Тайёрланишимга уч кун вақт бўлганди, ёмонмас. Оббо маней😄

Фотограф Сем Роули суратга метродаги жанжал деб ном берган.

Юморда ассоциация

Бугунги постимиз яна юмор мавзусига бағишланади ва бирор кимга ҳазил қилишда ассоциация усулидан фойдаланиш ҳақида бўлади. Олдин ҳам бу мавзуга тўхталганимизда ассоциация тушунчасига бироз тўхталиб ўтган эдик. (мана бу ерда) Бугун эса бу мавзуга кенгроқ тўхталиб ўтамиз.

Тасаввур қилинг, ким биландир ҳазиллашгингиз келяпти, вазият ҳам шунга мос тарзда пишиб-етилгану хаёлга бирор жўялироқ ҳазил ёки латифа келмаяпти. Бундай вазиятда қанча ўйланманг, ҳазил тезда қуйилиб келмаслиги, келганда эса аллақачон поезд ўтиб кетган бўлиши мумкин. Ана шундай вазиятларда креативлик асосига қуриладиган юмор тури-ассоциация услубидаги ҳазиллар сизга ёрдамга келади.

Ассоциация-бу хаёлот оламимиздаги тасвирлар, ғоялар ва фикрларнинг ақлий чаққонлик билан ўзаро боғланиши ва бирор вазиятга доир ҳазилга айлантирилишидир. Бунда мияга келган тасаввур занжир каби бошқасини чақириши керак. Ушбу услубдан унумли фойдаланиш учун ҳаттоки иккита умуман бир-бирига боғлиқ бўлмаган тушунчалар ёки сўзлар (масалан уйимнинг балкони ва Миср) уларни ўзаро боғловчи учинчи сўз орқали битта маъно ҳосил қилишлари ва ҳазилга айланишлари керак. (уйимни глобусга қиёслайдиган бўлсак, балкони Мисрдир. У ерни ҳам кавласангиз барча қадимий нарсаларни топиш мумкин)

Латифаларда ҳазилнинг охирги қисми кутилмаган ва ўткир маъноли чиқишини ассоциация воситасида яхши амалга ошириш мумкин. Аввал вазият юзага келади, у кейин ассоциацияга боғланади ва яхши ҳазил пайдо бўлади.

Келинг, ассоциациянинг бир неча услубларини кўриб чиқамиз.

1. Антонимлар (қарама-қарши маъноли сўзлар) билан ассоциация.

а) асосий ҳазил нишонини танланг.

б) унинг номига антоним сўз топинг.

с) ушбу антоним билан номни ассоциация қилинг (ўзаро боғланг)

д) ассоциация қилгач, ҳазилни яратинг (фикр контексти ёки ғоясини ўзгартириб, кулгули қилинг)

Мисол учун "огоҳлик-давр талаби" жумласи каби машҳур жумлани оламиз. Огоҳлик сўзига антоним бўлмиш бефарқлик сўзидан фойдаланамиз ва ҳазил ясаймиз.
Оила қургунча огоҳлик, қуриб бўлгач бефарқлик бахтлилик талаби. (уйлангунгача кўзингни катта оч, кейин эса қис каби ҳазилнинг бошқача тури)

Кўриб турганингиздек, огоҳлик, бефарқлик сўзлари орасига оила мавзуси қўшилди ва ғоянинг моҳияти ўзгартирилиб, ҳазилга бурилди.

1. Ўхшашлик бўйича ассоциация (хусусиятлар борасидаги ўхшашлик)

а) бирор вазиятдаги ҳазил нишонини аниқланг.

б) унинг бирорта алоҳида хусусиятини белгиланг.

с) шу хусусият бўйича ассоциацияни амалга оширинг. (шу хусусиятга ўхшайдиган бошқа нарса топинг)

д) ассоциация бўйича ҳазил яратинг. (контекст ёки ғояни алмаштиринг ва кулгулилик қўшинг)

*Жоннинг роҳатидур гар яхши бўлса хотининг,

Қишнинг фароғатидур гар қуруқ бўлса ўтининг.

Ёмон бўлса хотининг ё нам бўлса ўтининг,

Куйиб-куйиб ўласан, ҳеч чиқмайин тутунинг.*

1. Функция бўйича ассоциация.
   (фаолият ва вазифалар бўйича боғлиқлик ясаш)

а) юмор учун бирор вазиятда асосий нишонни танланг.

б) унинг асосий функцияси, вазифаси ёки фаолият турини белгиланг.

с) фаолият тури бўйича бошқа бир нарсага ассоциация қилинг. (боғланг)

д) ассоциация асосида ҳазил яратинг. (контекст ёки ғояни алмаштиринг ва кулгу қўшинг)

Мисоллар:

-*помидор ва томатнинг фарқи нимадан иборат?

-бирор ким сенга помидор отса, уни қўлидан учган вақти помидор, сенга келиб теккан вақти уже томат.*

Ҳожатхона ва самолёт ўхшаш нарсалар. Бирига учиш учун ўтирилади. Иккинчисига ўтириш учун училади.

Хулоса ўрнида айтмоқчимизки, юмор тўғридан-тўғри мантиқ қонунларини бузиш асосида пайдо бўлади. Агар ҳазил қилмоқчи бўлсангизу одатий ҳаёт қолипларидан ташқарига чиқиб фикрлай олмасангиз буни яхши уддалай олмайсиз. Қолиплардан ташқарига чиқишга, жамиятда қабул қилинган стереотиплар устидан кулишга ва энг муҳими яхши ҳазил қилишга ёрдам берувчи оддий услублардан бири ассоциация бўлиб, ундан фойдаланиш ҳазилга креатив ёндашишни сизга туҳфа этади.

Умумий мисол:

-*ҳомиладор бўлганингга ҳам олти ойча бўлиб қолди. Бола ҳаракат қиляптими?

-ҳа, анча ҳаракати яхши. Мана яқинда уйланиб, икки хонали уй қурди.*

Qizil qoyalar 2 O'zbek tilida (asilmedia.net).mp4

#тарих #жанглар БОШ ВАЗИР ЦАО ЦАО. Тарихга қизиқувчи киши борки, Хитой тарихини четлаб ўтмаган. Бу ердаги ривожланиш, ихтиролар, жанглар... Хитой тарихини ўрганувчиларга маълумки, бу ерда даврий цикллилик устувор. Яъни, бир сулола давлатни бирлаштиради,…

Араб тарихини ва маданиятини ўрганганим сайин бу халққа бўлган қизиқишим ва меҳрим ортиб боряпти. Биз - Марказий Осиё бўйича мутахассислар тарихни ўрганиш, қўлёзма титкилаш учун маълум даражада араб тилини билишимиз талаб қилинади. Аммо аслида бу билим ҳам араб дунёсини англаш учун етарли эмаслигини тушуниб боряпман.

Араб дунёси шартли равишда бир неча қисмга бўлиб ўрганилиши мумкин: бербер ва араб бадавийларидан иборат Мағриб, хилма-хил этнослар тўпламидан иборат Миср, "тоза" араблар яшайдиган Арабистон ярим ороли, сурёний ва христиан-араб маданияти бешиги бўлган Шом. Ҳар бирининг ўзига хос тарихи, маданияти бор; ҳар бири тилда, маданиятда, сиёсий ҳаётда ўзига хосликларга эга.

Лекин, умуман олганда, араб дунёси жуда кенг, хилма-хиллиги билан кишини ҳайратга солади. Бизда арабларнинг диндорлиги, миллий либослари, чўл ўртасида қурган шаҳарлари пиар қилинади асосан; аммо араб дунёсидаги диний бағрикенглик, этник хилма-хиллик, маданиятининг бойлиги ҳақида сўз бормайди. Умуман, бизда (ҳатто "арабқул" деб таърифланадиган қатламда ҳам) араб дунёси ҳақида ҳеч қанақа тасаввур йўқ деб айта оламан.

Арабларда биз учун бегона бўлиб қолаётган форматлар (танго, опера, театр) жудаям ривожланган; рок, метал, рэп майли, регги, сальса сингари мусиқий жанрлар оммалашган. Қолаверса, арабларда дунёвий миллатчилик, социализмдан тортиб либерализмгача сиёсий идеологиялар жуда кенг тарқалган. Яъни кўп давлатларида сиёсий ҳаёт бор.

Шу билан бирга, араб оламини ўрганиш жуда қийин: жуда катта миқёс, жуда кўп маълумот, деярли ҳамма нарса ўрганилиб, таърифлаб бўлинган, янги тадқиқот мавзуларини топиш жуда қийин. Қизиғи, кўп маълумот араб тилининг ўзида. Араб олами ёки Яқин Шарқ тадқиқотчилари орасида битта гап юради: ўзингча ўқиб-ўрганиб, битта янгилик қиласан, сўнг араб тилидаги илмий мақолаларни кўриб чиқсанг, бу "янгилик" 60 йил олдин ёзилган бўлиб чиқади.

@AsanovEldar

Креатив

Кўплар Айфон ёки Самсунгдан қайси биридаги камера яхшироқлиги хусусида доимо баҳслашадилар. Лекин ҳақиқат шуки, дунёдаги энг зўр камералар Норвегия қамоқхоналарида жойлашган.

Яқин кунларда сафарлар ва кутиш талаб этиладиган ишларни режа қилганим учун ўзимга кўриш ва эшитиш учун бир қатор ҳужжатли фильмлар ва подкастлар жамлаб олгандим. Энди эса улардан тавсия қиладиганларимни улашишни бошлайман. Шулардан биринчиси Ёшлар ишлари агентлиги томонидан ишланаётган "Ўзбекистонлик" ҳужжатли фильмидир. Уни кўрган ёш авлод вакиллари бизнинг чет элларда яшаб ўз соҳаси бўйича муваффақиятларга эришган ватандошларимиз ҳақида маълумот ва мотивацияга эга бўлишлари мумкин.

1. Куни кеча ХАМАС террорчи ташкилотининг Исроил ҳудудига уюштирган ракета ва қуруқлик ҳужумларини турли жамиятлардаги хилма-хил қатламлар турлича қарши олди. Мусулмон мамлакатларидаги либерал қатламлар бу Фаластин халқининг бошига янги кулфатлар келтириши ва муаммо ечимларини ортга суриши ҳақида ўйлаб буни қораладилар ва радикал фикрловчиларнинг танқид тошлари остида қолдилар. Радикал қатламлар эса диний ҳиссиётларига эрк бериш ва масала илдизларини тўлиқ тушунмасликлари оқибатида тинч аҳолини ўлдириш ва гаровга олиш билан шуғулланаётган, буни фахр билан тармоқларга видеомурожаатлар тарзида жойлаётган худкуш қотилларга чапак чалмоқдалар. Ўзи умуман олганда террорчиларни қўллаб-қувватлаб улардан нажот кутиш учун қанчалик паст ақл даражасига эга бўлиш кераклигини тасаввур қилиш қийин. Юқорида ҳам айтиб ўтганимиздек ушбу ташкилотни Фаластин давлатининг тузилиши ва ушбу минтақада тинчлик ўрнатилиши умуман қизиқтирмайди ва уларнинг ракеталаридан мусулмон ва яҳудий аҳоли бирдек ҳалок бўладилар. Уларга қарама-қарши тарзда Исроил армияси уюштирадиган қарши ҳужумларда эса янгидан-янги қурбонлар пайдо бўлади.
   Масалага ҳарбий жиҳатдан ёндашилса, Исроил армияси ва жаҳонда таниқли разведка хизмати ўзини янги воқеликка қайтадан мослаштиради. Чунки улар бундай кўламдаги террорчилик ҳужумлари ва тинч аҳолининг гаровга олинишлари, битта ҳарбий базанинг тор-мор келтирилиши ва икки шаҳарнинг қўлга олинишини олдини ололмадилар.
   Нима бўлганда ҳам ўзбек халқи ва давлатимиз позициясидан келиб чиққан ҳолда шошилинч хулосалар чиқариш ва дунё тан олган террорчиларни қўллаб-қувватлаш тўғри эмас. Биз ҳам мустақил ва ҳудудий яхлит Фаластин давлатининг тузилишини ёқлаймиз. Лекин бу иш тинч ва дипломатик усуллар воситасида амалга оширилгани энг мақбул йўлдир.