Крабы зьелі каля 22% маленькіх зялёных чарапах

На аўстралійскім востраве Тэвэ­нард заолягі прасачылі цяжкі лёс малых зялёных чарапах Natator depressus. Высьветлілася, што галоўнымі ворагамі чарапашанят аказаліся крабы й марскія птушкі.

Навукоўцы падлічылі, што з 74,2% яек, зь якіх пасьпяхова вылупіліся чарапашаняты, 21,2% зьелі крабы роду Ocypode, а яшчэ 8,9% сталі здабычай птушак. Драпежнікі нападаюць на чарапашанят, калі тыя масава выбіраюцца з гнёздаў і імкнуцца да мора.

Трагічны лёс чарапах высьветліўся, калі вучоныя ўсталявалі відэакамэры каля 17 кладак, якія зафіксавалі 87 выпадкаў выхаду малых на паверхню. З 314 чарапашанят да вады дабраліся толькі 69,9%.

Цікава, што яйкі зялёных чарапах на Тэвэ­нардзе не пацярпелі ад разарэньня. Аўтары мяркуюць, што чарапахі адкладаюць іх у месцах, недаступных для крабаў, альбо іхняя абалонка непрывабная для гэтых драпежнікаў.

Вынікі дасьледаваньня падкрэсьліваюць, што выжываньне чарапашанят залежыць ад колькасьці групы: чым больш малых вылупляецца адначасова, тым больш у іх шанцаў пазьбегнуць драпежнікаў.

Згублены нуль напужаў людзей чорным кухенным начыньнем

Сёлета ў кастрычніку зьявілася дасьледаваньне, якое нарабіла шмат шуму: аўтары паведамілі, што кухеннае начыньне (чарпакі, лапаткі й г.д.) з чорнага плястыку можа быць вельмі небясьпечнымі. Што праўда, вывучаныя прылады былі вырабленыя з улікам стандартаў ЗША, але занепакоенасьць узьнікла па ўсім сьвеце.

Арыгінальнае дасьледаваньне грунтавалася на ідэі, што некаторае электроннае сьмецьце з дэкабромадыфенілавым этарам (DBDE) у складзе перапрацоўваецца ў кухеннае начыньне, зь якога падчас гатоўкі небясьпечнае рэчыва можа трапляць у ежу. Сам дэкабромбадыфенілавы этэр часта называюць імаверным канцэрагенам, які можа выклікаць праблемы зь печаньню, шчытападобнай і іншымі залозамі.

Каманда зладзіла разьлікі, у выніку якіх прыйшла да высновы, што людзі зьядаюць каля 34 700 нанаграмаў DBDE за дзень. Гэта значна больш, чым меркавалася раней, і вельмі блізка да бясьпечнага парогу ў 42 000 нанаграм для чалавека вагой 60 кг. (ЗША). Вось менавіта тут і выкрылася памылка.

Справа ў тым, што бясьпечная доза DBDE складае не 42 000 нанаграм, а 7 000 на кіляграм вагі. Калі аўтары дасьледаваньня разьлічвалі бясьпечную дозу этэра для чалавека з вагой 60 кг.: памножылі 60 на 7 000 і атрымалі 42 000, а мусілі атрымаць 420 000.

Зрэшты, асноўная выснова дасьледаваньня застаецца правільнай, а вось наступствы сталі не такімі трывожнымі.