درباره عارف قزوینی و یاد استاد باستانی پاریزی

فیلمی تازه‌یاب با حضور هوشنگ ابتهاج، بیژن ترقی و باستانی پاریزی از سوی دوست دانشورم آقای سیدجواد میرهاشمی در اختیار بخارا قرار گرفت که در آن به بحث درباره شعر عارف قزوینی پرداخته می‌شود. به مناسبت دهمین سالگرد درگذشت استاد باستانی (پنجم فروردین) و گرامی‌داشت یاد و خاطرۀ ایشان، این فیلم را تقدیم دوستداران می‌کنیم.

‍ از نسل قلندران نامی
(مظاهر مصفّا ‌و شفیعی کدکنی)

دو تن از استادان بسیار محبوب دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران، یعنی دکتر مظاهر مصفّا و دکتر شفیعی کدکنی، علاقهٔ خاصی به‌ هم داشتند. این علاقه تا بدانجا بود که مصفّا، که چند سالی هم از شفیعی بزرگتر بود، یک‌بار بر سر دفاع از او با دو تن از استادان دیگر دانشکده کتک‌کاری کرده بود. دلایلی دیگر هم البته در کار بود. چند بار این موضوع را برای من و دوستانم تعریف کرد. همیشه خود را ملزم می‌دانست از شفیعی دفاع کند. شفیعی نیز البته همیشه با ستایش از مصفّا حرف می‌زد. خیلی هم سعی کرد مصفّا به آن زودی بازنشسته نشود، اما چون مصفّا خود طبق روحیهٔ شاعرانه به رنجشی استعفا کرده بود (و بعد پشیمان گشته بود) شفیعی نتوانست کاری از پیش ببرد. حتی چند سال پیش از این یک بار که از دکتر شفیعی پرسیدم چرا هرگز جایزه‌ای را قبول نمی‌کند پاسخ داد: چه کسی گفته قبول نمی‌کنم؟ جایزه را اگر آدمی مثل دکتر مظاهر مصفّا بدهد می‌پذیرم، اما معلوم است که از دست هرکسی جایزه نمی‌گیرم.
یادم هست وقتی شفیعی کتاب قلندریه در تاریخ را چاپ کرد مصفّا شعری در ستایش او گفت. حقیقةً مصفّا خود مظهر عوالم قلندری آن هم از نوع اصیل و واقعی‌اش بود.
یک بار که برای دکتر محمدعلی دهقانی، استاد روحانی گروه، نامهٔ رکود علمی آمده بود و او به قهر می‌خواست از دانشکده برود مصفّا خواهش و اصرار داشت که بماند و چون باز از آن طرف مقاومت دید دست او را بوسید، با اینکه می‌گفت «دهقانی شاگردم بود.» همین هم باعث شد دهقانی باز مدتی بماند هرچند بالأخره رفت و دانشگاه تهران را از وجود ارزشمند خود محروم کرد.
غرضم از نگارش این چند سطر جز ذکر یاد عزیز مصفّا انتشار نامه‌ای است از ایام مدیریت او بر گروه که امروز در لابلای اوراقم به تصویر آن برخوردم. این نامه را سالها پیش برای دکتر شفیعی نوشته بود و از میان سطور آن باز هم فتوت مصفّا موج می‌زند و البته احترامی که برای شفیعی قائل بود و مهر پیوسته‌ای که به او داشت:
«به نام خدا
دکتر شفیعی، استاد بسیار عزیزم
بعد از سلام، نخستین سه‌شنبهٔ درس از منشی محترم گروه پرسیدم ۸ تا ۱۰ در این محل مجاور دفتر گروه درسی هست؟ گفتند نه. من روزهای یک‌شنبه و دوشنبه هم در همین محل درس دارم و شما تنها روزهای سه‌شنبه درس دارید. مروّت من نه به این اندازه کم است که در این یک روز مدرس شما را غصب کنم. امروز هم از ایشان پرسیدم و گفتم چرا نگفتید که دکتر شفیعی درس دارد؟ به هر حال کیدهنّ عظیم. رنج معلّمی گران است اما گران‌تر از رنجی نیست که از رنجیدن عزیزی مانند دکتر شفیعی بر دل من می‌نشیند. همیشه همه‌جا به جای آن عزیز گفته‌ام:
دایم بر جان او بلرزم ازیراک
مادر آزادگان کم آرد فرزند

قربانت، مظاهر مصفّا».

خداوندش به رحمت دررساناد که از واپسین بازماندگان نسل قلندران بود.

محمدافشین وفایی

.
اا═.?.════════╔
حکمت پیروزی
اا════════.?.═╚
آدمیان آنگاه به رقص پیروزی برخیزند که بخشی از خویش را شکسته باشند.

رسائلِ #ابن_مهجان (36)

#کاروندپارسی
#محمودفتوحی
@karvandp

یکصدوشانزدهمین شب فیلم خانه اردیبهشت اودلاجان
مستند از پاریز تا پاریس_محمد ابراهیم باستانی پاریزی
کاری از سیدجواد میرهاشمی
چهارشنبه ۱۶ خرداد ۱۴۰۳
ساعت ۵ عصر در #خانه_اردیبهشت_اودلاجان

برخی بزرگان فرهنگی کشور چنان بزرگ و مهم هستند که هرکسی جسارت لازم برای ساخت مستند از زندگی و آثارشان را ندارد. می‌گویند می‌ترسیم نزدیکش شویم. اما سیدجوادمیرهاشمی این جسارت را داشت که این مستند را در زمان حیات استاد بسازد، فیلم در زمان حیات استاد ساخته و پخش شد.
و دکتر باستانی‌پاریزی در وصف فیلم نوشتند:
این فیلم و عمل میرهاشمی؛ آب حیاتی است که خضر به دنبال آن است و مرا جاودانه کرده است.

رفتن به سراغ استاد باستانی پاریزی از این جهت سخت است که او شخصیتی چندوجهی دارد. هرچند بیشتر به عنوان تاریخ‌دان شناخته می‌شود ولی مگر شعر نسروده؟ مگر متون ادبی و قدیمی تصحیح نکرده؟ مگر پژوهش‌های کرمان‌شناسی ندارد؟ مگر عضو فرهنگستان علوم نبود؟
اما از همه این‌ها گذشته، این شخص نمونه و مصداق ظرافت رفتاری و زبانی ایرانیان است. کتاب «پیغمبر دزدان» آیا تاریخ نیست؟ هست؟ پس چرا پر از قصه و روایت است؟ آیا قصه است؟ پس چر تاریخ می‌گوید. چرا ادبیات عامه را توضیح می‌دهد. باستانی پاریزی نویسنده بود، شاعر بود، روزنامه‌نگار بود، پژوهشگر ادبیات و فلسفه بود و... او انسانی فرهیخته و چندساحتی بود.
ببینیم سیدجوادمیرهاشمی در فیلم صددقیقه‌ای خود چه زوایایی از زندگی این بزرگوار را به ما نشان خواهد داد.

برای حضور در این نمایش از طریق سایت موسسه بهتر است ثبت نام انجام شود. و حدود ساعت۱۶_ ۱۶:۳۰ در خانه اردیبهشت اودلاجان حضور داشته باشید.
WWW.IACOO.IR
.
۱- نظر به شرایط موجود، اکران با حضور تماشاچی محدود برگزار خواهدشد.
۲-کافه مجموعه آماده پذیرایی از شما دوستان عزیز می‌باشد.
.
@ordibehesht.oudlajan
@khaneh.hamsayeh
@s.j.mirhashemi
@farhad_varahram
.
@behrouzmarbaghi
@farhad.tohidimoghadam
@reza_kianian_official
@parinaz_kuhestaniii
.
@konj_honar
@ordibehesht.oudlajan_publisher
@ordibehesht.oudlajan.cafe

#خانه_اردیبهشت_اودلاجان
#شب_فیلم_خانه_اردیبهشت_اودلاجان
#کتاب_خانه_اردیبهشت_اودلاجان
#شب_فیلم_خانه_اردیبهشت_اودلاجان
#پادکست_اردیبهشت_اودلاجان
#کتابخوانی
#گردشگری_تهران
#مرمت_بازسازی_بناهای_قدیمی

? دریافت شده توسط @instasave_bot