۷ راهکار برای تولد دوباره مدرسه در ایران

نظام آموزشی ؛ نه عادلانه و نه نوآورانه

✍دکتر مرتضی نظری

🔹مداخله‌های سیاسی و غیرحرفه‌ایِ خارج از آموزش و پرورش ارمغانی به جز کنکوریزه کردن آموزش و تبدیل مدارس به میدان مسابقات حذفی برای ورود به دانشگاه در بر نداشته است.

متن کامل این یادداشت در عصر ایران👇
لینک

📍نه عادلانه، نه نوآورانه
  سایه سیاست‌گذاری بر مدرسه

✍ مرتضی نظری
  نویسنده حوزه آموزش و توسعه

کشورهای نفتی حاشیه خلیج‌فارس تا مغز استخوان فهمیده‌اند که عیشِ دورهمی‌های نفتی رو به پایان است و پاشنه اقتصاد و حکمرانی روی دانش‌ جدید، تحلیل، نوآوری و نوآفرینی می‌چرخد. کمترین دستاورد این فهم جدید، متمایل سازی درآمدهای نفتی به سمت سرمایه‌گذاری‌های عظیم برای خلق مزیت و تولید ثروت از طریق نوآوری است.
در این تغییرِ بزرگِ در حال جریان، یک بخش بسیار کلیدی که زیرساخت فکری و انسانی تغییر را فراهم می‌سازد، آموزش و پرورش است.
در کمتر کشوری هدف و مأموريت مدرسه، به آماده‌سازی دانش‌آموزان برای ورود به دانشگاه گره خورده.
در کنار علل متعدد تداوم ابرچالش‌های آموزش و ‌پرورش، آنچه در افول کیفیت نظام آموزشی ایران به ویژه در مدارس دولتی سهم بزرگی دارد، مداخله‌های سیاسی و غیرحرفه‌ایِ خارج از آموزش و پرورش است که ارمغانی به جز کنکوریزه کردن آموزش و تبدیل مدارس به میدان مسابقات حذفی برای ورود به دانشگاه در بر نداشته است.
انتشار آمار تلخ سهم ۷ درصدی مدارس دولتی از رتبه‌های زیر ۳۰۰۰ کنکور و رتبه پایین سواد خواندن و نوشتن در مقطع ابتدایی و دیگر ناتوانی‌های مهارتی، علاوه بر تنزل اعتبار و جایگاه مدرسه، ناکارآمدی سیاست‌‌گذاری‌های آموزشی را نشان می‌دهد که نه نوآورانه بوده و نه عادلانه.
به عنوان نمونه، ما در شرایطی با موازی کاری حدود ۲۰ نهاد و سازمان خارج از آموزش و پرورش با بودجه مصوب مواجهیم که ۴۰ درصد مدارس دچار فرسودگی شدید هستند. همچنین باید به استعدادسنجی‌های نادرست، تمرکزگرایی، رابطه آمرانه با معلم و مدرسه و به حاشیه رفتن مهارت‌های زندگی اشاره کرد که تصویر روشنی از وضعیت حکمرانی آموزشی نشان می‌دهد.

▫️پرسش ملی
مدرسه چگونه می‌تواند دوباره متولد شود و برای ذینفعانش یعنی کودکان و نوجوانان، جذاب، نوآور و عادلانه‌تر ظاهر شود؟
برای دستیابی به تصویر درست‌تری از این مسأله‌، باید به هفت نکته و پرسش مهم اندیشید:

یکم: معلمی به مثابه یک تخصص
تلقی ما از معلمی و مربی‌گری، یک امر تخصصی و حرفه‌ای است یا یک بنگاه کاریابی و موضوع دم دستی که می‌توان به راحتی در آن استخدام و مشغول شد؟ جذب، استخدام و تأمین مالی آموزش و پرورش چگونه باشد که معلمِ با انگیزه دلسرد نشود و به جز ارتقای کیفی و حرفه‌ای خود، هیچ مشغله دیگری نداشته نباشد و فرزند خانواده‌ کم‌برخوردار، از فرصت‌های اجتماعی ناشی از تحصیل در مدارس دولتی بازنماند؟

دوم: یادگیری برای خودیابی
مدرسه فضایی برای شبیهِ بزرگسالان شدنِ بچه‌هاست یا دوره‌ای برای کشفِ و ابراز خود؟ تربیت، بارآوردن و شکل دادن به کودک است مثل کاری که دست ما با گِل و خمیر می‌کند یا مجال و فرصتی است برای خودیابی و شکوفایی فرزندان ما به دست خودشان؟

سوم: آموزش بر مدار شوق و انتخاب
طراحی برنامه و محتوای آموزشی، بر مدار شوق و انتخاب و استعداد کودکان و نوجوانان باشد یا تکلیفی اجباری برای گذراندن درس‌هایی از پیش فرض شده بر اساس ترجیحات نسل قبل؟ اصلاً آموزش، یک حق و انتخاب است یا یک اجبار قانونی؟

چهارم: از رقابت‌گرایی به مهارت‌ورزی
برای ساختن جامعه‌ای سالم و توسعه یافته، تربیت شهروند مفید بهتر است یا سرباز مطیع؟ تربیت حقوق‌بگیران آینده یا مردان و زنان کارآفرین و توانمند؟ مأموریت مدرسه، کسب مهارت‌های زندگی، خلاقیت و نوآوری باشد یا ۱۲ سال رقابت برای نمره و برتری‌جویی؟

پنجم: عبور از انواع جداسازی‌ها
مدرسه، فعالیت شورانگیزی بر پایه به رسمیت شناختن دنیای متنوع و متفاوت کودکان و نوجوانان باشد یا برنامه مهندسی شده‌ای بر مبنای غربال و جداسازی بچه‌ها بر پایه طبقه اقتصادی، بهره هوشی و نخبه‌گرایی؟

ششم: توازن مهارت نرم و سخت
زندگی و کسب‌و‌کار در جهان جدید به دو دسته مهارت نیاز دارد. مهارت نرم و مهارت سخت. با مهارت سخت می‌توان شروع کرد اما بدون مهارت نرم نمی‌توان ادامه داد. آیا در مدرسه توان حل مسأله، تصمیم‌گیری، ارتباط مؤثر، تاب‌آوری و تحلیل شرایط، کارآفرینی و خلاقیت و فن بیان، مذاکره و کار تیمی به اندازه دروس دیگر توجه می‌شود؟

هفتم: مدیریت بر اساس شایستگی
از دبیری تا وزیری، از کلاس تا ستاد و تمامِ سطوح خُرد و کلان آموزش و پرورش بر مبنای شایستگی و اصول حرفه‌ای باشد یا بر اساس انتصاب‌‌های سفارشی و مداخله‌های غیرحرفه‌ای؟

*▫️نتیجه پایانی*
سطح دسترسی نسل جدید و خانواده‌ها به دانش و مهارت‌های نو افزایش یافته و مخاطبان نوجوان مدرسه به بزرگترها نشان داده‌اند منتظر تغییر سبک و محتوای مدرسه نمی‌مانند و راه‌های جایگزین را پیدا می‌کنند.
اگر آموزش و پرورش با تغییرات جدید به ویژه با محیط کسب و کارهای نو، خود را "منعطف و منطبق" نسازد، حذف می‌شود.
انعطاف و انطباق، چاره نجات مدارس از چرخه ناکارآمدی است.

*🌏 تربیت و توسعه | مرتضی نظری*https://t.me/IranHumanDevelopment2

📍درخواست تشکل‌های معلمان استان گیلان از پزشکیان

جناب آقای دکتر پزشکیان؛ ریاست محترم دولت چهاردهم

همانگونه که مستحضرید، طی سالهای گذشته برخوردهای تند، احساسی و غیرقابل توجیهی با تعداد زیادی از اهالی دانشگاه و معلمان شریف و زحمتکش در آموزش و پرورش صورت گرفته است که عمده آنها به بهانه های واهی و به دور از موازین حقوقی، عرفی و حتی اخلاقی بوده است.
با عنایت به حضور دلگرم کننده  فرهنگیان در کنار مردم شریف ایران و تلاش های شبانه روزی بسیاری از آنها برای روی کار آمدن دولتی با رویکرد وفاق ملی؛ و با تشکر و حمایت از رویکرد وزیر محترم آموزش و پرورش در بازبینی احکام هیات های گزینش، از حضرتعالی انتظار داریم همانگونه که به حق و با قدرت از بازبینی عادلانه پرونده استادان دانشگاه و کمک به بازگشت آنها به خانه اصلی شان حمایت کردید؛ دستور فرمایید در اسرع وقت نسبت به بازبینی پرونده ها و احکام صادر شده علیه فعالان فرهنگی که خواسته ای جز مطالبات صنفی و آموزشی نداشته اند صورت گرفته و نسبت به بازگشت همکاران به ناحق اخراج شده ما به مدرسه و کلاس درس اقدام عاجل صورت گیرد.
▫️امضاء (به ترتیب حروف الفبا):
1.  انجمن اسلامی معلمان استان گیلان
2.  حزب مجمع فرهنگیان ایران اسلامی شعبه استان گیلان
3.  سازمان معلمان شعبه استان گیلان
4. کانون فرهنگیان استان گیلان
5. مجمع اسلامی فرهنگیان گیلان

🔺منبع: اعتماد

🌏 تربیت و توسعه
@IranHumanDevelopment2

? اطلاعیه

با عرض تسلیت به استاد ارجمند جناب آقای دکتر محمود مهرمحمدی، متفکر عرصه تعلیم و تربیت
به اطلاع اساتید، مدیران، فعالان فرهنگی و دانشجویان می رساند؛
مراسم تشییع والده مرحوم جناب آقای دکتر مهرمحمدی روز پنجشنبه ۹ صبح از منزل آن مرحوم در شهرک شهید محلاتی و
مراسم ختم در روز جمعه ۵ مرداد ساعت ۱۲ تا ۱۳:۳۰ در مسجد نور (میدان فاطمی) برگزار می‌شود.

? تربیت و توسعه
@IranHumanDevelopment2

*▫️رفع ابهام از مصاحبه روزنامه اعتماد با من، مرتضی نظری*

به دنبال انتشار مصاحبه روزنامه اعتماد با بنده در تاریخ ۲۴ تیر ۱۴۰۳، مقدمه طولانی و مستقل خبرنگار محترم به نام من در شبکه های اجتماعی منعکس شد که ضرورت دارد خاطرنشان سازم اصل سخنان اینجانب در صفحه ۱۰ شماره ۵۸۱۱ روزنامه و بعد از پایان آن مقدمه طولانی منتشر شده و موضوعات طرح شده در مقدمه مذکور، ارتباطی به صحبت های من ندارد.
شایسته است برای قضاوت، موضوع را از اصل منبع جویا بشویم و "شایسته‌تر" آن است که اگر با میهمانی، مصاحبه‌ای کردیم صرفاً به یک مقدمه کوتاه و معرفی بسنده کنیم تا نظر مصاحبه کننده بر دیدگاه مصاحبه شونده سایه نیندازد و مجال را به طرح دیدگاه میهمان بدهیم و چه بهتر که اگر قصد انتشار مواضع شخصی خود را داریم، يادداشت مستقل بنویسیم.
به امید روزهای بهتر برای آموزش و پرورش و تشکر از توجه همراهان عزیز.
(در فایل PDF پیوست، بخش اصلی صحبت‌های خودم را مشخص کردم)

مرتضی نظری / ۱ مرداد۱۴۰۳

?لینک مصاحبه?
https://www.etemadnewspaper.ir/fa/Main/Page/2726/10/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87

*?تربیت و توسعه|دغدغه مدارس دولتی*@IranHumanDevelopment2

?واکنش

**آقای شهردار! کفش هایت را در بیاور!

✍ حجت‌الاسلام محي‌الدين محمدیان**
رئیس پیشین سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی

▪️عکسی را دیدم که یکی از مقامات شهری برای بازدید وارد مدرسه ای می شود. جمعی از دانش آموزان دختر را در صف استقبال در حالی که در برابر واردان مدرسه با حجاب کامل سر خم کرده‌اند، ایستانده اند!

▪️دوستان ایراد دستوری نگیرند ایستاده را متعدی کرده ایستاده نوشته‌ام، چون این بچه ها دستوری ایستاده‌اند.البته گمان نمی‌کنم مقامات رسمی جمهوری اسلامی از تکریم شخصیت کودکان و نوجوانان غافل باشند و از این اقدام احساس لذت کنند و یا برخود ببالند! پیامبر اسلام فرمودند: فرزندانتان را گرامی بدارید و بزرگسالان خود را بزرگ بدارید.

▪️هیچ مقامی حق ندارد فرزندان سرافراز ایران را سرافکنده ببیند و از آنها انتظار کرنش و تعظیم داشته باشد.
▪️متولیان آموزش و پرورش به هیچ قیمتی نباید اجازه دهند شأن و شوکت معلم و کرامت دانش آموز و حرمت مدرسه شکسته شود. مدرسه معبدی است که بی وضو نباید وارد شد. آقایان کفش های تان را در آورید
فاخلعْ نعلیک انّک بالواد المقدس طوی!

▪️گردن‌فرازی و تبختر برای دانش‌آموزان ممنوع، قدم آنها بر روی بال فرشتگان است.

*? تربیت و توسعه | تکریم بدون تحقیر*@IranHumanDevelopment2

*? فراخوان فردوسی به مردم و حکومت‌ها*

۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی بهانه‌ای برای تنظیم امور ایرانیان با محک خرد است.

در زمانه ای که اندیشیدن و خرد ورزیدن مهجور و منسوخ بیگانگان حاکم بود و فهم و شعور انسانی جایگاه خود را به جبر و مقدرات آسمانی تسلیم کرده بود، فردوسی با زبان شعر به توصیف منطقی و عقلانی وقایع و حوادث تاریخی و اسطوره ای و به تصویر کشاندن آداب و رسوم زندگی اصیل ایرانیان باستان پرداخت، حکیم توس "غم و شادی" و "سرنوشت" انسان را در گرو خرد و بی خردی خود او می داند و خطاب به مردم ستم دیده، آنان را به خرد و خردورزی دعوت می کند:

خرد رهنمای و خرد دلگشای
خرد دست گیرد به هر دو سرای

خرد جسم و جانست چون بنگری
تو بی جسم شادان جهان نسپری

ازو شادمانی و زویت غمی است
وزویت فزونی و زویت کمی است

از اویی به هر دو سرای ارجمند
گسسته خرد پای دارد به بند

فردوسی به ویژه در مورد شاهان و نظام حکومتی، خرد را همواره داور قرار می دهد و نظام خردمندانه را حمایت می کند و بر علیه نظام نابخردانه طغیان می کند. بهترین صفت شاهان و پهلوانان را خردمندی و دادگری می داند و بدترین صفات آنان را دیوانگی و بیداد. او در داستان جمشید شورش مردم علیه او را چنین روایت می کند:

بر او تیره شد فرّه ایزدی
به کژی گرایید و نابخردی

جهان بینی عقل گرایانه ای که فردوسی در تبیین و توصیف حوادث تاریخی و وقایع اسطوره ای و شخصیت های داستانی به کار می‌بندد خاص خود اوست، در آثار همتراز شاهنامه مانند ایلیاد و ادیسه هومر و ادیپوس سوفوکل و دیگر روایات اساطیری ماوراءطبیعه نقشی به مراتب بیشتر از شاهنامه ایفا می‌کند.

۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت فردوسی

برای فرزندانتان از شاهنامه بخوانید.

? تربیت و توسعه | خرد
@IranHumanDevelopment2

*?گزارش فوری ۳*
به دنبال فراخوان انجمن اسلامی معلمان ایران برای کمک به سیل‌زدگان سیستان وبلوچستان تا این لحظه مبلغ ۴۴ میلیون تومان از خیرین جمع آوری شده که با نظارت مستقیم آقای صفر اسلامی برای تامین ضروریات مردم نجیب و شریف مناطق سیل زده هزینه خواهد شد.

انجمن اسلامی معلمان ایران در فراخوان خود اعلام داشته:
"سرزمین مرزداران و اسطوره های شاهنامه و هویت ملی ایرانیان، سیستان و بلوچستان در محاصره سیل ویرانگر قرار گرفته و همه ساله تکرار میشود، از امروز موج جدید بارش‌ها وتشدید آسیبها نیز در پیش است.
از تمامی هموطنان خیرخواه و نوع‌دوست انتظار داریم در آستانهٔ ماه مبارک رمضان یاریگر این نیازمندان بی پناه باشند.
ان‌شاءالله کمک‌های ارزشمند ماوشما مقبول حضرت حق گردیده و باعث ایجاد آرامش درقلبهای مهربان مردم نجیب استان سیستان و بلوچستان شود?*

شمارهٔ کارت: ۵۰۴۷۰۶۱۱۱۱۶۱۴۶۳۸
شمارهٔ حساب: ۷۰۰۱۰۰۳۵۱۴۶۵۶
شمارهٔ شبا:
Ir ۶۴۰۶۱۰۰۰۰۰۰۷۰۰۱۰۰۳۵۱۴۶۵۶
نزد بانک شهر
بنام آقایان صفراسلامی و عزت‌الله عباسی
(شماره‌ای تحت عنوان کمک به سیل‌زدگان سیستان وبلوچستان)
*? تربیت و توسعه | سیستان و بلوچستان*@IranHumanDevelopment2

?فراخوان معرفی اشخاص حقیقی و حقوقی کمک رسان به مناطق سیل زده

از عموم دوستان، مدیران ادوار، فرهنگیان و فعالان اجتماعی تمام استانها دعوت می شود در معرفی مجموعه های داوطلبانه جهت کمک رسانی به مناطق سیل زده سیستان و بلوچستان و معرفی افراد مطمئن و قابل اعتماد برای رساندن قطعی و درست کمک‌های خیرخواهانه به نیازمندان سیل زده اطلاع رسانی لازم را انجام داده و ما هم به وسع و توان خود برای هر گونه انجام وظیفه در خدمتیم.

▫️رونوشت:
دوستان فعال صنفی، فرهنگی، تشکلی، و سمن های حامی و مستقر در استان سیستان و بلوچستان

*? تربیت و توسعه | سیستان و بلوچستان*@IranHumanDevelopment2