پیشنهاد می‌کنم این فایل سخنرانی آقای محمدرضا یوسفی درباره ایران به مثابه نظم دسترسی محدود را بشنوید. بسیار روشنگر است.

عنوان سخنرانی
«تطبیق نظریه دسترسی محدود با واقعیت ایران»

ارائه‌کننده: دکتر محمدرضا یوسفی، استاد دانشگاه و اقتصاددان
@yousefimohamadreza

جمعه ۵ بهمن ماه ساعت ۲۰ الی ۲۲

برگزار کننده : گروه تلگرامی «اندیشکده اقتصاد و توسعه»

@fazeli_mohammad

پی‌نوشت
شرح کتاب خشونت و نظم‌های اجتماعی حاوی نظریه نظم‌های دسترسی محدود و باز که آقای یوسفی در این سخنرانی به آن ارجاع می‌دهند در لینک زیر هست.
https://t.me/dirancast_official/309

🔹 درباره اهمیت محسن رنانی برای ایران امروز!

@solati_mehran

✍ مهران صولتی

انتشار خبر رسیدگی قضایی به پرونده دکتر محسن رنانی و تعلیق فعالیت سایت و کانال تلگرامی پرمخاطب وی موجی از نگرانی و ناامیدی در میان دغدغه‌مندان آینده ایران ایجاد کرد. واقعیت این‌است که از چند سال پیش از این مقوله توسعه با نام رنانی گره خورده و او را به نماد بارزی برای این مفهوم تبدیل کرده است. از همین رو رسیدگی قضایی به پرونده او امری فراتر از پی‌گرد حقوقی یک پژوهش‌گر دانشگاهی تلقی می‌شود. اما چرا محسن رنانی برای ایران امروز اهمیت زیادی دارد؟

✅ جریان سازی: رنانی یک اندیشمند جریان‌ساز است. از همین‌رو گزاف نیست اگر بگوییم که در سایه کوشندگی افرادی مانند او بوده که امروزه توسعه به گفتمانی قدرتمند در میان بخش قابل توجهی از نخبگان کشور تبدیل شده است. این تلاش زمانی اهمیت می‌یابد که در نظر آوریم در دوره حیات جمهوری اسلامی نیروهای ضدتوسعه و بحران‌آفرین همواره نقش مهمی را در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌سازی‌ها ایفا نموده اند، ولی حق این‌است که امروزه گفتمان توسعه از وزن قابل توجهی در مناسبات نخبگانی برخوردار شده است.

✅ نهاد سازی: اهمیت کار رنانی آن‌جایی بیشتر جلوه‌گر می‌شود که او هرگز به جریان سازی بسنده نکرد و در صدد نهادسازی برآمد. این در حالی‌است که نظام سیاسی در نیم سده گذشته از دو استراتژی نهاد‌سازی در حکومت و نهاد زدایی از جامعه بهره جسته است. شاید بهترین مثال برای استراتژی اول را بتوان گسترش فزاینده شوراهای عالی در نهاد قدرت، و برای دومی امنیتی‌سازی فعالیت احزاب سیاسی و تشکل‌های مدنی در جامعه عنوان کرد. تاسیس پویش فکری توسعه مهم‌ترین نهادسازی رنانی در این مسیر تلقی می‌شود‌

✅ کنش‌گری مرزی: رنانی در طول سال‌های فعالیت‌اش با اعتقاد به ضرورت رقم خوردن معادله؛ دولت کارآمد و پاسخ‌گو- جامعه تشکل‌یافته و مدنی برای توسعه ایران کوشیده است تا در قامت یک کنش‌گر مرزی ظاهر شده و هم‌زمان پایی در حکومت و پایی در جامعه داشته باشد. این شیوه حضور زمانی اهمیت می‌یابد که در نظر آوریم مقصود فراستخواه؛ کنش‌گران مرزی را مهم‌ترین حاملان توسعه و تجدد در ایران معاصر معرفی می‌کند. بنابراین شاید گزاف نباشد اگر اولویت پروژه توسعه کشور را پرتعداد بودن این دسته از کنش‌گران بدانیم.

✅ تمرکز بر آموزش‌و‌پرورش: این‌که روزگاری پیش از این رنانی اذعان کرده بود تنها مشاورت وزیر آموزش‌و‌پرورش را در صورت پیشنهاد به عنوان مسئولیتی دولتی خواهد پذیرفت از نگاه بنیادی او به مسائل توسعه حکایت دارد. واقعیت این است که پرداختن به نسبت میان آموزش و توسعه وزن قابل توجهی در آموزه‌های رنانی در سال‌های اخیر داشته است. در همین راستا او کوشید تا با توجه به دوران کودکی از حق مهمی به‌نام کودکی کردن و الزامات آن به عنوان یکی از ارکان توسعه‌یافتگی سخن گفته و نگاه‌ها را به سوی یکی از مهم‌ترین بنیان‌های آن یعنی سرمایه انسانی معطوف نماید.

✅ توجه به سرمایه اجتماعی: رنانی همواره نگاه ویژه‌ای به مقوله سرمایه اجتماعی داشته است. کتاب چرخه‌های افول اخلاق و اقتصاد مبتنی بر چنین نگرشی کوشیده است تا نسبت میان سرمایه اجتماعی و توسعه را مورد کاوش قرار دهد. هم‌چنین در این سال‌ها رنانی سعی کرده تا در سخنرانی‌های خود با تمرکز بر دو وجه ارتباط و اعتماد به عنوان ارکان اصلی سرمایه اجتماعی از اهمیت آن برای رشد اقتصادی، ایجاد رفاه، امیدآفرینی، و متوقف کردن رشد فزاینده مهاجرت سخن بگوید. برای محسن رنانی به عنوان نماد توسعه کشور رهایی از محدودیت‌ها و اثربخشی افزون‌تر آرزو می‌کنیم.

@solati_mehran

#توسعه
#محسن_رنانی
#نهاد_سازی
#سرمایه_اجتماعی

.
👈 اسناد قانون اساسی
(معرفی کتاب)

بی‌گمان جمهوری اسلامی به «بزنگاه تحول» نزدیک می‌شود. تحول رخ خواهد داد؛ فقط شکلش را نمی‌دانیم. آیا هسته مرکزی قدرت، آگاهانه و مسئولانه تحول را خواهد پذیرفت و راه را بر آن خواهد گشود؟ یا آن انداز دستْ‌دستْ خواهد کرد تا جامعه، بویژه نسل هزاره، خود دست به تحول بزند؟ در‌این‌صورت، نتیجه و شکل تحول بستگی به این خواهد داشت که در هنگامه رخ‌نمودن تحول، کنش حکمرانان چیست و واکنش جامعه چه خواهد بود.

بدیهی است، چه این ساختار، خود، تحول را بپذیرد چه تحول بر او تحمیل شود، هر دو مستلزم تغییر قانون اساسی است. اما نگرانی آن‌جاست که وقتی تحول آغاز شد، دیگر آنچه فضا را پُرمی‌کند هیجان است نه عقلانیت؛ شتاب است نه آهستگی؛ گفتن است نه شنیدن؛ فریاد است نه تأمل؛ نفرت است نه همدلی؛ بدگمانی است نه اعتماد؛ و دشمنی است نه دوستی. و در این هیاهوست که دیگر صدا‌به‌صدا نمی‌رسد و «دیکتاتوری جو» فضا را از ترس می‌آکند. از اکنون باید در اندیشه آن لحظه باشیم.

تجربه قانون اساسی جمهوری اسلامی پیش چشم ماست. «هیجان نسل انقلابی»، «شتاب وقایع» و «دیکتاتوری جو» نگذاشت تا یک قانون اساسی منسجم و زمینی و سازگار و متناسب با روح دموکراسی‌خواه قرن بیستم تدوین و مصوب شود. و اکنون بازخوانی تجربه تدوین و تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی، برای همه نخبگانی که نگران آینده ایرانند، یک ضرورت است. اگر آن تجربه‌ها را نبینیم و درباره آنها گفت‌وگو نکنیم، تکرارشان خواهیم کرد.

کتاب مستطاب «اسناد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران» که در بیش از هزاروهشتصد صفحه توسط دکتر سیدناصر سلطانی، استاد حقوق دانشگاه تهران، جمع‌آوری و تنظیم شده است، کار سترگی است که بازخوانی آن تجربه پرهزینه را بر ما آسان می‌کند. بیش از پانصد سند (شامل مقاله و یادداشت و نامه و بیانیه و مصاحبه و...) از نخبگان، کنشگران، سیاست‌مداران، اندیشمندان، مقامات، گروهها، احزاب و مانند آنها که از پیش از پیروزی انقلاب تا ماههای منتهی به تصویب قانون اساسی، در رسانه‌ها و مطبوعات کشور منتشر شده است، در این مجموعه گردآوری شده است. اسنادی که بسیاری از آنها دیگر در دسترس عموم نیست و یافتن هریک از آنها رنج فراوان می‌طلبد.

جمع‌آوری این مجموعه ده سال پیش شروع شده است و این تنها جلد اول آن است که در سال ۱۳۹۷ آماده انتشار بوده است اما حدود یک سال در وزارت ارشاد معطل مانده تا سرانجام گفته‌اند حدود سیصد صفحه از کتاب باید حذف شود تا مجوز انتشار داده شود (و هنوز هم نمی‌دانند که همین ممیزی و گزینش و فیلترینگ و گشت ارشاد و نظارت استصوابی و مانند آنها بوده این ساختار را به زمینِ فساد و ناکارآمدی زده است!).

و البته مولف به حذف آن سیصد صفحه رضایت نمی‌دهد و چه خوب که رضایت نداد. بنابراین انتشار کتاب، زمین می‌ماند تا کرونا بیاید و مولف تصمیم بگیرد که فایل کتاب را انتشار عمومی دهد تا همگان بهره ببرند. دستمریزاد می‌گوییم به دکتر سلطانی عزیز و امیدواریم جلدهای بعدی کتاب را هم آماده کند و در دسترس ایرانیان و نسل‌های آینده قرار دهد.

وقتی کتاب را ورق می‌زنیم حیرت می‌کنیم که همان زمان هم بزرگان و اندیشمندان فراوانی بوده‌اند که مشکلات و خطاهای فکری حاکم بر شکل و محتوای پیش‌نویس قانون اساسی را دیده‌اند و تذکر داده‌اند. چه پیرانی که همچون آئینه، در خشت خام آن پیش‌نویس، روزگار امروز ما را دیده‌اند و پیش‌بینی کرده‌اند؛ اما هیجان نسل انقلابی چنان فضا را پرکرده بود که فریاد‌های آن بزرگان را در گلو خشکانده بود. آیا ما دوباره آن تجربه را تکرار خواهیم کرد؟ اگر چنین کنیم، بدین معنی است که ما هنوز ملتی شایسته توسعه‌یافتن نیستیم. چنین مباد.

فایل کتاب را در پیوند زیر ببینید و بخوانید و به اشتراک بگذارید و ترویج کنید:

https://t.me/Renani_Mohsen/725

محسن رنانی / ۲۳ دی ۱۴۰۳

--------------------

www.renani.net

https://t.me/Renani_Mohsen

.

?تغییر شکل و محتوای سفر استانی

?گفتگو با روزنامه ایران

✍️عباس عبدی

?این متن پاسخ شفاهی من به پرسش روزنامه ایران درباره ویژگی‌های شکلی و محتوایی سفر پزشکیان به بلوچستان است که در روزنامه بصورت یادداشت منتشر شده است، در حالی که این متن در قالب یادداشتهای معمول من نمی‌گنجد.

?سفر رئیس جمهور به استان سیستان و بلوچستان چند ویژگی مهم داشت. این را به عنوان کسی می‌گویم که اصولا با سفرهای استانی روسای جمهور، آنچنان که به لحاظ فرم و محتوا در ساختار سیاسی ایران تعریف شده است، مخالف بوده‌ام. زیرا این سفرها معمولا هیچ برنامه‌ریزی نداشتند. در بیشتر مواقع مردم را جمع می‌کردند تا برایشان هورا بکشند. بعد هم بودجه‌های خارج از ردیف برای این کار و آن کار تصویب می‌شد تا محبوبیت ایجاد کند که نه تنها گره‌گشا نبود، امیدواری شهروندان و کرامت‌شان را خدشه دار می‌کرد.

?به همین دلیل هم درگفت‌وگو با دوستان دولتی تأکید داشتم که مطلقا نباید در مسیر گذشته حرکت کرد. این مسیر، مسیری نیست که قابل دفاع باشد و با کرامت انسانی سازگاری ندارد. خود آقای پزشکیان هم با سبک و سیاق سفرهایی که انجام می‌شد و به لحاظ شکل استقبال مردم که در نهج البلاغه صریحا رد شده است، موافق نبود. برای همین هم صریحا گفته شد که برنامه استقبال‌هایی که می‌آیند و هورا می کشند و ... کنار گذاشته شود.

?این البته به معنای قطع ارتباط رئیس جمهور با مردم نیست. بلکه در برنامه‌های مربوط به این سفرها چنان که مشاهده کردیم، از مقامات تا نمایندگان اقشار مختلف حضور دارند. مقامات استان می ‌آیند تا حرف بزنند، انگیزه بگیرند و کار کنند. بنابراین به لحاظ شکلی به نظر من یک اتفاق مهم است که آقای رئیس جمهور دچار سفرهای فرمال و شکلی گذشتگان نشد.

?اما از نظر محتوایی هم این سفر اهمیت داشت که سفر اولشان به سیستان و بلوچستان بود. استانی که از قبل مشکلات زیادی داشته و در دو سال اخیر هم مشکلاتش بیشتر شده است. ملاقات با متنفذان محلی از جمله مولوی عبدالحمید اقدام سیاسی خوبی بود. به باورم در این سفر یک بازسازی سیاسی و امنیتی انجام شد که ارزشش از هر چیزی بیشتر است.

?اولین سفر آقای پزشکیان معنای روشن و خوبی داشت و امیدواریم جزییات سفر و نتایج آن که در آینده مشخص می شود از افزایش آرامش در استان و بهبود کارآیی نهاد دولت در منطقه خبر بدهد. بویژه که استاندار اهل سنت انتخاب شده است. البته امیدوارم به لحاظ انسجام ملی به جایی برسیم که نگوییم استاندار کرد است یا عرب یا اهل سنت، و افراد به صرف شایستگی ها و توانایی هایشان انتخاب شوند.

?هر چند در وضعیت فعلی وقتی یک گروه به صورت معناداری در ساخت قدرت حضور نداشته باشند طبیعی است که تصور شود حتما تبعیضی وجود دارد و انتخاب استانداران از اقوام و مذاهب مختلف اهمیت دارد. در کل وضعیت شاخص‌های استان مطلوب نیست و امیدوارم این سفر طلیعه تحول جدید در استان سیستان و بلوچستان باشد.

*?*⭕️غریب آشنا، دوست دارم بیا!**مجتبی لشکربلوکی

آیا به نظرتان می رسد ما این ظرفیت، این تحمل و این بلندنظری را داریم که مدیر عامل ایران خودرو یک آلمانی باشد، مدیر عامل همراه اول یک لبنانی باشد و مدیر عامل یکی از بانک های ما یک تایوانی؟ بلافاصله خواهیم گفت ما این همه استعداد مدیریتی در کشور داریم چرا دستمان را به سوی بیگانگان دراز کنیم؟ چرا برویم زیر دست اجنبی؟ مگه ما خودمان چه چیزی کم داریم!

حالا به این واقعیت ها توجه کنید: ساندار پیچای، مدیر عامل آلفابت (گوگل)، یک هندی‌الاصل است، کارلوس گُسِن، مدیر عامل سابق رنو، اصالتاً برزیلی-لبنانی بود. مارک جوزف کارنی، رئیس اسبق بانک مرکزی کانادا بود تا اینجایش خاص نیست ولی جالب اینجاست که ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۰ شد رئیس بانک مرکزی انگلستان! ایلان ماسک از آفریقای جنوبی آمده، دارد در آمریکا موشک هوا می کند! جنسن هوانگ در تایوان دنیا آمده اما در آنسوی دنیا دارد جهان را به عصر هوش مصنوعی می برد! نماد ژاپن چیست؟ سونی! مدیر عاملش برای مدت های طولانی یک آمریکایی بود! دارا خسروشاهی، مدیر عامل اوبر است با ۳۷ میلیارد دلار درآمد (مقایسه کنید با فروش سالانه نفت ایران)

سال هاست که ارتباط ما با جهان به سطحی اسفناک سقوط کرده. قبول ندارید؟ به چهار سوال جواب بدهیم، بعد شما و وجدان تان!
از ۱۰۰۰ شرکت برتر جهان، کدامشان در ایران دفتر فعال دارند؟
از ۱۰۰ دانشگاه برتر دنیا، چند درصدشان با دانشگاه های ایران برنامه مشترک دارند؟
از ۱۰ شرکت برتر مشاوره جهان کدامشان در ایران فعالند؟
سرمایه گذاری خارجی مستقیم (FDI) و در بازار سرمایه (FPI) ما نسبت به کشورهای عربستان و ترکیه چقدر است؟
دقت کنید که اصلا منظورم این نیست که سکان شرکت ها و سازمان هایمان را به دیگران بدهیم، بلکه تاکیدم روی همکاری و تعاملات بین المللی است. سپردن مدیریت یکی از صدها روش همکاری بین المللی است.

☑️⭕️تحلیل و تجویز راهبردی:
کار کردن با خارجی ها اصلا چه فایده ای دارد؟ جدای از دسترسی به بازارهای بین المللی، جذب منابع مالی و انتقال تکنولوژی که در همه منابع اشاره می شود می خواهم روی موضوع دیگری دست بگذارم و آن تغییر عمیق درونی است. اگر با جهان کار کنیم ما دیگر آن آدم سابق نخواهیم شد:

۱) قد ما بلند می شود. فرض کنید که کسی در یک روستای ۱۰۰ نفره به دنیا می آید و همانجا زندگی می کند و می‌میرد. درکش از جهان و فرصت هایش چقدر است؟ کسی که با جهان در ارتباط است قدش بلند می شود چیزهایی را می بیند که امکان دیدن آن را قبلا نداشته

۲) می فهمیم که آدم های دیگر با دین و آیین متفاوت نیز به اندازه ما انسان هستند. به اندازه ما وجدان دارند، به اندازه ما به خانواده اهمیت می دهند، به اندازه ما برای عدالت دغدغه دارند. ما قطعا و حتما انسان تر خواهیم شد.

۳) ژن نوآوری ما تقویت می شود. دو تن از اساتید دانشگاه هاروارد و یک استاد دیگر این سوال برای شان مطرح شد که کارآفرینان نوآور با مدیران معمولی چه تفاوتی دارند؟ بررسی هایشان را در کتابی منتشر کردند به نام ژن نوآوری! آن ها متوجه شدند تفاوت در ۵ مهارت کلیدی است. یکی از آن ها شبکه سازی بود؛ ساختن ارتباطات اجتماعی و جستجوی فعالانه برای یادگیری از افراد با زمینه‌های متفاوت، تخصص‌های متنوع و دیدگاه‌های مختلف. شبکه بزرگ تر و متنوع تر یعنی ایده های با کیفیت تر، دیدگاهی وسیع تر و خلاقیت بیشتر.

۴) همزمان تواضع و اعتماد به نفس ما بیشتر می شود. وقتی در ایران زندگی می کنيم، به عنوان یک نویسنده یا کارآفرین یا مربی باشگاه فوتبال، جامعه ای که خودم را با آنان مقایسه می کنم محدود است (حدود ۱٪ جمعیت جهان). ممکن است به درستی یا نادرستی خودم را بهترین بیابم. ولی به محضی که پایم را از ایران بیرون می گذارم می بینیم که ده ها نویسنده، کارآفرین و مربی بالاتر از من هستند. دیگر امکان ندارد که مغرور شوم. ارتباط با جهان، فروتنی و تواضع می آورد. همچنین وقتی با خارجی ها کار می کنیم، می فهمیم که ما به یک اندازه باهوشیم، آن ها آدم های عجیب و غریبی نیستند. برخی از ما به خاطر شبکه محدودمان به شدت در معرض «غرور جاهلانه» و برخی دیگر در معرض ضعف اعتماد به نفس هستیم.

تا رفع تحریم ها که نمی دانیم چه زمانی است، به هر طریقی که می توانیم باید تعاملات بین المللی خود را توسعه دهیم.

می توانید مرا به غریبه پرستی، خودباختگی و «مرغ همسایه غازپنداری» متهم کنید. اما پیش از آن از خودتان بپرسید که کدام یک از استدلال های بالا اشتباه است. خلاصه کلام اینکه ما باید یاد بگیریم که با غریبه‌ها، بیگانگان، خارجی‌ها و اجنبی‌ها، کار کنیم. مدت هاست جهان، جهانی شده است و آنانکه بلد نیستند با جهان کار کنند ممکن است در نقشه های جفرافیا باقی بمانند اما در صفحات تاریخ حذف خواهند شد. با غریبه های بیشتر باید آشنا شد!

@Dr_Lashkarbolouki

مقدمه دکتر عبدالکریم سروش بر کتاب جدیدش به نام قصه ارباب معرفت (جلد سوم)، مقدمه ای در باره بن مایه نابه سامانی دنیای امروز که حاصل تقابل دو رویکرد حق محور و تکلیف محور به انسان است.

به زعم من نوعی حاصل عمر دکتر سروش هم محسوب می شود که حاصل یک پدیدارشناسیِ ژرفکاوانه طولانیِ روشمند به انواع و اقسام مشکلات بشریت در دنیای دیروز و امروز است.

همچنان نه قهر و نه ذوق زدگی!

✍یاسرعرب

الان وقش است اصلاح طلبانی که مردم را تهییج و تشویق می‌کردند که صحنه‌ی قیامت آخر الزمانی ایران را با رای دادن به جناب پزشکیان از دست خصم متخاصم نجات دهید و ایران را #برای_ایران پس بگیرید، شروع به بازخوانی کتاب قدرت بی قدرتان و آثار هانا آرنت در پیج‌های‌شان کنند!

پزشکیان هیچ‌جا نگفت دولت انقلاب ملی است و ننوشت که دولت تهور و شجاعت است. از اولش هم صادقانه گفت نمی‌داند و فقط اینقدر می‌داند که نمی‌داند و کار را باید داد دست کارشناس.

حالا اینکه فهم و توان او در شناسایی و گزینش کارشناسان چقدر بوده و الزامات پشت پرده چطور بعضا بر او غالب شده نکته دیگری است.

کدام ریس جمهوری همه‌ی وزاری‌اش را خودش انتخاب کرده (حتی رئیسی) که پزشکیان کند؟

گفت اندازه نگه‌دار که اندازه نکوست!
بله..‌ وعده‌هایی هم داد که نباید می‌داد. مهم اما رفع فیلترینگ، دفع طرح زور، تنظیم سیاست خارجه و مناسبات سیاسی ما با غرب است.

وزیر کشور و وزیر آموزش پرورش و وزیر اطلاعات او را من نیز نمی‌پسندم. اما نمره‌ی کلی کارنامه‌ی معرفی وزاری او چیزی در حد خود اوست. هرچند بی نظریه، فاقد گفتمان، بدون انسجام و مرسوم و معمول اما در شرایط فعلی قابل قبول!

یادآوری موضع پیش از شروع رقابت‌های انتخاباتی نگارنده و اشاره به موضوع افسردگی پسا پزشکیان اینجا ?؛

نه قهر و نه ذوق زدگی!

@yaser_arab57

چرا انتخابات ۱۴۰۳ متفاوت است؟

محمد فاضلی

بعد از چند انتخابات بی‌رمق و نمایشی که اکثریت مردم در آن‌ها شرکت نکردند، انتخابات ریاست جمهوری تیرماه ۱۴۰۳ از لحظه اعلام نام نامزدهای تأییدشده، متفاوت به نظر می‌رسد. دلایلم را توضیح می‌دهم.

یک. مردم می‌خواهند زندگی کنند، راحت زندگی کنند. جامعه ایران دنبال صدای عقلانیتی می‌گردد که زخم‌هایش را مرهم بگذارد، شکاف‌های اجتماعی و سیاسی‌اش را عمیق‌تر نکند بلکه بهبود دهد، به علم و عقل احترام بگذارد، مردم را رو در روی هم قرار ندهد، صدای عقلانیت در روابط خارجی باشد، و با گفتار و کردارش اجازه دهد مردم کنار هم زیست مسالمت‌آمیز داشته باشند؛ و زندگی کنند، زندگی.

دو. مردم پنج سال، از انتخابات مجلس ۱۳۹۸ تاکنون، فکر کرده‌اند به نتیجه‌ای که از مشارکت نکردن در انتخابات گرفته‌اند. ننشسته‌اند یک گوشه به این دوران فکر کنند، بلکه در گفت‌وگوها، متن‌های فضای مجازی و نتایجی که در دنیای واقعی به دست آمده، جمعی فکر کرده‌اند.

سه. در انتخابات‌های قبلی، واقعاً گزینه متفاوتی وجود نداشت. همه نامزدها کم و بیش مثل هم بودند و آرایش صحنه به گونه‌ای بود که هیچ تفاوت معناداری به چشم نمی‌خورد. این بار ورود #مسعود_پزشکیان صحنه متفاوتی رقم زده است.

چهار. عده‌ای جا انداخته بودند که حکومت جمهوری اسلامی رفتنی است و با یک هُل دیگر می‌افتد؛ بنابراین بهتر است مدتی ناکارآمدی بیشتر را تحمل کرد تا کل حکومت بیفتد. بعد از اعتراضات گسترده سال ۱۴۰۱ که نظام سیاسی سر جایش ماند، و بالا گرفتن تنش بین ایران و اسرائیل، که با حمله مستقیم ایران به خاک اسرائیل و مشارکت نکردن آمریکا در پاسخ به این حمله، پایان یافت؛ آن تصور درباره افتادن نظام سیاسی با یک هُل، خریداران زیادی ندارد.

پنج. احتمالاً اکثریتی به این نتیجه می‌رسند که کشور با سطح بالایی از تنش داخلی و با تحریم و حمله خارجی، درست نمی‌شود. کشور را باید از درون، با اجماع‌سازی، با کار کارشناسی، با شکل دادن مجموعه‌ای از توافقات بین نیروهای سیاسی بر سر چگونگی بهتر اداره کردن کشور، با فراهم کردن زمینه زندگی کردن بهتر برای همه مردم و بالاخص ضعیف‌ترین اقشار، با به‌کارگیری نخبگان و با همدلی ایجاد کردن بین همه مردم ساخت.

شش. مردم بیش از ۳ سال است که شعارهای پرطمطراق شنیده‌اند. شعارهایی از یک رقمی کردن تورم، تا ساخت ۴ میلیون مسکن و راه‌اندازی تولید و ... اما آن‌چه واقعاً دستگیرشان شده، تورم بالاتر، بیشتر از دسترس خارج شدن مسکن و سخت‌تر شدن زندگی است. این احساس در جامعه پدید آمده که با شعار پرهیاهو نمی‌توان کاری از پیش برد و باید دست به دامان تخصص، کارآمدی، انسان‌های متخصص و علم و دانش شد.

هفت. جامعه ایرانی از وعده حرکت‌های جهشی و غیرتدریجی بسیار ضربه خورده و خسته شده است. وعده‌های حرکت‌های جهشی – خواه دموکراتیک شدن سریع و توسعه سیاسی باشد، خواه رشد اقتصادی و یکباره تبدیل شدن به ابرقدرت – دیگر جاذبه‌ای ندارند. مردم این بار احتمالاً به صدای «عقلانیت بهبود تدریجی اما مستمر» بیشتر گوش می‌دهند. آن‌ها دنبال قهرمانی نمی‌گردند که یکباره آن‌ها را از مشکلات خلاص کند، اما به کسی که گفتار و کردار عقلانی داشته باشد و چشم‌انداز حرکت تدریجی به سمت عقلانیت بیشتر و بهبود بسازد، روی خوش نشان می‌دهند.

هر تحلیلی ممکن است حاوی اشتباهاتی باشد، اما به دلایل فوق فکر می‌کنم انتخابات تیرماه ۱۴۰۳ شاهد وضعیت متفاوتی نسبت به گذشته خواهد بود. اگر صدایی از عقلانیت بلند شود، شنیده خواهد شد و پاسخ مناسب دریافت خواهد کرد.
@fazeli_mohammad