رفتار با کودکی که به اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه (ADHD) مبتلاست، نیازمند ترکیبی از صبر، ساختاردهی، و راهبردهای موثر است. در ادامه، چند توصیه کلی برای والدین ارائه شده است که می‌توانند به مدیریت این وضعیت کمک کنند:

@Psychology_RT

1. ایجاد ساختار مشخص

برنامه‌ریزی روزانه: یک برنامه روزانه ثابت برای کودک ایجاد کنید که شامل زمان‌بندی مشخص برای بازی، مطالعه، و استراحت باشد. تغییرات ناگهانی در برنامه می‌تواند او را گیج یا مضطرب کند.

وظایف کوچک و مشخص: وظایف یا تکالیف را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید تا کودک بتواند راحت‌تر تمرکز کند.

1. قوانین و انتظارات واضح

قوانین ساده و قابل درک: قوانین خانه باید شفاف و قابل فهم باشند. آن‌ها را با زبان ساده توضیح دهید و پیامدهای عدم رعایت را مشخص کنید.

پاداش‌دهی: برای رفتارهای مثبت (مانند تمام کردن یک تکلیف) کودک را با تشویق کلامی، ستاره یا جوایز کوچک پاداش دهید.

1. مدیریت رفتار

تکنیک‌های تقویت مثبت: رفتارهای مناسب کودک را تحسین کنید. تمرکز بر نکات مثبت باعث تقویت رفتارهای مناسب می‌شود.

نادیده‌گرفتن رفتارهای جزئی: در مواقعی که رفتارهای پرتحرک کودک بی‌خطر است، آن‌ها را نادیده بگیرید تا از جلب توجه بی‌مورد جلوگیری شود.

کنترل خشم: در مواجهه با رفتارهای پرخاشگرانه، آرامش خود را حفظ کنید و رفتار کودک را بدون خشونت مدیریت کنید.

1. استفاده از انرژی کودک

فعالیت‌های فیزیکی: کودکان بیش‌فعال نیاز به فعالیت بدنی زیادی دارند. برنامه‌هایی مانند ورزش، بازی در فضای باز، یا شنا می‌توانند انرژی آن‌ها را تخلیه کنند.

استراحت منظم: پس از هر فعالیت طولانی، استراحت‌های کوتاه به کودک کمک می‌کند تا تمرکزش را بازیابد.

1. حمایت عاطفی

شنونده بودن: به صحبت‌های کودک گوش دهید و احساسات او را درک کنید. این کار به او حس ارزشمندی می‌دهد.

حمایت از اعتمادبه‌نفس: کودکان بیش‌فعال ممکن است به دلیل انتقادهای مکرر احساس ناکافی بودن کنند. تلاش کنید توانمندی‌های آن‌ها را برجسته کنید.

1. همکاری با متخصصان

مشاوره با روانشناس: همکاری با روانشناس کودک برای طراحی راهبردهای رفتاری موثر ضروری است.

ارزیابی دارویی: در صورت لزوم، یک متخصص روانپزشک می‌تواند داروهایی برای کاهش علائم بیش‌فعالی تجویز کند.

کاردرمانی: استفاده از تکنیک‌های کاردرمانی می‌تواند به تنظیم هیجانات و تقویت توانایی‌های کودک کمک کند.

1. آموزش خودتان

مطالعه درباره ADHD به شما کمک می‌کند تا شرایط کودک را بهتر درک کرده و با چالش‌های آن کنار بیایید. کتاب‌ها و منابع معتبر می‌توانند اطلاعات مفیدی ارائه دهند.

نکته کلیدی: صبر و ثبات

رفتار با کودک بیش‌فعال نیازمند صبر و انعطاف‌پذیری است. به خاطر داشته باشید که کودک شما رفتارهایش را از روی قصد انجام نمی‌دهد و به کمک شما برای کنترل آن نیاز دارد.

@Psychology_RT

تفاوت روانشناس تربیتی با روانشناس بالینی در تشخیص و درمان چیست؟

روانشناس تربیتی، همانند روانشناس بالینی، در زمینه‌های مختلف روانشناسی فعالیت می‌کند، اما تمرکز اصلی او بر روی فرایندهای یادگیری، رشد و آموزش است. در واقع، روانشناس تربیتی بیشتر بر مسائلی مانند آموزش، انگیزش، رفتارهای تحصیلی و رشد اجتماعی دانش‌آموزان تمرکز دارد.

تشخیص‌هایی که یک روانشناس تربیتی می‌تواند صادر کند:

روانشناس تربیتی در زمینه‌های خاص آموزشی و رشد کودکان و نوجوانان فعالیت می‌کند و معمولاً تشخیص‌های روانشناختی در این زمینه‌ها را انجام می‌دهد. برخی از تشخیص‌ها و ارزیابی‌هایی که روانشناس تربیتی می‌تواند انجام دهد عبارتند از:

1. اختلالات یادگیری:

دیسلکسی (اختلال در خواندن)

دیسکالكولیا (اختلال در ریاضیات)

دیسگرافیا (اختلال در نوشتن)

روانشناس تربیتی می‌تواند با استفاده از آزمون‌های روانشناختی و ارزیابی‌های تحصیلی این اختلالات را شناسایی کند. تشخیص این اختلالات برای تعیین روش‌های آموزشی مناسب و مداخلات لازم حیاتی است.

1. اختلالات توجه و تمرکز:

اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD)

این اختلال معمولاً در زمینه تحصیلی و یادگیری ظاهر می‌شود. روانشناس تربیتی می‌تواند با ارزیابی رفتارهای کودک در محیط‌های مختلف و استفاده از مقیاس‌های استاندارد، به تشخیص این اختلال کمک کند.

@Psychology_RT

1. مشکلات رفتاری در مدرسه:

اختلال سلوک

پرخاشگری و رفتارهای تهاجمی

اختلالات اجتماعی و تعاملات بین فردی

روانشناس تربیتی می‌تواند مشکلات رفتاری دانش‌آموزان را شناسایی کرده و برای حل آن‌ها از تکنیک‌های مشاوره‌ای و مداخلات رفتاری استفاده کند.

1. اختلالات اضطرابی و افسردگی در کودکان و نوجوانان:

اختلال اضطراب اجتماعی

اختلال اضطراب عمومی

افسردگی نوجوانان

روانشناس تربیتی می‌تواند مشکلات عاطفی و اضطرابی را در زمینه‌های مدرسه و یادگیری شناسایی کرده و روش‌های مناسب برای مدیریت آن‌ها ارائه دهد.

1. اختلالات انگیزشی و تحصیلی:

کاهش انگیزه برای یادگیری

مشکلات در تنظیم خود و خودکنترلی

روانشناس تربیتی می‌تواند به تحلیل و ارزیابی رفتارهای تحصیلی و انگیزشی بپردازد و راهکارهایی برای بهبود عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان ارائه دهد.

1. مشکلات خانوادگی و اجتماعی مرتبط با تحصیل:

روانشناس تربیتی می‌تواند مشکلاتی که از خانه یا محیط اجتماعی ناشی می‌شوند را شناسایی کرده و با خانواده‌ها برای حل مسائل آموزشی و تربیتی همکاری کند.

1. اختلالات رشد و رشدی:

اختلالات رشد اجتماعی، عاطفی و تحصیلی که می‌تواند به مشکلات تحصیلی منجر شود.

نقش روانشناس تربیتی در تشخیص:

ارزیابی و شناسایی: روانشناس تربیتی با استفاده از تست‌ها و ارزیابی‌های تحصیلی و مشاهده رفتار در محیط‌های مختلف، می‌تواند مشکلات یادگیری، انگیزشی و رفتاری را شناسایی کند.

مداخلات آموزشی و درمانی: پس از شناسایی مشکلات، روانشناس تربیتی می‌تواند مداخلات آموزشی و رفتاری را برای بهبود وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان ارائه دهد.
@Psychology_RT

چگونه روانشناس تربیتی به دیگر متخصصان ارجاع می‌دهد؟

اگر یک روانشناس تربیتی تشخیص دهد که مشکل کودک یا نوجوان از نوع پزشکی یا روان‌شناختی پیچیده است (مانند اختلالات روان‌پریشی، اختلالات شدید افسردگی یا اضطراب یا اختلالات عصبی-رشدی)، می‌تواند کودک را به روانشناس بالینی یا روانپزشک ارجاع دهد.

روانشناس تربیتی همچنین ممکن است در تشخیص اختلالات یادگیری به پزشک متخصص نورولوژی یا پزشک اطفال ارجاع دهد تا ارزیابی‌های پزشکی تکمیل شود.

نتیجه‌گیری:

روانشناس تربیتی می‌تواند در شناسایی و تشخیص مشکلات یادگیری، رفتاری، انگیزشی، و اجتماعی در کودکان و نوجوانان نقش مهمی ایفا کند. اما برای تشخیص قطعی اختلالات پزشکی یا اختلالات روان‌شناختی پیچیده‌تر نیاز به همکاری با پزشکان متخصص وجود دارد. این روانشناس‌ها می‌توانند در روند تشخیص‌های اولیه و ارزیابی‌های تربیتی کمک کنند و اگر لازم باشد، افراد را به متخصصان دیگر ارجاع دهند.
@Psychology_RT

واقعیت درمانی (Reality Therapy) یک رویکرد روان درمانی است که توسط ویلیام گلاسر در دهه 1960 توسعه یافت. این روش بر تغییر رفتار و ارتقاء مسئولیت‌پذیری فرد تأکید دارد و هدف اصلی آن کمک به افراد برای برقراری ارتباط موثرتر و زندگی به شیوه‌ای است که نیازهای اساسی…

گرایش‌های رشته روانشناسی خیلی زیاد هستند و فقط تعداد اندکی از آن‌ها به عنوان یک رشته دانشگاهی در ایران دانشجو می‌پذیرند. ? روانشناسی عمومی ? روانشناسی تربیتی ? روانشناسی رشد ? روانشناسی فیزیولوژیک ? روانشناسی بالینی ? روانشناسی سلامت ? روانشناسی صنعتی و سازمانی…

گرایش‌های رشته روانشناسی خیلی زیاد هستند و فقط تعداد اندکی از آن‌ها به عنوان یک رشته دانشگاهی در ایران دانشجو می‌پذیرند.

? روانشناسی عمومی
? روانشناسی تربیتی
? روانشناسی رشد
? روانشناسی فیزیولوژیک
? روانشناسی بالینی
? روانشناسی سلامت
? روانشناسی صنعتی و سازمانی
? روانشناسی اجتماعی
? روانشناسی ورزشی
? روانشناسی توانبخشی
? روانشناسی مهندسی و عوامل انسانی
? روانشناسی قانونی
? روانشناسی تجربی
? روانشناسی مشاوره
? روانشناسی شناختی و علوم اعصاب
? روانشناسی محیط زیست
? روانشناسی مثبت نگر
? روانشناسی کودکان استثنایی
? روانشناسی یادگیری
? روانشناسی حیوانات
? روانشناسی انگیزش و هیجان
? روانشناسی آسیب روانی
? روانشناسی زبان
? روانشناسی نظامی
? روانشناسی بالینی کودک و نوجوان
?روانشناسی مدرسه
?روانشناسی خانواده
?روانشناسی سلامت جنسی
? ...

@Psychology_RT

اختلال‌های روانی راه حل‌های ذهنی ما برای به دست آوردن تعادل خواسته‌هایی است که در زندگی به دنبال آن هستیم.

اگر شما با یکی از اختلال‌های روان چون افسردگی، اضطراب، وسواس و نیز سایر اختلالات رفتاری چون اعتیاد دست و پنجه نرم می‌کنید، نیاز دارید که به خواسته‌های اصلی ذهنتان پی ببرید.

ببینید مشکل شما از کجا آغاز شده است و برای رفع آن به چه توانایی‌های ذهنی و رفتاری نیاز دارید که با آن اختلال مبارزه نمایید.

در این مسیر ما نیازمند درمان هستیم و نباید در برابر درمان مقاومت کنیم و به این خاطر عمر گرانبهای زندگانی مان را تباه کنیم. یکی از مقاومت‌ها به خاطر این باور نادرست است که می‌گوییم من که دیوانه نیستم، پس به روانشناس یا روانپزشک مراجعه نخواهم کرد.

بله شما دیوانه نیستید، مگر اینکه با مقاومت در برابر درمان این را اثبات کنید. اگر فردی نیاز خودش را درک کند و برای رفع آن اقدام کند، یک مرحله بزرگ از کسانی که این نیاز را درک نکرده‌اند جلوتر هستند.

شناخت نیازهای اساسی و اقدام برای ارضای مسولانه و موثر آن‌ها، راه را بر اختلالات روانی می‌بندد و بعد از آن می‌توان در مسیر رشد شخصی به صورت بهتر گام برداشت.

همه ما به نوعی به دنبال کمال هستیم، به دنبال اینکه به بهتر از اینی که هستیم برسیم و اگر اینطور نمی‌بود، جهانمان پویایی نداشت. پس لازمه زندگی حرکت در مسیر رشد است.

اگر ما موانع بدنی، روانی و اجتماعی مسیر زندگی خود را بشناسیم و برای رفع آن‌ها و یا گذر از آن‌ها اقدام‌های موثر و مسولانه انجام بدهیم، راه یک زندگی توام با هارمونی را کسب کرده‌ایم.

سامان محمدی، کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی و واقعیت درمانگر

@Psychology_RT

مقاله تحقیقی سامان محمدی در خصوص تاثیر واقعیت درمانی در کلاس درس را می‌توانید دریافت و مطالعه نمایید.