‍ ❄️ کشف یک اثر باستانی از پادشاهی ماننـا در شهر مهاباد
❄️ مهرداد رامیـدی نیا. باستانشناس.مهاباد

کشف آثار و شواهدی از یک سازه معماری سنگی_صخره ای مربوط به هزاره ی اول پیش از مسیح در شهر مهاباد. سازه باستانی برده دانگ BARDA DĀNG در اواخر شهریورماە ١٤٠٢ از سوی دوست فرهیخته و کوهنوردم کاک شورش ایساره کشف شده است. این اثر باستانی در غرب محدودە کنونی شهر مهاباد قرار دارد.
نخستین بررسیهای باستانشناسی و مستندنگاری این اثر تاریخی ناشناختە در تاریخ هشتم مهرماه ١٤٠٢ از سوی اینجانب انجام گرفته است.
سبک و فرم معماری و حجاری این اثر یادآور معماری سنگی پرستشگاه کهن برده کنته BARDA KONTE در شمال شهر مهاباد و دشت تاریخی شهرویران است. باتوجه به  همین موضوع وبه احتمال قوی باید تاریخ ساخت این اثر هزاره اول پیش از مسیح و دوره پادشاهی ماننا در نواحی جنوبی دریاچه ی باستانی چیچست ( اورمیه) باشد. با توجه به قرارگرفتن شهر مهاباد به عنوان یکی از مراکز اصلی و مهم در جغرافیای پادشاهی ماننـا، کشف برده دانگ می تواند اثری ارزشمند از حضور ماننایی ها در این شهر و  همچنین در بررسی تاریخ پیدایش و پویایی شهر مهاباد در هزاره ی اول پیش از پیدایش مسیح باشد.

❄️ از یادداشتهای کُردشناسی. مهاباد دهم مهرماه ١٤٠٢

انتشار برای نخستین بار از صفحه کُردشناسی

@KORDSHENASI

‍ ◾️ یادداشتێک لەسەر وێنــە ی بداغ سوڵتان ◾️ مێهـرداد ڕامیـدی نیا، باستان ناس، مێژونوس

◾️ ئەو وێنەیەی کە لە ڕۆژانی ڕابردو دا بە نێوی بداغ سوڵتانی موکری بڵاوبۆتەوە وێنەی ئەو میرە کوردە نییە. وێنەکە پۆرترەیەکی نەقاشی کراوی سوڵتان ئەشڕەفی قانسوحی غوری، یەکێک لە دوایین پاشایانی مەمالیکی میسرە و بە هەڵە وەک وێنەی بداغ سوڵتان بڵاو کراوەتەوە.

◾️ دەوڵەتی مەمالیک میراتگری دەسەڵاتداری کوردانی ئەیوبی لە میسر و شام دا بون.
ئەیوبیەکان وەک زۆربەی حکومەتەکانی ئەوان سەردەمان بۆ پشتیوانی و پاراستنی خۆیان هێندێک غولامیان لە لای خۆیان دامەزراندبوو. مەمالیکەکان لەنێوان پارێزەرە تورکەکانی مەلەک ساڵح نەجمەدین ئەیوب دا سەریان هەڵداوەو نزیک بە دوسەدەو نیو وەک حکومەتێکی سەربەخۆ بەسەر شام و میسر دا فەرمانڕەواییان کردوە.
مەمالیکەکان دو بەش بون مەمالیکی بەحری و مەمالیکی بورجی. مەمالیکی بەحری لە باری نیژادییەوە زۆرتر لە هۆزەکانی قەبچاقی جنوبی ڕوسیە بون و لەگەڵ مۆغۆڵ و کوردەکان تێکەڵاویان پەیدا کردبو.
@KORDSHENASI
◾️ دوایین پاشای گرینگی مەمالیکان قانسوحی غوری سەر بە پاشایانی مەمالیکی بورجیە، ساڵی٩٠٦ کۆچی بۆتە پاشا و لە ساڵی ٩٢٥ ک لە شەڕێک لە نزیک حەڵەب دا کوژراوە و دوای ئەو ڕوداوە سوڵتان سەلیمی عوسمانی شام و میسری داگیر کردوە.

◾️ ئەو وێنەیەی کە بە هەڵە و بە نێوی بداغ سوڵتان بڵاو کراوەتەوە وێنەی قانسوحی غوری یە کە بە دەستی کریستۆفانۆ دێل ئالتیسیمۆ نەقاشی فلۆرانسی ئیتالیایی کێشراوەتەوە و لە گالێری دێگلی ئۆفیزی فلۆرانس دا پارێزراوە. دوای ویش نەقاشانی دی وێنەیان لێ هەڵگرتۆتەوە.

◾️ شیاوی باسە کە بداغ سوڵتان میری دەسەڵاتداری موکری لە لایان سەفەوییەکانە و بناغە دانەر و دامەزرێنەری شاری مهاباد نییە.لەو بارەوە هەرچی نوسراوەو کوتراوە هەڵەیە.ئەو شارە زۆر بەر لەو میرە کوردە دانراوەو ئاوەدان بووە، بەڵام بداغ سوڵتان حەولی بەرچاوی بۆ گەشەو ئاوەدان کردنەوەی مهابادی سەردەمی دەسەڵاتداری خۆی داوە. هەروەها تا ئێستا ساڵی هاتنە جیهان و کۆچی زۆر ڕون نییە.
با پەرە پێدەر بە بڵاوکردنەوەی زانیاری هەڵە نەبین.

◾️لە یادداشتەکانی کوردناسی. مهاباد. دوشەممە ٥ خەرمانانی ١٤٠٣

@KORDSHENASI

❄️ چومه جزیرێ . ( رفتم به جزیر . شهری در کُردستان ترکیه ) . ❄️ دەنگ بێژ ( راوی ) : کاراپِتِ خاچو [ Karapetê Xaço l Կարապետ Խաչո ] کاراپِتِ خاچو در سوم سپتامبر سال 1900 یا 1903 در روستای بیناتلی شهر کُردنشین باتمان در کُردستان ترکیه از خانواده ای ارمنی زاده…