تنهابیژن الهی

چیزی به دست نمی‌آری،
چیزی نمی‌دهی از دست؛
تنها خطّی خون،
تنها راهی برای اجتناب
از واقع،
سرخ، اما
از اشتباهِعاشقان.
حتا به دست نمی‌آری،
حتا نمی‌دهی از دست،
بس که آهسته غرق می‌شود
پروانه‌ی سفید
در شرابِ سنِ تو.

—دیدن
‌

J'appuyais tendrement mes joues contre les belles joues de l'oreiUer qui, pleines et fraîches, sont comme les joues de notre enfance.
—Du côté de chez Swann, Marcel Proust

گونه‌هایم را به نرمی به گونه‌های زیبای بالش می‌فشردمکه، پر و خنک، به گونه‌های کودکی ما می‌مانند.
—ترجمه‌ی مهدی سحابی

گونه‌هایم را به نرمی بر گونه‌های خوب بالش می‌فرشردم که مانند گونه‌های کودکی ما پر و شاداب‌اند.
—ترجمه‌ی ابوالحسن نجفی

گونه بر گونه‌ی بالشت می‌فشردم نرم، که ـــ‌چه خوب!‌ـــ عین بچگیهای ما لُپّوست.
—ترجمه‌ی بیژن الهی
‌

خنده روی آببیژن الهیو آب که با حرکت کشتی امکان می‌داد،
از حرکت کشتی به شتک
شیشه‌های کاژه را می‌پوشاند:
نمی‌شداز تو
بیرون را دید، تنها می‌شد
حسی از حرکت داشت، حسی از حرکت
به عقب یا به جلو
چه فرق داشت؟

مرگ!
خیلی از پیری مردند ولی می‌شد
از جوانی هم مرد.

—جوانی‌ها‌

عصر که شدبیژن الهی

و این‌که قند برنمی‌داری
مال من خواهد بود، این‌که می‌خندی
تا چمن سفیدِ آنورِ طارمی، و فوّاره‌ی چرخانی
که تا اینورِ طارمی
نم‌نم می‌آید.

عصر که شد،
زیر فوّاره‌ی محو،
روی ایوانِ جلو،
کور از شعاعِ یک شکوفه، کور
چون شکوفه‌یی که باز خواهد شد.

—دیدن
‌

چه کوتاه
این حصار
برای اسبِ کشیده‌قامتی که تویی

گاوها
که همه دو شاخ دارند
در چرا
با تعجب به او نگاه می‌کنند
که یعنی چه
چنین خوابِ خوشی
در حصارِ به‌ این‌ تنگی
که راحت هم از آن می‌توان پرید و
به خوشبختی‌ی گلها بود...

و هیچ نمی‌دانند
معنی یک شاخ داشتن
چه می‌تواند باشد.

—بیژن الهی، جوانی‌ها
‌

نامه
حسن عالیزادهاین‌جا
در این اتاقِ روشنِ مهمانسرا
شادم که در کنارم دیگر تو نیستی.

دریایِ چشم‌انداز
از گوشواره‌هایت
آبی‌ترست
و جنگلش
موجِ زبرجدست
و پوستِ هوا
ترگونه است و تُرد
و پشتِ پنجره هر صبح
یک مرغِ دریایی.
تشویش نیست
و چشم‌هایت
از یاد می‌روند.

چون زورقی که دور می‌شود
هر لحظه از کناره‌ی تاریک
آرام
سرد
سبکبار ـــ
بی‌کشمکش
بی هیچ خون‌ریزی
هر چیزْ خوب و خرّم و خسته‌ست
و خواب می‌چسبد
تا صبح
که باز پشتِ پنجره پرهیبِ مرغ دریایی
چون سروِ بیدخورده‌ی آن پرده در «ایتاک» ـــ
شوخی‌ست!
شادم که در کنارم دیگر تو نیستی.

—روزنامه‌ی تبعید‌‌

لکلکی که می‌شناسیبیژن الهی

این شب، امّا، نیست
لکلکی که می‌شناسی، که نمی‌باید
بشناسی.
به تو زنجیر نقره می‌دهد
که دولا کنی، که سه‌لا کنی
و دوباره واکنی.
امّا، عاشقانه، لکلک نیست
این شب، این روزنِ تابستانی.

در خواب، تو را خوابی
دوباره درمی‌گیرد
به کشیدگی که این لکلک
یک پا برمی‌چیند.

—نیرنگها و دخمه‌ها، دیدن
‌

نازنین،

امروز هم دو نامه. یکی از رُم، از روز دومین تلفنت؛ یکی هم از آمریکا، سه‌شنبه، روز دریافت اولین نامه‌ی من. فوراً بگویم لطفاً «سروته چیزهای بی‌مورد» را نزنید. من عاشق چیزهای بی‌موردتانم. شما خانم خیلی خوبی هستید که همیشه در گردش‌های صبحانه و عصرانه‌تان باید چیزهای بی‌موردتان را همراه داشته باشید، مثل سگ‌های کوچک خاکستری چشم‌عسلی، که همپای خانم‌های تکیده‌ی متشخص در آفتاب‌های پریده‌ی حاشیه‌های bois de boulogne می‌گردند. کلمه‌های شما به دست‌وپای‌شان توی هم گیر می‌کند و می‌خورند زمین، به تشخص شما می‌افزایند، چشمتان همیشه به بالا به آسمان‌های آبی یکدست روبه‌روست.

عهد‌های‌مان را نگاه دارید. در نیویورک، سه شبانه‌روز در اتاق بسته‌ای خواهیم ماند با پرده‌های کشیده؛ در لندن، اردک سفارش خواهیم داد لب دریاچه‌ی هاید‌پارک؛ در رم شما، پابرهنه روی سنگ‌فرش‌های شبانه راه خواهیم رفت تا ته یک کوچه در اتاق سقف‌کوتاهی با رومیزی‌های چارخانه‌ی صورتی و سفید؛ چیزی برای‌مان بیاورند که اسمش یک سطر طول بکشد و قیمتش هم بعد یک سطر طول بکشد؛ در اندلس، وای، نمی‌دانم چه‌کار خواهیم کرد؛ اما، در پاریس، می‌توانیم روی سیل برگ‌های خشکیده راه بیفتیم، چون مسیح روی آب.

این‌جا خبری نیست، شمیم فقط سلام رسانده‌ست.

—بیژن الهی
پنجشنبه، ۲۳ آبان ۱۳۵۳
‌‌

‌❚❚❚

چیزی به انجام می‌رسد
کارل کرولو
ترجمه‌ی بیژن الهی

یک کتاب قصه باز کن
روی زانوهات.

چه بود
جز سفری روی آبها؟
سفر کوتاه است
از گور به گور.

گذشته یک منظره می‌ماند
با زنها، که چه زود
از میان می‌روند.

پایان سر می‌رسد
در آن حال که داری
دفتری ورق می‌زنی پُر عکسهایی
که در هیچ کسی، دیگر،
میل تماشایش نیست.

—درّه‌ی علف هزاررنگ
‌