???? نکاتی حول تحولات اخیر در منازعه‌ی میان ایران و اسرائیل:

1- در شرایط کنونی، امنیتی‌زایی خاورمیانه و حفظ شرایط امنیتی کنونی آن به سبب اینکه ایران دارای راهبردها و ابزارهای متناسب برای کنش‌گری در آن می‌باشد، مطلوب ایران است. در جهت تحقق این امر، ایران به دنبال حفظ سطح نزاع با اسرائیل و ایالات متحده در حوزه‌ی خاکستری و پیش از سطح جنگ متعارف می‌باشد. از سوی دیگر، شرایط مطلوب اسرائیل امنیتی زدایی خاورمیانه و امنیتی‌زایی نقش‌آفرینی ایران در خاورمیانه می‌باشد. منطق این امر نیز نشات گرفته از دسترسی اسرائیل به راهبردها و ابزارهای متناسب‌تر برای کنش‌گری در خاورمیانه‌ای امنیتی‌زدایی شده می‌باشد که ذیل آن اسرائیل اقدام به ایجاد یا پیوستن به ائتلافات و طرح‌هایی در جهت بسط همکاری با دول منطقه و همچنین مهار ایران می‌نماید. اسرائیل در جهت تحقق این امر به دنبال افزایش سطح نزاع به سطح جنگ متعارف می باشد که ذیل آن بدلیل ظرفیت و امکانات طرفین و همچنین کنشگری دیگر بازیگران متاثر، امکان امتداد نزاع در این سطح صعب است و طرفین نزاع میان خود را به سطح منازعه‌ی غیر قهرآمیز تقلیل خواهند داد.

2- هرچند که ایجاد بازدارندگی مساعد، مستلزم استفاده از ابزارهای متناسب با تهدیدات موجود می‌باشد؛ اما به دلیل عدم وجود ابزارهای امنیتی متناسب برای پاسخ به ترور اسماعیل هنیه، استفاده از ابزار نظامی از سوی ایران محتملترین سناریوی موجود می‌باشد. همچنین عملیات آتی محور مقاومت علیه اسرائیل مستقیما متاثر ملاحظاتی چون آسیب‌پذیری متقابل وحفظ سطح نزاع در حوزه‌ی پیش از جنگ متعارف خواهد بود.

3- برخی گروه‌های سیاسی داخلی در ایران اقدام به ایجاد جریان خبری‌ای متشکل از گزاره‌هایی چون استفاده از بمب در ترور اسماعیل هنیه، رویکرد خودسرانه نتانیاهو در این ترور، برجسته نمودن اختلاف میان هیئت حاکمه‌ی اسرائیل و ایالات متحده و تاکید بر لزوم پاسخ امنیتی به ترور اسماعیل هنیه نموده‌اند. هدف از ایجاد این جریان خبری، اثرگذاری بر سطح عملیات آتی علیه اسرائیل به منظور کنترل سطح تنش در روابط خارجی دولت نومستقر می‌باشد.

4- هرچند که ترور افرادی چون صالح العاروری و اسماعیل هنیه سبب کاهش توان نفوذگذاری ایران بر رویکرد جناح سیاسی حماس خواهد شد اما همچنان رویکرد جناح سیاسی حماس در قبال ایران دچار تغییر قابل توجه‌ای نخواهد گشت. نوع رابطه‌ی موجود میان ایران و حماس به صورت عمودی نمی‌باشد بلکه این رابطه افقی و مبتنی بر منافع مشترک و نیاز طرفین به یکدیگر است و طرفین بنابر این موارد رویکرد خود را در قبال دیگری را تنظیم می‌نمایند. البته قابل ذکر است که با توجه به واگرایی نسبی موجود میان ایران و جناح سیاسی حماس، در ادامه و با تشدید اهمیت نقش‌آفرینی جناح سیاسی حماس در مذاکرات صلح و تعیین نوع نقش آفرینی حماس در آتیه‌ی غزه، تشدید واگرایی میان ایران و حماس محتمل می‌باشد.

5- بنابر گزارشات منتشره، حماس به دنبال همکاری با واحدهایی می‌باشد که دارای ظرفیت مشارکت در حکمرانی غزه‌ پس از پایان جنگ هستند. حماس با پذیرفتن واقعیات حاصله از جنگ غزه در پی واگذاری حاکمیت این منطقه به بازیگران دیگر در ازای مشارکت یافتن در ساختار حاکمیتی آتی غزه می باشد. منطق این امر نیز حاصل برآورد رهبران حماس مبنی بر نیاز به معطوف نمودن منابع موجود برای بازسازی توان رزمی و متحول نمودن قالب کنش‌گری نظامی در قبال اسرائیل در دوره‌ی پس از جنگ می‌باشد. همچنین حماس با کناره‌گیری از حکمرانی انحصاری غزه و متعاقب آن حمایت از حضور فتح و دیگر بازیگران مساعد، در پی استقرار دولتی با مشروعیت بین المللی در غزه می‌باشد تا هم زمینه‌ی بازسازی خسارات جنگی در غزه فراهم گردد و هم با توجه به رویکرد اسرائیل حول طرح دو دولتی و ایجاد دولت مستقل فلسطینی، اصطکاک میان دول عرب و اسرائیل افزایش یابد. توافق میان حماس و فتح در پکن و همچنین تماس‌های برقرار شده میان حماس و محمد دحلان طی ماه‌های اخیر، ذیل موارد فوق قابل تحلیل می‌باشد.

?علیرضا افتخارمنش

@eftekharmanesh1

???? نکاتی حول احتمال عملیات نظامی اسرائیل علیه حزب الله:

1- بنابر اظهارات مقامات دولت و ارتش اسرائیل، هدف اعلانی اسرائیل از انجام عملیات نظامی در جنوب لبنان عقب راندن حزب الله به پیش از رود لیتانی و ایجاد منطقه‌ی حائل در ناحیه‌ی جنوبی این رود می‌باشد. هیچ نیروی ثالثی امکان ایجاد منطقه‌ی حائل در جنوب رود لیتانی را ندارد و اسرائیل برای تحقق این امر مجاب به انجام عملیات نظامی زمینی و استقرار نیروی نظامی در این ناحیه می‌باشد.

2- بنابر قطعنامه‌ی 1701 حزب الله موظف به عدم ایجاد پایگاه نظامی در منطقه‌ی جنوب رود لیتانی و عدم انتقال تسلیحات به این ناحیه می‌باشد. متعاقب این امر نیز حزب الله در این منطقه هیچ پایگاه نظامی رسمی ای ندارد.

3- جمعیت ساکن در ناحیه جنوبی رود لیتانی عمدتا شیعه می باشند چنانچه که گمان می‌رود جمعیتی بالغ بر 200هزار شیعه در این ناحیه مستقر باشند. عمده ی این جمعیت نیز دارای وابستگی مستقیم به حزب الله یا همگرایی عقیدتی با آن می باشند. حضور حزب الله در این ناحیه نه به صورت کلاسیک نظامی بلکه به صورت ادغام شده با جمعیت و نواحی غیرنظامی می‌باشد. بنابر موارد فوق، دولت اسرائیل برای پاکسازی حضور حزب الله در این ناحیه جنوبی رود لیتانی مجاب به پاکسازی جمعیت غیرنظامی در این ناحیه نیز است.

4- چنانچه که طی دوران حضور اسرائیل در این ناحیه و همچنین طی جنگ 2006 اثبات گردیده است، امکان کوچاندن اجباری و پاکسازی جمعیتی این ناحیه دور از واقعیت می‌باشد و دولت اسرائیل در تحقق هدف اعلانی اش برای انجام عملیات نظامی زمینی در جنوب لبنان با موانع جدی ای مواجه است.

5- بازچینش و تقویت جناح‌های اپوزیسیون دولت نتانیاهو، افزایش فشارهای خارجی جهت محدود نمودن اقدامات نظامی اسرائیل، هزینه‌های حاصله از جنگ 9 ماهه در غزه، عدم حمایت مردمی از ادامه‌ی جنگ غزه و ایجاد جنگ در مرزهای شمالی، ماهیت و ظرفیت حزب الله و هزینه های احتمالی انجام عملیات نظامی در جنوب لبنان از موانع دولت اسرائیل برای انجام عملیات نظامی زمینی در جنوب لبنان می‌باشند.

6- سوگیری گروه‌های موتلف در دولت اسرائیل، عدم کسب دستاوردهای راهبردی مدنظر در جنگ غزه، عواقب سیاسی پایان جنگ برای دولت مستقر و هزینه‌های ناشی از عملیات‌های نظامی حزب الله در مرزهای شمالی عواملی هستنو که سبب سوق یافتن دولت اسرائیل به انجام عملیات نظامی در جنوب لبنان می‌شوند.

با توجه به موارد فوق، احتمال اقدام اسرائیل به انجام عملیات نظامی زمینی در پاسخ به حادثه‌ی مجدل شمس دور از واقعیت به نظر می‌رسد. دولت اسرائیل برای حفظ بازدارندگی نسبی کنونی خود در قبال حزب الله و همچنین پاسخ به مطالبات داخلی، مجاب به انجام اقدام نظامی علیه حزب الله می‌باشد که این امر نیز ذیل چارچوبی معین به وقوع خواهد پیوست. بنابر داده‌های موجود، انتظار می‌رود که اقدام نظامی اسرائیل در پاسخ به حادثه‌ی مجدل شمس محدود به حملات موشکی و توپخانه‌ای باشد و تمایز آن با اقدامات نظامی پیشین اسرائیل طی نزاع 9 ماهه با حزب الله صرفا در حجم و دامنه‌ی جغرافیایی آن باشد.

? علیرضا افتخارمنش

@eftekharmanesh1

?? ?? نکاتی من باب احتمال اقدام نظامی انصارالله علیه تاسیسات انرژی اسرائیل:

1- تاسیسات فرآوری و ذخیره‌سازی حوزه‌ی نفت اسرائیل عمدتا در غرب و جنوب اسرائیل (بطور خاص اشکلون، حیفا و ایلات) قرار دارند. تاسیسات حوزه استخراج گاز اسرائیل تماما در حوزه‌ی آبی مدیترانه‌ای اسرائیل قرار دارند. تاسیسات مرتبط با حوزه تولید برق اسرائیل عمدتا در نوار ساحلی غربی اسرائیل قرار دارند.

2- با وجود قرارگیری بخش زیادی از تاسیسات زیرساختی در مناطق غربی اسرائیل اما به دلیل عدم وجود تهدید نظامی جدی از سوی مرزهای غربی، این ناحیه در حوزه‌ی پدافندی چندان مورد توجه دولت اسرائیل قرار نگرفته است. طی سال‌های اخیر و با افزایش اهمیت راهبردی حوزه‌ی غربی اسرائیل به دلیل وجود میادین گازی مدیترانه‌ای، دولت اسرائیل با افزایش شدید بودجه‌ی نیروی دریایی بدنبال پوشش ضعف‌های موجود در این منطقه بوده است.

3- اصلی‌ترین میدان گازی نزدیک به ناحیه‌ی جنوبی حوزه‌ی آبی اسرائیل، میدان گازی تمر می‌باشد که دارای ظرفیت تقریبی 250 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی است. ظرفیت تولید این سکوی گازی حدود 4 میلیارد متر مکعب در سال می‌باشد که تماما برای تامین نیازهای داخلی اسرائیل (حدود 11 میلیارد متر مکعب) اختصاص یافته است. در ابتدای جنگ غزه بدلیل تهدیدات احتمالی از منشا غزه، موقتا تولید از این میدان گازی متوقف گشت که دولت اسرائیل برای جبران کسری موجود از ظرفیت تولیدی میادین گازی لویاتان و کاریش استفاده نمود و متعاقبا به طور موقت صادرات گازی اسرائیل تقلیل یافت.

4- حوزه‌ی برق اسرائیل دارای وابستگی اساسی به حوزه‌ی گاز این دولت می‌باشد به گونه‌ای که بیش از 70 درصد تولید برق اسرائیل مبتنی بر گاز انجام می‌گردد. متعاقبا در صورت اخلال در تولید و توزیع گاز، امر تولید برق در اسرائیل دچار اخلال گشته و هزینه‌ی زمانی و مالی قابل توجه‌ای برای بازگردانی ساختار نیروگاه‌های اسرائیل به تولید برق مبتنی بر ذغال سنگ به دولت اسرائیل متقبل خواهد شد.

5- طی دهه‌ی گذشته گروه داعش به دفعات علیه لوله‌های انتقال گاز اسرائیل در شبه جزیره‌ی سینا عملیات انجام داده است اما دولت اسرائیل به طور موثر در کنترل هزینه‌ها و بازیابی عملیات انتقال گاز از این لوله‌ها موفق عمل نموده است. لوله‌های عرب گاز و اشکلون-العریش صرفا برای مصارف صادراتی اسرائیل کارکرد دارند و دولت‌های مصر و اردن متضررین اصلی هرگونه اخلال در عملیات این خطوط لوله خواهند بود.

6- به دلیل اهمیت راهبردی میادین گازی اسرائیل برای این دولت، دولت اسرائیل در صورت آسیب به این میادین، اقدام تلافی جویانه‌ی خود را صرفا به یمن محدود نخواهد نمود. با توجه به دکترین امنیت ملی اسرائیل، این دولت ملزم به اجتناب از ورود به درگیری‌های نظامی طولانی مدت و همچنین ممانعت از انتقال جنگ به اراضی خود می‌باشد که حصول اهداف اسرائیل در تقابل با انصارالله ذیل این بایسته‌ها ممکن نیستند. بنابر موارد ذکر شده و همچنین اصل پاسخ نامتوازن در دکترین امنیت ملی اسرائیل، اقدام تلافی‌جویانه علیه حوزه‌ی انرژی ایران به جهت کنترل رفتار انصارالله و بازتعیین خطوط قرمز تقابل بسیار محتمل به نظر می‌رسد.

7- موفقیت حاصله در اصابت پهپاد یافا به تل آویو در وهله‌ی اول حاصله از از انتخاب مسیر متناسب با چینش موانع پدافندی موجود در مسیر بود. همچنین دیگر امر اثرگذار بر موفقیت این عملیات، کارکرد موثر تسلیحات محور مقاومت در شرایط تقابل  LIC (Low Intensity Conflict) بوده است اما همچنانکه پیشتر ثابت گشته است، در شرایط HIC (High Intensity Conflict) تسلیحات آفندی محور مقاومت عملکرد متفاوت ذیل کارکرد خود داشته‌اند.

8- اصلی‌ترین مانع دولت اسرائیل برای بهره‌برداری موثر از ظرفیت‌های ایجاد شده‌ی متاثر از دستیابی این دولت به میادین گازی مدیترانه‌ای، مسئله‌ی زمان می‌باشد. به دلیل عدم وجود زیرساخت‌های لازمه برای صادرات گاز به فرای منطقه، دولت اسرائیل برای تحقق اهداف صادراتی خود وابسته به دو پایانه LNG مصر (IDKU و Damietta) وابسته می‌باشد و با توجه به گمانه‌های موجود مبنی بر دستیابی مصر به حداکثر ظرفیت تولیدی گاز خود در 5 الی 10 سال آینده، و همچنین ورود دیگر بازیگران منطقه‌ای همچون قبرس در جهت بهره‌گیری از ظرفیت این دو پایانه، دولت اسرائیل برای تحقق اهداف خود در صادرات فرامنطقه‌ای گاز با موانع جدی‌ای مواجه خواهد شد. در حال حاضر دولت اسرائیل برای بسط توان صادراتی خود بدنبال افزایش ظرفیت تولید گاز و همچنین مشارکت در پروژه‌ی ایجاد پایانه LNG در قبرس می‌باشد که تحقق این دو امر مستقیما وابسته به حفظ شرایط امنیتی مساعد حول میادین گازی مدیترانه‌ای برای جذب سرمایه‌ی خارجی است.

? علیرضا افتخارمنش

@eftekharmanesh1

♦️پژوهش "امنیت حوزه‌ی برق اسرائیل طی جنگ اسرائیل-حماس"

?نوشته‌ی Michael Harari و Elai Rettig

?@iran_daily24‌‌?

♦️پژوهش "امنیت حوزه‌ی برق اسرائیل طی جنگ اسرائیل-حماس"

?نوشته‌ی Michael Harari و Elai Rettig

?پژوهش مرکز Begin-Sadat وابسته به دانشگاه Bar-Ilan، حول امنیت حوزه‌ی برق اسرائیل در پی پاسخ به سه سوال اساسی است. 1- در صورت گسترش سطح جنگ با حزب الله، حوزه‌ی برق اسرائیل با چه خطرات فوری‌ای مواجه است و چگونه می‌توان آن‌ها را تقلیل داد؟ 2- چه راهکارهایی در حوزه‌ی برق اسرائیل میتوان اعمال نمود تا این مخاطرات در آینده کاهش یابند؟ 3- جنگ چه تاثیراتی بر موقعیت اسرائیل در اقتصاد منطقه‌ای انرژی در بازه‌ی کوتاه مدت و بلند مدت دارد؟

پاسخ پرسش1: ارزیابی انجام شده از مخاطرات فوری علیه حوزه‌ی برق اسرائیل مبتنی بر سه سطح آسیب تخمینی می‌باشد؛ آسیب به مراحل تولید و انتقال سوخت به نیروگاه‌ها، آسیب به مرحله‌ی تولید برق و آسیب به مرحله‌ی توزیع برق. در سناریوی آسیب به تاسیسات تولید و انتقال سوخت، عنوان گشته است که 70 درصد از تولید برق اسرائیل وابسته به تولیدات میادین گازی محدودی است که امکان جایگزین نمودن آن‌ها برای اسرائیل صعب است. گمان می‌رود که با وقوع جنگ در مرزهای شمالی، فعالیت میدان‌های گازی کاریش و لویاتان متوقف خواهد شد و اگر از سوی جنوب نیز حماس اقدامی در جهت توقف فعالیت میدان گازی تمر انجام دهد متعاقبا اسرائیل در تامین سوخت لازمه برای تولید برق به مشکل بر خواهد خورد. از سوی دیگر عنوان شده است که برخلاف این گمان، بعید است که حتی در صورت وقوع جنگ با حزب الله فعالیت میادین گازی کاریش و لویاتان متوقف شود زیرا اقدام اسرائیل در متوقف نمودن فعالیت میدان گازی تمر در ابتدای جنگ غزه مبتنی امکان جایگزینی تولیدات گازی میدان تمر با لویاتان بود اما در سناریوی فوق و بدلیل عدم وجود گزینه‌ی بدیل صرفا حفاظت از این میادین افزایش خواهد یافت و فعالیت این میادین بطور پیشگیرانه متوقف نخواهد شد. در سناریوی آسیب به نیروگاه‌های اسرائیل بیان می‌شود که برخی نیروگاه‌های برق اسرائیل در برد حملات حزب الله قرار دارند اما بدلیل توان تعمیر و پشتیبانی و اتصال به شبکه‌ی برق ملی، آسیب‌های وارده قابل کنترل می‌باشد. تهدید اصلی برای تولید برق اسرائیل در این سناریو، وقوع خلل در تامین سوخت مورد نیاز این نیروگاه‌ها و وابستگی شدید این نیروگاه‌ها به گاز برای تولید برق می‌باشد. همچنین در سناریویی که خطوط توزیع برق اسرائیل مورد آسیب قرار گیرند، عنوان گشته است که این خطوط بیشترین تاسیسات در حوزه‌ی برق در معرض حمله می‌باشند اما به سرعت خسارات وارده به سرعت قابل کنترل می‌باشند.

پاسخ پرسش2: هیچ راهکار کوتاه مدتی برای برای تقلیل قابل توجه مخاطرات موجود علیه حوزه برق اسرائیل در کوتاه مدت وجود ندارد و راهکارهای بلند مدت و موثر نیز علاوه بر اقدامات منفردانه دولت اسرائیل، همچنین نیازمند فراهم آوری شرایط مساعد و حذف موانع برای نقش آفرینی پررنگ تر واحدهای خصوصی جهت تحقق این امر می‌باشد.

پاسخ پرسش3: طی سال‌های اخیر موقعیت اسرائیل با توسل به ابزارهایی چون انرژی، در منطقه بهبود یافته است و حتی همسایگان اسرائیل چون مصر و اردن تاحدی وابسته به اسرائیل شده‌اند. این وابستگی که در وهله‌ی اول مرتبط با واردات گاز اسرائیل از سوی این دو کشور می‌باشد، تاحدی بر کنش‌گری دولت‌های اردن و مصر طی تحولات اخیر اثرگذاشته است. از سوی دیگر بدلیل توقف فعالیت میدان گازی تمر در ماه ابتدایی جنگ غزه و متعاقب آن توقف صادرات گاز به مصر، موقتا صادرات گاز LNG از طریق مصر به اروپا بدلیل عدم وجود گاز مازاد بر مصرف داخلی متوقف گشت که این امر سبب بازنگری اروپا بر طرح‌های خود برای واردات گاز از شرق مدیترانه به عنوان منبعی دارای ثبات در عرضه خواهد گشت. البته مواردی چون دخیل بودن شرکت‌های اروپایی در بهره‌برداری از گاز اسرائیل و ناامن گشتن باب المندب به سبب اقدامات انصارالله همچنان می‌توانند سبب حفظ اهمیت اسرائیل برای انتقال انرژی به اروپا شود./ علیرضا افتخارمنش

?@iran_daily24‌‌?

X (formerly Twitter)

Alireza Eftekhar (@ifedfed) on X

***📷***پژوهش "امنیت حوزه‌ی برق اسرائیل طی جنگ اسرائیل-حماس" نوشته‌ی ***📷***نوشته‌ی Michael Harari و Elai Rettig ***📷***پژوهش مرکز Begin-Sadat وابسته به دانشگاه Bar-Ilan حول امنیت حوزه‌ی الکتریسیته اسرائیل، در پی پاسخ به سه سوال اساسی است.

??? مواردی که پیش از تحلیل انتخابات ریاست جمهوری 1403 باید مدنظر قرار داد:

1- روند رشد رادیکالیزاسیون راست و چپ در نتیجه‌ی تصاعد روند جهانی سازی از دهه‌ی نود میلادی تاکنون؛ مشابهت رشد گروه‌های راست رادیکال از ابتدای دهه 2010 در برخی نقاط جهان و تضعیف گروه‌های راست میانه‌گرا

2- پیشینه‌ی انتخب آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری جمهوری اسلامی، واحدهای موافق و مخالف در وقوع این امر، پویایی و منطق روابط آیت‌الله خامنه‌ای با بلوک‌های چپ و راست نظام ج‌ا طی سه دهه‌ی اخیر

3- پیشینه، منطق و پویایی روابط آیت‌الله خامنه‌ای با دستگاه نظامی ج‌ا و روند نقش‌آفرینی این دستگاه در سپهر سیاسی ج‌ا از سه دهه پیش تاکنون

4- پیشینه، منطق و پویایی روابط آیت‌الله خامنه‌ای با گروه پایداری، سیر نقش‌آفرینی این گروه در سپهر سیاسی ج‌ا از سه دهه پیش تاکنون و بطور خاص پیشینه و منطق تحول در جایگاه و نقش‌آفرینی این گروه از نیمه‌ی دوم دهه‌ی 80 شمسی تاکنون

5- پیشینه، منطق و پویایی روابط آیت‌الله خامنه‌ای با مراجع سنتی تشیع؛ جایگاه قم و نجف در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳

6- پیشینه و منطق ریاست جمهوری حجت الاسلام رئیسی و تحولات واقع در ساختار و رویکرد حکومتی ج‌ا از نیمه‌ی دوم دهه‌ی 90 شمسی

7- مسئله‌ی جانشینی و تاثیرات آن بر داینامیک‌های داخلی نظام ج‌ا و کنش‌گری خارجی آن

8- تحولات واقع در راهبرد هسته‌ای ج‌ا طی 5 سال گذشته، منطق، وضعیت کنونی و آتیه‌ی آن

9- تحولات واقع در رویکرد نهادهای حکومتی اثرگذار بر بخشی از آرای معین؛ منطق و پیشینه‌ی انشعابات وارده در رویکرد این نهادها طی انتخابات اخیر

10- تاثیر عدم توفیق ملت ایران در کنش‌گری اصلاح‌گرایانه‌ی غیرقهر آمیز در سال 96 و عدم توفیق در کنش‌گری تحول‌گرایانه‌ی قهرآمیز از 96 تاکنون بر بازگشت و عدم بازگشت بخشی از آرای خاکستری به صندوق‌های رای

11- تاثیر خصوصیات جامعه‌شناسانه‌‌‌ی ملت ایران بر تناوب‌های واقع در روند کنش‌گری سیاسی‌اش

12- تاثیر روندهای واقع بر جامعه پذیری گروه‌های سنی بر تفاوت در رویکرد و سوگیری سیاسی این نسل‌ها

13- تحولات واقع در جایگاه ج‌ا در نظام بین‌الملل، تصاعد روند قطبیت در نظام بین‌الملل، و رویکرد ج‌ا در به کمینه‌ رسانی اثرپذیری و گذاری متغیرهای خارجی و ساز و کارهای انتخاباتی داخلی بر یکدیگر

?علیرضا افتخارمنش

?@iran_daily24‌‌?

?#اینفوگرافی انتخابات ریاست‌جمهوری آتی ترکیه/ The Soufan Center

@eftekharmanesh1

?#اینفوگرافی انتخابات ریاست‌جمهوری آتی ترکیه/ The Soufan Center

@eftekharmanesh1

? کتاب ENHANCING WATER SECURITY IN THE MIDDLE EAST منتشره از "مركز الشرق للأبحاث الاستراتيجية"

@eftekharmanesh1