🌟 نکته کنکوری

در مورد دسترسی مستقیم (straight line access) و اهمیتش در کاهش احتمال شکستن فایل و لج میدونید. یه نکته کنکوری در کانال‌های مزیالی مولرهای پایینی اینه که وقتی دسترسی مستقیم دارید که رفرنس پوینت دقیقا کاسپ متناظر کانال باشه. یعنی اگه کانال مزیوباکال رو فایل گذاشتید فایل طوری وایسه که بهترین نقطه برای رفرنس پوینت همون کاسپ مزیوباکال باشه. البته قطعا در مواردی استثنا هم هست اما اکثر موارد جوابه

🌟 کانال بهتون دروغ میگه

یه اتفاق اخیرا برای یکی از همکاران افتاده بود: دندون ۲ نیاز به ریتریت داشت. پاکسازی و شستشو رو انجام داده بود. با یه گوتای ۵۰ هم عکس گرفته بود و به طول بود ولی بعد آبچوره تصویر وحشتناکی رو دید: آبچوره سه میل اور شده. چرا؟ چرا وقتی عکس MAC درسته آبچوره اور میشه؟ دلیلش اینه که کانال ممکنه دروغ بگه.
شما فرض کنید مذاکره هسته‌ای در جریانه. یک سمت به طرف مقابل میگه که ما فقط تو این سایت داریم غنی‌سازی انجام میدیم بعد طرف مقابل یه عکس ماهواره‌ای می‌ذاره رو میز میگه پس این تحرکات تو این منطقه چیه؟ اندو کردن رو هم میشه به مذاکره تشبیه کرد. شما دنبال اینید که اطلاعات بیشتری از کانال جمع کنید تا بتونید قرارداد بهتری با کانال ببندید که خطر کمتری برای مریض داشته باشه. کانال ولی دروغ میگه و دبه می‌کنه و شما باید با ابزار جاسوسیتون سر از کارش در بیارید. این ابزار چین؟

۱- دیدن: در این مورد قبلا بحث شده. شاید نیمی از مشکلات با لوپ (یا میکروسکوپ) و لایت برطرف بشه

۲- اپکس لوکیتور: معمولا درست نشون میده. غیر این که گاهی اور هستید ولی نشون نمیده. همیشه تو ذهنتون حدود طول کانال در عکس اولیه باشه که مرتکب اشتباه نشید.

۳- عکس رادیوگرافی: متاسفانه این ابزار اورریتد شده. در مورد خطاهای عکس دو بعدی از زاویه مستقیم بحث زیادی شده که باز شدن جانبی کانال‌ها یا کرو باکولینگوالی رو خوب نشون نمیده ولی در هر حال ابزار مهم و اجباریه. هم قبل درمان بهش نیاز دارید هم حین درمان هم در پایان درمان. در مورد تفسیرش هم بحثای زیادی هست. مثلا لیدوپاد یه سری ویدئو در این زمینه داره که میتونید ببینید.

۴- کن کاغذی: یکی از راه‌های تشخیص این که طول درسته اینه که کن کاغذی با سایز MAF ببرید و ببینید انتهاش خونی هست یا نه. اگه خیلی کمرنگ و فقط حدود نیم میل خونی باشه مشکلی نیست ولی اگه پررنگ باشه یا طولش بیشتر باشه یعنی یه مشکلی هست. این مشکل بیشتر اوقات به دلیل اینه که اور شده ولی یه مواقعی هست که آندرید و پالپ ملتهب و حجیمی انتهای ریشه وجود داره.

۵- حس لمس: آندرریتدترین ابزار. شما MAC رو بردید و با فشرده کردن و ضربه زدن احساس نرمی یا فرورفتن میکنید. انگار یه چیز سفت اجازه نفوذ بیشتر رو نمیده ولی می‌تونه بیشتر بره. این حس داشتن یه seat اپیکال نیست بلکه حسیه که نشون میده یه چیزی جلوی گوتا رو داره میگیره با این که جا هست. این میتونه نشونه این باشه که آندرید و به جای نوک گوتا کناره‌هاش دارن جلوش رو می‌گیرن. اما یه حالت دیگه می‌تونه حالت مثال اول این پست باشه: یه چیزی انتهای اپکس داره جلوی گوتا رو میگیره ولی ته اپکس بازه. یعنی چی؟ بخصوص تو کیس ریتریت و بخصوص وقتی تحلیل اپیکال داریم انتهای کانال خیلی به هم ریخته‌ست و با یه شکل کونیکال خوشگل و تمیز روبرو نیستید. احتمال داره لج یا حتی زیپ هم کرده باشید (تو دندون ۲ بالا اتفاق رایجیه). وقتی این حس لمس رو داشتید باید شک کنید. خوب بشورید و با فایل جستجو کنید. تو کیسی که اول معرفی کردیم باید انتهای اپکس MTA می‌شد. خیلی از دندانپزشکان از MTA میترسن و فرار می‌کنن. جام زهر رو بخورید و یا ارجاع بدید یا گذاشتن MTA رو یاد بگیرید.

🌟 لوپ بخرم یا نخرم؟

من دوستان و همکاران زیادی دارم که لوپ خریدن و کنار گذاشتن. چرا؟ این برداشت و تصور منه:

۱- شما چگونه دندانپزشکی هستید؟
خیلی رک و راست: شما دندانپزشکی هستید که دوست دارید با بهترین استانداردها کار کنید یا وسواس زیادی روی جزییات و کیفیت دارید؟ اگه آره لوپ برای شماست. اگه سر اندوی ۶ همیشه درگیر پیدا کردن MB2اید لوپ برای شماست ولی اگه MB2 برای شما چیزیه که پیدا کردن یا نکردنش تفاوت زیادی نداره لوپ برای شما نیست

۲- لوپ بدون لایت مثل زنبور بی‌عسل است

خیلی ساده و صریح: لوپ و میکروسکوپ بدون منبع نوری مناسب که از زاویه سر و چشم شماست هیچ کمکی نمی‌کنن. من این رو از تجربه تموم شدن باتری لایت وسط درمان متوجه شدم. نور یونیت حتی بهترین هم باشه کلی سایه و رنگ‌های کج و معوج ایجاد می‌کنه و تفکیک خوبی نداره. نور لایت با سایه خیلی کم و از اون مهم‌تر با قدرت تفکیک بالاست. اینجاست که توصیه‌های این کانال در مورد تفاوت رنگ عاج اولیه و ترنسلوسنت یا تفاوت سنگ پالپی با کف کانال قشنگ مشخص میشه. اگه لوپ دارید یا به فکر لوپ هستید خرید لایت رو در نظر بگیرید.

۳- برای فرار از شیر ذره‌بین به کار نمیاد

لوپ و لایت وقتی کاملا معنا پیدا می‌کنن که بتونید بی‌دغدغه دقایقی مشاهده کنید که چه خبره و چی کجاست. لازمه‌‌ش ایزولاسیون و ایجاد یه محیط کنترل‌شده‌ست. وقتی دغدغه کنار زدن لب، برخورد زبون بیمار به دندون، ورود بزاق، بستن ناگهانی دهان و ... رو دارید نمیتونید اون تمرکز لازم رو داشته باشید. در واقع همه اینا یه پکیجه. ما کار نصفه و نیمه نداریم. درسته اوایلش ممکنه یه کم کجدار و مریز درمانتون رو بهتر کنید ولی باید نگاهتون به وضعیت ایده‌آل باشه

? یک ماه با لوپ ? تجربه‌ی یک ماه استفاده از لوپ لومادنت Ergoprism با زوم 4x مدل Flip-up همراه با لایت ProLUX من خیلی سریع اول کار تکلیف رو روشن کنم: تعجب می‌کنم چطور تا قبل داشتن لوپ داشتم کار دندانپزشکی می‌کردم. به نظرم لوپ چیزیه که از همون اول بهش نیازه،…

? سقف و قفسه

ما یک سقف پالپ داریم که از بالا به سمتش میایم و اغلب داخلش میفتیم (دراپ میشیم) و بعد با حرکات براشینگ (با فرز روند) یا صرفا حرکت به کناره‌ها (فرز فیشور) بقیه‌اش رو حذف می‌کنیم. اما عاج یه جای دیگه هم ممکنه وجود داشته باشه اونم قفسه (shelf) در اتاقک پالپه. ما چون از بالا داریم به سمت اتاقک میایم وجود قفسه دسترسی به کانال رو محدود می‌کنه. نمونه‌هاش رو قبلا گفتیم. یک موردی که معمولا کمتر بهش توجه میشه وجود یک قفسه بین دو کانال مزیالی یا دیستالی مولر پایینه. اگه با نور و دید خوب نگاه کنیم متوجه میشیم چیزی که به نظر کف میاد یه قفسه‌ست که زیرش یه فضایی هست. هنگام گذاشتن فایل هم می‌بینیم که فایل رو باید با یه زاویه خیلی زیاد بذاریم داخل کانال. حذف نکردن این قفسه با یه فرز روند آنگل شنک بلند سایز کوچیک مشکلات زیر رو می‌تونه ایجاد کنه:

۱- پالپ وجود داشته باشه و باقی بمونه. می‌تونه به عفونت ثانویه کمک کنه

۲- کانال میدمزیال زیر قفسه پنهان شده باشه

۳- ورود فایل رو سخت می‌کنه و یه پیچش بهش اضافه می‌کنه. این باعث میشه احتمال شکستن فایل بیشتر بشه

(تصویر در کامنت)

? چند سوال و پاسخ

? چرا تو عکس MAC گوتا به طول درست رفته اما در آبچوریشن اور شده:

چند دلیل:

۱- ریشه پر از دبریه. خیلی وقتا دبری انتهای اپیکال جمع میشه و هنگام آبچوریشن می‌ره کنار یا پوش میشه بیرون. علاوه بر چک کردن طول در عکس رادیوگرافی حس گوتا وقتی که به انتها میرسه رو چک کنید. اگه به یه جای سفت و محکم میخوره یعنی مستقیم به عاج برخورد داره ولی اگه به یه چیز بالشتکی میخوره یعنی یا آندره یا اوره یا گوتا در انتها مونده یا دبری هست (بسته به سناریوهای مختلف)

۲- گاهی حواستون به اسپریدر نیست و اورش می‌کنید و انتهای اپیکال بازتر میشه و گوتا به بیرون هل داده میشه. اسپریدر رو سعی کنید یک میلیمتر کمتر از طول تنظیم کنید.

? کلمپ‌ها خوب واینمیسن، چی کار کنم؟

پاسخ: چه کلمپی استفاده می‌کنید؟ مثلا اگه فرض کنیم دندان مولره از کلمپ 8 یا 8A یا W8A استفاده کردید؟ یه سایز بزرگتر مثل 14 یا 14A؟ یا سایز 201 و بزرگ‌ترش 205؟ یا کلمپ‌های برینکر مثل B1 یا B2 یا B3؟
کلمپ‌ها رو متنوع کنید

? کلید ۲ - کانال یا چاله؟

این موضوع کلید رو میخوام این بار بهتر با کیس امروزم توضیح بدم. دندون ۷ بالا دیستال اکسس بود که سه کانال پیدا شد و کار شد. عکس با MAC گرفته شد. گوتا تو ریشه مزیال در مرکز ریشه نبود که نشان‌دهنده‌ی اینه که کانال MB2 وجود داره. یه نگاه به کانال MB1 با نور و آینه خوب کردم. وقتی ما با فایل روتاری این کانال‌ها رو گشاد می‌کنیم باید نمای کاملا دایره‌ای داشته باشه. اما دقت که کردم دیدم دقیقا نمای کلید داره. یعنی یه دایره با یه خط کوچیک کنارش. این نشون‌دهنده‌ی اینه که اونجا سقفی وجود داره. فرز آنگل بلند سایز کوچیک رو داخل این «چاله» بردم و به سمت اون خط گسترش دادم. معمولا تو این حالت‌ها MB2 با یه زاویه مزیالی باز میشه. بعد چندبار امتحان و نگاه کردن بالاخره تونستم فایل رو داخلش بندازم. تا وقتی که کانال گشاد و آماده کار شه بارها فایل رو اشتباهی تو MB1 مینداختم ولی چون شیپ شده بود راحت پایین می‌رفت و متوجه اشتباهم می‌شدم و با آینه چک میکردم. بالاخره بعد نیم ساعت کانال MB2 کامل شیپ شد و رفتم برای آبچوریشن ...

خواستم دوباره رو این نکته تاکید کنم. ۷ بالا دیستال اکسس اگه دست زدید و فقط دو کانال روی یک خط دیدید حتما کانال دیستوباکال مخفی شده. باید از یه فرز آنگل شنک بلند (یا التراسونیک الماسه) استفاده کنید و چاله مزیال (که اریفیس کانال مزیوباکال داخلشه) رو به سمت دیستال گسترش بدید. بعد دو سه میلیمتر دنبال کانال دیستوباکال بگردید و احتمالا پیدا میشه.

? چند نکته ساده در مورد آبچوریشن

۱- کانال به کانال آبچوره و قطع کنید.

۲- حتی وقتی دارید یک کانال رو آبچوره میکنید و اواسط کار برای گذاشتن گوتا فرعی مشکلی دارید خیلی راحت قطع کنید و دوباره از نو اسپریدر بذارید و گوتا اضافه کنید. البته باید با آینه چک کنید که اسپریدر کجا رفته. (تاکید برای بار هزارم) از آینه ریلکس استفاده کنید.

۳- در مواردی که دید و دسترسی ضعیفه بدون استفاده از آینه گوتا بذارید. سعی کنید از یه سطح مطمئن دندون برای گاید کردن گوتای فرعی استفاده کنید. یعنی گوتا رو از اونجا ببرید و لیز بدید تا بره داخل

۴- وقتی دسترسی خوبی ندارید به گوتا bend بدید. طوری که چند میلیمتر از سر گوتا رو زاویه ۹۰ درجه یا بیشتر بدید و پنس رو از اونجا بگیرید. بخصوص برای آبچوره کانال مزیوباکال در دندان‌های دیستال اکسس کمک می‌کنه

۵- قطع کردن گوتا ممکنه به چندین تلاش نیاز داشته باشه. تو دندون قدامی زیر سطح لثه‌ای و در دندون خلفی تا سر اریفیس باید قطع بشه. گوتا نباید کف دندون بیاد. از قطع‌کن‌های با سایز و اندازه خوب استفاده کنید. بهتره شنک بلندی داشته باشه. اگه الکتریکی باشه که قطعا بهتره ولی خب گرونه