*?دولت چهاردهم و سیاست‌گذاری آموزش عمومی در دهه اخیر: تداوم تهی سازی?***

? سخنران: جناب آقای دکتر رضا امیدی

? ۱۲ مهر ۱۴۰۳

? موسسه مطالعات دین و اقتصاد
? @dinoeqtesad

https://t.me/mashghemaa

*? آموزش در دام آزمون ?***

رضا امیدی

?در سال‌های اخیر نزدیک به ۱.۵ میلیون نفر در آزمون ورودی دانشگاه شرکت می‌کنند. اما در بالاترین برآوردها، کنکور مسئلۀ ۲۰-۱۰ درصد این دانش‌آموزان است. برای بسیاری از دانش‌آموزان، ثبت‌نام در کنکور به جزیی از فرایند فارغ‌التحصیلی از دبیرستان تبدیل شده است وگرنه شواهد مختلف حتی در کلان‌شهرها حکایت از آن دارد که بیشتر دانش‌آموزان سال آخر متوسطه اساساً درگیر کنکور نیستند. به‌رغم این، آموزش‌وپرورش سرنوشت تمام ۱۶.۵ میلیون دانش‌آموز کشور را به کنکور گره زده، در تمام مقاطع و پایه‌های تحصیلی «آزمون» اصالت بیشتری از «آموزش» یافته است. آموزش‌وپرورش باید بداند که کنکور ربطی به این وزارتخانه ندارد و نباید مدام سیاست‌های خود را با آن منطبق کند. می‌بینیم که در سال‌های اخیر تحت عنوان «تأثیر معدل» و «تأثیر سوابق تحصیلی» آزمون کنکور در قالب امتحانات نهایی به کل مقطع متوسطۀ دوم هم کشیده شده است. هم کنکور و هم آزمون‌های نهایی چند سالۀ اخیر موجب شده تا برخی درس‌هایی که ضرایب پایین‌تری دارند و اتفاقاً با اهداف عمومی آموزش مرتبط‌اند عملاً از چرخۀ آموزش حذف شوند.

?آزمون به‌عنوان ابزاری برای ارزیابی میزان یادگیری دانش‌آموزان هرچند در دوره‌ای تنها ابزار بود و در نظام‌های آموزشی رسوخ یافته بود، اما امروزه الگوهای متفاوتی برای ارزیابی سطح یادگیری وجود دارد. برای مثال در تحولات این حوزه از آزمون‌های مبتنی‌بر «سؤال و پاسخ‌های مشابه» به «سؤال و پاسخ‌های متفاوت» گذر شده است. یا امروزه در برخی نظام‌های آموزشی از «آزمون‌های بازِ زمان‌دار، نه محدود به جلسۀ امتحان» استفاده می‌شود. حتی در ارزیابی خود آزمون از «بررسی جمعی پاسخ‌ها در گروه همسالان» استفاده می‌شود چراکه «یادگیری به‌مثابه یک تمرین جمعی» دانسته می‌شود. این یک گزارۀ غالب است که فیلسوفانی چون والزر و سندل بر آن تأکید دارند: آموزش موهبتی جمعی است که «موهبت‌بودن» آن در «جمعی‌بودن» آن است.

?در این شیوه‌های جدید معلم به‌عنوان بازیگرِ تغییر، نقش تسهیلگر در جریان یادگیری جمعی دانش‌آموزان را ایفا می‌کند و در این راستا خود روابط کاری بین معلمان نیز دیگرگون می‌شود و معلمان از طریق ارزیابی یکدیگر به ارتقای مهارت‌های خود کمک می‌کنند. آموزش یک ماهیت جمعی پیدا می‌کند و معلم در ترسیم مسیر یادگیری دانش‌آموز به او کمک می‌کند. امروزه تنوع منابع سرشار از اطلاعات و دانش فرصتی را در اختیار نظام‌های آموزشی قرار داده تا توانایی‌های تحلیلی و تجربی و چگونگی استفاده از منابع را یاد دهند. به‌عبارتی، هدف آموزش کمک به دانش‌آموزان برای ارتقای خلاقیت، تخیل، نقد، و روش علمی انجام کارها است، اما آموزش‌ مبتنی‌بر آزمون این فرصت‌ها را در طول فرآیند یادگیری سلب می‌کند.

?آموزش‌وپرورش می‌تواند به‌عنوان پایلوت در مناطق آموزشی که تراکم دانش‌آموزی پایین‌تری دارند به‌تدریج آزمون را کاهش دهد. برای مثال در مقطع متوسطۀ اول که ۱۴ عنوان درسی دارد، نیازی نیست که دانش‌آموزان همۀ ۱۴ درس را آزمون دهند. می‌توان یک هفته پیش از آزمون ۴-۵ درس اجباری و ۲-۳ درس را با انتخاب دانش‌آموزان برای آزمون اعلام کرد. می‌توان برخی درس‌ها را چه در مقطع متوسطۀ اول و چه در مقطع متوسطۀ دوم با هم ادغام کرد، بدون اینکه از ساعات آموزشی کاست. امروزه در برخی کشورها توصیه می‌شود که حتی نیازی نیست همۀ دانش‌آموزان در آزمون‌ها شرکت کنند و می‌توان با روش‌های علمی نمونه‌ای از کل دانش‌آموزان مناطق را در درس‌هایی مشخص مورد ارزیابی قرار داد. مهم این است که نظام آموزشی، آموزش باکیفیت را برای همگان تأمین کند یعنی کیفیت آموزشی و عدالت آموزشی را مدنظر داشته باشد. از این طریق، به‌جای ارزیابی دانش‌آموزان این نظام آموزشی است که ارزیابی می‌شود. به تعبیر ساموئل آبرامز؛ از پژوهشگران و سیاست‌گذاران آموزشی در دانشگاه کلمبیا، ما باید راه‌هایی برای بازگشت از «آزمون» به «آموزش» بیابیم.

https://t.me/mashghemaa
@omidi_reza

???شبکه فقرزدایی ایران - شفا:
فایل سخنرانی:

?دکتر رضا اميدي
پژوهشگر سياستگذاري اجتماعي

?موضوع سخنرانی:
✔️نشست علمی راهبردهای پژوهش در فقر و نابرابری آموزشی
به مناسبت گرامیداشت هفته پژوهش و فناوری

?️زمان: دوشنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۲
?️مکان: دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

@mashghemaa

???شبکه فقرزدایی ایران - شفا:
فایل سخنرانی:

?دکتر عبدالله انصاري
عضو هيأت علمي پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش

?موضوع سخنرانی:
✔️نشست علمی راهبردهای پژوهش در فقر و نابرابری آموزشی
به مناسبت گرامیداشت هفته پژوهش و فناوری

?️زمان: دوشنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۲
?️مکان: دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

@mashghemaa

???شبکه فقرزدایی ایران - شفا:
فایل سخنرانی:

?دکتر احمد میدری
مدیر اندیشکده مقابله با فقر و نابرابری

?موضوع سخنرانی:
✔️نشست علمی راهبردهای پژوهش در فقر و نابرابری آموزشی
به مناسبت گرامیداشت هفته پژوهش و فناوری

?️زمان: دوشنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۲
?️مکان: دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

@mashghemaa

???شبکه فقرزدایی ایران - شفا:
فایل سخنرانی:

?دکتر فاطمه مقدسي
مدير علمي دبيرخانه مقابله با فقر و نابرابري

?موضوع سخنرانی:
✔️نشست علمی راهبردهای پژوهش در فقر و نابرابری آموزشی
به مناسبت گرامیداشت هفته پژوهش و فناوری

?️زمان: دوشنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۲
?️مکان: دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

@mashghemaa

« دگرگونی‌های آینده آموزش»

دکتر سیامک رضا مهجور
خانه اندیشمندان علوم انسانی – 9 آبان ماه 1402

? در جلسه گذشته در خصوص «بودن به شدن» صحبت کردم. خلاصه صحبت این بود که بودن به معنای کوشش برای بقاست و این آموزش‌های دوران صنعتی بیشتر به سمت بودن جهت‌دهی شده است. بیشتر تلاش برای بقا بوده است و یکی از مهم‌ترین مسائل برای بقا، آموزش‌های شناختی و مهارتی بود. اما با توجه به اینکه از این مرحله گذر کردیم، آموزش‌های امروز ما بیشتر مبتنی بر چگونه زندگی کردن است. در واقع مشکلات برای بقا را تقریباً پشت سر گذاشته‌ایم و اکنون بحث معطوف به خودِ زندگی کردن است. تأکید من بر این است که در آینده باید به‌سوی زندگی در دوران ارتباطات برای زندگی کوشش کنیم. پس این یک تفاوت بزرگ در آموزش است.

? در آموزش‌های جدید اولین مسئله‌ای که برای ما مهم خواهد بود، پرسشگری خواهد بود. یعنی چرایی؟ اگر سابق به فراگیر معلومات می‌دادیم، امروز دیگر نیازی به معلومات ما ندارد. یعنی بزرگ‌ترین اصل در آموزش آینده مسئله پرسشگری خواهد بود. ما باید به فراگیران خود چگونگی پرسشگری را بیاموزیم به‌جای انباشتن معلومات. پرسشگری نهایتاً به راه‌حل خواهد رسید و برای این کار، آن چیزی که مهم است، چگونگی آماده‌سازی فراگیر برای استفاده از تفکر انتقادی است. منظور از تفکر انتقادی این است که اول از همه باید صورت‌مسئله را روشن کنیم. برای پرسشگری و رسیدن به پاسخ مسئله باید از تفکر انتقادی استفاده کنیم.

✅ متن کامل گزارش

@mashghemaa