📚کتاب زن ایرانی «از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید»

👤تالیف: بدرالملوک بامداد

@nask_ruzegaran

@ruzegaran

پس از سقوط رضاشاه بزرگ ? به مدت ۱۲ سال (از شهریور ۱۳۲۰ تا ۲۸ مرداد ۳۲) به قول دوست و دشمن، آزادی و دموکراسی سیاسی (آزادی قلم، بیان و مطبوعات) در ایران وجود داشت. با نگاهی به نشریات رنگارنگ حزب توده و مقالات روزنامه ‌نگاران معروفی مانند محمد مسعود، کریم‌ پورشیرازی و دکتر حسین فاطمی نشان می‌دهد که رهبران سیاسی و روزنامه‌ نگاران آن حزب، آزادی قلم و بیان را در پرونده ‌سازی، توهین، تهدید و حذف مخالفان سیاسی‌شان را با اخلاق و مدارای سیاسی عوضی گرفته بودند. رحیم زهتاب‌فر، روزنامه‌نگارِ معروف، از عفّتِ قلم در آن عصر چنین یاد می‌کند: «شهریور ۱۳۲۰، روزنامه‌ها یکی پس از دیگری راه افتادند، البته و صد البتّه، خط همه، آزادیبود؛ بیچاره‌ آزادی! قلم، جای چاقو و نیزه و چُماق را گرفت؛ هرکس قادر به انتشار روزنامه‌ای در چهار صفحه، دو صفحه، حتّی به‌ صورت اعلامیه به‌ اندازۀ یک کف دست می‌بود، خود را مجاز دانست به حیثیّت و شرف و ناموس افراد تاخته و هر که قلم را تیزتر و فحش را رکیک‌تر و افراد موردِ حمله را از شخصیّت‌های سرشناس‌تر انتخاب می‌کرد، از معروفیّت بیشتری برخوردار می‌شد. تا جایی که محمد مسعود، برای سرِ قوام‌السلطنه یک میلیون [تومان] جایزه گذاشت! و روزنامۀ دیگری سلسله مقالاتی با سند! و مدرک! و عکس! دربارۀ آلودگی به ‌فحشا خانواده‌های مهم مملکتی با ذکر اسمِ طرفین منتشر ساخت. بَلبَشوی عجیبی به‌نام آزادی، فضای ایران را پُر و مسموم ساخت. روزنامه‌ای به نام ادیب با یک خورجین فحش در سرمقالۀ خود نوشت: «متأسفانه، عفّت قلماجازه نمی‌دهد که به این مادر... و زن... بگویم که...». طبیعی است که در جامعه‌ای که احساسات و عواطف، عقل و اندیشۀ سالم را مضروب می‌کرد، آنگونه روزنامه‌ها و جنجال‌های به اصطلاح سیاسی می‌توانست برای اکثریّتِ ناآگاه مردم ،جذّاب باشد.
@ruzegaran

«رضاشاه قهرمان آرمان‌ها و آزوهای مشروطه‌خواهان»

تاریخ، سیاست و فرهنگ ایران مانند هر کشور دیگر دارای فرازها و فرودها و ایرادها و مشکل‌هایی است و جای نقد و بررسیدن دارد. زمانی که پیشینه و تاریخ ملت طولانی باشد و اسیر عنصرهای بیگانه باشد اشتباه‌ها و ایرادها  بیشتر می‌شود. بنابراین طبیعی است که با بروز هر پدیده نوینی مشکلات بیشتر باشد.
هم باید ایرادها را دید و هم باید دستاوردهای مثبت را دید. تمام نو اندیشان دوران مشروطه را که نگاه کنيم دغدغه اساسی‌شان مسئله ملت، ايجاد دولت ملی میهنی و ارائه يک تعريف اساسی از ايران در معنای جديد آن است.
جنبش مشروطه ممکن است نتوانسته باشد به برخی از خواست‌هایش دست یافته باشد، اما استمرار این خواست‌ها هنوز در جریان است.  جامعه فعلی ما همچنان حاصل تحولات و زیست در  مشروطیت است. نواندیشان دوران مشروطيت و رضاشاه در پی نوسازی و مهندسی اجتماعی بودند، اما این مسئله را ما در عصر محمد رضاشاه نمی‌بینیم زیرا نو‌اندیشی وجود نداشت، کژاندیشان به اصطلاح در واژه روشنفکر، در پی ویرانی و سرنگونی بودند زیرا احزاب و ایدئولوژی‌های بعد از مشروطیّت (اسلامی و  مارکسیست_ لنینیستی) عموماً در پی انقلاب و کسب قدرت سیاسی بودند. آراء و عقايد آنان متکی بر اندیشه‌های لنين و ماركس و مائو و چه‌گوارا  بود. به همین جهت این احزاب و ایدئولوژی‌ها در ذات خویش حامل یا مُروّج خشونت و خونریزی و کشتار بودند. نفوذ اندیشه‌های انقلابیون روسی و خصوصاً پیروزی انقلاب اکتبر در روسیه و تأثیر آن بر چپ‌اندیشان ایرانی، خشونت را به ابزاری لازم در نزد باصطلاح روشنفکران و مبارزان ایرانی بدل ساخت. همین‌ مرتجعین سرخ و سیاه از دهه سی تا به حال سعی در سیاه‌نمایی محض از دوران «پهلوی» دارند حال اینکه بسیاری از آرمان‌ها و آرزوهای مشروطه‌خواهان در دوران رضا شاه بدست آمد. برقراری یک حکومت مرکزی نیرومند و مترقی که از زمان میرزا تقی‌خان امیرکبیر، یعنی بیش از هفتاد سال پیش از رضاشاه جزء آرزوها و اهداف بود. آموزش و پرورش نوین، در حقیقت یکی از مهمترین اهداف مشروطه‌خواهانی چون «مرحوم حاج میرزا حسن رشدیه»، «مرحوم آشتیانی» و دیگران شمرده می‌شد، که به علت مشکلات عدیده محقق نشد. در سال ١٩٣٤/١٣١٣ فرمان تاسيس دانشگاه تهران صادر شد. تعداد دانشجويان آموزش عالی از ٦٠٠ نفر به ٣٣٠٠ نفر رسيد و در سال ١٩٣٦/١٣١٥ آموزش بزرگ‏سالان (اكابر) به راه افتاد. در زمان قاجار دادگاه‏‌های ايران به صورت محاكم شرع و در دست علمای دينی (آخوندها) بود و ايران اجازه نداشت شهروندان خارجی را محاكمه كند و كاپيتولاسيون برقرار بود. در زمان رضا شاه يكي از مهم‏ترين كارهای تيمورتاش طرح لغو كاپيتولاسيون بود. در سال ١٩٢٧/١٣٠٦ علی‌اكبر داور وزير دادگستری شد و پس از ايجاد دادگاه‏های نوين (مدرن)، كاپيتولاسيون را لغو كرد.

توسعه راه و راه آهن سراسری کشیدن راه آهن که از دیرباز یکی از آرزوهای ایرانیان بود، از جمله «حاج میرزاحسین خان سپهسالار»، صدراعظم اصلاح طلب ناصرالدین شاه در دهه ۱۸۸۰، یعنی نزدیک به ۵۰ سال قبل از رضاشاه به صورت خیلی جدی احداث راه آهن را پیگیری می‌کرد و این آرزوی مشروطه‌خواهان در دوران رضا شاه از رویا به واقعیت تبدیل شد.
ایجاد ارتش مدرن هم در زمان عباس میرزا، یعنی یکصد سال قبل از رضاشاه، مطرح شد و از جمله نخستین اقدامات آن شاهزاده در جهت تاسیس ارتش مدرن بود که در دوران رضا شاه و پس از اجباری شدن خدمت سربازی و تشكيل ارتش منظم و نوين، نيروهاي ارتش از ٤٠ هزار نفر در سال ١٩٢١/١٣٠٠ به ١٢٧ هزار نفر در سال ١٩٤١/١٣٢٠ رسيد و مدرن شدن ارتش عملی و در دوران محمدرضا شاه به اوج خود رسید.
پایه‌های دولت مدرن و اقتصاد نوین هم در دوره‌ی رضاشاه و محمدرضا ساخته و گسترش پیدا کرد، از خواست‌های بنیادین مشروطه‌خواهان بود. حجابی که رضاشاه از سرِ زنان برداشت نیز از خواسته‌های جنبش مشروطه بود. بهار میرزاده‌ی عشقی و ایرج میرزا و ... از شاعران مشروطه‌خواه هستند که حجاب را مایه‌ی بدبختی زن ایرانی می‌دانستند و خواهان مشارکت زن ایرانی در توسعه جامعه بودند.
انجمن‌های زنان از دوران مشروطه کوشش متمرکز بر حضور بانوان در جامعه را آغاز کردند و برداشتن حجاب یکی از خواست‌های مهم آنان بود که رضاشاه آنرا عملی کرد.

#مشروطه
#رضاشاه

پاینده ایران
@ruzegaran
@nask_ruzegaran

کتاب
«بازخوانیِ داستانِ کربلا»
اثر گرانبهای دیگری از مورخ انتقادی اسلام «دکتر امیرحسین خنجی»

بیان دیدگاه تاریخی پیرامون قیام امام حسین و بررسی تفاوت آن با دیدگاه مذهبی؛ از پیشینۀ اختلافاتِ خاندانی تا شهادت امام حسین در کربلا و رخدادهای پس از آن؛ با نگاهی به فضایل و کرامات و معجزات امام حسین در متون شیعیان جعفری.

تهیۀ پی‌دی‌اف: ۲۵ امرداد ۱۳۹۲
نخستین انتشار: ۱۸ امرداد ۱۴۰۰

@nask_ruzegaran

کتاب بازخوانی داستان کربلا
نویسنده: زنده یاد امیرحسین خنجی

@ruzegaran
عربان شامی متأثر از تبلیغات دستگاه اموی می پنداشتند کہ حسین از دین برگشته و کافر شده است و می توان با خاندان او همان رفتاری کرد که با کافران می کردند. یکی از سران شام در مجلس یزید چشمش بہ فاطمه دختر حسین افتاد کہ دخترکی زیبارو بود، و از يزيد خواست که این دخترک را بہ وی ببخشد. فاطمه بعدها می گفت که تا این جمله را شنیدم بر خودم لرزیدم و اعصابم متشنج شد و خودم را به دامن عمه ام زینب افكنده به جامه اش چسپیدم، و نمی دانستم کہ چہ خواهد شد. ۱
فاطمه دختركان سبی شده را در مدینه دیده بود، و می دانست که در خانه ها برسر چنین دخترکانی چہ مصیبتها می رود و چه اهانتها می بینند و چہ گونه ابزار هوس رانی مردان می شوند. حالت فاطمه ما را به یاد هزاران دخترک نازپرورده ایرانی می اندازد که در حمله های جهادگران اسلام به شهرها و روستاهای مسالمت آمیزی کہ هیج جنگی هم با عربها نداشتند از خانه ها بیرون کشیده شده بودند، و همچو او در لحظات درماندگی و بی کسی دامن و جامه خواهر و مادر را می چسپیدند، و نمی دانستند که خواهر و مادرشان نیز وضعیتی شبیه خودشان را دارند. چہ رقت آور است بہ یاد آوردن چنین لحظاتی و چنین رفتاری از مردم بیابان پرورده خشونت سرشت بی رحم و شفقتی کہ آزادگان را به فرمان خدایشان به بردگی خودشان می کشیدند، و ساخته های تمدن بشری را ویران می کردند تا فرهنگ و عادات خودشان را به جای آن بر مردم متمدن تحمیل کنند؟
عربها سالها با ایرانیان چنین رفتارهائی و هزاران بار بدتر از این رفتارها کرده بودند، و اینک شمه بسیار کوچکی از همان رفتارها در مقیاسی
۱. تاریخ طبری، ۳/ ۳۳۹.
@ruzegaran
بسیار ملایم‌تر دامن خاندان على را گرفته بود. ولی هیچ کس مرثیه‌ای بر لابه‌های سوزناک و ناله‌های جگرگداز و دردهای سینه سوز و اشکهای پرخون و رنج‌های کمرشکن نازپروردگان ایرانی که بسیار بدتر از اینها به دست جهادگران بر آنها رفته بود نسرود، و یادی از هراس هوش ربای نوباوگان ایرانی در چنین لحظاتی نکرد. اگر زنان و دختران خاندان على را حسین با خود برداشته آورده بود و در اینجا گرفتار این جنگ‌گاه شده بودند، زنان و دختران ایرانی کہ عربها از دامن پدر و مادران بیرون می‌کشیدند در خانه های خودشان در مسالمت می‌زیستند، هیچ جنگی با عربها نداشتند، و در این حالت بود کہ عربها بر سرشان می‌ریختند و آنها را از آغوش پر مهر مادران و پدرانی که آنها را با خون دل پرورده بودند، و از آغوش گرم شوهرانی کہ آنها را با جان دوست می داشتند، بیرون می کشیدند و می‌بردند. دخترکان ایرانی کہ جهادگران سبی می‌کردند رنج زدگانی بودند کہ همه حقوق انسانی را اسلام از آنها سلب کرده بود، و انگاری آفریده شده بودند تا ابزار هوس بندگان الله باشند.
طبیعت بیابانی و خشک و خشن و خشونت پرور عربستان از این جهادگران جانورانی انسان‌نما ساخته بود که هیچ چیزی نمی‌توانست آنها را عوض کند و با اصول تمدن و فرهنگ و اخلاق انسانی آشنا سازد.
ابوحامد غزالی بہ مناسبتی در سخن از عربهای مسلمان شده در زمان پیامبر، از بسیاری از آنها به عنوان موجوداتی یاد می‌کند که از شدت عقب ماندگی فرهنگی در وضعی بودند کہ اگر مرحله‌ها سپری می کردند نمی توانستند کہ بہ براهین عقلی دست یابند، و تنها وجه تمایزشان از چهارپایان آن بود که سخن می‌گفتند (لو قطعوا آرابا لم يدركوا شيئا من البراهين العقلية، بل لا يبني تمييزهم عن البهائم الا بالطق) .۲
۲المستظهری/ فضائح الباطنيه، ۹۳.
@ruzegaran
این می‌تواند کہ توصیف دقیقی از بیشینه جهادگرانی باشد که برخی از تاریخ نگاران بی انصاف و ناآگاه ما ادعا می‌کنند کہ آمدند و ایرانیان را با عدالت و انسانیت و آزادی آشنا کردند. چنین مردمی بودند که از زمان عمر تا کنون بر ایرانیان حکومت می کردند و با خشونت بی‌مانندی بہ نسل‌کشی و نابودگری در ایران ادامه می‌دادند. همین مردم‌اند که برخی از تاریخ نگاران کہ بہ پارسی می نویسند خودشان را وقف تمجید از آنها کرده‌اند و می‌گویند کہ جهادگران مسلمان برای ایرانیان آزادی و انسانیت و عدالت و دین رحمت و رأفت را به ارمغان آوردند و راه سعادت را بر روی ایرانیان گشودند. ولی حقیقت آن است کہ آن چہ کہ عربها برای ایرانیان آوردند رنج و درد و بردگی و پامال کردن حیثیت انسانی بود. جهادهای عربها در ایران جنایت عظیم ضد بشری بود؛ و اکنون یک نمونه بسیار کوچک آن را در ارتباط با خاندان پیامبر خودشان در اینجا می‌بینیم.
جهادگران کوفه با کسانی آن رفتارهای خشن را کردند که اهل بهترین و مقدس ترین خاندانهای خودشان بودند و آنها را به خوبی می شناختند. رفتارشان با ایرانیان مغلوب شده که «مجوس كافر و دشمن الله» شمرده می‌شدند البته صدها برابر بدتر از اینها بود.
اینک فاطمه دختر حسین خویشتن را در چنگال جهادگرانی می‌دید کہ می پنداشتند او را برده و کنیز همخوابه توانند کرد یا در بازار کنیز فروشان توانند فروخت و تبدیل به پول توانند کرد.