Омон Матжон,
Ўзбекистон халқ шоири

Кўрдим: Шукур Бурҳон «Ҳамза»дан чиқиб,
аста пиёдалаб кетди бир куни.
Бир ён гавжум кўча, бир ён расталар,
оломон…
Кўпчилик билмади уни.
Репетиция ўтган. Мана у борар,
чарчоқ, тунд…
Парвосиз ҳаракат аро.
Ҳозиргина улуғ шоҳ Эдип эди,
энди фуқародан баттар фуқаро.
Устоз! Замонларнинг дўниш макрини
кўчада гримсиз кўрсатишми бу?!
Кеча йиғлаб сизга талпинган жонлар
бугун танимасдан ўтарлар, ёҳу!
Тирсаклар, қоринлар, кўкрак, елкалар
сизни туртиб-суртиб шошар ўзича.
Томоша бўлганин сезмаслар, ёраб,
шундай буюк актёр юзи-кўзича.
Калтабин «илмкаш» бу салт юришни
«Даҳо халқ ичра!» — деб жўшиши мумкин.
Кўрмаски, даҳога йўл бермас ҳеч ким,
базўр бормоқда у, қисилиб, мункиб.
Халқ эмиш, кабобпаз ана «Келинг!» дер,
кўзидек гезариб сихда чандири.
Лунжқизил сомсапаз пиёз қоради
Уятдан қизариб, чатнаб тандири.
Халқми шу, бировнинг ҳақини гизлаб,
беш-ўнни юлишни пойлаб турганлар?
Халқми шу, нуроний сиймолар қолиб,
сохта сумбатларни сийлаб турганлар?
Халқми шу, хаёлу орзуларини
Ўзидан баландроқ тиклолмаганлар.
Халқми шу, халқининг номидан сўзлаб,
мингдан бир ваъдасин оқлолмаганлар?
Халқ улким, ўзининг пешонасида
Юлдузлар борини сезса, қувонса!
Халқ улким, ғурури бўлса ўзида,
аслга ишонса, сохтадан тонса!
Бу шеърни кўрсангиз, балки койирсиз:
«Одамни қўй-да, деб, ҳоли-жонига…»
Билдим, сиз пиёда, тинч етмоқчисиз,
ҳув мағрур ҳайкаллар хиёбонига!
Унгача анча йўл бор-да, устозим,
Бу ур-сурда юрманг, саланг, бўш бўлиб!
Грим билан чиқинг, гулдираб чиқинг,
ҳеч бўлмаса ўша Ялангтўш бўлиб!
1982

https://kh-davron.uz/yangiliklar/muborak-kin/omon-matjon-75-yoshda.html

https://www.facebook.com/share/swHVCatscri44V51/?mibextid=xfxF2i

9- май- Хотира ва қадрлаш кунида иккинчи жаҳон уруши қатнашчиси Бекчон ота Матназаровни зиёрат қилиш учун КАРВАК қишлоғига бордик.Отахон 104 ёшдалар.У киши " дунёда бўлиб турган урушлар тўхтасин, тинчлик қарор топсин. Ёшлар бахтли яшасинлар" деб дуо қилдилар.

Бекчон ота монологи

Уруш ҳақда сўрама, болам,
Айланаман оташ- нафратга.
Сокин сўзлай олмасман ҳечам,
Йўлиққанман... тузалмас дардга...

Минг тўққиз юз қирқ иккинчи йил,
Бир қишлоқдан қирқ икки йигит ,
Қирқ икки шаҳд, қирқ икки кўнгил,
Қирқ икки сор- қирқ икки бургут

Отлангандик номус -ор учун,
Енгмоқ истаб душманни дарров.
Ортда улуғ Ватан бор учун,
Кўзда -ёлқин, юракда -олов.

Ўйлар эдик Жалолиддинни,
Худди унга ўхшасак дердик.
Мажнун эдик- қирқ икки жинни,
Лайлиларнинг ғамини ердик.

-"Мени кутгил ва мен қайтаман..." ,
Хайрлашдик ҳазил аралаш.
-Қулоғингга бир гап айтаман:
Соғинчларга айлансин яшаш...

Бизлар кетдик...Қолдилар маҳзун,
Опа- сингил...жўжабирдай жон.
Кунлар...узун, ой, йиллар узун,
Ҳеч кимга ҳам эмасди осон.

Қуён ови эмасдир уруш,
Жанггоҳларда бир- бир йўқолдик.
Ҳақиқат шу: асло эмас туш,
Ҳар ўнтадан биттамиз қолдик.

Ёғилганда ажал осмондан,
Сақлай олмас тасодиф- бахтли.
Ҳаёт- ин‘ом экан Субҳондан,
Ажали йўқ яшашга ҳақли..

Дўстлар номи битилган мактуб
Қишлоғимга бир- бир йўл олди.
"ҚОРАХАТ" лар...ўзни унутиб...
Қанча эслар, ҳушлар йўқолди..

Топганини фронтга бериб,
Очликданми йиқилган қанча?!
Бизлар келар йўлга термулиб,
Болам!- дея жон берган қанча?!

Уруш,билсанг, йўқотиш демак,
Йўқотилар ҳар неки бунёд.
Тинчлик!-дея бонг урмоқ керак,
Уруш- ажал,азоб,хун ,фарёд!

Уруш ҳақда сўрадинг, болам,
Мана менман урушга нафрат!
Мана менман минг ёшли алам!
Минг йилдирдирки ,тузалмаган дард...

Минг йилдирки ,яшайман беҳуш,
Минг йилдирки ,ўлиб билмайман.
Тугамайди кўнглимда уруш.
Минг йилдирки , асло кулмайман...

Меҳваридан чиқиб кетар ер,
Бузилади, оҳ, мувозанат...
Азизим,кел, қўлни қўлга бер,
Қуламасин ҳаёт- салтанат!

Муҳаббатдан яралган дунё,
Уруш - тавқи ла‘нат?! Билмайман...
Мен - тинчликка чекилган имзо,
Ўлмайман,ўлмайман,ўлмайман...

Дурпошшо

" Мени кутгил ва мен қайтаман"-К.Симонов. Ҳамид Олимжон таржимаси.
9.05.2024.

ҚИСҚА МУЛОҚОТЛАР

Бу ғурбат даштидан нечук ўтдим мен,
Кимларга ишониб жадал этдим мен?!
Изимга қарасам жилмайиб турган
Ишқ билан Имонни идрок этдим мен.

Кўкдан ерга бир не туташ кўринар,
Умр – ўз бурчингни ўташ кўринар. «Авлодлар алмашар!» деган гап бекор,
Бу – ҳар кимни бир-бир синаш кўринар.

Ўзни чаманларга ураркан одам,
Саҳролар ҳаваоин қилар камдан-кам.
Кўрдим, Қизиқумдан сипанд гул очмиш,
Нодир уруғлари панжасида жам.

Сув ҳам одамлардек яшаб, ўлади,
Руҳи булут бўлиб кўкда елади.
Елкасидан охир жой бергач тоғлар,
Оқланиб-покланиб қайтиб келади.

Қай куни синчиклаб боқдим бир қушга:
Нафси деб тутилди олакўз Мошга!
Минг шукр, худойим, қорин бермабсан
Мендаги қанотли хаёлга – ҳушга!

Иккига бўлинди бир гуруҳ ўртоқ,
Интилиш озайди – торайди сўқмоқ.
Бир ялов остида эдилар, энди
Чити мунда қолди, мунида – таёқ.

Юмалоқ осмондан айтсам каломни,
Ҳар кимга хос килиб азиз бир номни,
Бизни ким кузатар гир айлантириб,
Шундоқ устимизга тўнкариб жомни?!

Бул ўт ўзи шища ичинда маҳкум,
Ўзни ўтга урмоқ не сирли таълим?!
Нурсиз гўшаларда бу парвоналар
Жон фидо қилурлар кимга, номаълум?!

Ўт билан синади кўп худовандим,
Сувдан ҳам ўткарди бардошу бандим.
Инщ учун ҳозирлик экан барчаси:
Инқ келди, ҳам тўлқин урдим, ҳам ёндим!

Садоқат илмига толиб бўламан,
Мен вафо кўргузиб ғолиб бўламан.
Қонимни бузса ҳам минг бир хиёнат,
Яна ўз аслимга бориб, ўламан.

Терс феълли кимсалар кимнинг зурёди,
Тағин ҳар бирининг бордир устоди!
Покдил эл «Ё ҳақ!» деб ружу қилганда
Буларнинг нимада бўларкан ёди!

«Эҳ, бир шайтон урди», дейсан ҳар сафар,
Ўзингга олмайсан айбни ҳеч маҳал.
Мундоқ қараб турсам, бутун вужудинг
Шайтанатга ўнглаб қурилган шаҳар.

Нега ҳар бир ғолиб киявермас тож,
Нега ҳар мағлуб ҳам қолмас беилож?!
Билдимким, осмоннинг эшиги битта,
Дардли муножатга очилар Меърож.

Бу замин халқимнинг тираги эрур,
Бу эрк миллатимнинг юраги эрур.
Бу байроқ, тикланган ғурурга инъом,
Зангори осмоннинг бўлаги эрур!

Мен босган қадамни ерим тушунди,
Ҳар бир нафасимни шеърим тушунди.
Тилимда гоҳи гул унди, гоҳ тикан,
Лекин ҳар сўзимни элим тушунди.

Кимнингдир бошида доим қора дуд,
Кимнинг бору йўғи на зарар, на суд.
Кимдир, туғилгандан нисбаси нурдир,
Ҳаёт шундай рангин ва шундай мавжуд.

У л кўчгувчи кушлар на деб чекар зор,
Ҳатто шамолнинг ҳам тувдан жойи бор.
Минг йил бир гўшада яшару инсон,
Нега тил бекарор, имон беқарор?!

Бу дунё устма-уст бир дўкон чиқар,
Усти – зар, остидан устихон чиқар.
Бунда оппоқ жилдли китоб олсанг ҳам,
Ё ости, ёинки усти қон чиқар.

Қўлларда интиқиб, илиб қолди жом,
Нотиқда чўзилиб кетди-ку калом.
Нодон, ибтидодан бошламоқ нечун,
Бошланиш ўзи йўқ, бўлмас ҳам тамом!

Неча йил ухлабман, жон-тан қотибди,
Қарасам тепамда тонглар отибди.
Сас келди: «Ер қаърин қоқ марказида
Бир қуёш қамалиб порлаб ётибди!»
"ҚУШ ЙЎЛИ"
ОМОН МАТЖОН

Омон Матчон
(Сени яхши кўраман туркумидан)

Ўқий олмас бўлдим китоблар,
ҳарфлар кўзга аранг кўринар,
фақат сенинг чеҳранг кўринар,
сўзлар достонидан кетиб.

Чаман кезсам энди тинчим йўқ,
на капалак, на ранг кўринар,
фақат сенинг чеҳранг кўринар
гуллар бўстонидан кетиб.

Оқшом кўзни юмсам ҳам шу ҳол,
кўкда ялт-юлт бир жанг кўринар,
фақат сенинг чеҳранг кўринар,
юлдуз осмонидан кетиб.

Муҳаббат деб келдим дунёга,
ошиққа ер-кўк танг кўринар,
фақат сенинг чеҳранг кўринар,
дунё ҳар ёнидан кетиб.

Миллион жажжи фонус ёқди зарахтлар.
Камалак. Яшиллик. Ёмғир юз фоиз…
Имон келтиргайман аммо —
бу боғлар
ёруғдир бизнинг-да севгимиз боис.

Ҳар оғоч, ҳар шохни уйғотди наврўз,
гул билан қитиқлаб карахт танини.
У сени кўрсатди менга.
Ва билдим
юрагим қаерда жойлашганини!

Оҳ, баҳор! Заминнинг сўз эркинлиги!
Майсалар куйлашар кўкка ўрлашиб.
Шу буюк қувончга жўр бўлдик биз ҳам
лабларим лабларинг билан бирлашиб.

Умр нима ўзи!
Имон келтирай,
ҳикмат бу, баҳордек қисқа ва аён:
Севги ила маъсуд онларни ўйла,
асил умр шулдир. Қолгани — ёлғон…