یکصد و هشتاد و دومین نشست مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب با عنوان «میراث مشترک ایران و چین» روز شنبه، 13 بهمن‌ماه 1403 برگزار می‌شود.
در این نشست عبدالرسول خیراندیش، عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه شیراز، با موضوع ایران و اسطوره‌های چین و ماچین سخنرانی خواهد کرد.
همچنین عمادالدین شیخ‌الحکمایی، پژوهشگر مؤسسۀ باستان‌شناسی دانشگاه تهران، گزارشی از سفر پژوهشی خود به چین ارائه خواهد کرد.
حامد وفایی، عضو هیئت علمی گروه زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران، دیگر سخنران این نشست است که به معرفی جایگاه و بررسی انعکاس میراث معنوی پارسی در منابع تاریخی و ادبی چین خواهد پرداخت.
نشست «میراث مشترک ایران و چین»، روز شنبه، 13 بهمن 1403 از ساعت 16:30 تا 18:30 در مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب به آدرس تهران، خیابان انقلاب، بین خیابان دانشگاه و خیابان ابوریحان، شمارۀ 1182 (ساختمان فروردین)، طبقۀ دوم، واحد 8 برگزار خواهد شد.
نشست به‌صورت حضوری و مجازی برگزار می‌شود و شرکت برای عموم آزاد است.
پخش در اینستاگرام: mirasmaktoob
پخش در گوگل میت: https://meet.google.com/jsw-mbuk-zbt
شمارۀ تماس: 66490612
پایگاه اطلاع‌رسانی: www.mirasmaktoob.com

یکصد و هشتاد و سومین نشست مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب با همکاری سازمان اسناد کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و انجمن ایرانی تاریخ

نسب‌نامه‌نویسی در فرهنگ و تمدن ایرانیان
به‌همراه رونمایی و معرفی کتاب شجرة الأتراک (گزیدۀ تاریخ الوس اربعۀ چنگیزی، تبارنامۀ مغولان و ترکان)

سخنرانان:
محمدتقی امامی
غلامرضا امیرخانی 
عبدالرسول خیراندیش
عطاءالله حسنی
غالیه قنبربکوا (غیر حضوری)
علی بحرانی‌پور (غیر حضوری)
جواد عباسی (غیر حضوری)
ابوالحسن فیاض‌انوش (غیر حضوری)
محمد‌رضا ابویی‌مهریزی
آنادردی عنصری (غیر حضوری)
حامد عباسی (مصحح شَجرة‌ُ الأتراک)
اکبر ایرانی 

دوشنبه 15 بهمن 1403، ساعت 9 تا 13

تهران- بزرگراه شهيد حقانی- بعد از ايستگاه مترو حقانی- خروجی كتابخانه ملی- تالار فرهنگ

پخش در اینستاگرام: mirasmaktoob@

پخش در گوگل میت:
https://meet.google.com/jsw-mbuk-zbt

شمارۀ تماس: 66490612
www.mirasmaktoob.com

عید سعید مبعث مبارک باد.

میرزا محمّد نورالدین بن نعمت خان عالی شیرازی مخاطب به دانشمندخان از ادیبان و‌ منشیان بزرگ اواخر قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم هجری در دربار پادشاهان هند، اورنگ‌زیب و بهادرشاه گورکانی بود.
سراج‌الدین علی خان آرزو (متوفّی۱۱۶۴ هجری قمری) در بخش معاصران کتاب مجمع‌النفایس (ص۱۰۰)، به شرح احوال او پرداخته و ضمن آنکه عالی شیرازی را به سبب غلو در تشیع، «عالی غالی»، می‌نامد، ذیل ذکر بیتی که به قرار زیر از عالی شیرازی می‌آورد، می‌نویسد:

«سرور دین شاعران را خواند شاگرد خدا/
هر که گوید این غزل استاد می‌دانیم ما/

فقیر آرزو گوید که در این بیت عجب مضمونی بسته که ایهام کفر است بلکه کفر صریح دارد لیکن از شعرا این‌ها دور نیست!»

به هر تقدیر، عالی شیرازی در مثنوی «مَنّ و سَلویٰ»، در خلال ابیاتی که در تبیین اندیشهٔ توحیدی و‌ جایگاه بعثت نبی اکرم (ص) در آن تحت عنوان «تحقیق مفهوم محبّت و عشق‌بازی و تفریق عشق حقیقی و‌ مجازی»، سروده (ص۷۲-۷۳)، می‌نگارد:

حجّت آرد عقل که واجب یکی است/
واجب و ممکن به هم مانند نیست/
ذات واجب خلق کرده ممکنات/
غیر او‌ مخلوق و او قایم به ذات/
ممکن از او‌ مستفیض فیض‌ها/
این همه فقر است و او مطلق، غِنیٰ/
پس ضرور افتاد ارسال رُسُل/
تا قوانین را نمایند و سُبُل/
کاینچنین باید طریق بندگی/
بندگی یعنی که شکر زندگی/
آفریده کی شناسند راه حق/
گر نگیرد زآفریننده سبق/
طفل جان چون در سخن بگشاد لب/
بود ایّاک اوّلین درس ادب/
بعد از آن فرمود استاد ازل/
اِهْدِنَا گو تا نیفتی از زلل/
گر صراط راست ننماید خدا/
لازم آید ظلم و آن نبود روا/
از پی ابلاغ احکام صواب/
وز برای هر سؤال و هر جواب/
در میان، ناچار باید واسطه/
لیک آن‌طوری که گردد رابطه/
آشنایی بایدش با هر دو سر/
پس مَلَک باید رود سوی بشر/
وان بشر هم با مَلَک باشد عدیل/
قاصد خیرالبشر شد جبرئیل/
تا مجرّد با مرکّب شد جلیس/
زین توسّط، جسم و جان گشتند انیس/
بی‌خبر بنگر چها انگیختند/
هم ز بی‌رنگی چه رنگی ریختند/
خلقت عالم که این و آن بُوَد/
از برای حضرتِ انسان بُوَد/
نسبت حکمی که حاصل می‌شود/
منصرف بر فرد کامل می‌شود/
احمد مُرسَل رسول با کتاب/
آمد از لَولاک سوی او خطاب/
فخر نوع و افتخار فصل و‌ جنس/
آن چراغ رهنمای جن و انس/
شکر واجب، واجب آمد بر انام/
از چنین رحمت که شد بر خاص و عام/
از وجود او که جود سابق است/
شکر نعمت‌های دیگر لاحق است/
نعمت و فیض خدا بی‌منتهاست/
اِنْ تَعُدُّوا شاهد این مدّعاست/

گزینش از محمدرضا ابویی مهریزی

@mirasmaktoob
.

https://meet.google.com/jsw-mbuk-zbt

هشدار

لطفاً به مکان برگزاری نشست توجه فرمائید:
تهران- خیابان بهشتی- خیابان میرعماد- فرعی 11- پلاک 7- مرکز فرهنگی سفارت هند

@mirasmaktoob
.

یک روز از روزها

شنبه نوزدهم آبان ساعت ۹ صبح راهی مؤسسه شدم. در راه معاون کتابخانۀ عمومی رشت زنگ زد و سراغ دکتر حسین میرمجلسی را گرفت. گفتم برای دیدن دلبندان خود به امریکا رفته‌اند و احتمالاً اواسط آذر بازمی‌گردند.‌ پرسیدم آیا بیست و هشت هزار کتاب وقفی ایشان در قفسه‌ها چیده شد؟ گفتند: ۷۰درصد و گفتند قرار است در هفتۀ کتاب از ایشان بابت خیّر نمونه تکریم شود که نیستند. به عنوان ناظر و امین وقفنامه پرسیدم: زمان افتتاح کتابخانۀ عمومی و بخش اختصاصی کتب ایشان چه زمانی است؟ گفت: احتمالاً بهمن، البته به‌شرط آنکه تا آن‌موقع دستگاه برق کتابخانه وصل شود! تعجب کردم که پس از چندماه، کتابخانه هنوز معطل راه‌اندازی تأسیسات برق است و شگفتا که مسئولان استان به وعدۀ خود عمل نکرده‌اند! گفتم: فیلم مستندی که از زندگی دکتر میرمجلسی با یاری دوستانش ساخته و آماده پخش کرده‌ایم، آیا نهاد کتابخانه‌های عمومی مشارکت می‌کند؟ گفت درخواست شما را منتقل می‌کنیم. با شوخی گفتم قرار است برای شرکت در مراسم افتتاح کتابخانۀ دکتر میرمجلسی، قطار تهران رشت را دربست کرایه کنیم تا دوستدارانش که به شمار نایند، حضور یابند و ارج‌گذار خدماتش باشند.
ساعت ده صبح با سازندۀ نشان جایزۀ زنده‌یاد پرویز اذکایی جلسه داشتم تا دربارۀ لوگویی که دکتر حلیمی طراحی کرده توافق کنیم. خوشبختانه نتیجۀ داوری کتابها رسیده و قرار است هفته آینده نتایج جمع‌بندی و‌ برگزیدۀ اول و شایسته‌های تقدیر دوم و سوم مشخص شوند. حُسن اعتماد آن مرحوم بود که بنده را به عنوان رئیس هیأت امنای موقوفۀ فرهنگی خود قرار داد. امیدوارم اواخر آذرماه موفق به برگزاری آیین اهدای لوح و نشان و جایزۀ نقدی بشویم.
ساعت ۱۱ با دکتر سیدجلال بدخشانی جلسه داشتم. او فهرستی از کتب و رسائل خواجه نصیر طوسی تهیه کرده بود تا به دکتر معصومی همدانی بدهد و نظر وی را دربارۀ آن فهرست جویا شود. دکتر بدخشانی برخی از آثار خواجه را از جمله سیروسلوک، تصورات، آغاز و انجام و نیز دیوان حسن کاتب را تصحیح کرده و ما در میراث مکتوب چاپ کرده‌ایم. تاکنون حدود بیست اثر از آثار خواجه نصیر طوسی، عبدالکریم شهرستانی، ناصر خسرو و ... را با همکاری و مشارکت مؤسسۀ مطالعات اسماعیلی در لندن منتشر کرده‌ایم. این همکاری برکاتی هم داشت و موجب شد مؤسسۀ انتشارات بریل در لیدن هلند با ما قرارداد توزیع کتب میراث مکتوب را ببندد و منشورات مؤسسه را در قفسۀ کتابخانه‌های معتبر جهانی قرار دهد. دکتر حسین معصومی هم از راه رسید. ساعتی با دکتر بدخشانی تبادل نظر کردند. قرار بود امروز با ایشان به الموت برویم و برای پروژۀ ثبت جهانی الموت با خانم دکتر چوبک رایزنی کنیم که کاری پیش آمد و دکتر بدخشانی راهی جلسه دیگر شد. سپس با دکتر معصومی همدانی دربارۀ تحقیق و انتشار برخی آثار خواجه گفت‌وگو کردیم و به نتایج خوبی رسیدیم. دکتر محمد باقری سردبیر مجلۀ میراث علمی آمد. وی مشغول جمع‌آوری مقالات برای شمارۀ جدید میراث علمی اسلام و ایران است. دربارۀ تصحیح جدید التفهیم ابوریحان گپ زدیم. قرار شد با مصحح جلسۀ مشترک داشته باشیم و ببینیم چه نُسَخی را در تصحیح خود نسبت به استاد جلال‌الدین همایی استفاده کرده و مزیت کار او چیست؟ دربارۀ چاپ عکسی دو ‌کتاب مهم ابوریحان بیرونی یعنی قانون مسعودی و تحدید نهایات الاماکن که آماده مقدمه‌نویسی است، صبحت شد و تأکید شد که چاپ نسخه‌برگردان بدون مقدمه و نمایه‌های فنّی اهمیتی ندارد. دکتر معصومی گفت شنیده که دکتر غلامرضا امیرخانی به ریاست کتابخانۀ ملی منصوب شده. برای حصول اطمینان به حکیم زنگ زدم و معلوم شد خبر صحت دارد. به همکارم گفتم نامۀ تبریک تهیه کند. خانم شاملو مدیر جلسات و نشست‌ها آمد و دربارۀ نشست رونمایی مثنوی منّ و سلویٰ که روز چهارشنبه در مرکز فرهنگی هند برگزار می‌کنیم گزارش داد. بعد پروپوزال همایش "هزارۀ تألیف تاریخ سیستان، زبان فارسی و هویت ایرانی" را آورد. نامه‌ای نوشتم تا بفرستم برای وزارتخانه. اگر مساعدت شود، شاید بتوانیم با رونمایی از چند کتاب اوائل اسفند برگزار کنیم. قبلاً جلساتی با دوستان سیستانی داشته‌ایم و آنها قول همکاری داده‌اند. به ایمیل‌ها نگاه کردم از مؤسسه و موزه ماتناداران ارمنستان برای پژوهش و انتشار فرامین و اسناد ایرانی عصر مغول تا صفوی اعلام آمادگی کرده‌اند. خوشحال شدم و دیدم سفر چندماه پیشم نتیجه داد و کار مشترک با آن مؤسسه علمی معتبر مجال تحقق یافت. آخر وقت مجلۀ آینه پژوهش شماره ۲۰۷ که بسی قطور و حجیم است را تورق کردم. وقت موسّع می‌خواهد خواندن این همه مقاله. با همکارم دربارۀ تولید پادکست صحبت کردم. قرار است فایل صوتی معرفی کتاب‌ها را به اشتراک بگذاریم تا کم‌بینا‌ها و کم‌حوصله‌ها گوش کنند و با تازه‌های نشر از راه گوش آگاه‌تر شوند. کاش حوصله و‌ همت و توان بود و هر روز را می‌نوشتم.
@mirasmaktoob
.

178اُمین نشست مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب با همکاری مرکز فرهنگی سوامی ویوکانندا، سفارت هند

رونمایی و معرفی کتابِ مثنوی منّ و سلوی (سخنِ عالی)؛ سرودۀ میرزا محمد نورالدین نعمت خان عالی شیرازی (سدۀ یازدهم و دوازدهم)

سخنرانان:
▪️احمد خاتمی
▪️محمد صدر
▪️آذرمیدخت صفوی (هند، دانشگاه علیگر) برخط
▪️حسن عباس (هند، دانشگاه بنارس) برخط
▪️عبدالرضا موسوی طبری
▪️مجید محسنی وادقانی (مصحح)

زمان: چهارشنبه 23 آبان 1403، ساعت 15 تا 17

مکان: تهران - خیابان بهشتی - خیابان میرعماد - فرعی 11 - پلاک 7 - مرکز فرهنگی سفارت هند

نشست به‌صورت حضوری و مجازی برگزار می‌شود.
شرکت برای عموم آزاد است.

پخش در اینستاگرام mirasmaktoob@

پخش در گوگل میت: https://meet.google.com/jsw-mbuk-zbt

شمارۀ تماس: 66490612 ؛ www.mirasmaktoob.com

رونمایی از مثنوی منٌ و سَلویٰ سرودۀ عالیِ شیرازی در مرکز فرهنگی هند

مایۀ خرسندی است که این نشست با حضور دوستان ادیب از هند و با همراهی مرکز فرهنگی هند برگزار می‌شود. چه نیک و دلپسند که رایزن فرهنگی خود شاعری فارسی‌گوی و سفیر محترمش جوانی خوش‌رو و فارسی‌دان است. دریغ که طوفان حوادث روزگار رخنه در پردۀ عواطف سیاسی و فرهنگی دو کشور افکند و زبان فارسی را در هند پهناور میراند.
تا حدود دویست سال قبل و پیش از آنکه هندوستان به ستم استعمارگر انگلستان دچار شود، زبان فارسی نخستین زبان رسمی و زبان فرهنگی و علمی این کشور به‌شمار می‌رفت. زبان فارسی در دورۀ غزنویان به هند راه یافت و با تأسیس امپراطوری گورکانیان در هندوستان به اوج خود رسید و زبان رسمی هند شد. شاعران بزرگی چون بیدل دهلوی، امیرخسرو دهلوی، حزین لاهیجی، صائب تبریزی و صدها شاعر و ادیب که مجذوب هندیان شدند، دستگاه شعری سبک هندی را در خود پروراندند تا جایی که بخش‌های زیادی از تاریخ و ادبیات هند به این زبان نگاشته شد. اما صد افسوس که انگلیسی‌ها در سال ۱۸۳۲ میلادی، با اجبار زبان انگلیسی را جایگزین زبان فارسی کردند و فرهنگ ایرانی رفته‌رفته، رو به ضعف و زوال گرایید.
عالیِ شیرازی سرایندۀ مثنوی مَن و سَلْویٰ، طبیبی ادیب و شاعر دربار اورنگ زیب بود. تاکنون میراث مکتوب بیش از بیست اثر از کتب و منابع فارسی هند و پاکستان و شاعران و ادیبان این دو کشور منتشر کرده است و روا بود در معرفی این کتاب هم از نظر استادان هندی بهره‌مند شویم. بدین روی از دو استاد زبان فارسی یکی کتابشناس برجسته و پژوهشگر فارسی‌دان دکتر حسن عباس از دانشگاه بنارس، شهری که حزین لاهیجی در آن آرام‌گرفته و دیگری دکتر آذرمیدخت صفوی استاد زبان فارسی دانشگاه شهر علیگر هند که دل در گرو ایران و زبان فارسی دارد، خواستیم مهر ورزیده، برخط شده از راه دور و با لحن شیرین هندی‌ِفارسی از عالیِ شیرازی و شعر و ایام حضورش در هند بگویند که "خوشتر آن باشد که سرٌ دلبران گفته آید در حدیث دیگران".
برگزاری این‌گونه نشست‌ها با کشورهای مختلف، گامی است مؤثر در مسیر تقویت دیپلماسی فرهنگی و تحکیم روابط دوستی فیمابین.

https://www.instagram.com/p/DCE3G8hqxIt/?igsh=aWh1ZTBkOHdhcXRx

رونمایی از مثنوی منٌ و سَلویٰ سرودۀ عالیِ شیرازی در مرکز فرهنگی هند

https://www.instagram.com/p/DCE3G8hqxIt/?igsh=aWh1ZTBkOHdhcXRx

کارنامک دکتر فرزین غفوری

@mirasmaktoob
.