فاطمه علمدار جامعه شناس در گفت وگو با شرق زن کشی‌های اخیر ایران را بررسی می کند:
🔺زن‌کشی در سایه نظم جنسیتی

شادی مکی: کثرت اخبار مرتبط با وقوع زن‌کشی در کشور مبهوت‌کننده است. قتل‌هایی که معمولا به دلیل آنچه «ناموس» یا در  ادبیات جدید برخی نهادها «اختلافات خانوادگی» خوانده می‌شود، رخ داده و  زنان ودختران را راهی گورستان می‌کند. قتل‌هایی که معمولا شدت خشونت در آنها به شدت بالا بوده و البته آماری قابل توجه را هم به خود اختصاص داده‌اند.چنانکه  بر اساس آماری رسمی از ابتدای فروردین تا ۱۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ دست‌کم ۲۳ زن و دختر توسط «همسر، پدر، برادر یا حتی خواستگار سابق خود» به قتل رسیده‌اند. همچنین روزنامه اعتماد در گزارشی تخمین زد که براساس آمارهای رسمی و غیررسمی، در ایران هر 4 روز، یک زن به دست مردان نزدیک به خود
کشته می‌شود.

متن کامل:

https://www.sharghdaily.com/fa/tiny/news-965387

**جنین ها باید زنده بمانند، کودکان چطور؟

فاطمه علمدار**

1. وسط زایمان فینت کردم.برای لحظاتی از این دنیا رفتم و بلوک زایمان پر از استرس شد.وقتی که برگشتم می‌شنیدم که زنگ زده اند به اورژانس که کسی بیاید و نوار قلبم را بگیرد و کسی از آنطرف خط داشت میگفت در اورژانس فقط مرد هست و مرد نمی تواند بیاید بلوک زایمان و داشتند بحث می‌کردند که مریض را هم نمی‌شود تکان داد.روبه رویم پوستر سیاهی بود که وسطش زنی بود که نوزادی را درونش دار زده بودند/زده بود و بالای پوستر نوشته بود "سقط عمدی جنین با مادر چه میکند؟". دور زن دایره هایی بود که جواب سوال را میداد: احساس خشم، افسردگی، اختلالات عصبی،بی خوابی و خواب پریشان، احساس اضطراب...بلوک زایمان پر از اضطراب بود تا اینکه کسی آنطرف خط قبول کرد که بیاید و از من نوار قلب بگیرد. در شرح وظایفش اینکار نبود. داشت لطف میکرد.کسی مجبورش نکرده بود که بیاید بالای سر من ولی مردهای اورژانس را کسی مجبور کرده بود که نیایند بلوک زایمان حتی وقتیکه ممکن بود هرلحظه من بمیرم و شاید جنینم...برای کسی مهم نبود مادر در این حالت چه چیزی را تجربه میکند...احساس خشم، اضطراب، بی ارزشی...

۲_آبان بود که کسی در رویداد ملی طرح نفس گفت باید برای مبارزه با سقط جنین قرارگاه تشکیل دهیم و عرصه جلوگیری از سقط جنین عرصه جهاد است.آنروز که اینها را میگفت چندماهی بود که دخترکی شش ساله در بوکان در خانه پدری که قبلتر مادرش را کتک میزد و از خانه بیرونش کرده بود ولی طلاقش نمیداد،تحت تجاوز و شکنجه بود و آنقدر کسی به دادش نرسید که عاقبت ۲۸دی جان داد.کسی چه میداند همین الان چند کودک در اطراف ما زیر سقف خانه ها و پرورشگاه ها و آسایشگاه ها و ...تحت خشونت فیزیکی و روانی هستند ولی چون هنوز کارشان به بیمارستان و مرگ نکشیده، رنجشان رسانه ای نشده و به گوش ما نرسیده است.همان کودکانی که وقتی فقط رویان بودند_ و نه حتی جنین_ اگر مادرشان تصمیم میگرفت به بارداری اش خاتمه بدهد قانون تمام قد جلویش می ایستاد و حواسش بود که زنده بمانند و متولد شوند.بعد از تولد ولی دیگر قانون نمی‌پرسد آیا نوزاد را کسی دوست دارد؟کسی حوصله گریه هایش و بی خوابی هایش را دارد؟مادرش قوت شیردهی دارد؟پول شیرخشک را چطور؟واکسن هایش را میزند؟قطره هایش را میخورد؟خانه برایش امن است؟...هیچ سازمانی پوستر چاپ نمیکند برای آگاهی بخشی راجع به این که خانه ناامن با مادر و نوزاد چه میکند...

۳_اسمش نیان بود.مادرش ۱۶ماه بود که نتوانسته بود او را ببیند و آواره راهروهای دادگاهها بود تا قاضی حکم دهد که پدر موظف است یک روز و نیم در هفته بگذارد مادر بچه را ببیند و بعد آواره اتاق های اجرای احکام بود تا بتواند ثابت کند پدر نمیگذارد بچه اش را ببیند و حکم جلب بگیرد برای این مرد و بعد آواره کلانتری ها بود و خیابان تا بتواند پدر نیان را جلب کند. خودش باید پدر نیان را در موقعیت مناسب برای بازداشت قرار می‌داد و بعد تماس می‌گرفت که ماموران کلانتری بیایند برای جلبش. قانون، مردانی که برای ندادن نفقه فرزند یا محروم کردن مادرش از ملاقات با او حکم جلب برایشان صادر شده را در خیابان توقیف نمی کند.پلاکهای ماشین هایشان ثبت نمیشود در دستگاهی در دست همه پلیس های شهر تا رصد شوند و بترسند از اینکه ناگهان ماشینشان توقیف شود و خودشان راهی کلانتری شوند مثل زنانی که حجاب را رعایت نمی‌کنند...شهر برای مردی که به جرم آزار زن و فرزندش برایش حکم جلب صادر شده ناامن نیست...هیچ سازمانی پوستر چاپ نمیکند برای آگاهی بخشی درباره اینکه محروم شدن از دیدن فرزند با مادر چه میکند...

۴_برای زنده ماندن رویان و جنین در ۹ماهی که در شکم مادر است،باید جهاد کرد و قرارگاه ساخت.برای زنده ماندن و زندگی کردن نوزادان و خردسالان و کودکان و نوجوانان در جامعه ای که قانون منع خشونت علیه زنان ۱۴سال است که تصویب نمیشود و مدام اسم عوض میکند، چه باید کرد؟برای زنده ماندن و زندگی کردنشان در جامعه ای که قانون حمایت از کودکان و نوجوانانش ۱۱سال طول کشید تا بعد از کلی جرح و تعدیل تصویب شود چطور؟قانون حمایت از کودکان و نوجوانان که تصویب شد چندهفته ای از قتل رومینا اشرفی ۱۳ساله توسط پدرش می‌گذشت.حالا ولی ۴سال از تصویب این قانون گذشته است و با همه نقدهایی که به آن وجود دارد، باز هم حتی اگر ماده ۳ همین قانون اجرا شده بود و صدای مادر نیان شنیده میشد و دستگاه های مسئول او را به عنوان "کودک در وضعیت مخاطره آمیز" شناسایی میکردند و مداخلات و حمایت های قانونی لازم را در موردش انجام میدادند، نیان الان زنده بود.کسی برای اجرای این قانون‌ها ولی جهاد نمیکند...

✅ششمین همایش کنکاش‌های مفهومی و نظری درباره جامعه‌ایران

🔻انجمن جامعه‌شناسی ایران

🔹دبیر همایش:عباس کاظمی

▪️محور ویژه همایش : آینده‌ها و امکان‌های جامعه‌ی ایران: فراسوی افول و بازسازی

▪️زمان برگزاری همایش : ۲۷ الی ۲۹ خرداد ۱۴۰۴

✔️مهلت ارسال چکیده  تا ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ تمدید شد.

✔️تایید نهایی و اعلام نتایج چکیده‌ها به نویسندگان تا ۲۰ اسفند ۱۴۰۳

✔️مهلت ارسال اصل مقالات در قالب جستار ۳ تا ۵ هزارکلمه‌ای تا ۲۵ فروردین ۱۴۰۳

▫️برای کمک به همایش به حامی‌باش انجمن بپیوندید

https://hamibash.com/isaconferences.com

🔺لینک سایت همایش

https://isaconferences.com

☑️سایت انجمن جامعه‌شناسی‌ایران
http://www.isa.org.ir/

? کنشگری عالمان اجتماعی در حوزه عمومی و سیاستگذاری

?نشست گفتگویی
مهدی سلیمانیه، فاطمه علمدار، مختار نوری

⚪️دبیر نشست: دکتر عبدالامیر نبوی

?اتحادیه انجمن های علوم اجتماعی

۱۳ آذر ۱۴۰۳

**چشای همیشه گریون آخه شستن نداره...

فاطمه علمدار**

۱/نصفه شب بیدار میشوم که به بچه ام شیر بدهم و بعد در تاریکی می‌خوانم که جزئیات قانون حجاب فلان است و بهمان.جان ندارم که بخوانم جزئیات را.فقط می‌نشینم کنار بخاری و فقط به تیتر خبر نگاه میکنم و فقط نگاه میکنم و فقط نگاه میکنم.زیر سقف خانه ای که نمیدانم تا چند وقت دیگر خانه میماند.صدای نفسهای آرام بچه هایم و همسرم را گوش میدهم.صدای داشتن خانواده ای که نمیدانم تا چند وقت دیگر میمانند.در جامعه پیشبینی ناپذیری که نمیدانی فردا روزی که از در خانه رفتی بیرون،کسی از جایی ناگهان سراغت می آید؛ یا ازت فیلم میگیرد؛ یا گزارشت را مخابره میکند؛ یا آنقدر کلافه ات میکند تا دیوانه شوی و یکهو خودت را بیابی در حالیکه داری داد میزنی؛ یا او و خودت را میزنی؛ یا جیغ میکشی و زار میزنی و بعد فیلمی ازت منتشر می‌شود...ناگهان تبدیل می‌شوی به یک مبارز! یک کنشگر سیاسی! یک زندانی سیاسی...یا کسی که آدمها با دیدن فریادهایت سری تکان میدهند و میگویند مشکل روانی داشت بنده خدا... حالش بد بود...در جامعه ای که ناگهان،دیگر خودت نیستی...

۲/خورشید که طلوع میکند حرفها شروع میشود...می‌دانید که در قانون جدید بچه ۱۳ساله اگر حجاب را مسخره کند فلان میشود...حیرت...فهمیدی که در قانون جدید همسایه اگر گزارش همسایه اش را ندهد بهمان میشود...حیرت...دیدی که در قانون جدید راننده اگر...کارگردان اگر...استاد دانشگاه اگر...کارفرما اگر...با هر اگر،پلاسکو می‌ریزد.برجهای آبادان میریزند.معدنها میریزند.اسماعیل بخشی با بغض از کسی میگوید که برای یک و دویست خودش را کشت.با هر اگر هواپیمای اکراین از نو آتش میگیرد.حافظه هجوم می آورد.کشته های جاده ای،هوای آلوده،ترافیک...با هر اگر،خاطرات هجوم می آورند و زیر آوار خاطرات سهمناکی که زخمهایشان هیچوقت ترمیم نشد، صدای شکستن استخوان‌های جامعه هر گوشی را به خونریزی می کشاند.هر گوشی را که مست قدرت نباشد.

۳/کسی زنگ میزند که میخواهیم راجع به مهاجرت نخبگان کار کنیم و بیا حرف بزن.باید لباس بپوشم،تن سنگین و خسته ام را از خانه بیرون ببرم،خیابانها را پشت سر بگذارم و برسم به یک جایی و روی یک صندلی بنشینم و بگویم که راجع به مهاجرت چه فکر میکنم.فروغی میخواند:دیگه این قوزک پا یاری رفتن نداره/لبای خشکیده ام حرفی برا گفتن نداره/چشای همیشه گریون آخه شستن نداره/تن سردم دیگه جایی برا خفتن نداره...قوزک پایم درد میکند.صورتم خیس میشود.چرا دارم میروم که حرف بزنم؟کسی درونم جواب میدهد: "چون میخواهم روزی در آینده،هر اتفاقی که افتاد،بتوانم به خودم بگویم من همه سعیم را کردم"...

۴/خبر را استوری میکنم...حرفی برای نوشتن بالایش ندارم...حرفی نمانده...گاهی فقط باید نگاه کرد و ایستادگی کرد در نگاه کردن...حفظ سنگینی نگاه و آه و سکوت بر روی کسانی که فکر می‌کنند قدرت مطلق هستند و منقص کردن عیششان،مقاومت است.

فروید، هرگز مطالعات خود را در مورد زنانگی کامل یا قطعی ندانست و شاگردانش را تشویق کرد که به کاوش در این "قاره تاریک "ادامه دهند. جمله پایانی یکی از آخرین آثار او در ارتباط با زنانگی این است که: «اگر می‌خواهید درباره زنانگی بیشتر بدانید، از تجربه زندگی خود پرس و جو کنید، یا به شاعران مراجعه کنید، یا صبر کنید تا علم بتواند اطلاعات عمیق تر و منسجم تری ارائه دهد» .
زنان روانکاو ، هم با بهره گیری از پدر روانکاوی وهم با نگاه نقادانه به او ،از حاشیه به میدان وارد شدند و به بازشناسی دوباره " جنس دوم " پرداختند. آنها "بیگانگان هوشیار" سرزمین پدری شدند تا چراغی بر "تاریکی" این" قاره" بیفکنند و دوباره زن و زنانگی را در نگاهی کامل تر و بدون سرکوب همیشگی مردانه خلق کنند .به قول سیکسو آنها با نوشتار زنانه اشان طلسم مدوسا را شکستند و موهای او را از مارها نجات دادند و او را بخنده واداشتند.

در این سفری که باهم آغاز کردیم از زنانگی در دیدگاه فروید شروع می کنیم و در ادامه به کلاین ، هورنای و آبراهام و دویچ و دیگران..می پردازیم و در انتها، نگاه روانکاوانه و متفاوت کریستوا را در باب زنانگی، بررسی می کنیم و به گوشه و کنار ادبیات و سینمای زنانه هم نگاهی گذرا خواهیم داشت.

?قسمت هشتاد و هفتم پادکست کتابگرد
از طلاق و روانشناسی اجتماعی تا بی‌تفاوتی به عنوان یک انتخاب ناگزیر با فاطمه علمدار

@ketabgardp

در ایران،انقلاب مشروطه هنوز پیروز نشده است...

فاطمه علمدار

۱/مشروطه خواهی یعنی خواستن اینکه همه در برابر قانون مساوی باشند.شاه و گدا و فقیه و فاسق نداشته باشد.هیچکس از قانون برتر نباشد و نتواند به دلخواه خودش و بی هیچ اجباری برای پاسخگویی،برای جامعه تصمیم بگیرد و سلیقه و سبک زندگی اش را به دیگران تحمیل کند و قوانینی که زندگیهای مردم را متاثر میکند با نظر همان مردم خلق و تثبیت و قدرتمند شوند.بل این وصف،عجیب نیست که مشروطه کردن حکومتها نه راحت است و نه ثمره یک انقلاب یا واقعه خاص،مشروطه شدن درواقع روندی دائمی است چون حاکمان طبیعتا بدشان نمی آید قدرت مطلقه داشته باشند و مردم اگر حواسشان نباشد یکهو میبینند قانون و انتخابات و نمایندگانشان صرفا روکش تزیینی حکومتی استبدادی هستند و خب مجبور میشوند دوباره و دوباره مشروطه خواهی شان را فریاد بزنند.

۲/فرایند مشروطه شدن در انگلیس که اولین حکومت سلطنت مشروطه دنیا را تشکیل داده،۶۰۰سال طول کشید!از قرن۱۱م داشتند سعی میکردند شاهی را که باور داشتند حق سلطنتش را از خدا گرفته،محدود به قانون زمینی نوشته شده توسط نمایندگان مردم کنند و وقتی بالاخره قرن۱۷م انقلاب شکوهمندشان پیروز شد و شدند سلطنت مشروطه،۲۳۰سال دیگر هم طول کشید تا بتوانند به زنان حق رای بدهند!

رسیدن به نقطه نوشتن قانون اساسی،برای آمریکا که اولین حکومت لیبرال دموکراسی دنیا را تشکیل داد هم ۱۸سال طول کشید و ۷۹سال بعدش،وسط جنگهای داخلی شان توانستند قانون لغو برده داری را تصویب کنند و تازه۱۳۷سال بعد از قانون اساسی دار شدنشان،حق رای زنان را پذیرفتند! حدود ۵۰سال بعدش هم جنبش مدنی سیاهان شروع شد.اینکه همین چند سال قبل،به قتل رسیدن جرج فلوید توسط پلیس،تبدیل شد به بهانه حمایت جهانی از کمپین"جان سیاهان مهم است"و رهبر ما هم در کنار اغلب حاکمان دنیا در موردش موضع گرفت و آمریکا اجازه داد مردم ناراضی اش،در مورد واکنش به این قتل راهپیمایی کنند و دخترکی که فیلم صحنه قتل را منتشر کرد جایزه بگیرد و پلیس مجرم محاکمه شود،گواه همین است که مشروطه خواهی روندی دائمی است.حاکمان قطعا اشتباه میکنند و جامعه باید بتواند به آنها نظارت کند که در چارچوب قانون بمانند،حتی اگر دلشان نخواهد!

۳/مشروطه شدن اصلا کار راحتی نیست مخصوصا وقتی دور حاکمان هاله نور باشد و شاه و شاه دوستان باور کرده باشند که او"فر ایزدی"دارد و"ظل الله"است.شاه برای ما ایرانیها هم مثل خیلی دیگر از مردم دنیا،تاجش و حق سلطنت مطلقه اش را از خدا گرفته بود و نه گفتن به او و محدود کردنش چیزی شبیه رفتن به جنگ با خدا بود ولی ما توانستیم ۱۱۸سال قبل اولین مجلس آسیا را تشکیل بدهیم و فقط۵۹ سال بعد از امضای فرمان مشروطه به زنان هم حق رای داده شد.قانون اساسی نوشتن برای ما کمتر از یکسال طول کشید و در تمام۱۱۸ سالی که از اولین قدم برای مشروطه شدنمان میگذرد فقط محمدعلی شاه واضحا مجلس را به توپ بست و صادقانه گفت میخواهد به قبل از مشروطه برگردد و یکسال بیشتر هم دوام نیاورد؛ولی ذهن جمعی ما هنوز هم در پنهان و آشکار با همان فکر"حق قدرت مطلقه داشتن کسی که مصلحت مردم را بهتر از خودشان میداند"درگیر است.اشکالی هم ندارد.مشروطه شدن برای هیچ کشوری کار راحتی نبوده و نیست.امروز ۱۱۸سال از امضای فرمان مشروطه میگذرد ولی اين به معنای پیروز شدن انقلاب مشروطه در ایران نیست.ما در میانه مسیر مشروطه شدن هستیم.هر فرهنگ و جغرافیایی در مسیر مشروطه شدن گره های خاص خودش را دارد.گره هایی که تا تکلیف جامعه با آنها روشن نشود قانون شفافی برایشان شکل نمیگیرد و هیچ چیز بیشتر از قوانین مبهمی که به سادگی تفسیر به رای میشوند،مشروطه خواهی را به سخره نمیگیرد و از معنا تهی نمیکند.

۴/انقلاب مشروطه وقتی پیروز میشود که محدود و مشروط شدن قدرتهای فردی به قانون،تبدیل به باور عمومی جامعه شود و مردم نخواهند به"هیچ کس"قدرت مادام العمر و مطلق بدهند و بخواهند که همه_با هر مذهب و قومیت و جنسیت و جایگاهی_ در برابر قانون برابر باشند.امروز در تقویم ما،سالگرد پیروزی انقلاب مشروطه است و احتمالا زمان مناسبی است که تک تک ما از خودمان بپرسیم:"آیا من واقعا مشروطه خواهم؟".آیا همه مردم را آنقدر برابر با خودم میدانم که بخواهم حرفهایشان را بشنوم و بفهمم و حق بدهم که متفاوت با من بیندیشند و عمل کنند؟میتوانم حق مسلمان بودن/خروج از اسلام؛حق محجبه بودن/نداشتن حجاب و حق مساوی داشتن از عرصه عمومی و فرصت‌های شغلی و منابع اقتصادی و امکانات اجتماعی با دیگرانی که مذهب و قومیت و جنسیت و جایگاه متفاوتی با من دارند را تاب بیاورم؟..
آیا آماده ام که "همه" را در برابر قانون برابر بدانم؟
@fsalamdsr63