https://t.me/Yurist_Kalbaev

❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️

Жаз мәусими жуумақланып
?????????

Гүз мәусими кирип келди
?????????
?????????

❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️

Дерлик хәммеси дурыс тауыпты.
Сүуреттеги Ережеп аға бий

ӘЙТЕКЕ РУЎЫ

Әйтеке- қарақалпақ қытайларының қурамындағы 12 руўдың бири. Тәңке шал топарына киреди. Қытай әйтекелери- 8 тийреге бөлинеди. 1.Жәдик. 2.Ырсымбет. 3.Оразымбет.4. Тәңирқул. 5.Бектаў. 6.Бектес. 7.Бесли ҳәм 8.Үмбетей әйтекелери болып.
Әйтекелер Алтын Орда ханлығы, оннан кейинги заманларда да өз алдына руў түринде тарийхый дереклерде ушыраспайды. Бирақ, қазақ халқы тарийхында киши жуз қазақларынан шыққан деп есапланыўшы Әйтеке бий (1644-1700)жамбыллы Уллы жуз қазақларынан шыққан Төле бий (1657-1756) ҳәм Орта жүз қазақларынан шыққан Қазыбек бий (1694-1784) пенен бирге баслы үш бийиниң бири саналады. Әйтеке бий- бухаралы аштарханийлерден шыққан Абдуләзиз ханның заманында (1645-1685) Самарқанд қаласы әтирапында жасап өткен ҳәм төрт жыл даўамында (1665-1669) сол аймақта жасаўшы қарақалпақ, қазақ, өзбек халықларынын бас бийи болган. Соңынан Киши жүз қазақларына хан болып тайынланған. Усы дереклерге қарағанда Әйтеке бийдиң шығысы Жаңадәрья бойларынан барып, Бухара ханлығы (1500-1747) ҳәм ондағы шайбанийлер династиясына (1500-1598) тийкар салған тахтакөпирли Муҳаммед шайбаний ( шын аты- Бахыт султан Абылқайыр хан улы, 1451-1510) менен барып қалған елдиң соңғы заманлардағы урпақларынан болса керек.

Рус жылнамаларының 1740-жылдағы бетлеринде Сыр бойында жасаўшы қарақалпақ ханлығы қурамындағы 7 елдиң бири болған қытай қарақалпакларына- Султан бек бийдиң (қазаяқлы, қылмойын) басшылық еткени, ақсақаллары- Бектаў бий, Тоқымбет бий, Дәўлетбай бий, Молла Ғарры бий ҳәм Қырынбай (Қурбанбай) бий болғаны айтылады. Соннан Бектаў- ҳәзирги айтеке руўы тийрелеринен бирине қойылған ат. Бир ўақыттың өзинде Бектаў бийди анна қарақалпақлары өзлериниң түп-бабаларынан бири санайды.

Сондай-ақ, архив ҳүжжетлеринен россиялы изертлеўшилердиң анықлаўынша, Абдул Музаффар Вали Мансур Абулғазы хорезмшаҳтың (?) 1857-жылдағы Пәрманында әйтеке қытайларына ат шығарған азаматы Төралы баҳадыр менен оның әкеси Шүкирәлини бас бий етип тайынлағаны айтылады. Әйне, усы заманларда Хийўа ханлығы сарайында тахт алмасып, елде бурын көрилмеген ғалаўытлар ҳәм ашлық басланады. Рус жылнамаларында жазылыўынша, қарақалпақлардың көпшилик бөлеги Хийўа ханлығынан Бухараға ҳәм соннан 700 хожалық Сырдың төменги ағысына, патша Россиясы қарамағына көшип өтеди.
Тилекке карсы, сол заманлар туўралы биз, ҳәзирше-Ерназар Алакөз ўақыясынан басқа хеш нарсени билмеймиз. Солай оқытылғанбыз.

Аўызша дереклерде Хийўа ханлығы, патша Россиясы ҳәм совет дәўиринде жасап өткен әйтекелерден қырантаўлы Бектемир ахун, оның урпақларынан-Шымбайдағы Хан мешити имамы, Каабадагы уламалардың буйыртпасы менен биринши мәрте қарақалпақлар шежиресин ислеп шыққан ҳәм түп нусқасын араб тилинде уллы дәргайға табыс еткен Ҳажы ийшан (турмыста-Әбдижамил ийшан), оның улы- кегейлиши, «Жалпақ жап» аўылында жасап өткен- Мамытжан мақсым, оның улы, бизиң заманласымыз болған «физ.вос.» муғәллими, марқум Кәмилжан мақсым Әбдижамиловтиң атлары жийи тилге алынады. Совет дәўириниң соңғы заманларында қытай әйтекелеринен әкели-балалы мәмлекетлик искерлер, илим кандидатлары Қайратдин ҳәм Үснатдин Мәткаримов, педагогика илимлериниң докторы, профессор Өсербай Әлеўов ҳәм басқалар шыққан. Бәлки, жетискенликлериниң, елге хызметлериниң соңы да емес шығар!

@Tariyxiy_Waqiyalar

Ҳүрметли урыс ҳәм мийнет фронты қатнасыўшылары!

Бүгинги даңқлы сәнени шексиз қуўаныш соның менен бирге терең қайғы-ҳәсирет пенен еслеймиз. Ўатан азатлығы ушын, ҳәзирги тыныш ҳәм татыў күнлер ушын саўаш майданларында аманатын тапсырған ата-бабаларымызды, фронт артында пидайы мийнет еткен ўатанласларымыздың муқәддес естелигин яд етип, ҳүрметимизди билдиремиз.

Сиз әзиз ҳәм даңқлы ветеранларымыздың теңсиз қаҳарманлықларыңыз пүткил инсаният тарийхына мәнгилик өшпейтуғын, уллы, өз алдына бир бет сыпатында жазылғанлығын терең миннетдаршылық пенен атап өтемиз.

Теберик жасқа жетип, бүгин арамызда саў-саламат, дуўалы болып жүрген урыс ҳәм мийнет фронтының барлық жаўынгерлерине және бир мәрте жоқары меҳир ҳәм ҳүрметимизди инәм етип, олардың барлығына шын жүректен рахмет айтамыз.

Турмыстың аўыр ҳәм ашшы сынаўларын мәртлерше жеңип өткен Сиз, әзизлердиң елимизди ҳәр тәреплеме раўажландырыў, жасларды Ўатанға мухаббат ҳәм садықлық руўхында, жетик инсан етип тәрбиялаўға қосып атырған мүнәсип үлесиңизди халқымыз жақсы биледи.

Сизлердиң уллы қаҳарманлықларыңыз ҳәм пидайы хызметлериңиз ушын бәршемиз бас ийип тәжим етемиз.

Гүллән халқымызды бүгинги байрам менен қутлықлап, беккем ден саўлық, шаңарағыңызға аўызбиршилик, ийгиликли ҳәм машақатлы жумысларыңызда тасқын табыслар тилеймиз!

Аманбай Орынбаев
Қарақалпақстан Республикасы Жоқарғы Кеңесиниң Баслығы

@Tariyxiy_Waqiyalar

https://t.me/tapswap_mirror_bot?start=r_5615095997 ? +2.5k Shares as a first-time gift