Bu belge,  1947 yılında SSCB tarafından kabul edilen ve Ermenistan SSC'de yaşayan Türklerin zorunlu göçüne ilişkin resmi kararı yansıtmaktadır:

SSCB BAKANLAR KURULU
KARAR NO: 4083
 23 Aralık 1947, Moskova, Kremlin

Ermenistan SSC'den Azerbaycanlı [Türk]* köylülerin ve diğer nüfus gruplarının Kura-Aras ovasına (Azerbaycan SSC'ye) göçürülmesi hakkında.

SSCB Bakanlar Kurulu KARARI:

1948-1950 yıllarında gönüllü esaslarla Ermenistan SSC'den Azerbaycan SSC'nin Kura-Aras ovasına 100 bin kolhozcu ve diğer Azerbaycanlı [Türk] nüfusun göçürülmesini sağlamak. Bu bağlamda:

- 1948 yılında 10 bin kişi,
- 1949 yılında 40 bin kişi,
- 1950 yılında 50 bin kişi göçürülmelidir.

Ermenistan SSC Bakanlar Kurulu'na, göçürülen Azerbaycanlı [Türk] nüfustan boşalan binalar ve konutların yurtdışından gelen Ermenilerin yerleştirilmesi için kullanılmasına izin verilir.

SSCB Bakanlar Kurulu Başkanı
J. Stalin

SSCB Bakanlar Kurulu İşler İdaresi Müdürü
Y. Çadayev

* AntiTürk politikalar doğrultusunda 1937'den itibaren Stalin'in emri ile Türk adı kaldırılıp, yerine uydurma Azerbaycanlı terimi kullanılmıştır; o yüzden doğru tercümede Türk sözü kullanılmalıdır.

سند رسمی در رابطه با کوچ اجباری اهالی تورک ساکن در جمهوری سوسیالیستی ارمنستان شوروی با تصمیم شورای وزیران توسط اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۴۷:

شورای وزیران اتحاد جماهیر شوروی
تصویب‌نامه شماره ۴۰۸۳
۲۳ دسامبر ۱۹۴۷، مسکو، کرملین

درباره انتقال روستاییان آذربایجانی [تورک]* و سایر گروه‌های جمعیتی از جمهوری سوسیالیستی ارمنستان شوروی به دشت کورا-ارس  واقع در جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی

مصوبه شورای وزیران اتحاد جماهیر شوروی:

در سال‌های ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۰، انتقال داوطلبانه ۱۰۰ هزار کشاورز و سایر ساکنان آذربایجانی [تورک] از ارمنستان شوروی به دشت کورا-ارس در جمهوری شوروی آذربایجان انجام خواهد گرفت. در این راستا:

- در سال ۱۹۴۸، ده هزار نفر،
- در سال ۱۹۴۹، چهل هزار نفر،
- در سال ۱۹۵۰، پنجاه هزار نفر باید منتقل شوند.

به شورای وزیران جمهوری سوسیالیستی ارمنستان شوروی اجازه داده می‌شود که ساختمان‌ها و خانه‌های مسکونی خالی شده توسط جمعیت آذربایجانی [تورک] منتقل‌شده، برای اسکان ارمنی‌هایی که از خارج کشور می‌آیند، استفاده شود.

رئیس شورای وزیران اتحاد جماهیر شوروی
ژ. استالین

مدیر اداره امور شورای وزیران اتحاد جماهیر شوروی
ی. چادایف

• در راستای سیاستهای ضد تورک استالین، از سال ١٩٣٧ نام تورک حذف و به جای آن اصطلاح جعلی آذربایجانی مورد استفاده قرار گرفت؛ بهمین جهت برای یک ترجمه صحیح، باید از نام تورک استفاده نمود.

@TurkeliyeDogru

Halil İnalcık:

"Emperyalist dünya bizi sıkıştıra sıkıştıra Rumeli'den attı, topraklarını istila ederek Arap dünyasından attı. Mısır'a, Suudi Arabistan'a, Suriye'ye, Irak'a geldiler. Ne geldi o topraklara bugün? Felaket geldi! Halbuki Osmanlı idaresindeyken bütün bu coğrafyada sulh vardı."

@TurkeliyeDogru

سخنی کوتاه در باب معنی نام «قاجار»

در صفحه ۱۷ کتاب تاریخ معاصر پایه یازدهم (دوره دوم متوسطه) در بخش مربوط به «حکومت قاجار از آقامحمدخان تا محمدشاه» واژه قاجار را برگرفته از ریشه فعلی «قاچ» به معنی فرار کردن با پسوند «ار» که نشانه اسم فاعلی است بصورت «کسی که فرار می‌کند، کسی که در کوهستان! می‌دود، مرد دونده و مردی که تند می‌دود» معنی نموده است.

در این نوشته کوتاه قصد داریم این ریشه‌شناسی غیرعلمی و عامیانه را که بدون توجه تاریخ تورک نگاهی ساده‌انگارانه به موضوع دارد، نقد نموده و در پایان دیدگاه خود را در رابطه با معنی نام قاجار بیان نماییم:

۱. تقطیع نام قاجار بصورت «قاچ + ار» صحیح نیست زیرا این نام «قاچار» نبوده بلکه «قاجار» می‌باشد.

۲. بررسی اسامی سلسله‌ها، خاندان‌ها، ایل‌ها، طایفه‌ها و... در تاریخ  تورک نشان می‌دهد که این اسامی هرگز معانی ساده و پیش و پا افتاده نداشته و هر کدام بار معنایی والایی داشته که نشانگر خصوصیات جوامع تورک مذکور هستند. مثلاً اسامی «بایات» و «آفشار» از قبایل ۲۴ گانه اوغوز که در ایران، قفقاز، عراق، افغانستان، تورکیه، سوریه، بالکان و... ساکن بوده و نقش مهمی در تاریخ تورک داشته‌اند معانی زیر را دارند:

بایات: ثروتمند، دارای دولت، قدرتمند، بزرگ، دارای نعمت زیاد، قدیم (از صفات خداوند)

آفشار: چابک، مدبر، ماهر، شکارچی زبردست

۳. حتی تورک‌ها در ازمنه قدیم اسامی فرزندانشان را بر اساس شخصیت و خصوصیات مثبتی که از خود نشان می‌داد، انتخاب می‌کردند. مثلاً در کتاب دده قورقوت می‌خوانیم که پسر «دیرسه خان» در حین یکی از جشن‌هایی که «باییندیرخان» برای ایل (ائل، مردم) خود برگزار کرده بود، با گاو نری که بطرفش حمله کرده بود مبارزه کرده، نهایتاً گاو نر (بوغا) را بر زمین زده و سرش را می‌برد. باییندیر خان از دده قورقوت می‌خواهد که برای پسر دیرسه خان نامی بگذارد، دده قورقوت هم نام «بوغاچ» به معنی «قهرمان مبارز، قدرتمند و قوی بسان بوغا» را انتخاب کرده و می‌گوید: «آدینی من وئردیم، یاشینی الله وئرسین» (اسمش را من دادم، طول عمرش را خداوند بدهد)
یعنی تورک‌ها که برای فرزندان خود نامهای بامُسمّا انتخاب می‌کردند، بعید است که برای ایل و طایفه خود از اسامی پیش و پا افتاده با بار معنایی ضعیف استفاده نمایند.

۴. ایل قاجارها از قبیله (بوی) «بایات» هستند که منسوب به «گون خان» از فرزندان «اوغوز خان» می‌باشد. همانگونه که گفتیم بایات‌ها در جغرافیای گسترده‌ای زندگی می‌کنند، قاجارها نیز منسوب به شاخه‌ای از بایات‌‌ها بنام «شام بایاتی» بودند که در شمال سوریه و منطقه حلب زندگی می‌کردند و بعداً به آنادولو کوچیدند و هم اکنون در آدانا، آدی یامان، قارامان، یوزقات، سیواس، و نوشهیر ساکن هستند. ایل قاجار سپس به گنجه و از آنجا به شمال شرق ایران مهاجرت کردند. قاجارها در تشکیل دولت صفوی نقش داشتند و بعدها نیز خود به رهبری آقامحمد شاه بزرگ دولت قاجاریه را تأسیس کرده و رویای روسها را برای تأسیس دولتی غیر تورک در فلات ایران برهم زدند... لیکن یکصد و سی سال بعد انگلیسها موفق شدند با توطئه و دسایس مختلف حکومت قاجار را ساقط و دولت غیر مشروع پهلوی را در راستای منافع استعماری خود بر روی کار آوردند.

۵. بنا به نظر تورکولوگ و مورخ دکتر بابک جوانشیر در زبان تورکی فعل «قاجیماق» به معنی «سرفرود نیاوردن، سرفراز و مغرور بودن» وجود دارد. اصطلاحی نیز وجود دارد از ریشه این فعل بشکل «قاجی-قاجی یئریمک» که به فردی که سینه خود را به جلو داده، سرش را بالا گرفته و مغرورانه راه می‌رود اطلاق می‌شود. (در بعضی گویشهای تورکی بصورت قازی-قازی یئریمک هم استفاده می‌شود) همچنین اصطلاحی دیگری که به احتمال زیاد با این فعل در ارتباط باشد «قاجیلاقلانماق» می‌باشد که در گویشهای محلی بصورت «قازیلاخلانماق» و «قوزالاخلانماق» بکار می‌رود و حالتی را توصیف می‌کند که شخصی با ایجاد رعب و ترس در طرف مقابل و با حالتی مغرورانه می‌خواهد برتری خود را به طرف مقابل بقبولاند و وی را مرعوب نماید.

۶. با این توصیفات به نظر ما معنی نام قاجار بدین صورت قابل ایضاح می‌باشد:

قاجار = قاج + ار = قاجی (مغرور و سرفراز) + ار (جوانمرد و قهرمان)

قاجار: قهرمان مغرور و سرفراز که در مقابل دشمنان سرفرود نمی‌آورد

@TurkUygarligi

1926 yılına ait Azerbaycan'ın Zaqatala ili Muxax köyünden İsrafil ve Şahsenem isimli erkek ve kızın nikah belgesi:

Milliyeti: Türk
Ana dili: Türk

سند ازدواج پسر و دختری به نام اسرافیل و شاه‌صنم از اهل روستای موخاخ از توابع شهرستان زاقاتالای آذربایجان به تاریخ، ۱۹۲۶ میلادی:

ملیت: تورک
زبان مادری: تورکی

@TurkeliyeDogru

**Nadir Şah Avşar'ın I. Sultan Mahmut'a gönderdiği Türkçe mektup

نامه نادرشاه افشار به سلطان عثمانی محمود اول به زبان تورکی**

@TurkeliyeDogru

آفغانیستان تورک‌لریندن گؤزل بیر ایفا

اونوتمه

بُتِ سیمین بَریم، بیزني اونوتمه،
دوداغي شکریم، بیزني اونوتمه.
فلککه یېتتي آهیم نینگ توتوني،
اَی و مَه پیکریم، بیزني اونوتمه.
چو تاراج اَیله دینگ جان و کۉنگولني،
کۉزي غارتگریم، بیزني اونوتمه.
سېور جانیم، بېگیم، خانیم، اُمیدیم،
عزیزیم، دلبریم، بیزني اونوتمه.
گدا قانین جفا بیرله چو تۉکتونگ،
قراغي کافریم، بیزني اونوتمه.

شاعیر: گدایي

@TurkeliyeDogru