✅ Sizlərə lazım olacaq kanallardan faydalanmaq üçün seçim edin və abunə olun, imtahanlara ödənişsiz hazırlaşın ⤵️

**ƏDƏBİYYATIN QOLLARI:

1)Bədii ədəbiyyatın iki qolu vardır:
1.Şifahi xalq ədəbiyyatı(folklor)
2.Yazılı ədəbiyyat

2)Bu iki qolun oxşar və fərqli cəhətləri vardır:

3)Fərqli cəhətlər:
1.Ş.X.ədəbiyyatı şifahi yolla,yazılı ədəbiyyat isə yazılı yolla yaranır.
2.Ş.X.ədəbiyyatı yarandığı dövrün dil-üslub xüsusiyyətlərini saxlamadığı halda,yazılı ədəbiyyat saxlayır.
3.Ş.X.ədəbiyyatının müəllifi olmur(yəni müəllif xalq,kollektiv hesab olunur),yazılı ədəbiyyatın isə konkret müəllifi olur.
(Ş.X.ədəbiyyatına bu xüsusiyyətinə görə bəzən də anonim ədəbiyyat deyilir)
4.Ş.X.ədəbiyyatına aid əsərlər,əsasən, ana dilində,yazılı ədəbiyyata aid olan əsərlər isə ana dili ilə yanaşı müxtəlif dillərdə(ərəb,fars,rus və s.) ola bilər.
5.Ş.X.ədəbiyyatının janrları ilə yazılı ədəbiyyatın janrları fərqlənir.
6.Ş.X.ədəbiyyatı çoxvariantlı,yazılı ədəbiyyat isə təkvariantlıdır.
7.Ş.X.ədəbiyyatı yazılı ədəbiyyatdan daha qədimdir.

4)Oxşar cəhətlər:
1.Hər ikisi həyatı obrazlı şəkildə əks etdirir.
2.Hər ikisi xalqa xidmət edir.
3.Hər ikisi həyatı əks etdirmə baxımından üç növə bölünür.**@edebiyyattest

**🇦🇿* Respublika Fənn*📢*Olimpiadaları**📝 Riyaziyyat*📔** 11-ci Sinif*📆* 24.12.2023-cü il**https://t.me/Pdf_ler_N1

✅ Sizlərə lazım olacaq kanallardan ödənişsiz yararlanmaq üçün seçim edin, ən faydalı kanallara abunə olun, sınaqları əldə edin ⤵️

*✅QEYD: İclasda qoyulan heç bir məsələl tutarlı şəkildə həll olunmur. I,II,IV məsələlərə baxılsa da III məsələyə* ümumiyyətlə baxılmır

*💎ZƏHRABƏYİM ANA💎*

✅ 3 oğlu, 1 qızı var
✅ Uzaqgörəndir, ağıllıdır
✅ Uşaqlarına mənən uzaqdır
✅ Ailədə söz nüfus sahibi kimi qəbul edilməli olan ana oğulları ilə ehtiyatlı davranmağa məcburdur
✅ O son nəfəsinə kimi övladlarını milli mənəvi birliyə səsləyir
✅ Əsərin sonunda ölür

*💎 RÜSTƏM BƏY💎*

✅ Böyük oğludur
✅ 40 yaşındadır, rus təhsillidir
✅ Lüğət yazır, (dilmanci Mirzə Həsən)
✅ Bacısını Aslan bəylə evləndirmək istəyir
✅ Senzorun yoxlanışından sonra qardaşları ilə tək qaldıqda özündə nə işlə məşğul olduğunu bilmədiyini deyir

*💎MİRZƏ MƏMMƏDƏLİ💎*

✅ Ortancıl oğuldur
✅ 35 yaşındadır, iran təhsillidir, mövhumatçıdır
✅ III məclisdə senzorla söhbətindən məlum olur ki, xüsuf və küsuf duası yazır və cəmiyyəti-xeyriyyədə elmi-ilahi müəllimdir
✅ Bacısını Mirzə Baxşəli ilə evləndirmək istəyir
*✅ Kobuddur, qatı mühafizəkardır
✅Rüstəm bəyin yazdığı lüğəti qüsurlu hesab edir
✅* Zivər xanımın(Rüstəm bəyin yoldaşı) geyim və hərəkətlərini bəyənmir

*💎SƏMƏD VAHİD💎*

✅ Kiçik oğuldur, 30 yaşında, türk təhsillidir
✅ Bacısını Hüseyn Şahidləevləndirmək istəyir
✅ Səməd Vahid həkim təbiətli insan təsiri bağışlasa da, yersiz inadkarlıqları ilə qardaşlarından geri qalmır

*💎GÜLBAHAR💎*

✅20 yaşında, evin qızıdır, son beşikdir, müsəlmana təhsillidir
✅ Vətənpərvər, cəsarətlidir
✅ Anasını üzən dərdi, atasının vəsiyyətinə deyilənləri dərindən anlayır
✅ Aslan bəy, Mirzə Baxşəli, Hüseyn Şahidin əqidəsi, fəaliyyəti Gülbahar üçün yad və qəbul edilməz idi
✅ Gülbaharın monoloqu milli birlik marşı kimi səslənir

*💎SENZOR MİRZƏ CƏFƏR💎*

✅ Senzor Mirzə Cəfərin yoxlanışa gəlməsi ilə belə bir dövrdə qardaşların çürük əqidəsi ilə yaşaması, mənasız "fəaliyyəti* acı təəsüf hissi oyadaraq bizə məlum olur

*💎ASLAN BƏY💎*

✅ Rüstəm bəyin dostudur
✅ Rus təhsillidir
✅ Hüquqşünaslıq təhsili yarımçıq qoyub, şərqşünaslıq fakültəsinə daxil olur, sonra mal həkimi kimi işləmək istəyir

*💎ZİVƏR XANIM💎*

✅ 25 yaşında, rus təhsilli, sərbəstdir
✅ Rüstəm bəyin həyat yoldaşıdır
✅ Cəmiyyəti xeyriyyənin iclasında acların əriazəsina baxılmasında Mirzə Cəfər bir gümüş pul verir

*💎QURBAN, QƏNBƏR, ZAMAN(ÇOBANLAR)💎*

✅ Vətənpərvər obrazdırlar
✅ Acılara yemək paylayırlar
✅ Xalqı təmsil edirlər**@edebiyyattest

*🌹C.Məmmədquluzadənin 3 tragikomediyasi var🌹*

1️⃣"Ölülər(1909)
2️⃣"Anamın kitabı"(1920)
3️⃣"Dəli yığıncağı"(1926)

*💎ANAMIN KİTABI💎*

✅ Dramatik növdə,tragikomediya janrındadır
✅ Mövzu; XX əsrin əvvəllərində Azərbaycandakı ictimai siyasi vəziyyət və ondan çıxış
✅ İdeya: Milli birlik, müstəqillik, ana dilinə məhəbbət
✅ Əsərin konflikti; Heç kim, heç kimlə maraqlanmır, hərə öz işindədir, birləşə bilmirlər

*💎BƏDİİ HƏLLİ VERİLƏN MƏSƏLƏLƏR💎*

➡️ Xalqa yadlaşmış ziyalıların məslək ayrılığı
➡️ Soy kökündən yzaqlasmanin acınacaqlı nəticələri
➡️ Milli birliyin və milli müstəqilliyin vacibliyi

✅ Əsər "Milli birlik kitabı" adlanır
✅ Səhnə əsəridir. Dili aydındır.
✅ Əsər 1920-ci ildə qələmə alınmışdır
✅ "Anamın kitabı" tragikomediyasi elədəbiyyatimizda milli istiqlala, azərbaycançılıq əqidəsinə və düşüncəsinə həsr olunmuş ən ciddi və ən təsirli dram əsəridir
✅ "Anamın kitabı" Azərbaycanın milli istiqlalı haqqında XX əsr boyu yazılmış silsilə əsərlərin Anasıdır
✅ "Anamın kitabı" Azərbaycanın milli birlik kitabıdır, milli ədəbiyyatımızın ən mükəmməl azərbaycannaməsidir
*✅C. Məmmədquluzadə bu əsərlə həmdə azərbaycançılıq ideyasının əsas yaradıcılarından olduğunu sübut etmişdir
✅Yüz illər boyu uyasadilan bütün dövr və zamanlarda qorunub saxlanan bir çox milli-mənəvi dəyərlərə etinasız münasibət əsərdə kəskin tənqid edilmişdir
✅ Milli-mənəvi dəyərlərə laqeydliyi yaratdığı fəsadları tragikomediyanın bütün epizodları da müşahidə etmək mümkündür
✅ Əsərdə obrazların arasındakı baş verən konflikt mövcud cəmiyyətdəki prosesleri əks etdirir
✅* Əsərdə baş verən hadisələr hicri ilə 1330-cu illərdə miladi təqvimlə 1911-1912 ci illərdə baş verir

*💎ƏSƏR 4 MƏCLİSDƏN İBARƏTDİR💎*

➡️ I məclis- Qardaş haqqında təsəvvür verilib. Müqəddimə təsiri bağışlayır
➡️ II məclis- Əsərin ideyası bilinir
➡️ III məslic- Bizə aydın olur ki qardaşlar birləşə bilmirlər
➡️ IV məclis; qardaşlar öz dillərindən ifadə edilər ki, bizim tutduğumuz yol ayrıdır

*💎ƏSƏR NƏSRLƏ YAZILSA DA, LİRİK PARÇALARA YER VERİLİB💎*

➡️ Səməd Vahidin şeirləri
➡️ Hüseyn Şahidin dilindən verilən şeirlər ➡️ Çoban və Qənbərin oxuduğu mahnı

*✅ Monoloq və dioloqlar yığcamdır
✅ Bədii təsvir və ifadə vasitələrindən gen-bol istifadə olunmur.
✅* Kinayə və təkritlər qəhramanların nitqini daha da təsirli etmişdir

*💎SUJET MƏRHƏLƏLƏRİ💎*

➡️ Ekspozisiya- birinci məclis
➡️ Zavyaska- ikinci məclis
➡️ Kuliminasiya- xeyriyyə cəmiyyəti
➡️ Razvyazka- qardaşların etirafı
➡️ Final- anamın ölümü, Gülbaharın monoloqu

*✅Əsər qardaşların komediyası, ananın faciəsi, Gülbaharın dramı adlanır
✅Hadisələr şəhərdə cərəyan edir, lakin çobanların timsalında kənd mühitdə göstərilir
✅ əsərin əvvəlində verilən müqəddimədə əks olunanlar əks əsərin hər səhifəsində öz təsdiqini tapır
✅Əsər təkcə bir ailənin deyil, Azərbaycanın dramdır
✅Əsər təkcə bir ailənin deyil, Azərbaycanın dramdır
✅ Soykökü məsələsi əsərdə öz əksini tapmışdır
✅* Yaş ölkələrin dili və əqidəsinə üstünlük vermələri və həmin istiqamətdə fəaliyyət göstərmələri bir ailənin övladlarını ayrı salmışdır

➡️ Rüstəm bəy- rus
➡️Mirza Məmmədəli- Fars
➡️Səməd Vahid- Osmanlı-türk dilində danışırdı

*💎QARDAŞLARI BİRLƏŞDİRAN MƏSƏLƏLƏR💎*

➡️ Qardaşların düşüncəsinə hakim kəsilən yad əqidə onlar üçün milli birlik və vətənpərvərlik anlayışlarının üstündən qələm çəkmişdir
*➡️ Qardaşlar vətənsevər sevər ataları Əbdüləzim bəyin arzusuna uyğun olaraq ali təhsil almışdır
➡️ Onların hər biri doğma yurdlarına təhsil aldıqları ölkənin mənafeyinə uyğun əqidə ilə dönmüşdülər- Bu qardaşlar üçün ortaq cəhətdir*

✅ Əsərdəki səhnələr obrazları müqayisə etməyə geniş imkan verir
✅ Rüstəm bəyin cəmiyyəti-xeyriyyənin iclasını rus dilində açmasına ilk- Mirzə Zeynal, ardınca Mirzə Baxşəli sonra Mirzə Məmmədli etiraz etmişdir

*💎CƏMİYYƏTİ-XEYRİYYƏNİN MƏCLİSİNDƏ ORTAYA QOYULAN MƏSƏLƏLƏR💎*

➡️ I məsələ- il hesabı ➡️ II məsələ- məktəb programı
➡️ III məsələ- acların ərzi
➡️ IV məsələ- elmi ilahi məsələ**

**📕 Ədəbiyyat
📙 Test Toplusu*📚*TAİM
🎓 Abituriyent
📗 MİQ
📙 Sertifikasiya*📔* Hazırlaşanlar üçün**https://t.me/Pdf_ler_N1

*🔱OSMANLI 🔱
✨*✨✨✨✨✨✨✨✨✨

ƏRTOĞRUL BƏY : Anadolu Səlcuq Sultanlığı ilə əlaqə yaratdı.
DOMANİÇ, İRMƏN - YAYLAQ
SÖYÜD - QIŞLAQ

OSMAN QAZİ - Qaracahisar və Bizans valilərinin qalalarını fəth etdi,
Anadolu Səlcuq sultanı onu mükafatlandırdı.

OSMANLI DÖVLƏTİ

👑OSMAN QAZİ (1302-1326) - 1302 - də dövlət yaratdı.Paytaxt - Söyüd
👑ORXAN QAZİ (1326-62) -
👍🏻1326 - Bursa fəth olundu. Paytaxt oldu.
👍🏻1329 - Maltəpə döyüşü ( osmanlı oxçuları) - Bizans Anadoludan qovuldu .
👍🏻Osmanlı dəniz dövləti oldu.
👍🏻 İzmit donanma mərkəzinə çevrildi.
👍🏻1354 -Gelibolu qalası fəth olundu. ( Balkanlara açılan qala)
👍🏻Dövləti paşalıq, sancaqlıqa bölüb, 🪙pul zərb etdi.

👑I MURAD ( 1362 - 1389) - ilk osmanlı sultanı
👍🏻1362 - Ədirnə fəthi
👍🏻Paytaxt Ədirnəyə köçdü
👍🏻Əsas məqsəd -Balkan fəthi
👍🏻1371 - Çirmən döyüşü - serbləri məğlub etdi
👍🏻1389 - Kosovo döyüşü - serbləri bir daha məğlub etdi.
👍🏻Serbiya və Bolqarıstan asılı hala salındı.

👑 I İLDLRIM BƏYAZİD (1389 - 1402)
👍🏻1396 - Niqbolu döyüşü - səlibçiləri məğlub edib, Balkanda mövqeyini möhkəmləndirdi.
👍🏻Məqsəd : Konstantinopol (şəhər ətrafında istehkamlar tikdirdi)
👍🏻1402 - Ankara döyüşü - Teymur Osmanlıları məğlub etdi. Bəyazid əsir düşdü. Avropa Osmanlı fəthindən xilas oldu. Papa 3 gün kilsə zəngi çaldırdı.

👑ll MEHMET (1402 - 1481)
🦁1453 - Konstantinopolu fəth etdi. Bizans süqut etdi.
🦁Paytaxt - İstanbul
🦁FATEH ləqəbi alıb, Sofiya məbədində namaz qıldı
🦁1461 - Trabzon fəthi
🦁Venesiya ilə mübarizə
🦁1476 - Qanunnamə

👑ll BƏYAZİD ( 1481 - 1512)
👍🏻Vəli ləqəbli
👍🏻İspaniyadan qovulan yəhudilərə sığınacaq verdi.
👍🏻Səfəvi, Məmlüklərlə dost
👍🏻Venesiyalıları məğlub etdi
👍🏻1512 - də oğlu Səlim tərəfindən taxtdan salındı

👑I Səlim ( 1512 - 1520)
🤬Yavuz ləqəbli
🤬Səfəvi və Məmlüklərlə müharibə aparıb
🤬1514 - Çaldıran döyüşü ( Təbrizi tutsa da möhkəmlənə bilmədi)
🤬Məmlük sultanlığını tutdu - ( Mercidabık )
🤬Özünü "İslam dünyası xəlifəsi" elan etdi. ( 1517)
🤬Məhəmməd. p. - in müqəddəs əmanətlərini İstanbula gətirdi.

👑I Süleyman ( 1520 - 1566)
🦁Möhtəşəm, Qanuni ləqəbli
🦁Osmanlının "ən qüdrətli dövrü"
🦁Belqrad fəthi - 1521
🦁Moxaç döyüşü( macar -çexləri məğlub) -1526
🦁1529 - 33 - Avstriya ilə müharibə
Vyanaya l yürüş - 1529( uğursuz)
1533 - sülh imzalandı
🦁1534, 35, 48, 54 - Səfəvi yürüşləri
l yürüş - Təbrizi tutdu
ll yürüş - Həmədan döyüşündə məğlub oldu
lll yürüş - Təbrizi tutdu
IV yürüş - Buğurd döyüşündə məğlub oldu

🦁1535 - Habsburqlara qarşı Fransa ilə ittifaq ( kapitulyasiya), Fransaya Korsikanı tutmağa yardım etdi
🦁1541 - Avtriyaya yeni hücum - İspan donanması mane oldu
🦁Aralıq və Hind okean sahili ərazilər tutdu
🦁Şm. Afrikada ərazilər tutdu

🦁1566 - Avstriyaya lll yürüşü
Zigetvar qalası mühasirəsi zamanı vəfat etdi.

👑II SƏLİM ( 1566- 1574)
👍🏻1569 - Portuqaliyanı İndoneziyada məğlub etdi
👍🏻1571 - Kipri tutdu

👑lll Murad ( 1574 - 90)

✅1555 - Amasiyanın şərti pozuldu yeni müharibə başlandı
✅Azərbaycanın çox hissəsi tutuldu

👑I Əhməd ( 1603 - 1617)

✅ll İstanbul sülhü

👑ll Osman ( 1618 - 22)

✅Mərənd sülhü
✅I Abbasla dost

👑IV Murad ( 1623 - 40)

✅1635 - İrəvan, Bağdadı tutdu
✅Qəsri - Şirin sülhü**@History_aze

**🌊Tarixdə baş vermiş dəniz döyüşləri:🌊*

📌 _Salamin dəniz döyüşü  - e.ə. 480-ci il_

📌 _Aktsi burnu döyüşü - e.ə. 31-ci il_

📌 _Lepanto dəniz döyüşü - 1571-ci il_

📌 _Çeşmə dəniz döyüşü - 1770-ci il_

📌 _Trafaqlar dəniz döyüşü - 1805-ci il_

📌 _Navarin dəniz döyüşü - 1827-ci il_

📌 _Susima dəniz döyüşü - 1905-ci il_

📌 _Yutlandiya dəniz döyüşü - 1916-cı il_

📌 _Miduey dəniz döyüşü - 1942-ci il_**@History_aze

✅ Sizlərə lazım olacaq kanallardan faydalanmaq üçün seçim edin və abunə olun, imtahanlara ödənişsiz hazırlaşın ⤵️