سیاست چرخ گوشت پوتین
و قتلگاه سربازان بی‌نوا
ایواز طاها

در سال ۲۰۱۶ ترکیه یک فروند جنگنده‌ی روسیه را، که به حریم هوایی‌اش تجاوز کرده بود، سرنگون کرد. این حادثه برای ولادیمیر پوتین که در زورگویی به همسایه‌های کوچکتر شهره‌ی آفاق است، مایه‌ی سرشکستگی بود. وی دو گزینه‌ی تلافی در پیش رو داشت: یکی تلافی از حساب موجودیت سیاسی‌اش، دیگری تلافی از جیب مردمان روسیه.

گزینه‌ی اول می‌توانست ساقط‌کردن یک جنگنده‌ی ترکیه، غرق‌کردن یک ناو و چیزهایی از این قبیل باشد. اما این نوع تلافی برای دیکتاتوری پوتین ریسک بالایی داشت چون متضمن برخورد محدود و خطرناک با ناتو بود. اما تلافی از جیب مردم که می‌توانست شامل تحریم‌های اقتصادی باشد، برای وی بی‌خطر بود و هزینه‌اش را مردم می‌پرداختند. پوتین با تحریم واردات میوه از ترکیه گزینه‌ی دوم را انتخاب کرد. این امر ضربه‌ای به صادرات ترکیه بود، گرچه دولت اردوغان با دورزدن تحریم از راه قزاقستان، محصولات خود را با نام میوه‌ی ایران به روسیه صادر کرد. لاکین هزینه‌ی اصلی را مردم روسیه با افزایش قیمت روبل و میوه پرداختند. این معادله به گونه‌ی خوفناکی در جنگ با اوکراین برقرار است.

پوتین مثل هر دیکتاتور دیگری، که بیشتر تصمیمات را نه با عقل جمعی بلکه به صورت فردی اتخاذ می کنند، در باتلاق اوکراین گیرافتاده است. مشکل صرفا هزینه‌های ده‌ها میلیاردی جنگ و بربادرفتن هیمنه‌ی نظامی و حیثیت سیاسی حاکمان کرملین نیست، پوتین همچنین با تلفات عظیم انسانی دست‌به‌گریبان است. بی‌تردید تنها راه خروج از این مخمصه پایان‌دادن به استراتژی اشغال اراضی اوکراین است. اما اتخاذ چنین رویکردی تصویر مردی با عزم آهنی را درهم می‌شکند و زمامداری مادام‌العمر و قلدرمآب پوتین را در معرض خطر قرار می‌دهد. پس جنگ را به هزینه‌ی مردم و به قیمت جان ده‌هزار سرباز بی‌نوا ادامه می‌دهد. در این باره آمارها هولناک است. به تخمین نهادهای استخباراتی بریتانیا در ماه اخیر ارتش روسیه برای پیشروی لاک‌پشتی در دونباس، روزانه هزار و پانصد کشته داده است.

@eyvaztaha

شکنجه و اعتراف
درباره‌ی اعترافات تلویزیونی در انقلاب سوریه
ایواز طاها

در سال دو هزار و یازده در مقاله‌ی بلندی پیش‌بینی کردم که برخلاف انقلاب‌های تونس و مصر، انقلاب سوریه بسیار خونبار خواهد بود. وقتی در سیزده آوریل همان سال اولین بار اعترافات چند جوان اهل حماه را از تلویزیون دولتی سوریه دیدم، به این فکر افتادم. چرا که در هیچیک از انقلاب‌های عربی، جوانان را بعد از شکنجه‌های وحشیانه در جلو دوربین ننشاندند. اما مأموران رژیم بشار جوان‌ها را با چهره‌ی کبود و خونی به تلویزیون آوردند تا علیه خود شهادت دهند. حال آنکه هیچ انسانی در شرایط عادی علیه خود سخن نمی‌گوید.

و همین امر مرا به صرافت انداخت که بشار اسد در صورت توانایی همه مرزهای اخلاق و خشونت را درخواهد نوردید. همین طور شد و در جنگ رژیم علیه مردمش بیش از سی‌هزار نفر مفقود، پانصد هزار نفر کشته و بین هشت تا ده میلیون نفر آواره شدند.

مقاله‌ام در دو قسمت در تاریخ‌ دوم ژوئن ۲۰۱۱ در روزنامه‌ی "آزادلیق" چاپ باکو تحت عنوان "انقلاب عرب: شکنجه و اعتراف" منتشر شد. در آن مقاله گفتم وقتی اراده‌ی یک زندانی را در سلول‌های تاریک درهم می‌شکنند، بیش از هرچیز مشروعیت شکنجه‌گران تَرَک‌های عظیم برمی‌دارد.

لینک هر دو قسمت مقاله:
https://www.azadliq.info/6860.html
https://www.azadliq.info/6883.html

@eyvaztaha

ترکیه؛ از لیبی تا قره‌باغ و سوریه
ایواز طاها

1. در سال دو هزار نوزده نیروهای بشار اسد در استان ادلب کمین گذاشتند. و در این کمین سی و پنج سرباز ترکیه را  به قتل رساندند. ترکیه با پهبادهای بایراقدار به دو هزار موضع ارتش سوریه و حزب‌الله در اطراف استان ادلب حمله کرد. این نخستین موفقیت صنایع پهبادی کشور بود.

2. در اوایل سال دو هزار و بیست ژنرال خلیفه حفتر تمامی لیبی، بجز پایتخت، را از چنگ دولت قانونی لیبی درآورده و ترابلس را محاصره کرده بود. در چنین وضعیتی دولت فائز سراج از ترکیه کمک خواست. ترکیه با پهبادهایش در عرض یکماه نیروهای حفتر را هفتصد کیلومتر عقب راند. این امر در درجه‌ی اول به معنای شکست روس‌ها بود و در درجات بعدی شکست امارات و فرانسه پشتیبان‌های اصلی خلیفه حفتر.

3. در اواخر سال دو هزار و بیست با حمله‌ی شورشیان ارمنی به مواضع ارتش آذربایجان جنگ دوم قره‌باغ در گرفت. ارمنی‌ها تهدید کرده بودند که اگر آذربایجان واکنش نامتناسب نشان دهد تا باکو به پیش خواهند تاخت. آذربایجان به حملات برق‌آسا دست زد و با کمک مستقیم ترکیه، قره‌باغ را از حلقوم ولادیمیر پوتین بیرون کشید.

4. در آخرین انتخابات ریاست جمهوری ترکیه بحث مهاجران سوری به یک موضوع اساسی تبدیل شد. حتا حزب جمهوری خواه خلق با ادعای اینکه ده میلیون مهاجر سوری بار عظیمی بر دوش اقتصاد ترکیه هستند، خواستار اخراج مهاجران شد. اردوغان پس از پیروزی‌اش در انتخابات بارها بشار اسد را برای حل مشکل پناهندگان تشویق کرد. اما اسد سرمست از پشت‌گرمی ایران و روسیه اعتنایی نکرد. راه‌چاره‌ی بن‌بستِ سیاست، گشودن راه مخالفان به سوی دمشق بود. گروه‌های معارض حمله را آغاز و در انفعال روسیه و ایران رژیم را سرنگون کردند، آنهم در دوازده روز. علاوه بر مشکلات ایران در لبنان، و روسیه در اوکراین، حال معلوم شده که ترکیه در انفعال پشتیبانان اسد نقش داشته است. حاکان فیدان می‌گوید: «روسیه و ایران را متقاعد کردیم که از اسد حمایت نظامی نکنند. جلسات ما در آنکارا و دوحه به این موضوع اختصاص داشت. اگر از رژیم سوریه حمایت می‌شد، همه چیز می‌توانست بسیار خونین به پایان برسد. روس‌ها و ایرانی‌ها متوجه شدند که ادامه این کار دیگر معنی ندارد.» حاکان فیدان، به دلیل اِشراف اطلاعاتی فوق‌العاده‌اش بر منطقه، احتمالا معمار اصلی تغییر رژیم در سوریه است.

اگر ساقط‌کردن جنگنده‌ی روسی توسط ترکیه در سال دو هزار و شانزده را به حساب نیاوریم، سوریه سومین باخت روسیه است؛ سومین باخت ولادیمیر پوتین به رجب طیب اردوغان در عرض پنج سال.
@eyvaztaha

لینک حرف‌های حاکان فیدان:
https://www.instagram.com/reel/DDkqlpOSAR1/?igsh=anhyNThpb2VoZGRp

جنایات جنگی در سوریه | ایواز طاها
(این یادداشت در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۶ در فیسبوک منتشر شده است)

در یک سایت اصلاح‌طلب جمله‌ای درج شده که با همه‌ی بی‌اهمیتی‌اش نشانه‌ی کژنگری با اهمیتی است. جمله این است: «مرکل حملات هوایی روسیه و سوریه علیه پناهگاه‌های تروریست‌ها در شرق حلب را غیرانسانی دانست.» از آن جهت این جمله را انتخاب کرده‌ایم که در سایتی درج شده که تقریبا موضع انتقادی به رژیم اسد دارد. می‌خواهیم نشان دهیم که در عین مخالفت با موضوعی می‌توان ناخودآگاه گرفتار چرخه‌ی معیوب تبلیغات رسمی در همان موضوع بود.

خبر بر پیشفرضی نادرست متکی است. پیش‌فرض این است که حملات هوایی روسیه و سوریه تنها علیه پناه‌گاه‌های تروریست‌ها انجام می‌شود. از این رو، خواننده ناخواسته بر مرکل لعنت باید بفرستد که حمله‌ به پایگاه‌های تروریست‌ها را غیرانسانی دانسته است. آیا هیچ دیوانه‌ای حمله به پایگاه تروریست‌ها را غیرانسانی می‌نامد؟ حال آنکه نه خانم مرکل، و نه حتی بیشرم‌ترین دیکتاتورها نیز اینگونه حرف نمی‌زنند. اصل خبر مبتنی بوده است بر محکومیت بمباران وجب‌به‌وجب شرق حلب با ۲۷۰ هزار مردم بی‌دفاعش. بگذریم از اینکه خود برچسب تروریسم نیز برای فریبکاری افزونتر استفاده شده است. با این پیش‌فرض القایی که همه‌ی مخالفان اسد تروریست هستند. حال آنکه جز جبهه‌ی فتح شام، که آنهم ارتباط خود با القاعده را قطع کرده و تقریبا یک هزارم نیروهای اسد در حق مخالفانش وحشیگری نکرده، بقیه‌ی مخالفان از مردم سوریه هستند. ولی چون مخالفان با رژیمی می‌جنگند که در طول موجودیتش از اسلام بیزار بوده است، از شعار الله‌اکبر استفاده می‌کنند. (حافظ اسد در ۱۹۸۲، یعنی در اوج روابط حسنه‌اش با ایران اسلامی، سی هزار نفر از مخالفان اسلامگرا را در حماه کشت.) حال چون این الله اکبرها به نفع حامیان بشار اسد نیست، همچنانکه الله‌ اکبرهای پشت‌بام‌های شب‌های جنبش سبز به نفع آنان نبود، ذیل مفهوم ترور و فتنه قرار می‌گیرد.

روسیه در شرق حلب به سبب اتخاذ روش چچنیزه کردن، مرتکب جنایت جنگی علیه بشریت شده است. روسیه برای سرکوب مبارزان چچنی، آن جمهوری را به تمامی بر سرمردمانش خراب کرد. آنهم در سکوت علمایی که برای فلسطین گلو می‌دریدند. این روش نیازی به هیچ شهامتی ندارد، کافی است کشوری زور داشته باشد و رهبرانش به مقداری توحش متصف باشند، تا کشور دیگری را ویران کنند. کاری که روسیه در سوریه می‌کند.

حقیقت متعالی‌تر از آن است که برچسب‌های ناروای رسانه‌ی خودخوانده‌ی ملی معیار آن قرار گیرد. هر برچسبی ممکن است ابزار فریب بخشی از مردم شود،ِ اما قدرت آن را ندارد که ظلم و دروغ را در جایگاه عدالت و راستی بشناند. تروریست‌ها در سوریه وجود دارند، مثل داعش. اما آنها در درجه‌ی اول حاصل خشونت اولیه و وحشتناک رژیم اسد علیه مخالفانش هستند. یعنی تروریسم نقطه‌ی صفر وجود ندارد. یعنی علت تروریسم را نمی‌توان صرفا به انگیزه‌های روانشناختی کاهش داد. اصلا مبارزه با یک دیکتاتوری دلیل نمی‌خواهد، عدم مبارزه دلیل می‌خواهد. با برچسب تروریسم نمی‌توان بر مبارزه‌ی یک ملت با یک دیکتاتوری تک‌حزبی موروثی خط بطلان کشید. همچنانکه با یک برچسب "فتنه" نمی‌توان اعتراض خیل عظیمی از مردم بر شارلاتانیسم احمدی‌نژادی را قلب ماهیت کرد.
@eyvaztaha

قبر خدای دروغین آتش گرفت

‏حافظ اسد یکی از مخوف‌ترین دیکتاتورهای جهان بود. تنها در یک مورد وحشیگری‌اش در سال ۱۹۸۲ هفده الی سی‌هزار نفر از مردم حماه را کشت.

بشار فرزند بی‌رحم، ابله و دست‌نشانده‌اش، نیز دست کمی از پدر نداشت. طبق اسناد بدست آمده، تنها از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ سیزده هزار نفر از مردم سوریه پس از بازداشت سربه‌نیست شده‌اند. در یک مورد سربازان بشار یکی از مخالفان را زنده بگور می‌کنند و در همان حال از او می‌خواهند که بگوید: لا اله الا البشار. [خدایی جز بشار نیست.] زندان صیدنایا مظهر جهنم واقعی از ایندو مدعی خدایی است.

حال قبر حافظ اسد، خدای دروغین شامات، را در قرداحه آتش زدند.

@eyvaztaha

پیشه‌وری‌نین قاییدیشی
(اورتا کیفیت‌لی فایل)

پیشه‌وری‌نین قاییدیشی
(آشاغی کیفیت‌لی فایل)

پیشه‌وری‌نین قاییدیشی
ایواز طاها

پیشه‌وری تکجه اومود، عدالت و آزادلیق قارانقوشو دئییلدی. او، عینی حالدا آذربایجان تورکجه‌سینی اؤزبیلینجین آیدین سیمگه‌سی اولاراق متنه گتیردی. فدایی‌لرین سیاستی، ’دیل/دؤولت‘ قوْووشاغیندا دایانیردی. او سیاستین خاطیره‌سی، ایندی ده چیلغین بیر روح کیمی اؤزگه کیملییه قارشی دیره‌نیر. بو دیره‌نیش ایسه آزادلیغین گئنل پلانینی دوغما دیلک‌لرین دوزه‌نلییینده تؤکور. دیل دئموکرات حرکاتی‌نین بایراغی ایدی. ایندی هر بیر تؤرنده بو بایراق دالغالانیر. ایندی دیله آدانمیش هر بیر گونده پیشه‌وری‌نین قاییدیشینی حیس ائدیرم. بعضی اؤلولر همیشه اؤلسه‌یدیلر گئری دؤنه بیلمزدیلر.

پیشه‌وری‌نین باشچیلیق ائتدییی بؤیوک اجتماعی-سیاسی حرکات، سورعتله یئنیلگییه اوغرادی. سبب‌لرین بیری ایستالین و محمدرضا مأمورلاری‌نین آلیش‌-وئریشی ایدی، باشقاسی فئودال‌لارلا بعضی موللالارین أل‌بیرلییی. ألبته پیشه‌وری‌نین سووئت حؤکومتینه گوونمکدن باشقا چاره‌سی یوخ ایدی. واختیله دۆنیا اۆزره بۆتون آزادلیق حرکات‌لاری‌نین قبله‌سی سووئت‌لر بیرلییی ایدی. اۆسته‌لیک، پهلوی حؤکومتی بریتانیانین قولتوغا آلتیندا بئجه‌ریلمیش بیر دیکتاتورلوق ایدی. او زامان‌لار بئله بیر أل‌آلتی حؤکومت‌لرین قارشیسیندا آزادلیق یولو سوسیالیسم اوجاغیندان کئچیردی.

هرحالدا بؤیوک گوج‌لرین ماراق‌لا‌ری‌نین کسیشدییی نؤقطه‌ده فدایی‌لر حرکاتی یئنیلدی. و شاه رژیمی پیشه‌وری‌نین سیماسیندا بیزیم قورتولوشچو اومودوموزو تلم‌تله‌سیک دفن ائتمه‌یه باشلادی. لاکین تاریخی دیلک‌لریمیز تلم‌تله‌سیک‌ دفن مراسیمینه سیغماقدان داها بؤیوک ایدی. پیشه‌وری‌نین کیملیک‌ سیاستی جانسیز بیر گؤوده دئییلدی کی تورپاغا تاپشیریلسین. او دۆشونجه توپلومون روح درینلیک‌لرینده ساخلاناجاق بیر کؤز ایدی. بو کؤز، اجتماعی بیلینجین اونوتقانلیغینی یاندیریب یاخاجاقدی.

فدایی‌لر حرکاتی بیر دفعه‌لیک تاریخین بلله‌یینده گؤمولوب یوخا چیخسایدی، همیشه‌لیک اونودولاردی. فدایی‌لر حرکاتی بیر دفعه‌لیک باسدیریلسایدی، پهلوی رژیمی‌نین پروپاگاندا آپاراتی واختلی-واختسیز ایییرمی بیر آذر اولای‌لارینا قاییتمازدی؛ هارای-هشیر قوپارمازدی؛ آذربایجان میللی حؤکومتینی گئجه-گوندوز پیسله‌مزدی. فدایی‌لرین یئنیلگیسیله تورکجه یوخا چیخسایدی، ایندی آرتیق کیمسه‌نین آلنینا پان‌تورکیست دامغاسی باسماغا گرک قالمازدی. فدایی‌لرین خاطیره‌سی زامان-زامان شاهلیق آپاراتی‌نین چات‌لاریندان باش قالدیریردیسا، دئمک دفن گئدیشینده چاتیشمازلیغا یول وئریلمیشدی. تؤره‌نده دوزنسیزلیک باش وئرمیشدی، چونکی تؤره‌نه ایضطیراب حؤکم سورموشدو. بئله بیر حاقسیز، یئرسیز و اؤلچوسوز مراسیم‌له دفن اولونموش نسنه و یا کیمسه گئج-تئز گئری دؤنمه‌لی ایدی.

فدایی‌لر هر بیر فورصتده تاریخین درینلیک‌لریندن باش قالدیریرلار. آذرین ایییرمی بیری کیمی گون‌لرده پیشه‌وری گئری قاییدیر. او، چورودولمه‌میش حساب‌لاری سورماق اوچون گئرییه دؤنور؛ بوغازلاردا بوغولموش اومود سؤزلرینی هایقیران‌لارین گؤرکمینده دیم‌دیک آیاغا قالخیر، ۱۹ دئکابر ۱۹۴۶-جی ایلده یازدیغی فرمانی بیرداها اوخویور:
«بوتون میللی و دؤولت مکتب‌لرینده تعلیم و تربیه‌نین آذربایجان دیلینده آپاریلماسی اوچون حاضیرلیق ایش‌لری گؤرولسون. معاریف ناظیرلییی‌نین ترکیبینده درس کیتاب‌لاری حاضیرلایان شؤعبه یارادیلسین. الیفبادان علاوه، أدبیات، تاریخ، ریاضیات، فیزیکا، جوغرافیا و سایر فن‌لر اوزره کیتاب‌لار حاضیرلانیب چاپا وئریلسین.»

ایندی بیز آنا دیلینه قاییدیریقسا، دئمک ائگه‌من سؤیلم هله‌ ده پیشه‌وری دوشونجه‌سینی اؤزونده أریده بیلمه‌ییب. دئمک فدایی میراثی، آسیمیلاسیونا کؤکلنمیش همین سؤیلمین بوغازیندا ایلیشیب قالمیشدیر. ایندی آنا دیلیمیز تک‌دیللی دؤولت- میللتین قورولوشوندا دولدورولماز بیر چات‌دیر؛ "بیر دیل، بیر میللت، بیر دؤولت" آنلاییشیندا بیر دپرم‌دیر.

آنادیلیمیز حاکیم سیاستین گؤوده‌سینده ساغالماز یارادیر. یالنیز تورکجه‌میزین رسمی دیل اوجاق‌لارینا قاییتماسیلا بو یارالار ساغالا بیلر.
#پیشه_وری
#حکومت_دموکرات
#pişeveri

@eyvaztaha

زلنسکی، پوتین و اسد
ایواز طاها

آذربایجان و سوریه هر کدام یک مجسمهٔ باشکوه به ولادیمیر زلنسکی بدهکارند. چرا که زلنسکی هم در آزادی کامل قره‌باغ سهیم است و هم در سقوط بشار اسد.

می‌دانیم اگر مقاومت وی نبود پوتین در یک هفته اوکراین را می‌بلعید و علاوه بر اینکه این کشور برای مدتی مدید به صورت مستعمره‌ی روسیه درمی‌آمد، کشورهایی چون قزاقستان، آذربایجان، مولداوی، گرجستان و فنلاند مجبور می‌شدند سیاست مماشات تحقیرآمیزی در پیش گیرند. ولی یک روسیه‌ی تضعیف و تحقیرشده برای این کشورها آزادی عمل بیشتری به ارمغان آورد.

زلنسکی ماشین جنگی پوتین را چنان در گل نشاند که دور دوم رهایی قره‌باغ به آسانی ممکن شد و گرنه پوتین به این آسانی ماورای قفقاز را رها نمی‌کرد. همچنین زلنسکی علاوه بر اهدای پهبادهای شاهین به مخالفان دولت سوریه، چنان روسیه را سرگرم کرد که بشار اسد تبدیل به دیکتاتور یتیم شد. در ۲۰۱۵ نیز به رغم بسیج نیروهای پرشمار توسط ایران، این پوتین بود که با ویرانکردن حلب جنگ را از بن‌بست خارج کرد. حال پوتین با خواری مهمترین پایگاه خاورمیانه‌ای‌اش را از دست داده و بشار اسد با خفت گریخته است.

ویوا اوکراینا!

@eyvaztaha

‏سی‌ان‌ان به نقل از مقام‌های امریکایی می‌گوید: «هنوز معلوم نیست بشار اسد به کجا فرار خواهد کرد. چون تنها چیزی که می‌تواند سقوط او را کمی به تأخیر اندازد کودتاست.»

بشار اگر فرار کند کجا خواهد رفت؟

امیدوارم تجربه‌ی تلخ سال ۲۰۱۵ تکرار نشود که البته شرایطِ تکرار چنین تجربه‌ای خیلی دشوار شده است. در آن سال اسد در آستانه‌ی سقوط بود. اما پوتین بمباران وحشیانه‌ی شهرهای سوریه را آغاز کرد و دیکتاتور شام از سقوط نجات یافت.

محجوب الزویری یک استاد دانشگاه قطر در گفتگو با بی‌بی‌سی فارسی می‌گوید: «بشار اسد قطعا در دمشق نیست، حتا محافظان نیز کاخ ریاست جمهوری را ترک کرده‌اند. و هم اکنون نمایندگان سه کشور ترکیه، روسیه و ایران به اتفاق پنج کشور عربی درباره‌ی فردای سقوط اسد در حال مشاوره‌اند.»

@eyvaztaha