🔴 اتحاد ترامپ و نتانیاهو در پیش است

✍شهاب الدین حائری شیرازی

نتانیاهو کابینه خود را یکدست کرد و وزیر دفاعی که معتقد بود برای آزادی گروگانها در مذاکره با حماس، بایست هزینه گزافی داد و کارهای سختی به انجام رساند، برکنار شد.
از طرف دیگر با توجه به نتائج زودهنگام انتخابات، ظاهرا ترامپ رئیس جمهور آینده آمریکا می شود، رئیس جمهوری که دستور ترور سردار قاسم سلیمانی را داد و بعدتر توسط حاکمان ایران به ترور تهدید شد.
نتانیاهو و ترامپ از نظر ریسک پذیری و تهور شخصیتهایی نزدیک به یکدیگرند.
بی گمان حمایت ترامپ از بی بی در قبال ایران محکمتر و تاثیرگذارتر از بایدن خواهد بود.

بی بی پس از برکناری وزیر دفاع با اختلافات داخلی و ناآرامی خیابانی مواجه شده است، اما جنگ و به دست آوردن پیروزی های چشمگیر منجر به وحدت بیش از پیش جریانهای  داخلی می گردد.
پس از ترور سیدحسن نصرالله به ناگاه محبوبیت بی بی در داخل اسرائیل به نحو چشمگیری رشد کرد.
به نظر می رسد نخست وزیر اسرائیل با توجه به دل گرمی بیشترش از جانب ترامپ، مجددا آماده انجام عملیاتی جهت به محاق بردن اختلافات داخلی خواهد شد.
ایران در وضعیت فعلی تنها با تغییر گسترده سیاست خارجی می تواند خود را از تنش سهمگین خارجی دور بدارد که بعید است آمادگی انجام این کار را داشته باشد.

کشورهای عربی و روسیه و اسرائیل همه در تیم ترامپ هستند زیرا ترامپ چندان معتقد به هزینه کردن آمریکا در جنگ اکراین نیست و آنرا بیشتر مشکل اروپا با روسیه می داند و معتقد است اروپا بایست خرج حضور امریکا را بدهد و از طرفی خاورمیانه و جلب حمایت جدی کشورهای پول دار عرب را محل مناسبی برای توسعه نفوذ و سرمایه گذاری آمریکا میداند.
ترامپ با عملگرایی خاص خود و با نادیده گرفتن فقدان ارزشهای دموکراتیک غربی بلکه با چشم بستن بر خشونتهای سنتی دولتهای پولدار توسعه گرای عربی، هم پیمان قابل اتکاتری نسبت به دموکراتها برای کشورهای حوزه خلیج فارس به شمار می رود.

به هر حال اگر تغییر خاصی در سیاست منطقه ای ایران رخ ندهد به احتمال زیاد شاهد اتحاد به دور از معارضه شرقی، امریکا و اسرائیل در عملیات نظامی علیه حاکمیت ج ا ا خواهیم بود.

https://t.me/virayeshe_zehn

*🔺هریس یا ترامپ؛ کدامیک می‌برند؟*

✍صابر گل عنبری

فردا سه‌شنبه شصتمین انتخابات رياست جمهوری آمریکا برای انتخاب 47 امین رئیس جمهور برگزار می‌شود که نتایج آن یا بازگشت جنجالی‌ترین رئیس جمهور آمریکا به قدرت برای بار دوم را رقم می‌زند یا یک زن برای نخستین بار رئیس جمهور این کشور می‌شود.

نه فقط مردم آمریکا بلکه جهان امروز منتظر نتایج این انتخابات است که چه بسا تاثیرات آن بر سیاست و اقتصاد جهان و منطقه و وضعیت برخی کشورها بیشتر از رخدادهای مشابه در آن‌ها باشد.

نتایج این انتخابات موجب تغییری بنیادین در سیاست‌گذاری خارجی آمریکا نمی‌شود، اما روسای جمهور دموکرات و جمهوری‌خواه آمریکا در پیگیری سیاست‌های خارجی کلان آمریکا و پرونده‌های مهم جهانی و منطقه‌ای، معمولا رویکردهای متفاوتی دارند و ماهیت همین رویکردها هم در جهت تشدید تنش‌ها یا کاهش آن‌ها حائز اهمیت زیادی است.

به همین علت اکنون برخی طرف‌ها امثال نتانیاهو، پوتین و برخی شاهزادگان عرب برای بازگشت ترامپ لحظه‌شماری می‌کنند؛ ولی کشورهای دیگری تمایل به پیروزی هریس دارند.

سخنی به گزاف نیست اگر گفته شود که با نزدیک‌ترین رقابت انتخاباتی در آمریکا مواجه هستیم و ارائه تصویری روشن نسبت به نتایج آن بسیار دشوار  است.

رقابت در این انتخابات برای کسب 270 رای از 538 رای کالج الکترال آمریکاست. از این 538 رای الکترال، تقریبا همین الان ماهیت 445 رای آن مشخص است. در تاریخ انتخابات آمریکا، هویت 43 ایالت غالبا از قبل روشن است؛ برخی از آن‌ها ایالت‌های قرمز رنگ و جمهوری‌خواه و برخی دیگر نیز دموکرات و آبی رنگ هستند.

تقریبا می‌توان گفت که ترامپ هم اکنون 213 رای الکترال از 538 رای را دارد و هریس نیز 232 رای. از این رو، رقابت بر سر 93 رای الکترال دیگر است که متعلق به 7 ایالت چرخشی است که آرای آن‌ها معمولا میان جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها جابجا می‌شود.

اکنون مهم‌ترین عامل برد و باخت انتخابات، نتایج آن در هفت ایالت پنسلوانیا (19 رای)، کارولینای شمالی (16 رای)، جورجیا (16 رای)، میشیگان (15 رای)، آریزونا (11 رای)، ویسکانسن (10 رای) و نوادا (6 رای) است.

اکنون هم برای پیش‌بینی نتایج انتخابات آمریکا چاره‌ای جز کمک گرفتن از نتایج نظرسنجی‌ها نیست، اما نه هر نوع نظرسنجی.

با توجه به نظام انتخاباتی خاص آمریکا نظرسنجی‌های سراسری سنجه دقیقی نیست و چه بسا نامزدی در سطح ملی آرای بیشتری را به دست آورد(مانند دو میلیون رای بیشتر هیلاری کلینتون در سال 2016) اما در نهایت رقیب او با کسب آرای الکترال بیشتر برنده انتخابات شود.

اما در هفت ایالت کلیدی و «رئیس جمهور ساز»، تقریبا بیشتر نظرسنجی‌ها ترامپ را پیشتاز می‌دانند.

«اطلس اینتل» در انتخابات 2020 جزو موسساتی بود که دقیق‌ترین نظرسنجی‌ها را انجام داد.نتایج جدیدترین نظرسنجی آن بنا به اعلام سایت 538 آمریکا بیانگر پیشتازی ترامپ در هفت ایالت پیشگفته است؛ در کارولینای شمالی با 3.4 درصد، جورجیا 2.5 درصد، آریزونا 6.5 درصد، نوادا 5.5 درصد، ویسکانسن 1 درصد، پنسلوانیا 1.8 درصد و میشیگان 1.5 درصد.

کار برای هریس دشوارتر است، اما پیشتازی ترامپ در  هفت ایالت نیز به معنای تمام شدن کار به نفع او نیست. بنا به الگوهای انتخاباتی آمریکا میانگین خطای نظرسنجی‌ها در رقابت امسال می‌تواند مثبت یا منفی 3.8 درصد باشد. از این منظر، تقریبا نتایج در دو ایالت آریزونا و نوادا تقریبا برای ترامپ تضمین شده است.

اما در 5 ایالت دیگر رقابت بسیار نزدیک است و امکان جابجایی آرا وجود دارد. فراموش هم نباید کرد که ترامپ حدود 19 رای الکترال نیز در ایالت‌های با نتایج نسبتا مشخص عقب است.
در این ایالت‌های کلیدی حتی یک رای هم سرنوشت‌ساز است. در برخی از آن‌ها اقلیت‌های قومی و دینی مانند یهودیان، مسلمانان و عرب‌ها زندگی می‌کنند که خیلی از آن‌ها تا همین لحظه هم مردد هستند که به کدام نامزد رای دهند.علت هم به جنگ غزه و لبنان بر می‌گردد که به عنوان فاکتوری تاثیرگذار عمل می‌کند.

در این راستا هریس در ساعات گذشته در ایالت پنسلوانیا با تاکید بر حمایت از اسرائیل، رای دهندگان یهودی را خطاب قرار داد و در ایالت میشیگان با اشاره به ضرورت پایان جنگ و اوضاع اسف‌بار غزه رای‌دهندگان عرب و مسلمان را.

شرکت پایین (72 میلیون نفر) در رای گیری زودهنگام نیز نشانه خوبی برای دموکرات‌ها نیست که در سال 2020 با بسیج علیه ترامپ بیش از 101 میلیون شرکت کردند، اما این بار به دلیل نارضایتی از عملکرد بایدن و عادی شدن حضور ترامپ در دنیای  سیاست آمریکا، راهبرد «ترامپ‌هراسی» اثر قبلی خود را از دست داده است.

فعلا شانس ترامپ اندکی بیشتر است، اما هم او هم هریس هر کدام برای پیروزی دستکم به آرای الکترال 3 ایالت از 5 ایالت کلیدی دیگر (پنسلوانیا، کارولینای شمالی،جورجیا،میشیگان و ویسکانسن)نیاز دارند.

@Sgolanbari
@virayeshe_zehn

‍ ‍ 🔴 آش موشک هر روز شورتر میشود.

✍ #علیرضا_مکرمی

🔸فیلم پیوست مربوط به لحظه تخریب کامل مسجدی مستحکم و بتن آرمه در جنوب لبنان توسط یک موشک جنگنده اسرائیلی است، هر چند رویت این صحنه ها در غزه و جنوب لبنان به امری عادی بدل شده اما این فیلم میتواند نشان دهد موشک های هوا به سطح اسرائیلی دقیقا چه بلایی بر سر برخی سایت های نظامی ایران آورده اند، قبلا نیز نوشته بودم که ضعف در عرصه هوا به معنی شکست قطعی در زمین است و موشک و تونل هیچگاه نمیتواند حریف جنگنده رادار گریز شوند.

در باره پاسخ ایران به حمله رسمی اسرائیل، شعام به عنوان متولی رسمی اعلامات صلح و جنگ کماکان در سکوت به سر می برد اما فرمانده کل سپاه و جانشین او و نیز کمال خرازی و رییس دفتر رهبری و تعدادی دیگر از نظامیان و نمایندگان مجلس و مجریان تلویزیون پاسخ نظامی ایران به اسرائیل را قطعی اعلام میکنند، این روزها در حالی از قطعیت حمله ی ایران سخن میشود که بازار مذاکرات پایان جنگ بین اسرائیل و حزب الله گرمتر شده و خبرهای امیدوار کننده ای از مرزها به گوش میرسد.

هدف اصلی از تهدید نظامی اسرائیل توسط مقامات ایرانی پر کردن دست خالی حزب الله در مذاکرات و فشار به اسرائیل برای پذیرش شروط حزب الله است، حزب الله میگوید قطعنامه 1701 را پذیرفته فقط نمیخواهد به بندی از قطعنامه که به خلع سلاح کامل حزب الله تاکید دارد تن بدهد، لذا با جمیع جهات دیگر میتوان چنین ادعا کرد که اگر عقلانیتی در کار باشد احتمال حمله سوم ایران به اسرائیل کمتر از آنی است که برخی رسانه ها و مقامات سعی در القای قطعیت آن دارند. البته که حمله دوباره ایران صد در صد منتفی نیست چرا که در تاریخ انقلاب مصادیق تصمیمات غلط و ارتکاب هر سطح خرابکاری در موقعیت های حساس به وفور یافت میشود.

در ضعف سامانه های پدافندی ایران تردیدی نمانده است لذا در صورت وقوع جنگ، دریچه های شهرهای موشکی در همان ساعات نخست از حیز انتفاع خارج میشوند و مهمترین ابزار قدرت ایران از کف میرود. سرنوشت غم انگیز تونل های حماس و حزب الله به خوبی ثابت میکند که در نبود سامانه های پدافندی قوی، از راهبرد نظامی زیر زمینی، آفندی درخور زاده نمیشود.

بگذریم که سه روز قبل از حمله رسمی اسرائیل به برخی تاسیسات نظامی ایران فرمانده کل سپاه بدون توجه به موانع مستحکم موجود، اسرائیل را در صورت حمله اش به خاک کشورمان تهدید به حمله زمینی و فتح سرزمینی اسرائیل کرده بود.

این روزها آش موشک در ایران غیر دموکراتیک هر روز شور تر از قبل میشود، جایگاه دموکراسی در جهان سیاست به مثابه ی آب و اکسیژن است و در فقدان آن؛ از خاک هر کشوری نه میوه اقتصاد می روید و نه سبزینه فرهنگ و در نبود این دو مولفه ی اخیر آنچه که بیشتر شبیه هارت و پورت می نماید ادعای قدرت نظامی و عمق راهبردی است.

@dolat_irani
@virayeshe_zehn

*✅محسن برهانی، حقوقدان: به کدامین مجوّز شرعی یا عقلایی یک ایرانی باید پولی معادل دو گوشی آیفون را پرداخت نماید؟ تا صاحب یک گوشی آیفون شوند؟ آیا این پول زور نیست؟*

@m_borhani57
https://t.me/virayeshe_zehn

و اینک حسّ نسبت...

✍️ محسن رنانی

... جنگ چالدران و شکست ایرانیان و انضمام بخش‌های زیادی از غرب ایران به امپراتوری عثمانی،‌ نیز حاصل همین حس نسبت معیوب شاه اسماعیل صفوی بود. در‌حالی‌که ترکان عثمانی به ارتش عظیمی که دارای صدها توپ جنگی بود متکی بودند،‌ و لازم بود شاه اسماعیل در روابطش با عثمانیان جانب احتیاط را بر‌می‌گزید، برعکس، او به سلطان سلیم عثمانی نامه نوشت و به رخ سلطان کشید که بخش زیادی از ساکنان سرزمین عثمانی، شیعیان پیرو او هستند و با این کار، نگرانی از قدرت‌گرفتن صفویان را در دل سلطان عثمانی کاشت و عزم او را برای محدود‌کردن قدرت صفویان جزم کرد. سلطان سلیم پیش از جنگ با شاه اسماعیل، دست به قتل عام شیعیان ساکن در قلمرو عثمانی زد و بازماندگان را نیز بر بدنشان داغ زد و به سرزمین‌های اروپایی که تصرف کرده بود تبعید کرد.

در جنگ چالدران نیز شاه اسماعیل به جای آنکه لشکر عثمانی را که مجهز به توپخانه بود،‌ پیش از استقرار و گرفتن آرایش جنگی، با حمله‌ای از پشت غافلگیر کند، صبر کرد تا آنها مستقر شوند و آرایش دفاعی بگیرند، چون شاه و مشاورانش تصمیم گرفته بودند در برابر لشگر عثمانی رجز‌خوانی کنند و دلیری خود را به رخ ترکان عثمانی بکشند. پس از شکست سخت ایرانیان در این جنگ، ترکان عثمانی، تبریز (که پایتخت صفویان بود) را هم تصرف کردند؛ تنها کمبود آذوقه باعث شد تا آنان تبریز را تخلیه کنند، وگرنه امروز برای دیدن تبریز، باید ویزای ترکیه را می‌گرفتیم.

اما در‌هر‌صورت با این جنگ، قسمت‌های بزرگی از ایران به تصرف عثمانی‌ها درآمد که بعدها بخشی از آن توسط شاه عباس بازپس ستانده شد. اما نهایتاً کل کردستان غربی (که امروز شامل کردستان عراق، کردستان ترکیه و کردستان سوریه می‌شود) از ایران جدا شد. و با قدرتی که عثمانی‌ها پس از پیروزی در جنگ چالدران پیدا کردند، دیری نگذشت که کل مناطق عربی خاورمیانه را تسخیر کردند. بنابراین ساختار خاورمیانه امروز با شکست ایران در جنگ چالدران رقم خورده است...

... این روزها، که مناسبات سیاسی و امنیتی در منطقه آشفته شده است و ناامنی‌هایی نظیر ترور اخیر در کشور رخ داده است، همه به‌ویژه مقامات کشور، باید مراقب باشند که گروه‌های اندکی که در مقایسه میان توانایی‌‌‌ها و امکانات ما با دنیا دچار ضعف و انحراف جدی در حس نسبت هستند و به‌واسطهٔ کمیِ آگاهی یا منافع احتمالی بر طبل تندروی و درخواست پاسخ قاطع می‌کوبند، فضا را به دست نگیرند و ما را به‌سوی واکنش‌های هیجانی نبرند. شکست در یک نبرد، بهتر از آن است که جنگ را ببازیم. ما اکنون بیش از هر زمان دیگر در کل تاریخ بعداز انقلاب، نیازمند عقلانیت در تصمیم و طمأنینه در اقدام هستیم.
سیاست‌مداران و نظامیان مراقب باشند که با گفتارشان در این واقعه اخیر حس نسبت ایرانیان را به انحراف نبرند و شرایط را پیچیده نکنند، قول‌های نابه‌جا ندهند و تهدیدهای توخالی نکنند. فراموش نکنیم که در گذشته بابت انحراف در حس نسبتمان خطاهای فراوانی در سیاست‌خارجی و داخلی کرده‌ایم. دیگر فرصت چنین خطاهایی را نداریم.

برگرفته از مقاله «حسِّ نسبت و توسعه» (آذر ۱۳۹۹)

متن کامل مقاله را اینجا بخوانید

https://t.me/virayeshe_zehn

مجرمانه است؟

✍️ احمد زیدآبادی

شورای امنیت سازمان ملل قرار است امروز به درخواست وزارت خارجۀ ایران برای بررسی حملۀ اسرائیل به خاک ایران تشکیل جلسه دهد. 
همزمان رئیس محترم دستگاه قضایی تأکید مجمع مدرسین و محققین حوزۀ علیمۀ قم بر لزوم عقب‌نشینی اسرائیل از سرزمین‌های اشغالی جنگ سال 1967 را "خلاف امنیت" دانسته و از این تشکل خواسته است که "درصدد اصلاح حرف و نظر ناصواب خود برآید و جبران‌مافات کند" وگرنه با برخورد دادستان دادگاه ویژۀ روحانیت قم روبرو خواهد شد.
کافی است در جلسۀ شورای امنیت سازمان ملل، نمایندۀ اسرائیل بر همین دستورالعمل آقای محسنی اژه‌ای انگشت بگذارد و مدعی شود؛ "کشوری که سران قوایش، حتی درخواست بازگشت به مرزهای پیش از جنگ ژوئن را هم مجرمانه می‌دانند و موجودیت ما را از اساس نفی می‌کنند" بر اساس کدام مادۀ منشور ملل متحد خواستار تشکیل جلسۀ شورای امنیت شده است؟
من نمی‌دانم پاسخ نمایندۀ جمهوری اسلامی به این سخن چه خواهد بود، اما مراجعه به نهادهای بین‌المللی مثل هر امر دیگری اقتضائات خود را دارد. اسرائیل فارغ از علایق ما، اساساً بر مبنای قطعنامه‌های سازمان ملل موجودیت یافته است. اگر جمهوری اسلامی این قطعنامه‌ها را به کلی باطل و فاقد هرگونه ارزش حقوقی می‌داند، دیگر شکایت از اسرائیل در نزدِ نهادی که مسبب موجودیت آن است، چه محلی از اعراب دارد؟ و اگر برای سازمان ملل و قطعنامه‌های آن درجه‌ای از اعتبار قائل است به طوری که شکایت از اسرائیل را نزد آن موجه می‌کند، دیگر برخورد قضایی با تشکلی که خواستار پایان نقض قطعنامه‌ها از سوی اسرائیل شده است، در چه چارچوبی قابل دفاع است؟
متأسفانه دایرۀ مجرمانه تلقی کردن نظرات و دیدگاه‌های افراد و تشکل‌های غیردولتی در برخی زمینه‌ها به قدری فراخ شده است که دیگر مشخص نیست طرح این نوع پرسش‌ها خودش مجرمانه است یا نیست! پناه بر خدا.

@ahmadzeidabad
https://t.me/virayeshe_zehn

🔺چِک آخر؟!

✍ صابر گل عنبری

شواهدی نشان می‌دهد که ماجراجويى نظامی اسرائیل علیه ایران نزدیک است.
غیر از بازدید امروز یواو گالانت از پایگاه هوایی هاتزریم و تهدید ایران از آن‌جا، اما مهم‌ترین قرینه، سفر منطقه‌ای وزیر خارجه آمریکا به ویژه به اسرائیل است که با ده سفر قبلی او به منطقه از زمان شروع جنگ غزه متفاوت است.

به نظر می‌رسد که بلینکن برای چک نهایی چگونگی و زمان حمله اسرائیل به آن‌جا رفته است. قبلا هم بایدن گفته بود از شیوه و موعد حمله آگاه است. این بدان معناست که توافقی درباره زمان و اهداف صورت گرفته است.

اما واشنگتن در آستانه انتخابات می‌خواهد کاملا مطمئن شود که این اقدام از حد خاص و مورد توافق فراتر نرود تا ناخواسته درگیر وضعیتی جنگی در منطقه نشود.

شکی نیست که نتانیاهو چشم به راه پیروزی ترامپ در انتخابات است و روشن نیست که حتی به این توافق خود با آمریکا کاملا پایبند باشد. از این رو احتمالا دولت بایدن نگران آن و تاثیرش بر پیروزی کاملا هریس است و بعید نیست این نگرانی بلینکن را در کنار چِک نهایی به اسرائیل کشانده باشد.

اما همزمان با سفر وزیر خارجه آمریکا، واحد سانسور نظامی در اقدامی قابل تامل تصاویر حمله پهپادی به منزل نتانیاهو را منتشر کرد. انگار که نتانیاهو با این کار می‌خواست به مهمان آمریکایی خود بقبولاند که باید دز اقدام احتمالی را بالا برد.
در نهایت با توجه به حساسیت بالای شرایط و احتمال خروج اوضاع از کنترل چندان هم محتمل نیست که اسرائیل بخواهد آمریکا را دور بزند.

البته سفر بلینکن به اسرائیل و سپس عربستان و قطر بُعدی دیپلماتیک هم دارد و آن هم احتمالا مربوط به وجود ابتکاری برای مابعد اقدام علیه ایران است. معمولا سیاست آمریکا در چنین مواقع حساسی هم یک پیوست دیپلماتیک برای جلوگیری از خروج آن از کنترل دارد.

شرایط انتخاباتی در آمریکا و امید طرف اسرائیلی به بازگشت ترامپ چه بسا تاثیری منفی بر موفقیت هر گونه ابتکاری داشه باشد.

بعید نیست که این پیوست دیپلماتیک آمریکا در آستانه یک تنش نظامی خطرناک در منطقه ابتکاری برای آتش‌بس و توافق پس از اقدام اسرائیل باشد.
دو جنگ غزه و لبنان در بن‌بست است و هر گونه توافقی بدون حداقل تحقق اهداف اعلامی علی‌رغم همه این ترورها و ویرانگری‌ها تصویری شکست‌‎گونه برای اسرائیل ایجاد می‌کند، اما اقدامی علیه ایران می‌تواند بر آن سایه افکند و در ظاهر امر اسرائیل را در موقعیت برتر بنشاند.

بعید نیست که آمریکا با پیغام و پسغام و وعده توافق خواستار خویشتن‌داری ایران شده باشد و شاید هم تماس تلفنی چند روز قبل سلطان عمان معطوف به ابتکاری برای چنین توافقی باشد.
دیدار پس فردای بلینکن با وزرای خارجه عرب در لندن نیز با محوریت آینده غزه ممکن است در پیوند با این تحرکات باشد.

در این میان اما اگر حمله احتمالی اسرائیل تا حدودی محدود باشد، بعید نیست که ایران از خیر پاسخ به آن بگذرد؛ چنان که وعده‌ای برای توافق در میان باشد. اما اگر این حمله گسترده و مهم باشد و جنبه حیثیتی پیدا کند، ایران در معذوریت واکنش قرار می‌گیرد و پاسخ می‌دهد.

در این صورت حملاتی رفت و برگشتی شکل می‌گیرد و سه سناریو پس از آن قابل تصور است؛ نخست توقف آن در نقطه توافقی فراگیر با شمولیت توقف دو جنگ غزه و لبنان، دوم توقف این حملات بدون هیچ توافقی و سوم نیز شعله ور شدن جنگی منطقه‌ای.

@Sgolanbari
https://t.me/virayeshe_zehn

‏🔴چرا ایرانیان اعتماد به نفس‌شان را از دست دادند؟

✍دکتر روح الله صدیق

در مقاله‌ی زیر اصطلاحی به نام «اختلال استرس پس از سانحه‌ی جمعی و فرهنگی یا Collective PTSD» را توضیح می‌دهد که معتقد است که بدنبال حمله‌ی مغول بر جامعه‌ی ایرانی تحمیل شد و اثراتش تا به امروز ادامه یافته است و بسیاری از رفتارهای امروز ایرانیان را می‌شود از لنز این اختلال توضیح داد؛ چراکه بدنبال تجربه‌ی این ترومای وحشتناک، آن خاطره در حافظه و ژنتیک ایرانیان ثبت شده و از نسلی به نسل بعدی منتقل شده است و جامعه‌ی ایرانی دارای ویژگی‌های جمعیِ اختلال PTSD شده است. ویژگی‌هایی چون:

الف: علائم تجربه مجدد:
در اتفاقات تروماتیک، ایرانیان دچار تجربه فلش بک می‌شوند، و تروماها، سطحی از برانگیختگی را ایجاد می‌کنند که گویی دوباره آن اتفاق وحشتناک در حال روی دادن است در شدیدترین حالت، ممکن است که جامعه کاملا آگاهی و قضاوتش را از محیط اطراف از دست بدهد و رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی انجام دهد.

ب: علائم اجتنابی :
دوری کردن از مکان‌ها، وقایع یا اشیایی که یادآور آن اتفاق هستند و تا حد امکان از هرچیزی که یادآور آن بلا باشد دوری می‌کنند و جنگ گریز شده اند.

ج: علائم برانگیختگی و واکنش پذیری: ترومای دهشتناک حمله‌ی مغول باعث شده که ایرانیان:
زودرنج
تحریک پذیری و تکانشی
و بدبین شوند.

د: علائم شناختی و خلقی: تروما نوع نگاه ایرانیان به جهان را که پیش از تروما داشتند را تغییر داده، به نحوی که آنها مبتلابه:
داشتن افکار منفی در مورد خود یا جهان
مرگ اندیشی و بدبینی به همه
سرزنش اغراق آمیز خود یا دیگران
احساسات منفی مداوم، مانند ترس، خشم، گناه یا شرم
عدم علاقه به فعالیت‌های لذت بخش
احساس انزوای اجتماعی
مشکل در تجربه احساسات مثبت، مانند شادی یا رضایت و احساس گناه در انجام آنها
دور شدن از علم و واقعیت‌گرایی که پیشتر سرآمد بودند
پناه بردن به خرافات و شبه علم و تصوف
شدند که در واقع مکانیسم‌های دفاعی و حفاظتی در برابر تروما و منطبق با فرهنگ ایرانی هستند.

و حالا اثرات این تروما در خاطره‌ی جمعی ایرانیان باقی مانده و باعث شده که برعکس دوران قبل از تروما، جامعه‌ای علم‌گریز، خرافه‌پرست، دارای تفکرات صفر و یکی، متعصب، کم انعطاف، عصبانی، استبداد جو و آزادی گریز و محتاط و خودسانسور ...باشند و هرچه احتمال تکرار ترومای مشابه بیشتر شود، این صفات در آنها تشدید می‌شوند.

📌حاشیه

✍شهاب الدین حائری شیرازی

این قبیل آسیب های روانی جمعی در سده های مختلف مکرر شده است و روح ایرانی را خراشیده از آنجمله دو قحطی بزرگ در دو جنگ جهانی اخیر که عموم مردم را تحت فشار حس ناامنی قرار داد و به مرگ میلیونها ایرانی انجامید.

از قحطی بدتر این بود که در دوره قحطی جنگ جهانی اول احمد شاه قاجار به جای تلاش برای نجات خلق، خود به احتکار و گران فروشی غله پرداخت!
شاهان قاجار عموما اهل تدبیر و مملکت داری نبودند و چون غارت گران، مال و نفوس ایرانی را چپاول می کردند.
عجیب آن است که سعی داشتند نسب خود را که ترک بودند به مغولان رسانند و به این نسبت خود را مفتخر می دانستند!
در این زمینه می توانید خاطرات روشنگر و دقیق و دردمندانه حاج سیاح محلاتی که اواخر دوره قاجار می زیسته را در این لینک بخوانید یا بشنوید.

https://t.me/virayeshe_zehn