#سوال

📚 احکام شرعی - روزه
️
➖➖➖➖➖➖➖➖➖
🔹 عنوان: استفاده از قرص جلوگیری در ماه رمضان

🔸 سوال:
حکم خوردن قرص برای جلو گیری  مریضه ماهیانه زنان در رمضان ؟

➖➖➖➖➖➖➖➖➖
📝 پاسخ

مجمع دارفقاهت دانشگاه مجازی رسولﷲﷺ🕌

محمد یاسین افغانستانی

🔸 #پاسخ

سلام علیکم

📝 ابتدا باید دانست، قاعدگی که برای زن اتفاق می‌افتد، از نظر جسمانی برای سلامت او ضروری است و اگر بدون دلیل آن را متوقف کنند، ممکن است به سلامت او آسیب برسد و آسیب رساندن به سلامت انسان گناه است، مصرف قرص برای قطع خون و روزه گرفتن نوعی تکلف است و از نظر پزشکی نیز برای زنان مضر است، زیرا ممکن است باعث بی‌نظمی در ایام قاعدگی شود.

🔸🔸 از نظر ظاهری، برای گرفتن روزه‌های رمضان هیچ ضرورت خاصی برای انجام این کار دیده نمی‌شود، بنابراین روزه‌هایی که در این ایام از دست می‌روند، باید بعداً قضا شوند.

🔹🔹  از آنجایی که شریعت برای این عذر غیر اختیاری برای زنان تسهیلاتی قائل شده است، به طوری که در این ایام از روزه گرفتن معاف هستند و می‌توانند روزه‌های قضا را در ایام پاکی بگیرند، و انجام این کار هیچ نقصانی در پاداش زن ایجاد نمی‌کند. بنابراین، نیازی به تحمل این مشقت و تکلف نیست. زن باید در ماه رمضان روزه‌های ایام خاص را ترک کند و در روزهای پاکی آن‌ها را قضا کند.

🔸🔸 در آخر نیز باید گفت؛ البته اگر برای جلوگیری از قاعدگی قرص مصرف شود و خون قطع شود، روزه گرفتن جایز خواهد بود و روزه ادا می‌شود.

دلایل و منابع
عورت کو جو ماہواری آتی ہے، وہ اس کی جسمانی صحت کے لیے فطری اعتبار سے ضروری ہے، اگر اس کو بلاوجہ روکا جائے، تو صحت کو نقصان پہنچنے کا اندیشہ ہے اور اپنی صحت کو نقصان پہنچانا گناہ ہے۔
بظاہر رمضان کے روزے ادا کرنے کے لیے ایسا کرنے میں کوئی مجبوری نظر نہیں آتی، لہذا ان ایام میں جتنے روزے چھوٹ جائیں، انہیں بعد میں قضا کر لیا جائے۔

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
دلائل:

فتاویٰ اللجنۃ: (400/5)
يجوز أن تستعمل المرأة أدوية في رمضان لمنع الحيض اذا قرر أهل الخبرة الأمناء من الدكاترة ومن في حكمهم أن ذلك لا يضرها و لا يؤثر على جهاز حملها وخير لها أن تكف عن ذلک وقد جعل الله لها رخصة في الفطر اذا جاءها الحيض في رمضان

الھندیۃ: (38/1، ط: دار الفکر)
(ومنها) أن يحرم عليهما الصوم فتقضيانه هكذا في الكفاية

واللہ تعالٰی اعلم بالصواب
دارالافتاء الاخلاص،کراچی

جواب
اگر ماہواری روکنے کے لیے گولیاں کھائیں اور خون رک گیا تو روزہ رکھنا جائز ہوگا،روزہ ادا ہوجائے گا، البتہ گولیاں کھا کر خون روکنا اور روزہ رکھنا ایک قسم کاتکلف ہے، نیز طبی لحاظ سے بھی عورتوں کے لیے نقصان دہ ہے، اس سے بسا اوقات ایام میں بے قاعدگی ہوجاتی ہے، جب کہ شریعت نے اس غیر اختیاری عذر میں عورت کو سہولت دی ہے کہ ان ایام میں روزہ نہ رکھے، پاکی کے ایام میں ان کی قضا کرے، اور اس طرح کرنے سے عورت کے اجر میں کوئی کمی نہیں ہوتی ؛ لہٰذا ایسی مشقت اٹھانے اور تکلف کی ضرورت نہیں ہے، عورت کو چاہیے کہ رمضان میں مخصوص ایام کے دوران روزے چھوڑدے اور پاکی کے دنوں میں ان روزوں کی قضا کرلے۔ فقط واللہ اعلم

فتوی نمبر : 143909200026

دارالافتاء : جامعہ علوم اسلامیہ علامہ محمد یوسف بنوری ٹاؤن

جواب نمبر: 152711

بسم الله الرحمن الرحيم

Fatwa: 1072-996/N=9/1438

حیض ،خواتین کے لیے قدرت کے مقرر کردہ نظام کا حصہ ہے اور فطری چیز ہے ، ہر تندرست عورت کو آنا چاہیے، دواوٴں کے ذیعے اس کی روک تھام طبی اعتبار سے نقصان دہ ہے؛ اس لیے روزہ ، نماز اور دیگر عبادات کے جذبہ میں اس قدرتی نظام سے دل برداشتہ نہیں ہونا چاہیے اور نہ ہی دواوٴں کے ذریعے اس کی روک تھام کی کوشش کرنی چاہیے؛ لہٰذا ماہ رمضان کے اخیر عشرے میں جب تک آپ کو حیض نہ آئے، آپ نماز، روزہ وغیرہ کریں اور جب حیض آجائے تو آپ اپنی خواہش کے بر عکس خدائی فیصلہ پر راضی رہیں اوردن اور رات میں حسب ہمت وتوفیق نماز، روزہ، تلاوت قرآن پاک کے علاوہ دیگر ذکر واذکار: تسبیحات ، استغفار، درود شریف اور دعاوٴں کا خوب اہتمام کریں، انشاء اللہ اس صورت میں بھی آپ کو اخیر عشرے کی برکات وفضیلت حاصل ہوجائے گی۔

وفي حدیث عائشة عند البخاري: فلما کنا بسرف حضت، فدخل علي رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم وأنا أبکي، فقال: ”أنفست؟ “، قلت: نعم، قال: ”إن ھذا أمر کتبہ اللہ علی بنات آدم فاقضي ما یقضی الحاج غیر أن لا تطوفي بالبیت“ الحدیث (الجامع الصحیح للإمام البخاري، کتاب الحیض، باب کیف کان بدء الحیض، ۱: ۴۳، ط: المکتبة الأشرفیة دیوبند)۔

واللہ تعالیٰ اعلم

دارالافتاء،
دارالعلوم دیوبند

➖➖➖➖➖➖➖➖➖
📚 احکام شرعی - روزه
🌸

#امام_ابوحنیفه_رحمه_الله_علیه

(بخش پایانی)

🔸اما با کمال تأسف می بینیم که معاصران امام ابوحنیفه در مورد او غوغا به پا نموده اند؛ چنانکه اثرات سوء آن پس از وفات آن امام عالی قدر نیز محسوس می شود .
🔸در هر حال علما و اندیشمندان مذاهب اسلامی اتهامات منسوب به امام ابوحنیفه را پوچ و ناروا دانسته اند و آنها را تکذیب کرده اند . 
🔸 شیخ‌الاسلام ابن تیمیه حنبلی می فرماید : «و من ظن بأبی حنیفه أو غیره من أئمه المسلمین ، أنهم یتعمدون مخالفه الحدیث الصحیح لقیاس أو غیره فقد أخطأ علیهم و تکلم إما بظن و أما بهوی فهذا ابوحنیفه یعمل بحدیث التوضی بالنبیذ فی السفر مع مخالفته للقیاس ، و بحدیث القهقهه فی الصلاه مع مخالفته للقیاس ، لا عتقاده صحتهما و ان کان ائمه الحدیث لم یصححو هما .» 
▪️«هر کس گمان کند که امام ابوحنیفه یا امام دیگری از ائمه مسلمین به عمد با حدیث صحیح مخالفت کرده است و قیاس را ترجیح داده اند ، بدون تردید آن کس سخت در اشتباه است و چنین سخنی را از روی گمان یا میل نفس خویش گفته است ؛ زیرا  ابوحنیفه به حدیث وضو گرفتن با نبیذ خرما در سفر عمل می کند و این خلاف قیاس است  و به حدیثی که خندیدن در نماز ، مفسد آن است عمل می کند در حالی که این حدیث بر خلاف قیاس است به خاطر آنکه امام ابوحنیفه آن دو حدیث را صحیح می دانسته ، اگر چه ائمه حدیث آن دو حدیث را ضعیف قرار داده اند .» 
🔸امام محمد بن ابی بکر مشهور به ابن قیم جوزیه ( متوفی 751 هـ ) شاگرد برجسته امام ابن تیمیه نیز می فرماید : «شاگردان ابوحنیفه اتفاق نظر دارند که در مذهب امام ابوحنیفه عمل به حدیث بر قیاس ترجیح دارد و امام نیز بر همین اصول، مذهب خویش را تدوین نموده است . . .» 
اولویت حدیث ضعیف و آثار صحابه بر قیاس و رأی ، مذهب امام ابوحنیفه و مذهب امام احمد بن حنبل است .
🔸 امام ابن حزم ظاهری ( متوفی 456 هـ ) می فرماید : 
همه شاگردان و پیروان ابوحنیفه اتفاق نظر دارند که در مذهب امام ابوحنیفه حدیث ضعیف بر قیاس و رأی ترجیح دارد .

#امام_ابوحنیفه_رحمه_الله_علیه

(بخش چهارم)
🔸علامه عبدالرحمن سیوطی در کتاب «تبییض الصحیفة فی مناقب أبی حنیفة» مرقوم می دارد: «ابوحنیفه نخستین کسی بود که به تدوین علم شریعت پرداخت و آن را به صورت ابواب مرتب نمود؛ چنانچه امام مالک نیز در تدوین مؤطآ از او تبعیت نمود ، تا آن زمان کسی از ابوحنیفه در این امر سبقت نگرفته بود؛ زیرا در عصر صحابه و تابعین ، کتابهای مدونی در علوم شریعت به معنای واقعی تألیف نشده بود . آنان در پاسخگویی مسائل از حافظه خود کمک می گرفتند . از این رو ، هنگامی که امام ابوحنیفه علم را پراکنده دید ، از ضایع شدن آن بیم برد و لذا آن را مرتب نمود.
🔸امام ابوحنیفه دامنه علم فقه را چنان وسعت بخشید که خطیب خوارزمی می گوید : «انه وضع ثلاثة آلاف و ثمانین ألف مسألة ، منها ثمانیة و ثلاثون الفاً فی العبادة و الباقی فی المعاملات »
«وی هشتاد و سه هزار مسأله تدوین نمود که سی و هشت هزار از آنها در مورد عبادات بود و بقیه در مورد داد و ستد .» 
🔸پذیرش اجتهادات و تئوری پردازیهای امام ابوحنیفه در مورد مسائل،  برای محدثین سختگیر و متشدد که معتقد بودند در پاسخگویی به مسائل نباید از قیاس و رأی استفاده کرد ، امری بسیار دشوار و سنگین بود ؛  چنانکه برخی به مخالفت با ابوحنیفه پرداختند .
🔸 عبدالله بن مبارک می گوید: «در شام نزد امام اوزاعی رفتم ، پس از ملاقات ، از من پرسید : ای خراسانی ! شخص مبتدعی که در کوفه سکونت دارد و با کنیه ابوحنیفه شهرت دارد کیست ؟ عبدالله بن مبارک می گوید : من چیزی نگفتم و به خانه برگشتم و از میان کتابهای ابوحنیفه مسائل جدید و مهمی را جمع آوری کردم و پس از سه روز به مسجد امام اوزاعی رفتم ، امام اوزاعی از من پرسید : « این چه کتابی است ؟ » من کتاب را به او دادم و در آغاز هر مسأله نوشته بودم : « قال النعمان » امام اوزاعی پاره ای از کتاب را خواند و سپس کتاب را در آستین خود گذاشت و پس از ادای نماز باز کتاب را مورد مطالعه قرار داد و از من پرسید : « ای خراسانی ! نعمان بن ثابت کیست ؟ » من گفتم : «عالمی در عراق است » امام اوزاعی گفت : « عالم نجیب و شریفی است، نزد او برو و از او علم فرا بگیر .» 
🔸عبدالله بن مبارک می گوید : «من گفتم : نعمان بن ثابت همان ابوحنیفه است که تو مرا از او بر حذر داشتی !»
نداشتن آگاهی از شخصیت و مذهب امام ابوحنیفه سبب شد تا برخی نسبت به او و مذهبش بدبین شوند و امام را شریعت ساز و نا آگاه از کتاب و سنت بدانند ، در حالی که امام ابوحنیفه در مورد اصول مذهب خویش می فرماید : «آخذ بکتاب الله ، فان لم اجد فبسنة رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم ، فان لم اجد فی کتاب الله و سنة رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم اخذت بقول اصحابه ، آخذ بقول من شئت منهم ، فلما انتهی الأمر إلی التابعین ، فقوم اجتهدوا ، فاجتهد کما اجتهدوا .»  «من ابتدا احکام را از قرآن أخذ می‌نمایم، اگر موردی از احکام در قرآن نباشد آنرا در احادیث پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وسلمجستجو می‌کنم  و اگر مسئله‌ای را در قرآن و احادیث نیابم در آنصورت از اقوال اصحاب پیامبر گزینش می‌کنم و اگر در مسئله‌ای به اقوال تابعین مراجعه کنم آنان را مجتهد می‌دانم و من نیز همانند آنان به اجتهاد می‌پردازم». 
🔸دکتر مصطفی سباعی در ذیل گفتار امام می نویسد : موارد فوق اصول مذهب امام ابوحنیفه هستند که در فقه و اجتهاد،آنها را مد نظر قرار داده است . همان گونه که می بییند، اصول مذهب امام ابوحنیفه با اصول مذاهب ائمه دیگر و خصوصا ائمه ثلاثه (امام مالک، امام شافعی و امام احمدبن حنبل) کاملا مطابقت دارد انصاف آن است که نام امام ابوحنیفه باید در تاریخ جاودان می شد و بر مقام ، مرتبه و خدمات ارزنده او برای اسلام اتفاق نظر می شد؛ زیرا او از اساطین فقه به شمار می آید و به جهان اسلام شاگردان ممتازی را تحویل داده است . 

(ادامه دارد👇)

عمل حیدر کرار رضی الله عنه مؤید عمل صدیق اکبر رضی الله عنه
پر واضح است زمانی که زمام خلافت به حضرت علی رضی الله عنه سپرده شد، طبق عمل رسول خدا و خلفای ثلاثه عمل نمود و فدک را به اولاد فاطمه رضی الله عنها واگذار نکرد. علامه شاه عبدالعزیز می فرماید: «فهذا صریح فی أن علیاً فعل فی فدک ما فعل فیه ابوبکر رضی الله عنه و لو کان قضاء ابی بکر خطأ لغیّره علیّ رضی الله عنه فی عهد خلافته»
و در جایی دیگر می فرماید: «فلما وصل الامر الی علی بن ابی طالب علیه السلام فی رد فدک فقال انّی لأستحیی من الله أن اُردِ شیئاً منع منه ابوبکر و أمعناه عمر رضی الله عنه».
پس در نتیجه معلوم شد که اگر خلفای ثلاثه (ابوبکر، عمر، و عثمان رضی الله عنهم) بر خلاف دستور رسول خدا صلی الله علیه وسلم عملی را انجام می دادند حتماً حضرت علی رضی الله عنه در زمان خلافت خود آنرا اصلاح می فرمود. حالانکه حضرت علی نیز طبق عمل خلفای قبل از خود عمل نمود. اگر فدک حق زهرا بود و عمل ابوبکر خلاف و نامشروع بود چرا این عمل خلاف را قبول کرد و فدک را در بین ورّاث فاطمه توریث ننمود؟!

بدرقه ی صدیق اکبر رضی الله عنه، حضرت زهرا رضی الله عنها را
حضرت ابوبکر صدیق در هنگام مرض وفات به عیادت و بیمارپرسی او آمده و با او گفتگو نمودند و حتی در روایتی از امام باقر است که نماز جنازه سیِدتنا فاطمه را حضرت ابوبکر رضی الله عنه اقامه نمود و نیز این حدیث ثابت کننده این ادّعاست. «...عن مالک عن جعفر بن محمد عن أبیه عن جدّه علی بن حسین، قال ماتت فاطمة بین المغرب و العشاء، فحضرها ابوبکر و عمر و عثمان و الزبیر و عبدالرحمن بن عوف، فلمّا وضعت لیصلی علیها، قال علی: تقدم یا أبابکر و دفنت لیلاً.
پس حضرت فاطمه رضی الله عنها درحالی از این دنیا رحلت نموده است که کاملا از حضرت صدیق خشنود و راضی بوده است.
بنابر این نتیجه می گیریم که پروانگان رسالت با اعمالی صالح و کارنامه ای درخشان به ملاقات پروردگار شتافتند ،پس بر ماست که از معلم بشریت، رحمة للعالمین حضرت محمد صلی الله علیه وسلم درس ایمان واخلاق و از صدیق اکبر درس صداقت و امانت و از فاروق اعظم درس شهامت و عدالت و از عثمان با حیا درس اطاعت و شهادت و از حیدر کرار درس شجاعت وپایمردی، بگیریم و باید به وقایع تاریخی صدر اسلام، با دید واقع بینانه ای بنگریم، نه اینکه با عینک انتقاد و تعصب و طعن بر صحابه ی رسول خدا صلی الله علیه وسلم قلم و زبانمان را آلوده نمائیم؛ چرا که آنها بقول رسول اکرم صلی الله علیه وسلم مانند ستارگان اند.
پس باید در بیان روابط بین صحابه و اهل بیت به قرآن اقتدا نمائیم که می فرماید: «محمد رسول الله والذین معه أشداء علی الکفار رحماء بینهم» [فتح/29
ربنا اغفرلنا و لإخواننا الذین سبقونا بالایمان و لا تجعل فی قلوبنا غلاً للذین آمنوا ربنا إنک رؤف الرحیم.
منابغ و مآخذ
1- ازالة الشک عن مسئلَة الفدک-
2- تکمله ی فتح الملهم – مفتی محمد تقی عثمانی- مکتبه دارالعلوم کراتشی 3/96
3- تفسیر روح المعانی علامه آلوسی بغدادی
4- معارف القرآن- مفتی محمد شفیع- مترجم مولانا محمد یوسف حسین پور
5ـ اصول کافی با ترجمه و شرح فارسی شیخ محمد باقر کمره ای جلد 1 انتشارات اسوه – تهران
6ـ تیسیر مصطلح الحدیث – دکتر محمود طحان ص 104
7- صحیح بخاری – باب فرض الخمس. صحیح مسلم – باب حکم الفیء. سنن ترمذی باب ماجاء فی ترکة رسول الله و ...

علامه مفتی محمد تقی عثمانی در کتاب تکمله فتح الملهم شرح صحیح مسلم این حدیث را اینگونه ذکر می کند: «عن ابن شهاب عن عروة بن الزبیر عن عایشة رضی الله عنها أنها أخبرته: أن فاطمة بنت رسول الله صلی الله علیه وسلم أرسلت إلی أبی بکرالصدیق رضی الله عنه تسأله میراثها من رسول الله مما أفاء الله علیه بالمدینة و فدک ومابقی من خمس خیبر فقال ابوبکر إن رسول الله صلی الله علیه وسلم قال لانورث ما ترکناه صدقة، إنما یاکل آل محمد صلی الله علیه وسلم فی هذا المال و إنی والله لا اُغیّر شیئاً من صدقة رسول الله صلی الله علیه وسلم عن حالها التی کانت علیها فی عهد رسول الله صلی الله علیه وسلم شیئا. فوجدت فاطمة رضی الله عنها علی أبی بکر رضی الله عنه فی ذلک. قال: فهجرته فلم تکلّمه حتی توفیت...»
و نیز حدیث دیگری در این مورد آمده است: أن عمربن الخطاب قال لمعشر من الصحابة فیهم علی و العباس و عثمان وعبدالرحمن بن عوف و زبیربن العوام و سعدبن ابی وقاص: أنشدکم بالله الذی باذنه تقوم السماء و الارض أتعلمون أن رسول الله صلی الله علیه وسلم قال: «لانورث ما ترکناه صدقة» قالوا: أللهم نعم. ثم أقبل علی علیّ و العباس فقال أنشدکما بالله هل تعلمان أن رسول الله صلی الله علیه وسلم قد قال ذلک: قالا اللهم نعم» (7)
حضرت عمر بن خطاب رضی الله عنه از صحابه که در بین آنها حضرت علی، عباس، عثمان، عبدالرحمن بن عوف، زبیر بن عوام و سعد بن ابی وقاص رضی الله عنهم بودند، فرمود: شما را به ذاتی قسم می دهم که آسمان و زمین به امرش قائم است، آیا می دانید که رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمودند: «لانورث ما ترکناه صدقَة»؟ عرض کردند: بله به خدا. سپس به سوی علی و عباس متوجه شد و فرمود: شما را به خدا سوگند می دهم آیا شما می دانید که رسول خدا صلی الله علیه وسلم این حدیث را بیان فرمود؟ گفتند: بله به خدا (پیامبر این گونه فرمود.)
علامه شاه عبدالعزیز محدث دهلوی رحمه الله در توضیح این روایت می فرماید: پس معلوم شد که این خبر هم برابر آیت است در قطعیت. زیرا که این جماعت که نام اینها در حدیث ذکر شد خبر یکی از ایشان مفید یقین است، چه جای این جمع کثیر. علی الخصوص، علی مرتضی که نزد شیعه معصوم است و روایت معصوم برابر قرآن است در افاده ی یقین نزد ایشان، و با قطع نظر از این همه، این روایت در کتب صحیحه شیعه از امام معصوم هم موجود است.
همچنین امام صادق این روایت را از آن حضرت صلی الله علیه وسلم نقل می فرماید که فرمود:« و إن العلماء ورثة الانبیاء وأن الانبیاء لم یورثوا دیناراً و لا درهما ولکن أورثوا العلم، فمن أخذ منه أخذ بحظ وافر»
شیخ الاسلام ابن تیمیه رحمه الله می فرماید: این حدیث را تنها حضرت ابوبکر رضی الله عنه روایت نکرده، حضرت عمر، حضرت عثمان، حضرت علی، حضرت طلحه، حضرت زبیر، حضرت سعد، حضرت عبدالرحمن بن عوف و حضرت عباس بن عبدالمطلب و ازواج مطهرات و حضرت ابوهریره رضی الله عنهم اجمعین نیز روایت کرده اند.

عایشه رضی الله عنها نیست بلکه گوینده ی این عبارت مَرد است زیرا لفظ «قال» بکار رفته است پس گوینده ی این عبارت هم "ابن شهاب زهری" است زیرا درروایات خود چنین کلماتی را بکار می برد. خلاصه اینکه کلمات جنجال برانگیزی که در این روایت بکار رفته در اصطلاح علمای حدیث «ظن راوی» است و کلماتی چون «غضبت، هجرت، وجدت و لم تتکلمه و غیره» جزء اصلی روایت مذکور نیست. (16) بلکه بنابر اصطلاح علم الحدیث «إدراج» است و این نوع ادراج از نوع «وقوع الادراج فی وسط الحدیث» است، دکتر محمود طحّان تصریح می کند که ادراج به اجماع علمای محدثین و فقها حرام است.(17)
قصه مراجعه ی فاطمه رضی الله عنها به حضرت ابوبکر رضی الله عنه با 36طریق روایت شده که یازده طریق از غیر امام زهری روایت شده که در هیچکدام، ذکری از غضب و خشم حضرت فاطمه و ترک و هجران با ابوبکر صدیق به میان نیامده و 25 طریق مروی از امام زهری است که 9 روایت خالی از ذکر غضب و هجران است و در باقی مانده یعنی در 16 طریق دیگر غضب وهجران حضرت زهرا رضی الله عنها مذکور است.
ابوطالب محمد بن علی بن الفتح الحربی العشاری در کتاب خود به نام "کتاب فضایل أبی بکرالصدیق" از امام محمدباقربن زین العابدین چنین نقل کرده: «عن کثیر النوال قال: قلت لأبی جعفر، أخبرنی عن أبی بکر وعمر أًظلماً من حقکم شیئاً: قال: لا و منزّل القرآن علی عبده لیکون للعالمین نذیراً ما ظلمانا من حقنا ما یزن حبة خردل: کثیر النوال فرمود: به امام باقر گفتم: از ابوبکر و عمر بگو آیا چیزی در حق شما ظلم کردند؟ امام فرمود: خیر، قسم به آن ذاتی که قرآن را بر بنده اش رسول الله صلی الله علیه وسلم نازل کرد تا برای جهانیان بیم دهنده باشد آنان به اندازه ی دانه ی خردلی در حق ما ظلم نکردند».

با نگاهی به نقشه شبه جزیره عربستان و اندکی تأمل، به این نتیجه می رسیم که نصف بیشتر حجاز ومصر را، فدک تشکیل می دهد.! آیا خرمای این همه مناطق به پیامبر صلی الله علیه وسلم تعلق داشت؟! و آیا همه این مناطق را به فاطمه بخشید؟!
و در قول دیگر می گویند که، فدک عبارت است از یک منطقه و شهر بزرگی که ثمرات سالانه آن چندین هزار کیلو خرماست.!!!

ماجرای هبه نمودن فدک به امّ ابیها رضی الله عنها
برخی می گویند که رسول خدا صلی الله علیه وسلم باغ فدک را به حضرت زهرا رضی الله عنها هبه نموده است. علاّمه شاه عبدالعزیز دهلوی پاسخ این شبهات را اینگونه می دهد:
الف- ادعای هبه به حضرت فاطمه در کتب اهل سنت موجود نیست، بلکه در کتب اهل سنت خلاف آن موجود است؛ «إن رسول الله صلی الله علیه وسلم کان له فدک فکان ینفق منها و یعود منها علی صغیر بنی هاشم و یزوج منهم أیمهم و أن فاطمه رضی الله عنها سألته أن یجعلها لها فأبی. فکانت کذلک فی حیاة رسول الله صلی الله علیه وسلم حتی مضی لسبیله فلما ولّی ابوبکر رضی الله عنه عمل فیها بما عمل رسول الله صلی الله علیه وسلم فی حیاته حتی مضی لسبیله...».[ سنن أبی داوود حدیث شماره:2974 دارالکتاب العربی]
ب- بالفرض اگر روایت هبه ی فدک را قبول کنیم لیکن این مسئله مجمع علیه شیعه و سنی است که موهوب ملک موهوب له نمی شود تا وقتی که در قبض و تصرف او نرود و فدک بالإجماع در زمان حیات پیامبر در تصرف زهرا نیامده بود، بلکه در دست آن جناب صلی الله علیه وسلم بود و در وی تصرف مالکانه می فرمود. ثم هکذا عمل ابوبکر رضی الله عنه.
ج- غضب حضرت فاطمه و نیز ترک کلام وی با ابوبکر صدیق رضی الله عنه را هم اگر بپذیریم لیکن در روایات شیعه و سنی صحیح ثابت است که این امر برحضرت ابوبکر رضی الله عنه شاق آمد و خود را به در سرای زهرا حاضر آورد و علی را شفیع خود ساخت تا آنکه زهرا از او خشنود شد.(4)
اندیشمند عالم اسلام، مفتی محمد تقی عثمانی صاحب کتاب تکمله فتح الملهم- شرح مسلم- نیز این جریان را رد کرده و در این مورد می نویسد:« قصة أخری فی هبة فدک: فقالت رضی الله عنها إن رسول الله صلی الله علیه وسلم أعطانی فدک فقال لها هل لک علی هذا بینة؟ فجاءت بعلی - رضی الله عنه- فشهد لها ثم جاءت بأمّ أیمن ...فقال ابوبکر- رضی الله عنه- فبرجل و امرأة تستحقّینها؟ أو تستحقین بها القضیة؟ قال زید بن علی: و أیم الله لو رجع الأمر إلیّ لقضیت فیها بقضاء أبی بکر- رضی الله عنه- أیضاً». أن هذه القصة غیر ثابتة من روایة اهل السنة.

توصیه فدک و جواب آن
عده ای معتقدند که رسول خدا- صلی الله علیه وسلم- فدک را برای دخت عزیزش وصیت نمود، اولاّ: توصیه فدک هم از کتب روایی اهل سنت ثابت نیست. ثانیاً: به اتفاق سنی و شیعه وصیت، أخت میراث است. پس در مالی که میراث جاری نمی شود، چطور وصیت جاری می شود؟ زیرا وصیت و میراث هر دو انتقال ملک بعد از موت هستند و انبیاء بعد از وفات، مالک هیچ چیزی نمی شوند و مال آنها مال خدا می شود و جزء بیت المال مسلمین قرار می گیرند و خلیفه مسلمین می تواند بنابر مصلحت آن را به کسانی بدهد. ثالثاً: اینکه وصیت برای شخصی معین وقتی درست است که قبلاً، از وصیت کننده خلاف آن ثابت نشده باشد و در این مورد کلام رحمة للعالمین صلی الله علیه وسلم "ما ترکناه صدقَة" أظهر من الشمس است و تمام ماترک رسول اکرم صلی الله علیه وسلم وقف فی سبیل الله گردید و امکان وصیت باقی نماند. رابعاً: چرا علی رضی الله عنه در زمان خلافت خود باغ فدک را به ورّاث زهرا توریث ننمود؟ حال آنکه قبول ظلم و خلاف از ایشان نیز مستبعد است. چنانکه در خطبه "53" از نهج البلاغه می فرماید: «بر خلیفه دو امر واجب است یا دفع خلاف یا انکار خلافت»، بنابراین روشن است که قضاوت ابوبکر رضی الله عنه به هیچ وجه خلاف شریعت اسلام نبوده است.

ادعای وراثت
اینک در مورد مهمترین دلیل امامیه برای اثبات حق حضرت زهرا- رضی الله عنها- در مسئله فدک که ادعای وراثت از طرف فاطمه باشد؛ نکاتی را نقل می کنیم:
وقتی فاطمه زهرا- رضی الله عنها- نزد ابوبکر صدیق رضی الله عنه آمد و میراث پدرش- فدک و خمس خیبر- را مطالبه کرد ابوبکر صدیق رضی الله عنه از دادن میراث خودداری نمود و در جواب فرمود: از رسول خدا صلی الله علیه وسلم شنیدم که فرمودند: «نحن معاشر الأنبیاء لانورث ما ترکناه صدقة» ما گروه انبیا از خود، مال به ارث نمی گذاریم مالی که از ما باقی می ماند صدقه است؛ «فغضبت فاطمة فهجرته فلم تکلّمه حتی توفیت»؛ فاطمه خشمگین شد و ابوبکر رضی الله عنه را ترک کرد و تا آخر عمر با او سخن نگفت.
راویان این حدیث را در کتب حدیث با الفاظ مشابهی نقل کرده اند.

**وقتی با مشکلی مواجه می شوید، سه چیز را به خاطر بسپارید:

- از پیش تعیین شده است
- این موقتی است**

اگر در شأن الله شکیبا باشید، پاداش خواهید گرفت....

14- ?نام کتاب:

(شخصیت ژورنالیستی(رسانه ای) رسول الله ﷺ )

✍تألیف: شیخ عبدالظاهر “داعی”

?تعداد صفحات: 12

شخصی وارد مسجد شد و به اشتباه تلفنش هنگام نماز با آهنگ شادی زنگ خورد. امام و نمازگزاران اورا سرزنش کردند...! :
در خانه خدا نافرمانی می‌کنی؟ آیا نمی‌ترسی که زمین تو را ببلعد؟..!
از آن روز بیرون از مسجد رفت و دیگر برنگشت... .
او به کافی شاب رفت و به اشتباه فنجان قهوه و بشقاب گرانبهایی را انداخت. صاحب مغازه به سمت او آمد و گفت: هیچ اتفاقی نیفتاده، ما درست می کنیم! و از آن روز او مشتری همیشگی قهوه خانه شد.

? بشارت دهید و نفرت ایجاد نکنید، اندرز دهید و رسوا ننمایید، آسان بگیرید و سخت نگیرید، به او بهشت را نشان دهید و او را در آتش نیفکنید.
میان به دست آوردن دل‌ها و شکستن دل ها، رشته نازکی به نام «اسلوب» (روش) وجود دارد،
               (ناصح باشید نه رسواکننده)