با لمس کردن این احساسات به عمیق‌ترین شکل ممکن، هر بار گنجی که در سینه‌تان دفن شده پیدا می‌شود و زوایای پنهان دل‌تان را برملا می‌کند. با ترک برداشتن مکانیسم‌های دفاعی، نور وارد پستوهای تاریک درونتان می‌شود. و با تاب‌آوردن ظلمت درون، افکار در ذهنتان مبتلور می‌شوند و پرتویی تازه از نور، یعنی نور شما را به جهان می‌تابانند.

می‌توانیم با مطالعه کردن خرد را از کتاب‌ها وام بگیریم؛ اما به دست آوردن خرد تنها از راه درنگ کردن در زندگی درونی امکان‌پذیر است. با درنگ کردن و اندیشیدن، خودمان را عمیق‌تر تجربه می‌کنیم و از این تجربه می‌آموزیم. اکنون، اندیشه‌ای جدید از دل تجارب احساسی‌مان زاییده می‌شود. چیزی که نام «بینش» بر آن می‌نهیم. نه به این خاطر که درون شما و بین شما دیده می‌شود؛ بلکه به این خاطر که از درون شما و از دل احساسات و دردهای شما به حقیقت نگاه می‌شود.

همه احساسات پرتوهایی از جنس عشق‌اند که از درون شما تابیده می‌شوند و جایی ویژه را در درونتان که نیازمند مرهم است نشان می‌دهند و بینشی درباره آنچه شما در هر لحظه به آن نیاز دارید را فراهم می‌آورند.

بیون می‌گوید هنگامی که ما احساساتمان را تاب می‌آوریم، ما به منشوری تبدیل می‌شویم که نور را به رنگ‌های گوناگون تبدیل می‌کند. اگر اجازه بدهید که احساسات از درونتان به شکلی عمیق عبور کنند، شکل ویژه‌ای از نور، یعنی نور شما به جهان تابانده می‌شود. هنگامی که انکار کردن را رها می‌کنیم، احساسات در درونمان فوّاره می‌کشند و همچون آتش توهماتمان را می‌سوزانند و سپس از میان خاکسترمان، کسی که می‌توانستیم باشیم، کسی که اورا ندیده بودیم، نمایان می‌شود. به همین خاطر است که همه احساسات پرتوهایی از جنس عشق‌ و دعوتی برای ملاقات با سرنوشتمان هستند.

رزرو وقت مشاوره:

@therapywithreza

?به گفته بیون، ما (درمانگران) ایمان داریم که انسان می‌تواند با یکی شدن با حقیقت احساسی لحظه حال، دگرگون شود. پس خوشحال باشید که نگار، یعنی حقیقت احساسی لحظه حال همیشه با شماست و صبورانه منتظر ورود به دل‌تان است؛ و تنها برای این که مطمئن شود که صدایش را شنیده‌اید، حقیقت برایتان پیام‌هایی از جنس غم، اضطراب، خشم، شادی، افسردگی، سردرگمی، وحشت‌زدگی، نزدیکی احساسی، فاصله احساسی، روابط خوب، روابط افتضاح، و هرآنچه که زیر آسمان است، می‌فرستد.

«آیا ما باید حقیقت احساسی زندگی‌مان را در آغوش بگیریم؟» نه. نگارمان بسیار بردبار است. در سراسر زندگی‌مان، مدت زیادی است که او در درونمان چشم‌به‌راه وصال با ما و امتزاج درونی با ماست. نگار، یار، محبوب، معشوق، یعنی همان زندگی‌ درونی‌تان، چشم‌به‌راهتان خواهد ماند تا شما تصمیم بگیرید او را بپذیرید و در آغوشش بگیرید.

همه احساسات و همه مشکل‌ها، و همه ناآرامی‌های‌ زندگی‌ کلیدهایی برای گشودن جایگاهی ویژه در قلب‌مان هستند.

متاسفانه بیماران سایکوپات رحم و مروّتی ندارند، با کمال خونسردی دیگران را لِه می‌کنند و از میدان به‌در می‌کنند. با ایجاد فضای رعب‌ووحشت البته به شکل پنهانی و زیرکانه دیگران را کنترل می‌کنند و به طور کلی به سلامت محیط کار و تعاملات انسانی خسارت‌های جدی وارد می‌کنند.

رزرو وقت مشاوره:

@therapywithreza

در واقع، هنگامی که کسی حقیقتی دردناک را به من گوش‌زد می‌کند، به نیرومندترین شکل ممکن مرا تأیید کرده‌ است. راست‌گویی آنها نشانگر ایمانی است که به ظرفیت و قدرت من برای یکی شدن با حقیقت این لحظه و رشد کردن من دارند.

رزرو وقت مشاوره:

@therapywithreza

?بخش چهارم

ممکن است که هم ثروتمندان و هم فقرا در گیرودار شکست‌های زندگی، مسئولیت‌ بیش‌از اندازه‌ای را برای عملکرد خود در نظر بگیرند. ما به عنوان درمانگر باید به هوش باشیم تا در دام روایتی که می‌گوید: «مردم کاملاً مسئول سرنوشت خود هستند»، نیفتیم. چنین روایتی حاکی از قلدرمآبی نهفته در شکل نوظهور خودشیفتگی است که در فرهنگ امروز ما بسیار رایج است. باری، ما رواندرمانگران باید از سدّ این روایت دروغین عبور کنیم و به مراجعنیمان کمک کنیم تا آنها هم بتوانند از این روایت نادرست عبور کنند.

رزرو وقت مشاوره:

@therapywithreza

?بخش سوم

تصور این که موفقیت صرفاً نتیجۀ سخت‌کوشی است، داستانی باورپذیر است که به ما می‌قبولاند در زندگی‌مان اختیار داریم. امّا فهم نقش بخت‌واقبال ما را به این نتیجه می‌رساند که نیروهایی خارج از دایره اختیار و کنترل ما زندگی‌مان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. البته این به آن معنا نیست که شما برای رسیدن به موفقیت تلاشی نکرده‌اید. بلکه زحمت بسیاری برای موفق شدن کشیده‌اید. باری، به عنوان درمانگر باید به خاطرمان بسپاریم که ممکن است آدم‌ها تلاش زیادی در زندگی‌شان بکنند امّا به خاطر بدشانسی شکست بخورند. این فهم به ما درمانگران اجازه می‌دهد تا به مراجعینمان کمک کنیم تا بتوانند با آنچه که در آن مسئول هستند و با آنچه که در آن مسئول نیستند کنار بیایند.

در جهان ما موفق‌ شدن تحسین می‌شود و شکست خوردن به منزلۀ خاروخفیف شدن است. این امر، به کسانی که در اثر خوش‌شانسی موفق شده‌اند اعتبار بسیاری می‌بخشد و به کسانی که در اثر بدشانسی شکست خورده‌اند مسئولیت و فشار زیادی تحمیل می‌کند.

تجربه و گفتگویی که می‌خوانید توصیف اتفاقاتی است که در یک جلسه درمانی رقم خورده و با اجازه مراجع منتشر می‌شود. برای فهمیدن مفهوم «بازگشایی ناهشیار» در شدیدترین حالت برانگیختگی پیمان درمانی ناهشیار (UTA)، یعنی حالتی که مراجع به شکل زنده و در هشیاری کامل در جلسه و در حضور درمانگر رویا می‌بیند، خواندن این متن را پیشنهاد می‌کنم.

بیمار مردی جوان است که بنا به دلایلی با پدر خود رابطه خوبی ندارد و هیچ وقت نتوانسته احساس امنیت و اتکا را در رابطه با پدر تجربه کند و غالب اوقات پدرش را مردی ناکارآمد می‌دیده است. در این بخش از جلسه که در ادامه می‌خوانید، 10 دقیقه است که مسیر جسمانی غیظ نسبت به پدر کاملا باز شده و تمام بالا تنه بیمار داغ و تکانه غیظ در هشیاری در دسترس است.

درمانگر: توجه کن به دستات (دستای بیمار مشت شده)، ببین دوست دارن با بابا چی کار کنن؟

بیمار: ازش متنفرم، دوست دارم در خونه رو باز کنم، پرتش کنم بیرون. گمشو از زندگی من بیرون! گمشو بیرون!! پدرسوخته!!

(چند ثانیه بعد... هق هق شدید بیمار! نفس‌های عمیق! دسترسی به اضطراب در عضلات مخطط و مسیر جسمانی احساس گناه باز شده و سر مراجع و بالاتنه به سمت جلو و پایین خم شده. سپس بیمار سرش را بالا می‌گیرد و چند ثانیه به درمانگر خیره نگاه می‌کند. پیمان درمانی ناهشیار به حداکثر توان رسیده و بیمار به اضطراب در عضلات مخطط دسترسی دارد.)

درمانگر: اینجایی؟

بیمار: آقای دکتر صورت بابام رو همین الان تو هوا دیدم که داشت لبخند می‌زد! واقعا عجیب! بعدش صورت بابام تبدیل شد به یه عکس! از اون عکس قدیمیا که می‌ذاشتیم توی آلبوم! ولی این صورت بابام، صورت قدیمیش بود. جوونیاش بود! اون موقع که سیبیل می‌ذاشت. بعد این عکس سٌر خورد افتاد توی یه جریان آب! آب عکس رو با خودش برد! و من وارد خونمون شدم. توی هشت سالگیم. بابام دسته‌چک بانکیش رو گم کرده بود. همه خانواده نگران بودیم. تا این که بالاخره یه روز با فریاد خوشحالی داد زد: «پیداش کردم! پیداش کردم!»

درمانگر: تو چه احساساتی داشتی اون موقع که بابا دسته‌چک بانکیش رو پیدا کرد؟

بیمار: خیالم راحت شده بود. منم خوشحال بودم!

درمانگر: بر خلاف مشکلی که همیشه باهاش داری، یعنی این که پدر قابل اتکایی نبوده برات، اما انگار تو این موقعیت بابا رو خیلی دوست داشتی! پدر توانمندی می‌دیدیش! که می‌تونه مشکل رو حل کنه.

بیمار: آره..هق هق سنگین..آره بابامو دوست داشتم.

مکانیسم دفاعی «شهرزاد» یا پرگویی و هیچ نگفتن

گاهی برای اجتناب از روبه رو شدن با احساسات واقعیمان در رابطه، پرگویی می کنیم، از این شاخه به آن شاخه می پریم و همچون شهرزاد، «هزارویک شب» قصه می گوییم تا سخنی از دل و احساساتمان نگفته باشیم.

در حالی که سایه می گوید:

گوش کن با لب خاموش سخن می گویم
پاسخم گو به نگاهی که زبان من و توست

یا افشین یداللهی می گوید:

گاهی سکوت کافی است، حتی برای پرواز گاهی سقوط کافی است.

پرگویی و پر حرفی گاهی، فرار رو به جلوست. برای ندیدن واقعیات. همچون شهرزاد که هزارویک شب قصه گفت تا زنده بماند.
گاهی «سکوت» پر احساس تر از هزاران کلمه است و «تلاش نکردن» پرفایده‌تر از هزاران کوشش.

رزرو وقت مشاوره:

@therapywithreza

آدمای بدجنس کاربلد و زرنگ هستن و غالب اوقات برنده می‌شن. از پیش‌دبستانی و دبستان تا دانشگاه و کار و زندگی و رفاقت، بعضی از افراد رو احتمالا باهاشون برخورد داشتین که توانمند، با جذبه، و غالب اوقات حق‌به‌جانب هستن. از بیرون که به این آدما نگاه می‌کنی، آدمای باحال و با نمکی به نظر می‌رسن. اعتماد به نفس بالایی دارن، و مهمتر از همه آدمای شجاع و نترسی هستن. این خصوصیات باعث می‌شه بودن کنار این آدما لذت‌بخش باشه. امّا متاسفانه، آدمایی که نزدیک این افراد جمع می‌شن هم بی‌نصیب نمی‌مونن و ممکن مورد سوء‌استفاده و بهره‌کشی قرار بگیرن یا فرد مورد نظر سر کارشون بذاره و بهشون دروغ بگه و زمانی که به خواسته‌ها و منافعش رسید، خیلی راحت دوستان و اطرافیانش رو کنار بذاره و باهاشون قطع رابطه کنه.

چرا سایکوپات‌ها یا آدمای «بدجنس» ظاهراً برنده می‌شن؟

بر اساس نتایج پژوهشی که در «مجله مطالعات شخصیتی» انجام شده، به نظر می‌رسه که بین برنده شدن با کاریزمای آدمای بدجنس رابطه وجود داره. آدمای بدجنس (بخوانید بیماران سایکوپات) اعتماد به نفس و روابط عمومی بالایی دارن، و خیلی خوب می‌تونن دیگران رو متقاعد کنن. بنابراین خیلی راحت‌تر دیگران رو فریب می‌دن، سر کار می‌ذارن و از آدما سوء‌استفاده می‌کنن. این آدما معمولا شبکه‌ای از افراد رو دور خودشون جمع می‌کنن و به صورت شبکه‌ای شروع به کادرسازی می‌کنن. معمولا هم افراد آسیب‌دیده رو چرخ رسیدن به اهدافشون می‌کنن. مثل کلاهبرداری‌های «پانزی» که نمونه اخیرش «کوروش کمپانی» بود.

شاید این سوال براتون پیش بیاد که روابط عمومی بالا و اعتماد به نفس ویژگی‌های جامعه‌پسند و مثبتی به شمار میان و ممکن که دلیل موفقیت آدمای بدجنس داشتن کاریزما یا محبوبیت باشه؟

اینجاست که باید بگم: «جدّی می‌فرمایید؟!»

واقعیت این که روابط عمومی بالا و توانایی‌ متقاعد کردن دیگران، یا به عبارت دیگه محبوبیت و مقبولیت، بر اساس مطالعه انجام شده به دو زیرشکل توانایی راهبری و مردم‌دار بودن تقسیم شده. آدمای بدجنس، آدمای مردم‌داری نیستن، بلکه از قدرت راهبری‌شون برای سوء‌استفاده و بهره‌کشی از دیگران استفاده می‌کنن. بنابراین، اگر با چنین افرادی در تعامل هستید، بهترین تصمیم شاید این باشه که مرزهاتون رو باهاشون کاملا واضح تعریف کنید و اجازه عبور از خط قرمزهاتون رو بهشون ندید. البته، معمولا در این موقعیت‌ها، این افراد باهاتون قطع رابطه می‌کنن.

تفاوت بین ADHD و BPD (اختلال شخصیت مرزی) در چیست؟

رزرو وقت مشاوره:

@therapywithreza