Buyrak kasalliklari quyidagilarni o'z ichiga oladi:

1. Surunkali buyrak kasalligi (SBK) - buyraklarning uzoq muddatli funktsiya yo'qotilishi.
2. O'tkir buyrak yetishmovchiligi - buyraklarning to'satdan funksiyalarini yo'qotishi.
3. Buyrak toshlari - buyraklarda mineral va tuzlar yig'ilishi.
4. Glomerulonefrit - buyrakning filtrlaydigan qismi (glomeruli)ning yallig'lanishi.
5. Piyelonefrit - buyrak va uretalarning bakterial infeksiyasi.
6. Buyrak kistalari - buyraklarda suyuqlik bilan to'lgan kishtalar.
7. Polikistik buyrak kasalligi (PKD) - buyraklarda ko'p sonli kistalarning rivojlanishi.
8. Buyrak o'smalari - buyrak to'qimalarida paydo bo'ladigan o'smalar, shu jumladan buyrak raklari.
9. Buyrak amyloidozi - amyloid deb ataladigan anormal oqsilning buyraklarda to'planishi.
10. Nefrotik sindrom - buyraklarning ortiqcha oqsilni siydikka chiqarishi.

@duppili_doktor

**? Тоза сув ичиш. Иссиқ кунлари организм жуда кўп суюқлик талаб қилади. Бундай пайтда, албатта, тоза ва хавфсиз ичимликлар истеъмол қилиш керак. Айниқса, қайнатилган ёки фильтрланган тоза сув ичиш танада суюқлик балансини ушлашга ёрдам беради.**

@duppili_doktor

✅​Боланинг бўйи ўсмай қолса, нима қилиш керак?

Айрим ўсмирлар тенгқурларидан бўйи пастлигидан уялади. Бундай вазиятда боланинг руҳий ҳолатида ўзгариш, сиқилиш, асабийлашиш, тушкунликка тушиш рўй беради, оқибатда эса, бошқа жиддий касалликлар ҳам келиб чиқиши мумкин. Хўш, боланинг бўйи ўсмай қолишига нима сабаб бўлади? Бундай ҳолатда қандай йўл тутиш керак?

Бу саволларга эндокринолог шифокор куйидагича жавоб беради:

— Тиббиётда ҳар бир одам организмининг паспорт ёши ва суяк ёши деган тушунча бор. Қўл кафти рентген текшируви ўтказилганида суяклар сонига кўра cуяк ёши аниқланади. Меъёрда паспорт ёши суяк ёши билан тенг бўлиши лозим. Суяк ёши бир йилда бир маротаба назорат килиниши керак. Ўсиш жараёнига қараб ўсиш гармонини давом этириш ёки тўхтатиш тавсия қилинади.

Бўй ўсишининг ортда қолиши шу каби текширувларда кўринади. Масалан, боланинг паспорт ёши 10, суяк ёши эса 3 ёшга мос келади. Фарқи: 7 ёш бўлаяпти.

— Бўйни ўстиришда қўлланиладиган гормон терапия муолажаси қандай тартибда амалга оширилади?

— Замонавий тиббиётда рентген ва гормонал текширувлар орқали бўй ўстиришда ташхис аниқ бўлгач, гормон терапия муолажаси қилинади.

Муолажа икки усулда: узлуксиз ва муддатли кўринишда бўлади. Даволаниш жараёнида бола ўз вақтида кўрикдан ўтказиб турилиб, ўсиш доиралари беркилиб қолмаётгани назорат қилинади.

Шунингдек, гормон препаратларини ўз вақтида белгиланган тартибда қабул қилиш ҳам асосий шартлардан бири. Агар билиб-билмай бўй ўстирувчи гормондан фойдаланилса, ножўя таъсири кузатилиши мумкин.

Шу боис ҳам мутахассис билан бамаслаҳат керакли муолажа олиниши лозим. Икки ёки уч ойда тўхтатиб қўйилса, ҳеч қандай наф бўлмайди. Бу жараённи эртароқ бошлаган маъқул. Балоғат ёшидан кейин бўй ўстириш муолажаси таъсир қилмаслиги тиббиётда кўп кузатилган.

— Уй шароитида болаларнинг бўйи нормал ўсиши учун нима қилиш керак?

— Ота-оналарга маслаҳатимиз шуки, фарзандингизнинг бўйи меъёрида бўлиши учун спорт машқларига эътибор қаратинг. Сакраш, турникда осилиш, волейбол, баскетбол спорт турларига жалб қилинг. Бола жисмоний фаоллик билан банд бўлса, унда очлик ҳисси пайдо бўлади. Бу эса ўсиш гормони кўпроқ ишлаб чиқилишини таъминлайди.

Таомнома оқсилга бой маҳсулотлар, сут-қатиқ, гўшт, тухум, кўкатлар ҳамда дуккакли маҳсулотларга бой бўлса, бўй билан боғлиқ муаммолар кўп безовта қилмайди. Шуни унутмангки, ҳар қандай касалликнинг олдини олишнинг биринчи талаби бу соғлом турмуш тарзига амал қилишдир.

@duppili_doktor

?‍♀️Uyqusizlik – kasallikmi? U nima uchun xavfli?

?Uyqusizlik – dunyo aholisining 30-40 % ida kuzatiladi. Bu koʻplab kasalliklarni keltirib chiqaruvchi patologik holatdir.

Uyqusizlikning asosiy sabablari:
? Stress;
? Asab tizimining charchashi;
? Oʻz vaqtida dam olmaslik;
? Yosh bilan bogʻliq oʻzgarishlar;
? Uxlashdan oldin toʻyib ovqatlanish?

?Hozirda koʻpchilik insonlarda uxlab qolish davri uzayib ketmoqda. Sogʻlom odamlarda uyquga yotish va uxlab qolish orasidagi vaqt 15 daqiqadan oshmasligi kerak.

Siz bu salbiy holatlarni oldini olish uchun quyidagi jarayonlarni yoʻlga qoʻyishingiz kerak.
? Ovqat hazm qilish jarayonini yaxshilash;
? Jismoniy faollikni oshirish;
? Kechki soat 7 dan soʻng ovqatlanmaslik;
? Jismoniy harakatlarni normallashtirish?

Inson jismoniy va ruhiy zo’riqishni uyqu bilan osonroq yoʻqotadi. Shuning uchun uyqusizlikdan halos boʻlishga harakat qiling?

✅Ma’lumot foydali boʻlgan boʻlsa, uni doʻstlaringizga tarqating!

@duppili_doktor

?Allergiya nima va u qanday kelib chiqadi?

? Allergik reaksiyani keltirib chiqaradigan moddalar «allergen» deb ataladi. Bunday moddalar oziq-ovqat, ichimliklar va atrof-muhitda mavjud bo‘ladi. Ularning aksariyati zararsiz, ya’ni ko‘pchilikda allergiya chaqirmaydi.

?‍♀️ Xo‘sh har mavsum kelishi bilan o‘z ishini boshlaydigan Allergiyajonlardan Najot bormi?

?Bunday paytda har qanday dori vositalarga ishonish nojo‘ya ta’sirlarga olib kelishi mumkin!

@duppili_doktor

??Ҳомиладорлик даврида «йод танқислиги» жиддий муаммо ҳисобланади

☝️Болаларда йод танқислиги
(ўта бўй паст пакана тенгдошларига нисбатан,

??‍♀Катталардаги «йод етишмовчилиги» белгиларини санаб ўтамиз:

?Доимий чарчоқ,(эркакларда)
?Уйқучанлик (эркакларда),
?Нафас сиқиши,
?Соч рангини ўзгариши ёки тўкилиши,
?Ҳолсизлик, бош оғриғи,
?Жинсий заифлик,
?Тирноқ ва тишларнинг синиши,
?Ишлашнинг пасайиши,
?Қизларда ҳайз бузилишлари,
?Аёлларда бепуштлик,
?Ўлик бола туғиш,
❗️Энг ёмони болалар ақли заиф бўлиб қолар экан ?

❗️Аслини олганда, дўстлар йод ҳар биримиз учун жудаям муҳим ҳисобланади. Кунлик истеъмол қилаётган ҳар бир маҳсулотларни албатта кузатиб боришимиз керак экан.

@duppili_doktor

Смартфонлар мия саратонига сабаб бўлиши ҳақидаги фикрлар асоссиз деб топилди

Анчадан бери жамоатчилик ва илмий доираларда телефонларнинг соғлиққа жиддий таъсири ҳақида хавотирлар юради. ЖССТ ҳомийлигида ўтказилган сўнгги тадқиқот бу хавотирларга жавоб берди.

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) буюртмаси асосида ўтказилган тизимли таҳлиллар мобил телефонлардан фойдаланиш мия саратони ривожланиши хавфини оширмаслиги ҳақида ишончли далилларни тақдим этди — шу пайтгача айримлар бунинг аксини таъкидлаб келган.

The Conversation нашри ёзишича, қурилмалар бу жиҳатдан хавфсиз экани аниқланган бўлса-да, уларнинг организмга бошқа таъсирлари ҳамон шубҳа остида қолмоқда.

Environment International журналида эълон қилинган натижалар шарҳи ҳозирги кунга қадар энг ишончлиси ҳисобланиб, унда 5000 дан ортиқ тадқиқот маълумотлари таҳлил этилган. Булар орасида 1994 йилдан 2022 йилгача бўлган даврда ўтказилган 63 та муҳим изланишлар ҳам бор.

Тадқиқот натижалари мобил телефонлардан тарқаладиган радиотўлқинлар ва мия саратони ўртасида сезиларли алоқа йўқлиги ҳақида анча олдин шаклланган илмий қарашга мос келади.

Мобил телефонларни саломатлик учун потенциал хавф сифатида кўриш улардан фойдаланиш пайтида смартфонларнинг бошга яқин тутилиши ва радиотўлқинлар тарқатиши билан боғлиқ хавотирлар ортидан келиб чиққан. Мобил қурилмалардан узоқ вақт фойдаланиш саратон касаллигини келтириб чиқариши мумкинлиги тўғрисида жамият ва илмий доираларда доимий мунозаралар ўтказилади. Бироқ аввалги тадқиқотларга нисбатан анча кенг қамровли ва янги изланишларни ўз ичига олган сўнгги таҳлилда, мобил телефонлар бу борада хавфсиз экани ҳақида янада ишончлироқ далиллар келтирилди.

Унда, шунингдек, ЖССТ таркибий қисми бўлган Халқаро саратон касаллигини тадқиқ этиш агентлигининг 2011 йилдаги таснифи ҳам кўриб чиқилган. Таснифда радиотўлқинлар таъсири “инсон учун мумкин бўлган канцероген” сифатида баҳоланган. Ушбу тасниф чекланган ва унчалик холис бўлмаган кузатув тадқиқотларига асосланганди, дейди Вуллонгонг университети радиация тадқиқотлари ва маслаҳатлари бўйича директори ҳамда доцент Сара Лафран.

Янги натижалар мобил телефонларнинг саратонга сабаб бўлиши ҳақидаги ғояни қўллаб-қувватлаш учун етарли далиллар йўқлигини тушунтиришга ёрдам бермоқда.

Шарҳда, шунингдек, мобил телефонлардан ўн йил ва ундан ортиқ фойдаланиш организмга қандай таъсир қилиши кўриб чиқилган. Натижада, телефон ишлатиш частотаси ва давомийлигидан қатъи назар, мия саратони ёки бош ва бўйин соҳасида бошқа турдаги саратонлар ривожланиши хавфининг ошиши аниқланмади. Замонавий дунёда мобил телефонлар ва бошқа симсиз технологиялар кенг тарқалганини ҳисобга олсак, бу хулоса жуда муҳим аҳамият касб этади, дейилади мақолада.

Лафран бу натижалар мобил телефонларнинг нурланишига оид миллий ва халқаро хавфсизлик стандартларининг самарадорлигини тасдиқлайди, деган фикрда. Бироқ олимлар технологиялар ривожланиши билан келажакда радиотўлқинлар таъсири хавфсизлик чегараларидан ўтиб кетишига йўл қўймаслик учун тадқиқотларни давом эттириш зарурлигини таъкидлади.

Манба: kun.uz

@duppili_doktor

Хитойда янги хавфли вирус топилди

Пекин микробиология ва эпидемиология институтидаги олимлар канадан тарқалиб, асаб тизимига зарар етказувчи янги вирусни аниқлабди.

Маълум бўлишича, у сув-ботқоқ вируси ёки WЕLV деб номланади. У биринчи Хитойдаги Ички Мўғулистон паркида кана чақиб олган 61 ёшли эркакда аниқланган. Унинг иситмаси чиқиб, боши оғриган ва қайт қилган. Антибиотиклар билан касаллик белгиларини енгиллаштириб бўлмаган. Демак, инфекция бактериялардан чиқмаган.

Беморнинг қонидаги ДНК ва РНК таҳлилларига кўра, унда илгари кузатилмаган ортонаировирус бор. У канадан юқади.

Авваллари WЕLV вируси ҳайвонларда ҳам, одамларда ҳам бўлмаган. Беморнинг қонида аниқлангач, 14,6 мингга яқин кана йиғилиб, жойлашуви ва турига кўра гуруҳларга ажратиб таҳлил қилинган. Гуруҳларнинг тахминан 2%и WЕLV генетик материалига ижобий натижа кўрсатган.

5 та турдаги кана вирусни юқтиролади, лекин кўпинча WЕLV ташувчилари Haemaphysalis concinna эканлиги аниқ бўлди. Вирус қўй, от ва чўчқаларнинг баъзиларида ҳам аниқланган.

Янги инфекция билан касалланган беморларда иситма, бош айланиши, бош оғриғи, ҳолсизлик ва бел оғриғи, кўнгил айниши, қайт қилиш ва ич кетиши каби аломатлар кузатилган. Лаборатория таҳлиллари натижалари кўплаб беморларда тўқималарнинг зарарланиши ва қон ивишининг белгиларини кўрсатган.

WЕLV билан касалланган бир одам ҳушидан кетиб, комага тушган. Унинг мия ва орқа мияни ўраб турувчи суюқлигида лейкоцитлар миқдори юқори бўлган, бу эса инфекция борлигини кўрсатувчи белги ҳисобланади.

Олимлар WЕLV билан касалланган ҳамма одамлар 1-2 ҳафта ичида соғайиб кетганини айтишяпти. Лекин лаборатория сичқонларида ўтказилган тажрибалар кўрсатишича, WЕLV мия ва бошқа аъзоларни зарарлаб, ўлимга ҳам олиб келиши мумкин.?

@duppili_doktor

Olimlarning fikriga ko'ra, sayohat qarishga qarshi eng yaxshi himoya bo'lishi mumkin

Avstraliyalik tadqiqotchilar muzliklarni sekinlashtirishning yangi usulini topdilar – shunchaki ko‘proq sayohat qilish kerak. Ilk tadqiqotlar entropiya nazariyasini turizmga tatbiq etib, turizm sog'liq uchun ijobiy foyda keltirishi, jumladan, qarish belgilarini sekinlashtirishi mumkinligini aniqladi.

Journal of Travel Research jurnalida “Oshgan entropiya printsipi: turizmning inson salomatligiga qanday ta’sir qilishiga yangi qarash” nomli hisobot chop etildi.

Entropiya o'lim va tartibsizlikka umumiy moyillik sifatida tasniflanadi. Entropiya istiqboli shuni ko'rsatadiki, turizm entropiyadagi o'zgarishlarga olib kelishi mumkin, bu erda ijobiy tajribalar haqiqiy entropiyaga hissa qo'shishi va salomatlikni yaxshilashi mumkin, salbiy tajriba esa haqiqiy entropiyani keltirib chiqarishi va sog'liq uchun xavf tug'dirishi mumkin.

“Qarish jarayon sifatida qaytarilmas. "Uni to'xtatib bo'lmasa-da, uni to'xtatish mumkin", dedi tadqiqot muallifi va fan doktori Fanli Xu. Shuni ta'kidlash kerakki, ijobiy sayohat tajribasi odamlarning yangi muhitda jismoniy va psixologik farovonligini, jismoniy faolligini va ijtimoiy o'zaro ta'sirini, shuningdek, ijobiy hissiy rag'batlantirishni yaxshilashi mumkin. Uning potentsial foydalari sog'liqni saqlash turizmi va yoga turizmi kabi amaliyotlarda tan olinadi.

Sayohat terapiyasi entropiya ob'ektivi orqali ko'rilganda sog'liq uchun aralashuvlarga foyda keltirishi mumkin. Bu atrof-muhitning muhim jihati, tanaga past entropiya holatini saqlashga yordam beradigan ijobiy yo'l tajribasi.

Turizm odatda odamlarni yangi muhit va dam olish faoliyati bilan tanishtiradi, yangi muhitlar stressga javob berishni rag'batlantirishi va metabolizm tezligini oshirishi, metabolik faollik va tananing o'zini o'zi tashkil qilish qobiliyatiga ijobiy ta'sir ko'rsatishi mumkin. Ushbu kontekstlarda immunitet tizimining adaptiv reaktsiyasi ham paydo bo'lishi mumkin. O'z-o'zini himoya qilish tizimi yanada barqaror bo'ladi. To'qimalarni tiklash va tiklashni rag'batlantiradigan gormonlar chiqarilishi va o'z-o'zini davolash tizimining ishlashiga yordam berishi mumkin.

Manba

Kanalga obuna bo'ling ? Doktor O'zbekiston

@duppili_doktor