر لەگەڵ ئەمەدا پاداشت نەبێ، ئەوە و️اللّٰه هی ئەوە سزایە.[واتە :لەگەڵ ئەو هەموو ماندوو بون و گەڕان و گەشتکردن وجلوبەرگە پیسەکانیان قژە ناڕێکو دەمووچاوە خۆڵاویەکانیان بۆبەدەستهێنانی فەرموودە پاداشت نەدرێنەوە ئەوە ئەو هەموو ماندووبوونە سزایە بۆیان]...

#شرف_أصحاب_الحدیث_للخطیب_بغدادي