Ыррипеле!!!
Аван-и!
Анатолий Серафимович, ку яхăнта чăваш сăмахне шăмпăр-шăмпăр чÿхет, сăвă хыççăн сăвă хайлать. Тĕрлĕ сăлтавсене пула пурнăç ĕречĕ тĕлкĕшет унăн. Çавăнпа вăл канăçсăрланать, пире хальхи тĕнчене килекен хумпа паллаштарать, иртнисене курса малаллах чĕнет. Тавах ăна уншăн! Ку чатри ("Пархатар-чатра" 50 çын ытла çеç!) ытти ăш кăмăллă ĕçтешсен шухăш-кăмăлĕсене те курас килет. Тата яш çунатлисен шутне ÿстерес килет. Чăвашла вуласа-çырсах утасчĕ пирĕн. Ĕмĕтленекен чунсенче каламаллисем çителĕклех вĕт-ха... Сар кĕрĕн, вĕренÿ çулĕ пуçланас умĕн, çĕн ĕмĕтсене кăтартмаллах пек. Л. Эрттемен

Аван-и!!!
Шухăшланисем пĕтĕмпех çунатланса ырри пулса çаврăнса килччĕр!

Анатолий ЕМЕЛЬЯНОВ
Çул çинче. Калав

Вăрман çулĕпе пĕр арçын вут тиесе таврăнать. Тăлăп тăхăннăскер, вăл лав çине меллĕн майлашса ларнă та кĕске авăрлă пушшипе çул хĕрринчи юра çапкаласа пырать. Хăла лаши типĕ вутă лавне сисмен пекех çăмăллăн туртать, пуçне уха-уха утать.
Эпĕ машина çинче ларса пыратăп. Аякри вăрман поселокне тĕнчери лару-тăру çинчен лекци вулама каятăп. Унта мĕнле пулассине халех куратăп ĕнтĕ: пысăках мар хĕрлĕ кĕтесе халăх лăках тулать, çыннисенчен ăвăс хуппипе чăрăш сухăрĕн ырă шăрши кĕрет. Тăвăр пӳлĕмре вĕсем шăпăртах лараççĕ, эпĕ каланине сывламасăр итлеççĕ. Кайран ыйтусем пама тытăнаççĕ. Халăха халь пурте интереслентерет.
Самаях такăр çул машинăна пĕрре çӳлелле илсе хăпарать, тепре аялалла антарать. Вăрман çулĕ хĕлле çапах та чылай тикĕсленет.

Ĕнер уй енчи колхозра пулнăччĕ, паян — кунта. Кăнтăрла, пурнăçран юлас мар тесе, хаçатсем пăхкалатăп та — каллех çула.
Анчах вăл мар-ха мана хумхантарчĕ. Машинăна чарса, çак вутă лавĕ çинчи çынна хам вырăна лартса ярас килчĕ, хам вара çуна çине хăпарса ларнă пулăттăм та çул тытăттăм тăван анне килне! Пушатнă пулăттăм вутта, лашине тăварса витене кайса ярăттăм. Кайран, пӳрте кĕрсен, анне мана кăмака çинчен ăшă-ăшă çăматă илсе парĕччĕ, чукунпа пĕçернĕ яшкана кăмакаран кăларса, антарса парĕччĕ.

Темшĕн-çке ху аллупа тунă ĕç яланах чуна çывăх.
Вăрмана вутта, сăмахран, эпĕ ачаллах çӳренĕ. Колхоз валли те, шкул валли те, киле те турттарнă. Ятарласа çирĕплетнĕ лаша та пурччĕ манăн: Прожектор ятлăскер, кăвак та кĕрĕс-мерĕсскер. Уяр чухне ăна вăйĕпе ытти лашасем çитейместчĕç, анчах çумăр çусан унăн, сарлака чĕрнеллĕскерĕн, урисем тытаймастчĕç. Эп вара ытти ачасен çинçе ураллă, çивĕч чĕрнеллĕ лашисене ăмсанаттăм.

Пирĕн колхозра Пурхи ятлă ватă конюх пурччĕ. Çак конюх пирки çынсем час-часах: «Вăл выльăхпа калаçма пĕлет», — тетчĕç. Тĕлĕнеттĕм: «Епле пĕлет-ха вăл выльăхпа калаçма?» Час-часах вара Прожекторпа хам та калаçаттăм. Çумăр çусан, Пăртас тăвайккине (миçе çын чĕринче карт хăварман-ши вăл тăвайкки: çулла та, хĕлле те ? - Л.П.) ылхана-ылхана лава хыçалтан тĕкеттĕм, чĕлхесĕр янавара, çынна ӳкĕтленĕ пек, сăмахпа ӳкĕтлеттĕм, канма ларсан хама кăнтăрлахи апат тума панă çăкăр чĕллине пĕр çăвар çыртса илеттĕм те ыттине Прожектора параттăм. Вăл йĕпеннĕ кăшăркка тутипе çăкăр татăкне тирпейлĕн илсе хыпатчĕ, хамăн сăна ӳкернĕ хăмăр та пысăк куçĕсемпе мана тав тунăн, ăшшăн та ăслăн пăхатчĕ. Çумăрлă çанталăкра лашана çав тери хĕрхенеттĕм.

Тен, выльăхпа калаçма пĕр чĕлхе тупма пĕлни шăпах çакă?
Пушатма эпĕ чи кая юлса çитеттĕм, анчах ун вырăнне кашнинчех Пурхи пичче çапла каланине илтсе савăнаттăм:
— Пысăк çын пекех нумай тиенĕ-çке эс. Каллех сан пĕр кубометр енне.

Техникума вĕренме кайичченех Прожекторпа ĕçленĕ эпĕ.
Халь, ак, куртăм та вутă лавне, ачалăх аса килчĕ. Пĕрре тума вĕреннĕ ĕç, чăнах та, ĕмĕрне те асран тухмасть кăна мар, чĕрешĕн те çывăх. Çулсем иртсен те каллех çав ĕçе хапсăнатăн иккен, мĕншĕн тесен çав ĕç мехелĕн ырă тути санăн юнна кĕрсе юлнă, ăна пула этем пархатарлăхĕ тарăнланнă…
Анчах кашни этемĕн хăйĕн çулĕ. Пĕрин пурнăçра ăна туса пурăнмалла, теприн — куна, виççĕмĕшĕн машинăпа лекци вулама васкамалла…

В галерее «Серебряный век» Национальной библиотеки Чувашии 27 августа торжественно развернётся выставка произведений участников 2-го Международного арт-фестиваля «Цвет времени. Чувашская свадьба».

Экспозицию составили полотна известных живописцев из Чебоксар, Казани, Нижнего Новгорода, Козьмодемьянска, Бишкека (Кыргызстан), куклы-панно в национальных костюмах, выполненные студентами 2 курса театрально-декорационного отделения Чебоксарского художественного училища.

Вернисаж украсят выступления Чувашского фольклорного коллектива «Эткер» (руководитель - заслуженный работник культуры Чувашии Земфира Яковлева) и автора-исполнителя, победителя Всероссийского конкурса патриотической песни и чтецов имени народного артиста СССР В. Ланового Валентины Семёновой.

Национальная библиотека приглашает всех желающих на церемонию открытия выставки! Начало в 16:00.

#НациональнаябиблиотекаЧувашии
#Галерея

? Глава Чувашии Олег Николаев подписал указ «О награждении государственными наградами Чувашской Республики»

За заслуги в профессиональной деятельности присвоены почетные звания:

«Заслуженный артист Чувашской Республики»:
▫️Анатолию Гущину — актеру общества с ограниченной ответственностью Театральной компании «Маскарад», г. Москва.

«Заслуженный работник образования Чувашской Республики»:
▫️Николаю Фролову — директору Атнашевской основной общеобразовательной школы Канашского муниципального округа.

«Заслуженный учитель Чувашской Республики»:
▫️Сергею Долгову — учителю Яльчикской средней общеобразовательной школы Яльчикского округа,
▫️Валерию Каменеву — учителю средней общеобразовательной школы № 17 г. Новочебоксарска,
▫️Людмиле Марковой — учителю Тойсинской средней общеобразовательной школы Батыревского округа,
▫️Елене Селезневой — учителю средней общеобразовательной школы № 2 г. Алатыря.

ХЫПАР

Аван-и!!!

Пасара кайсан ҫын валли кулач илме хушнӑ, йӗп илме хушман (ваттисен сăмахĕ)

Георгий ЕФИМОВ, Чăваш халăх поэчĕ

Эпир — телейсĕрсем, кил-çуртсăрсем...

Эпир — телейсĕрсем, кил-çуртсăрсем,
Пыратпăр сĕм каç витĕр çулсăрах.
Пĕлĕтпеле хупланнă çăлтăрсем,
Чунра çеç пурнăç хĕмĕ йăлтăрать.

Çав хĕм пире кун-çул тума чĕнет:
Пурăнмалла-çке — тырă акмалла.
Хĕвел, ав, вăрман урлă çĕкленет,
Чĕре калать: ĕçе пуçламалла.

Тен, Турă чĕрене йыхрав ярать?
Тен, пĕлмен вăй асамĕ таврара?
Кил-çурт лартма телейсĕр пултарать
Ял-йыш, тăванĕсем пулсан çумра.

Усаллăх мăн тума пусать пире?
Хаярлăх ма ӳсет куç умĕнчех?
Е савнăçа тупатпăр ĕçкĕре?
Е аскăнлăх вăй илчĕ çĕр çинче?

Шанатăп: пур, пурах таса Тĕнче!
Вăл авалхи чăваш халалĕнче

«Чăваш халăх сайчĕ» пĕлтерет.
Чӗмпӗрте хальхи чӑваш алфавитне йӗркеленӗ Иван Яковлев тата унӑн мӑшӑрӗ Екатерина Бобровникова (вӑл Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗн хӗрарӑмсен уйрӑмне 40 ҫул ертсе пынӑ) пирки фильм ӳкерме тытӑннӑ. «Иван и Екатерина. Победа на двоих» ятлӑ вӑл.
Фильма грант укҫипе ӳкереҫҫӗ. Ун валли 1 миллион та 489 пин тенкӗ уйӑрнӑ. Проект авторӗсем тепӗр 1 миллион та 509,7 пин тенкӗ хывӗҫ. Фильма Чӗмпӗр облаҫӗнче, Тутарстанра, Мускавра, Чӑваш Енре ӳкерӗҫ. Унӑн хӑтлавӗ (презентацийĕ) 2025 ҫул пуҫламӑшӗнче иртмелле.
Фильм авторӗ тата режиссерӗ - Наталья Цуканова.

Георгий Ефимов, Чăваш халăх поэчĕ
ЮРАТУ ЮРАТĂВА КУРАТЬ...

Юрату юратăва курать
Куç шăрçин таса ялтравĕнче.
Çав ялтрав яланлăх упранать
Иксĕле пĕлмен чун варринче.

Чун вăл хĕмленет, кăварланать.
Хĕмпеле кăвар ан сӳнтĕрех:
Юрату илсе килен куна
Тутăр çутăрах, хĕвеллĕрех.

Хире-хирĕç куçпа куç пулсан,
Пĕрлĕхе чĕре патне чĕнсен
Кайтăр ӳтре юн вĕриленсе,
Иккĕленĕç иртсе кайтăр сан.

Уйăхĕ тухать хĕвел ансан,
Уйăх тĕл пулмашкăн йыхăрать,
Тутлăн чуптусассăн, курнăçсан
Чунпала чĕре çунат хушать.

Юрату курать юратăва,
Юрату хăраххăн пурнаймасть.
Иккĕн иккĕнех çав — пур хăват,
Пĕччен чух вут хут — çурт ăшăнмасть.

Ҫамрӑклӑх
Пӳрнепе йӗрлерӗм
Хӑйӑр ҫинче.
Тинӗс тискеррĕн
Ҫупса ҫуса ячӗ
Эпĕ ҫырнине.

"Лаш, лаш!" -
Аслӑ тинĕс сасси,
Сӑпка юрри пек
Лӑплантарать.
"Лаш, лаш!" -
Йӑпантарать.

"Хурланап", -
Ҫапла ҫырас килчӗ
Хӑйӑр ҫине.
Тинӗс куна та
Ҫупса ҫуса ячӗ:
Илет хӑйӗнне.

"Лаш, лаш!" -
Аслӑ тинĕс сасси
Сӑпка юрри пек
Лӑплантарать.
"Лаш, лаш!" -
Йӑпантарать.
**©****Сергеевна

Ирлĕн-каçлăн шухăшра!
Эпир Валерий Васильевича пит лайăх пĕлекенсем, пурте=пурте, çавах ура çине тăратех пулĕ тесе шанса пурăнтăмăр. Этемĕн, аманнă пулсан та, çавах сывалмалла. Унăн сӑн-питĕнче ялан савӑнӑҫпа ялкӑшакан яшлăх асамĕ те пулăшаймарĕ курăнать. Хамăр та, тăванĕсемсĕр пуçне, çинех тăмарăмăр пулас. Эпир сываласса çирĕппĕн ĕненни вăй-хал пачах хушаймарĕ.
Пуласлăха шанса В.В. Андреев доцент тăван чĕлхе ăшшипе пиçĕхсе, чылай паллăрах ĕçсем хăйĕн хыççăн хăварчĕ. Ун пек шанăç паракан чĕлхеçĕсем те халь çук. Шел. Таçтан çÿлтен пирĕн çине ÿпкевлĕн çеç ан пăхтăрччĕ ĕнтĕ. Çăтмахра та кунти пекех пуян ыр кăмăллă пул. Ҫул хыҫҫӑн ҫул иртсе хыҫа юлсан та, эпир сана, мухтавлă ĕçтеше, манмăпăр. Кирек хăçан та. Санăн ĕçÿсемпе усă курса вĕренекен студентсем те çаплах тивлетлĕн тăрăшĕç. Çаплах шутлĕç, мĕншĕн тесен ăс-хакăл уççи вĕсенче.

Аван-и!!! Интернетри ирĕклĕ çăл куçран. Владимир АНДРЕЕВ "Шупашкар"

Эсĕ Атăлăн юххийĕ,
Эс ачаш çăка кĕвви,
Эсĕ пур чăваш юррийĕ,
Савнă Шупашкар хули.
Кайăксем юрлаççĕ юрă,
Пуç таяççĕ чечексем,
Шупашкар çуралнă кунĕ,
Савăнаççĕ чăвашсем.
Сывлăмпа çуса тасалнă
Уçă вăркăш урамра,
Юрă-кулăпа янравлă
Шупашкар шеп уявра.
Савăнать чăваш çыннийĕ,
Малашпа янрать сасси.
Пур чăвашăн тĕп хулийĕ,
Пулĕ Шупашкар хули.

2024.07.31.