⚡️صدور پیام تسلیت انجمن ادیان و مذاهب حوزه علمیه قم بمناسبت درگذشت «کریم شاه الحسینی» امام چهل و نهم اسماعیلیه

بسم الله الرحمن الرحیم

🔹درگذشت شخصیت برجسته جهان اسلام، شاه کریم الحسینی، امام چهل و نهم شیعیان اسماعیلی نزاری آقاخانی، موجب تألم و اندوه گردید.

🔹خدمات گسترده و ارزنده ایشان در ارتقای سطح علمی و بهداشتی در جهان اسلام با تأسیس دانشگاه ها و موسسات علمی متعدد و حفظ میراث تاریخ و فرهنگ اسلامی- شیعی با راه اندازی جایزه معماری اسلامی، همواره در یادها باقی خواهد ماند.

🔹انتشار کتاب آیت الله جعفر سبحانی از سوی موسسه مطالعات اسماعیلیه لندن نشان از نگاه مثبت این موسسه به آثار این مرجع شیعه و شیوه تعاملی اسماعیلیان نزاری با شیعیان اثناعشری است.

🔹اسماعیلیان نزاری در عین پذیرش امامت اسماعیل بن جعفر، احترام خاصی برای امامان شیعه بعد از امام صادق (ع) قائل بوده و در آثار علمی خود از امام موسی کاظم (ع) به عنوان «امام مستودع» یاد کرده و در بارگاه امام رضا (ع) به صورت مداوم حضور یافته و از ایشان به عظمت یاد می کنند.

🔹مصیبت ارتحال ایشان را به اسماعیلیان جهان تسلیت عرض کرده و امیدواریم در دوره جدید امام پنجاهم اسماعیلیان نزاری تعاملات و مراودات میان این دو مذهب شیعه هر چه بیشتر و بهتر گردد.

مهدی فرمانیان رئیس انجمن علمی ادیان و مذاهب حوزه علمیه قم
۱۸ بهمن ۱۴۰۳

@namehayehawzavi

⚡️هدف روحانیت باید بهبود وضعیت مردم باشد نه منافع شخصی و سیاسی

✔️آیت‌الله علوی بروجردی🔻

🔹مرجعیت باید در عمل نشان دهد که برای مردم همچون پدری دلسوز است و برای تربیت و اصلاح آنان تلاش می‌کند. مرجعیت نباید تنها به گروه خاصی از مردم توجه داشته باشد، بلکه باید با نگاه پدرانه به همه مردم و در همه شرایط، به تربیت و اصلاح جامعه بپردازد.

🔹روحانیت باید در تمام امور جامعه به ویژه در ارتباط با مردم، همواره با خضوع و محبت عمل کند و هدف آن‌ها تنها بهبود وضعیت مردم و جامعه باشد، نه منافع شخصی یا سیاسی؛ پدرانه رفتار کردن و طبیبانه عمل کردن، شأنیست که روحانیت ما از مقام رسالت و مقام ولایت امیرالمؤمنین و ائمه ی طاهرین به ارث برده و نباید این شأن را فراموش کند چرا که رشد روحانیت در حفظ ارتباط با مردم و طبیبانه عمل کردن آنهاست.

@namehayehawzavi

✔️کاش پیام تسلیتی صادر شود🔻 🔸مرتضی کریمی 🔹مسألهٌ: اگر امروز پاپ فرانسیس از دنیا برود و شخصیت‌های مهم جهان اسلام، از جمله بعضی علمای شیعه، پیام تسلیت صادر کنند حساسیت خاصی ایجاد نمی‌شود، درسته؟ 🔹اما اگر برای درگذشت شاه کریم الحسینی، امام چهل و نهم اسماعیلیه…

⚡️نباید محصور شویم و حالت فرقه ای پیدا کنیم
⚡️باید بپذیریم که در جامعه بزرگی حرف‌های ما خریدار ندارد.

✔️علیرضا اعرافی مدیر حوزه های علمیه?

?بسیاری از تولیداتی که ما داریم برای خودی‌هاست (که البته آنها را هم باید قوی نگه داریم)  اما لازم است تمرکزی داشته باشیم برای جامعه بزرگی که دغدغه‌های ما را ندارند. باید رفت سمت آن بخش از جامعه و باید پذیرفت که در بین آنها ما خیلی خریدار نداریم.

@namehayehawzavi

⚡️در جامعه فردگرا و انتخاب‌گر نمی‌توان به شیوه‌های گذشته تبلیغ دینی کرد

✔️احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی ?

?هدایت بزرگترین رسالت پیامبران است که این امر در غالب آگاهی و رهایی امکان پذیر است. دین برای آگاهی و رهایی انسان از قیودی که مانع رسیدن به تعالی می‌شود آمده است. فلسفه تشکیل نهادهای دینی، علمی و فرهنگی همان فلسفه وحی و آوردن دین برای بشر است. هدایت امر انتخابی است و در نهایت با همه اقداماتی که انجام می‌شود این انسان است که انتخاب می‌کند.

?کار نبی تسهیل‌گری امر هدایت است و لازمه این امر توانمندسازی و رفع موانع است. نهادهای دینی مانند دفتر تبلیغات که رسالت فرهنگی دارند نیز باید توانمندسازی و رفع موانع داشته باشند تا مردم بتوانند انتخاب خود را در مسیر هدایت انجام بدهند.

?زمانه حال حاضر دو ویژگی دارد که اولین آن رواج هویت یابی فردگرایانه است. در دوران پیشامدرن شاهد یکنواختی بودیم یعنی انسان ها در نوع زیست و اشکال هویتی متکثر نبودند و سنت هایی بر جامعه حاکم بود و افراد از آن‌ها پیروی می‌کردند و حتی در تفکر و اندیشه نیز یک همگرایی زیادی وجود داشت اما در دوران مدرن شاهد سبک زندگی و هویت‌یابی مدرن هستیم یعنی آحاد مردم سعی می‌کنند خود را متمایز از دیگران کنند و گونه بروز هویتی خود را با انتخاب‌های‌شان نشان بدهند.

?ویژگی دوم که دوران معاصر ما را به لحاظ فرهنگی متمایز با گذشته می‌کند مسأله اهتمام به زیست بوم فضای مجازی است. وقت زیادی از اشخاص در فضای مجازی صرف می‌شود. اگر در گذشته مرجعیت‌های مشخصی برای تاثیر گذاری فرهنگی در افراد بود اما امروزه این دو ویژگی سبب شده است این گونه مرجعیت در زمینه فرهنگی کمرنگ شود و کانون های متکثری برای تأثیرگذاری فرهنگی ایجاد شود.

?در چنین شرایطی نهادهای فرهنگی و همه کسانی که می خواهند رسالت تسهیل گری در امر هدایت را به عهده بگیرند باید این تحولات جدی بگیرند و خودشان را متحول کنند تا بتوانند در این زمانه کنشگری خود را نقش تسهیل گری داشته باشند.

?تحول باید در دو ناحیه معناسازی و بخش فنی رخ بدهد. نمی توان برای این جامعه فرد گرا و انتخاب گرا شده است به شیوه گذشته اقدام کرد. فردگرا و انتخاب گر شدن واقعیت زمانه ماست، این واقعیت تغییر نمی کند و باید به زبان روز و مطابق با ذائقه های جدید پیام تولید کنیم. عمده افراد در زیست بوم فضای مجازی سیر می کنند و تاثیر می‌گذارند و تاثیر می پذیرند ما هم باید به لحاظ ابزارها و تکنولوژی متحول شویم.

@namehayehawzavi

⚡️برای دیده شدن آثار حوزویان، باید «ویژندسازی» کنیم

✔️ابوالقاسم مقیمی حاجی؛ معاون پژوهش حوزه‌های علمیه?

?یکی از موضوعات مهم این است که وجود تحقیقات صرف برای تاثیرگذاری در عرصه اجتماعی کافی نیست و مهم، ایجاد سازوکار تبدیل محصولات کاربردی به بسته سیاسی برای تبدیل به قانون و دستورالعمل‌ها است که ما در گام‌های اولیه این مسیر هستیم و گام جدی برداشته نشده است؛ تا این حلقه واسط وارد میدان نشوند که البته اندیشکده‌ها عهده‌دار آن هستند کار جلو نخواهد رفت و تحقیقات وارد چرخه حکمرانی نمی‌شود لذا عیب را نباید به محققان و پژوهشگران برگردانیم. باید بعد از انجام تحقیقات بنیادی، گروه‌هایی باشند که این تحقیقات را به قانون و گزاره‌های قانونی تبدیل کنند.

?الان این حلقه مفقود است و ما به خطا به پژوهشگر و پژوهشگران طعنه می‌زنیم. الان اگر کلی تحقیق در مورد خواص و مضرات چایی و اینکه چه نوع چایی مصرف کنیم یا نکنیم انجام شود ولی مادامی که وارد دستورالعمل قانونی در ادارات نشده تاثیری نخواهد داشت؛ تحقیقات بنیادین در عرصه‌های دیگر هم این گونه است بنابراین باید دست متصدیان را از لحاظ تولید قانون پر کنیم.

?برخی کشورهای اروپایی در چند دهه قبل تحقیقات بنیادین خود را به سمت تحقیقات کاربردی سوق دادند و تقریبا تحقیقات بنیادین کمرنگ شد آن هم به بهانه‌هایی مانند اینکه برای چه کسی این تحقیقات را انجام می‌دهیم و خاصیت آن چیست؟ ولی بعد از مدتی دیدند که تحقیقات کاربردی آنان هم ضعیف شده است زیرا تحقیق کاربردی براساس بنیاد علمی تاثیرگذار است بنابراین گلایه ما باید عدم توازن میان تحقیقات بنیادی با کاربردی و تبدیل آن به قانون باشد. این نکته هم باید مورد تاکید قرار بگیرد که محقق هر لایه از تحقیقات هم متفاوت است یعنی محقق تحقیقات بنیادی نمی‌تواند کار محقق کاربردی را بکند و برعکس و این دو هم نمی‌توانند قانون از میان این تحقیقات بیرون بیاورند.

?ما باید کارهای فاخر خود را ترجمه و اطلاع‌رسانی کنیم؛ الان مجموع هزینه‌هایی که برای ترجمه آثار می‌شود یک‌پنجاهم هزینه تولید این آثار نیست لذا در زبان فارسی محبوس می‌شوند؛ ما برای ترجمه سرمایه‌گذاری نکرده‌‌ایم؛ البته مدتی است معاونت پژوهش این موضوع را در دستور کار قرار داده است و به مراکز مختلف تاکید داریم که هر اثری تولید می‌شود حداقل چکیده آن به انگلیسی و عربی ترجمه شود ولی همین مقدار هم متاسفانه انجام نشده است در حالی که ترجمه چکیده اصلا در مقایسه با تولید هزینه‌ای ندارد.

?ما خودمان پایگاه‌هایی چون آی اس آی نداریم و یا آثار ما در این پایگاه‌های استنادی قرار نمی‌گیرد و کمرنگ است. مسئله دیگر اینکه استاندارد کردن آثار برای بارگذاری در چنین پایگاه‌هایی هم گاهی مورد عنایت محققان نیست و عمدتا مقالات در پایگاه‌های استنادی قرار می‌گیرند. موضوع دیگر اینکه ما ویژندسازی(برندسازی) نداریم یعنی باید هم برای آثار و هم برای افراد ویژندسازی و تبلیغ کنیم مثلا باید آثار برتر فلسفه و روان‌شناسی اسلامی را که جایگاهی در کشور دارند ویژندسازی و تبلیغ کنیم یعنی باید افراد سرشناس این رشته‌ها را معرفی و آثارشان را تبلیغ و حمایت کنیم که در این صورت برد آثار هم بیشتر خواهد شد.

@namehayehawzavi

✔️فقه فیلم سازی؟?

?سیدحمید میرخندان

?گاهی در تعریف فیلم دینی می گویند کارگردان و فیملساز آن باید مسلمان باشد، گاهی می گویند محتوای آن باید دینی باشد (که البته در مورد محتوای دینی و اسلامی هم بحث هست)؛ گاهی نیز می گویند فیلمی دینی است که تاثیر دینی بر مخاطب بگذارد؛ البته بعضا تعاریف تلفیقی هم وجود دارد؛ با این تفاسیر باید بگوییم که جهانِ این فیلم چه قدر با جهانِ مطلوب دینی همخوان و همراه است؟ ضمن اینکه باید این مساله را در نظر بگیریم که قرار نیست یک فیلم در مورد همه آن چیزی که در هستی وجود دارد موضع و دیدگاه ارایه کند، بلکه ما باید ببینیم آن مقدار که دیدگاه ارایه کرده است چه مقدار با دین نسبت دارد، از سوی دیگر باید ببینیم جهان فیلم چه ارتباطی را با مناسباتی که در فقه بحث می شود دارد، آیا اصلا مناسباتی دارد؟ مجموع این گزاره‌ها در صورتی که وجود داشته باشند فیلم مطلوب از نگاه دین هستند.

?برای مثال فیلمی که می‌خواهد بگوید در این عالم تدبیری نیست و این عالم برای خودش رها است، یا فیلمی که به گونه‌ای خط قرمزهای فقهی را زیر پا می‌گذارد قطعا این فیلم مطلوب دینی نیست، البته در اینجا منظور ما مخاطب مسلمان است، بنابراین عنوانی هم که در مورد آن گفت وگو می کنیم در مورد فیلم مطلوب از نگاه اسلام است؛ یک فیلم خارجی محصول سال ۱۹۶۰ میلادی بود که با یک نگاه آغاز شد، نگاه زن و مردی در یک ایستگاه قطار شهری، این فیلم محصول انگلستان بود، جریان این بود که این دو نگاه‌شان به یکدیگر می‌افتد، هر دو متاهل بودند، بعد با هم آشنا شدند و وارد ارتباط شدند، فیلم در مذمت این واقعه بود؛ از اینجا اشاره می‌کنم به آن روایت که: «چه تا زمانی که چشم خود را نگه داری هرگز مرتکب زنا نشوی.

?پرسش اینجاست که چرا این سطح از دقت در مورد نگاه مطرح شده است؟ علت این است که می‌خواهد مناسبات زن و مرد را در مساله مطرح کند، فیلمی که اشاره کردم اتفاقا با اینکه خارجی بود اخلاقی است، این فیلم تلویحا اشاره داشت که این دو با وجودی که متاهل بودند اما مناسبات جنسیتی با یکدیگر پیدا کردند و همه چیز از یک نگاه شروع شد؛ حال با همه تفاسیر که گفتم آنان که می خواهند فیلم دینی را تطبیق بدهند این هم فیلم دینی است؛ این فیلم هم که اشاره کردم دارد آموزه اسلامی را می‌گوید؛ حتی در این مقطع از بحث‌ام می‌گویم از دعوای اینکه فیلم اسلامی هست یا نیست بگذریم، اما می شود گفت این فیلم یا مواردی نظیر آن به نحوی در مورد آنچه که اسلام در مورد اخلاقیات می گوید مطلوبیت دارد یا ندارد؛ در نتیجه با این نگاه می توان بحث را از فیلم دینی به معنای خاصی که مطرح می شود وسیع‌تر مورد توجه قرار داد.

?آن طور که در فقه بحث می شود ظاهرا فقه متعلق به جوارح است، در مورد فعل مکلف است و بر این مساله اهتمام دارد، حال اگر این طور باشد نسبت فقه با فیلم مطلوب در ساحت رفتاری و جوارحی باید بحث شود؛ پس ساحت فقهی را در مورد رفتار بازیگرها باید بررسی کنیم و اینکه مثلا از نظر عاطفی چه قدر از دیدگاه اسلام مورد تایید بوده یا مردود است که البته در اینجا نیز سه حوزه قابل بررسی فقهی است از جمله عواملی که جلو دوربین هستند و به عبارت دیگر آن گروه تولید به علاوه متن؛ از سوی دیگر وقتی بحث از فقه در نسبت با تولید فیلم می شود دو حوزه از بحث مطرح است که یک حوزه مربوط به عوامل تولید فیلم (اعم از کارگردان، گریمور، نورپرداز، تصویربردار، حتی فیلمنامه نویس) می شود؛ برای مثال از نظر فقهی با توجه به اینکه فیلم جهان مفروض ساختگی است آیا تفاوتی میان زنیتِ زن و گریم زن وجود دارد؟ البته ممکن است خود میزانسن نگاه تلذذی نداشته باشد اما ممکن است تصویربرداری به گونه ای باشد که به سوژه چنین نگاهی شود.

@namehayehawzavi

?پوشهٔ شنیداری برنامهٔ گرامی‌داشت مرحوم دکتر داود فیرحی

?با سخنرانی:
دکتر عباس آخوندی
دکتر سیدعلی میرموسوی
دکتر رضا تاران
دکتر فیروز محمودی جانکی
?شنبه ۲۶ آبان ۱۴۰۳
?تالار شیخ انصاری، دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
?انجمن اسلامی دانشجویان دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

@anjomanLawPol
@namehayehawzavi

✔️اسلام خشمانی یا رحمانی؟?

?حسین علی‌خانی طلبه حوزه علمیه قم.

?یک، تمرکز بر به خشم آوردن دشمن به‌ عنوان یکی از معیارهای دینداری، می‌تواند به تقابل‌ها و تشنج‌های مذهبی دامن بزند. حال آنکه دین اسلام به ارزش‌هایی مانند صلح، همزیستی و هدایت دیگران به سوی حق تأکید دارد. خشم و دشمنی به خودی خود نباید هدف مقدسی برای دینداران باشد مگر در شرایط خاصی که باعث دفاع از ارزش‌ها و حقوق اخلاقی و انسانی باشد.

?دو، تطبیق خشم آوردن دشمن به عنوان عمل صالح، بسیار بحث‌برانگیز است. در قرآن و متون دینی، اعمال صالح بیشتر به نیکی کردن، عدالت، کمک به نیازمندان و راست‌گویی تعبیر شده‌اند. این تفسیر می‌تواند باعث سوءتفاهم یا انحراف از ارزش‌های اصلی دینی گردد.

?سه، با اینکه استقبال از چالش مبارزه برای دین، می‌تواند به گونه‌ای مثبت تعبیر شود که فرد باید برای اعتقادات خود استقامت و پایداری داشته باشد. اما در عین حال، باید با ارزش‌های تعقل، شناخت مسیر درست و انتخاب نبردهای واقعی و پرهیز از خشونت‌های غیرضروری همراه باشد.

?چهار، در دنیای امروز آمادگی برای جهاد و مبارزه، نیازمند رویکردی متعادل بوده. مبارزه می‌تواند شکل‌های مختلفی داشته باشد؛ از جمله مبارزه فکری، فرهنگی و اجتماعی برای ترویج صلح و عدالت. در نتیجه ارزشمند آن است که تعالیم دینی به صورتی تفسیر شوند که هم‌زیستی مسالمت‌آمیز، رشد معنوی و انسان‌دوستی را ترویج دهند، نه فقط تقابل و دشمنی را دامن زند.

?در قرآن، آیاتی وجود دارد که بر دفاع از حق تأکید دارند. مثلاً آیه ۲۱۷ سوره بقره به دفاع در مقابل ظلم اشاره می‌کند، اما تأکید دارد که تجاوزکاران را دوست ندارد: وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّىٰ لَا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَیَکُونَ الدِّینُ لِلَّهِ ۖ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلَا عُدْوَانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِینَ. قرآن کریم همچنین به ارزش‌های دیگری مانند رحمت و بخشش نیز تشویق می‌کند؛ مثلاً در آیه ۹۹ از سوره حجرات، رحمت و بخشش را به عنوان ارزشی قوی معرفی می‌کند. عنوان عمل صالح در قرآن و سنت نیز به کارهایی اشاره دارد که به رشد فردی و اجتماعی کمک می‌کند و رضایت خداوند را در پی دارد: در آیه ۹۷ سوره نحل، از پاداش‌های عمل صالح سخن به میان آمده است، بدون اینکه صراحتاً به موضوع به خشم آوردن دشمن اشاره کند.

?حضرت علی در نهج البلاغه به جهاد به عنوان بالاترین اعمال تأکید دارد اما ضمن آن به عدالت، حکمت و صبر نیز توجه دارد. جهاد در اسلام، شرایط و ضوابطی مشخص دارد و نباید صرفاً به معنای جنگ فیزیکی باشد؛ در متون دینی، جهاد اکبر به عنوان جهاد با نفس مطرح شده است که تأکید بیشتری بر خودسازی دارد.

?در نتیجه دین اسلام بیشتر از خشم و دشمنی، بر صلح، برادری و همکاری تأکید دارد، مگر در مواردی که دفاع از حق و جلوگیری از ظلم لازم باشد. تحریک دشمن نباید هدف قرار گیرد، بلکه باید اصلاح مسیر و ترویج ارزش‌های انسانی و دینی در اولویت باشد.

@namehayehawzavi