بسم الله الرحمن الرحيم
Қисми савум:

Ончунон суханҳои Уламо садҳои дигар вуҷуд дорад, ки ба хирадмандон ҳамин қадр кофи аст ва ин ҷойи мавод васеъ кардан нест.

Пас собит шуд, ки ду инсон аст
Муваҳҳид ва мушрик, ҳар касе ки мушрик аст ҳаргиз васфи муслим ва муъминро ба ӯ гузошта намешавад.

Ва ҳар касе бигӯяд, ки касе куфр бар тоғут надорад ӯ кофар аст, вале исми мусалмон ва муъмин ба вай гузошта мешавад ва ҳатто инро истилоҳи шаръи бидонад пас бӯ аз  тавҳид набурда ба Куфри акбар воқеъ шуда аст ва бояд тавбаи ошкор бинамояд.

Сониян ин каломи Аллоҳ Таъала ( сураи Нисо ояти 136) на аз дур ва на аз наздик ҳеҷ рабте ба ин мавзу надорад, ва  истидлол гирифтан аз ин оят бар ин, ки касе куфр бар тоғут надорад кофир аст, вале васфи мусалмон. Ва мӯъмин ҷавоз дорад, ва ин як истидлоли шаръи аст, пас як истидлоли ботил ва дур аз усули истидлол гирифтани Салафи солеҳро анҷом дод.

Ва ҳоло мо маънои саҳеҳ ин оятро ба шумо баён менамоем.

Баъд аз истиқроъ ва  назар ба аксари китоби муфассирини мӯътабар ақвоми Уламои кибор дар зери ин каломи Аллоҳ.

يأيها الذين ٱمنوا امنوا بالله ورسوله.......

Уламои муфассирин чаҳор қавлро зикр намудаанд, ва се қавл заъиф буда як қавл саҳеҳ аст, ки ин оят хитоб бар мусалмонон аст.

Огоҳи, вале агар ҳама се қавлро саҳеҳ дониста шавад ҳам ҳеҷ рабте ба мавзуъ надорад, ва истидлол гирифтан аз ин оят ба мусалмон номидани мушрик куфр аст.

يا ليها الذين ٱمنوا امنوا بالله ورسوله والكيتاب الذي نزل على زسوله والكيتاب الذي تنزل من قبل....

"Эй касоне ки имон овардаед! Ба Аллоҳ ва расулаш, ва китобе ки Ӯ нозил карда, ва китоб ( осмоние) ки пеш аз ин фиристода аст, имон биёваред...."

Ибни Касир رحمه الله мефармоянд:

" Аллоҳ Таъала бандагони муъминашро амр менамояд ба дохил шави ба ҳамаи шариъати имон ва шубаъ ва арконаш. Ва ин аз боби таҳсил ҳосил нест балки аз такмили комил ва аз тақдираш ва собит будан ва истимрор будан дар имон аст ."

Яъне ибни Касир ин оятро ба мусалмон мегӯяд ва ҳамин қавли роҷеҳ аст дар оянда баён хоҳем кард.

Содиқ Ҳасан Хон мефармояд:

(Эй онҳое ки имон овардаед) ин оят хитоб бар ҳама мусалмонон мебошад.....
Ва гуфта шудааст: ин оят ба аҳли нифоқ нозил шуда аст.

Ва гуфта шудааст: ин оят ба мушрикин нозил шуда аст.

Ва ҳар дуи ин қавли охир заъиф аст.

АшШавкани мефармояд:

.... Ин оят хитоб ба ҳама муъмин аст гуфта шудааст: ин оят ба мунофиқин нозил шудааст.

Гуфта шудааст: ин оят ба мушрикин нозил шудааст.

Ва ҳар ду ин қавли охир заъиф аст.

Давом дорад.

Абӯ Муҳаммад Мадани Ҳафизаҳуллоҳ

بسم الله الرحمن الرحيم:
Қисми дуввум:

Мо ба ин шубҳа аз як чанд ваҷҳ ҷавоб хоҳем дод:

Аввал: иҷмоъи Салафи солеҳи ҳамин аст, ки ширк ва тавҳид мутаноқиз буда, ҳаргиз дар як фард куфри акбар ва ширки акбар ва исми муслим ва муъмин ҷамъ намешавад.

Имом Шофеъӣ мефармояд:

" التوحيد و الشرك نقضان لا يجتمعان."
(مزنى و مروزى)

"Тавҳид ва ширк (акбар) нақизи ҳамдигар буда ва ҳаргиз дар як фард ҷамъ намешавад."

Ва ба ин иҷмоъ Салаф даҳҳо адиллаҳ аз Қуръон ва Суннат вуҷуд дорад Аллоҳ субҳанаҳу ва таъала Куфри акбар ва ширки акбар анҷом диҳандагонро танҳо васфи мушрик ва кофар васф намуда ва ҳаргиз кофар ва мушрикро мусалмон ва муъмин исм накардааст .

Шайх Сулаймон бин Саҳбон гуфт:

" Аз маълум бо зарурат дар ин аст, ки ҳамоно ислом ва ширк нақизи ҳамдигар ҳастанд дар якҷо ҷамъ намешаванд, ва барои ҳамин номумкин ва муттаҳид аст дар зери ҳар кадом шубҳа аз шубуҳот мушрик мусалмон шавад, зеро ин ба ҷамъ шудани ду нақизин ва воқеъ шудани ду маҳол мебошад.

Аллоҳ таъала мефармояд:

"هو الذي خلقكم فمنكم كافر و منكم مؤمن"
( التغابن 2)
" Аллоҳ шуморо халқ намуд, пас аз шумо касоне ҳастанд кофир ва аз шумо касоне ҳастанд муъмин."

Ибни Таймия رحمه الله гуфт:

" Ва барои ҳамин, ҳар касе ки Аллоҳ ро танҳо ибодат намекунад, пас лозим аст, ки ибодат кунанда ғайри Аллоҳ ҳаст, ибодати ғайри Аллоҳ карда ва мушрик мебошад. Ва аз Ибни Одам қисми салам вуҷуд надорад, балки ё Муваҳид ё мушрик ё касоне, ки инро ва ин ( ширк ва имон) ро бозам омехта карданд.
( مجموع الغناوى 14 272)

Шайх Абдурраҳмони бин Ҳасан رحمه الله гуфт:

" Пас албатта, ҳар касе ки ширкро анҷом дод ба таҳқиқ Тавҳидро тарк намуд, зеро тавҳид ва ширк зидди ҳамдигар аст, пас ҳар вақт ширк пайдо шавад тавҳид интиҳо ёфт."

Шайх Абу Муҳаммад мадани Ҳафизаҳуллоҳ :

بسم الله الرحمن الرحيم:

الحمد الله رب العالمين وأصلا و السلام على رسول الله صلى الله عليه و سلم.
1)
Аммо баъд:

Кашфи шубуҳоти куфр ба тоғут :

Шубҳа чунин аст: касоне ки куфр бар тоғут надоранд онҳо кофир ҳастанд вале мо метавонем ба онҳо исми мусалмон ва муъмин гузорем ва онҳоро мусалмон хитоб намойем.

Ва далел аҳли бидъат бар ин шубҳа ки монанди хонаи анкабут аст, сураи Нисо ояти 136 мебошад , ки Аллоҳ Таъала фармуд:
Араби

" Эй касоне, ки имон овардаед! Ба Аллоҳ ва паёмбараш ва китобе, ки бар ӯ нозил карда, ва китоби ( осмони), ки пеш аз ин фиристода аст, имон биёваред! Касе ки ба Аллоҳ ва фариштагон Ӯ ва китобҳои ва паёмбаронаш ва рӯз охиратро куфр варзид, дар гумроҳии дур ва дур ва вопасин афтода аст."

Ва оят дувум, ки аз он ҳуҷҷат ва истидлол мегиранд ( сураи Бақара ояти 208)

Араби

Эй онҳое, ки имон овардаед дохил шавед ба салм ба пураги ва пайрави накунед ба хутувати шайтон, зеро шайтон барои шумо душмани ошкор аст.

Ин ҷаҳмиҳо аз ҳамин ду оят истидлоли ботил намуда мушрик ва кофирро мусалмон ном мегузоранд ва исми муслим дар назди онҳо гӯё муваҳид набошад.

Ваҷҳи истидлол аҳли бидъат аз ин оят чунин аст .

Аллоҳ таъала дар ин оят касонеро, ки имон саҳеҳ надоранд аҳли имон хитоб карда аст, пас мо ҳам касоне ро, ки куфр бар тоғут надорад метавонем мусалмон ва муъмин номгузори ва хитоб намоем ва ин як истилоҳи шаръи мебошад.

Ҷавоб ба ин шубҳа :

Воаҷабо ба ин далолат ва мухолифат ба иҷмоъи уммат ва боз даъвои Қуръону Суннат бо фаҳми Салафи ин уммат.

Алҳамдулиллоҳ ки ҳар як фарди муваҳҳид ботил ва мутаноқиз ва куфр ва залолат будани ин эътиқодро медонанд вале мутаасифона, ҳастанд ҷавонони муғарризоне, ки ҳамеша дар байни аҳли Тавҳид фитнаро эҷод мекунанд ва ҳақро намепазиранд ба ҷуз аз ҳамқавмашон ва дониста ё ҷоҳилона қавмашонро муқаддам аз Қуръону Суннат ва фаҳми Салафи ин уммат мегузоранд ва дар баробари ҳақ кибру, ғурур, густохӣ ва беадабӣ ва фитнаро дар байни муваҳҳидин эҷод менамоянд.

Мо ба ин шубҳа аз як чанд ваҷҳ ҷавоб хоҳем дод:

Давом дорад!

Шайх Абӯ Муҳаммад Мадани Ҳафизаҳуллоҳ:

Ҷавоб ва ҳукми касоне ки мазҳабӣ ҷаҳмиҳоро дар сураи нисо ояти 136 паҳн мекунанд ва фаҳм болои оёти Қурон надоранд ҷоҳилона дар дини Аллоҳ гап мезананд

Шайх Абу Муҳаммад мадани حفظه الله

Ассаламу алейкум ва Раҳматуллоҳи ва баракатуҳ
   Бародархо ва ҳохарҳои муваҳидам   , Аллоҳ шуморо ҳифзатон бикунад ва баракаАллоҳу фикум. Бародарҳо ва ҳохарҳои муваҳиддин Дуо бикунед сидқан ва бо ашк аз Аллоҳ Бипурсед, ки Аллоҳ осон Бикунад барои мардуми Мусулмони Тоҷикистон хеле сахт дар масълаҳои Дин ва хусусан барои ҳиҷоб хеле сахт хабарҳо расид. Ва дуюм Хоҳиши ман Бародари шумо ин ки ҳатман дуо бикунед ва аз Аллоҳ бипурсед бо ашку зори ки барои Толиб илмони  мо Нусрат Бидиҳад  мубориза ба куфор ва Мушрикин ва хусусан бо Мунофиқин ва музабзабин ва бо мукалиддин зеро баъзеҳо аз руи бе илми шубҳа зада ва аз руи ҷахлу ва мукалидишон аз Акидаи Ҷахмиҳо ва хавориҷин Дифоъ доранд. Аллоҳ бо мо раҳм бикунад ва осон бикунад ва сабр бидиҳад ва нусрат бидиҳад, аз Аллоҳ дуо бикунед , касе аз онҳо содиқ аз руи ҷахлу Нофаҳмиш ба ин чиз грифтор шуданд Ё Аллоҳ ҳидояташон бикун, ва он Касоне , ки казоб ва Мунофиқ ва музабзабанд Ё Аллоҳ Хоршон Бикун ва ошкоршон бикун ё Аллоҳ худат медони ,ки мо Факат туро дорем ва ҳамаи ҳочати худро бо ту Мегуем ва ту аз ин холатҳо хабар дор Ё Аллоҳ худат барои мо кифоя Хасти.

شیخ عبد الله الغلیفی در رابطه به این آیت فرمود: هر کسی، کی سوره النساء آیت ۱۳۶ حجت می گیرد و استدلال می نماید، کی کفر به طاغوت نداشته ها و کافر و مشرک بوده را الله مسلمان نامگزاری نموده است این یک ضلال مبین است. زیرا قرآن و سنت و اجماع اثبات می نماید، کی حکم به ظاهر است، هر کسی اسلام را ظاهر کرد مسلمان است و هر کسی کفر اکبر کرد و شرک اکبر کرد مشرک و کافر اسم گزاشته می شود و قسم سوم وجود ندارد.

جواب به یک شبهه شیطانی، کی میگویند:
الله در سوره النساء ۱۳۶ مشرک، کی عبادت لات و عزی را مي کردند، اهل ایمان گفته، و يهود و نصری را ، کی کافر و مشرک بدند آنهارا به أهل ایمان خطاب کرد از همین جهت ما نیز کفر به طاغوت نداشته هارا کافر می نامیم ولی مسلمان ندا می کنیم:

جواب به این شبهه شیطانی:
به این گمراهان می گوییم اگر شما این آیت را چنین فهمیدید پس باید قبول داشته باشید کی این آیت عموم است و شما مجبور هستید، کی مشرکین قریش را هم‌ مسلمان خطاب نمایید و يهود و نصری را نیز کافر هستند و مسلمان و مؤمن خطاب نمایید ، کی این کفر اکبر و ضلالت مبین و اقبتش جهنم است و کافر بر توحيد و جهمی است .
و العیاذ بالله.
پس عاقبت شما مسلمان دانستن نمرود و فرعون و هامان و قارن و ابو جهل لعنهم الله است و عینن مذهب جهم ابن صفوان است ، کی عاقبتش مسلمان ندا کردن شیطان است.
قبحکم الله و اخزاکم الله کی به دین الله بازی می نمایید.

وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ ۚ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا
با همين اين مسئله به ترز اختصار به خاتمه رسيد.

أبو محمد المدني حفظه الله ورعاه

ضحاک گوفت: این آیت به يهود و نصاری است. و معنی آیت این است کی ای کسانیکی ایمان آوره اید به موسی و التوراة و به عیسی و انجیل ایمان بیاورید به محمد و قرآن.
ولی خود ابن جریر میفرماید کی الله آنهارا مؤمنين مسمی و نامگزاری نکرده بلکه انهار تنها خطاب کرده کی ای إيمان آورده ها به موسی و تورات و عیسی و انجیل اکنون ایمان بیاورید به محمد و قرآن کی مسلمان بشوید.....
إنه جل ثناؤه لم يسمِّهم"مؤمنين"، وإنما وصفهم بأنهم"آمنوا"، وذلك وصف لهم بخصوصٍ من التصديق.

گفت: الله آنها را مؤمنين نام نگذاشت بلکه آنها را وصف کرد به این که ایمان آورده ها وصفی که به خصوص تصدیق آنهاست، یعنی ای آمان آورده ها به موسی و انجیل و عیسی و تورات اکنون ایمان بیاورید به محمد و قرآن.

تنبیه
اگر این همه قول های در زیر این آیت آمده را صحیح شمارید هم استدلال به این آیت به مسلمان نامیدن شخص کفر به طاغوت نداشته و ایمانش صحیح نبوده و مشرک و کافر بوده باطل است.
زیرا الله آنهارا مؤمن و مسلمان نام نگذاشت بلکه این یک خطاب معمولی است کی هر کسی ایمان آورده بر چیزرا می‌گویی ای إيمان آورده مثلا به لات و عزی ويا ای إيمان آورده گان به طاغوت یا ای إيمان آورده گان به موسی و انجیل و عیسی و تورات ويا ای منافقين، کی در ظاهر إيمان آورده اید به باطن خود ایمان بیاورید.
آیا همین خطاب مسلمان و مؤمن، اصطلاحی شرعی نامیدن این خطاب شونده است؟؟؟ نه هرگیز !!! هر کسی ذره از توحيد علم دارد و منهج أهل سنت را آموخته است این مسئله برایش واضح است.

تنبیه اما کسانی، کی این آیت را استدلال نموده امروزه قبوری هارا اسم مسلمان و مؤمن میگزارند به ده ها آیت قرآن تکذیب نموده اند و ده ها سنت رسول الله صلی الله علیه وسلم را نیز تکذیب نموده اند زیرا الله و رسولش هرگیز مشرک کافر قبوری و ایمان آورده ها به طاغوت را مسلمان و یا مؤمن نامگذاری و خطاب نکرده اند و این عقیده باطل مخالف اجماع این امت است که هر کسی که به شرک و کفر اکبر واقع شود اسم مشرک و کافر به او گزاشته می شود.
تنبه: و بعض از علما گفتند، کی إيمان در اين آیت به معنای لغوی آمده.

شیخ عبد الله الغلیفی در رابطه به این آیت فرمود: هر کسی، کی سوره النساء آیت ۱۳۶ حجت می گیرد و استدلال می نماید، کی کفر به طاغوت نداشته ها و کافر و مشرک بوده را الله مسلمان نامگزاری نموده است این یک ضلال مبین است. زیرا قرآن و سنت و اجماع اثبات می نماید، کی حکم به ظاهر است، هر کسی اسلام را ظاهر کرد مسلمان است و هر کسی کفر اکبر کرد و شرک اکبر کرد مشرک و کافر اسم گزاشته می شود و قسم سوم وجود ندارد.

جواب به یک شبهه شیطانی، کی میگویند:
الله در سوره النساء ۱۳۶ مشرک، کی عبادت لات و عزی را مي کردند، اهل ایمان گفته، و يهود و نصری را ، کی کافر و مشرک بدند آنهارا به أهل ایمان خطاب کرد از همین جهت ما نیز کفر به طاغوت نداشته هارا کافر می نامیم ولی مسلمان ندا می کنیم:

جواب به این شبهه شیطانی:
به این گمراهان می گوییم اگر شما این آیت را چنین فهمیدید پس باید قبول داشته باشید کی این آیت عموم است و شما مجبور هستید، کی مشرکین قریش را هم‌ مسلمان خطاب نمایید و يهود و نصری را نیز کافر هستند و مسلمان و مؤمن خطاب نمایید ، کی این کفر اکبر و ضلالت مبین و اقبتش جهنم است و کافر بر توحيد و جهمی است .
و العیاذ بالله.
پس عاقبت شما مسلمان دانستن نمرود و فرعون و هامان و قارن و ابو جهل لعنهم الله است و عینن مذهب جهم ابن صفوان است ، کی عاقبتش مسلمان ندا کردن شیطان است.
قبحکم الله و اخزاکم الله کی به دین الله بازی می نمایید.

قول حق در تفسیر سوره بقره آیت ۲۰۸

يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱدۡخُلُواْ فِى ٱلسِّلۡمِ كَآفَّةًۭ وَلَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَـٰنِ‌ۚ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوٌّۭ مُّبِينٌۭ.
اي آنهای كي إيمان آورده ايد داخل شويد به سلم به پرگی و پیروی نکنید به خطوات شیطان زیرا شیطان برای شما عدو مبین است.

اما الطبری رحمه الله می فرماید:
قال أبو جعفر: يعني جل ثناؤه. بذلك: اعملوا أيها المؤمنون بشرائع الإسلام كلها، وادخلوا في التصديق به قولا وعملا ودعوا طرائق الشيطان وآثاره أن تتبعوها فإنه لكم عدو مبين لكم عداوته.(٢) وطريقُ الشيطان الذي نهاهم أن يتبعوه هو ما خالف حكم الإسلام وشرائعه، ومنه تسبيت السبت وسائر سنن أهل الملل التي تخالف ملة الإسلام.
معنا: عمل نمایید ای مؤمنان به همه شرائع اسلام و داخل شويد به تصدیق آن با قول و عمل، و ترک نمایید راه های شیطان را و پیروی نباشید.....
خلاصه الله تعالی در این آیت مسلمانان را خطاب می نمائد.

و در تفسیر ابن کثیر سخنهایش‌ مثل آیت ۱۳۶ سوره النساء هست حاجت به تکرار نیست.

﴿آمِنُواْ بِٱللَّهِ﴾ الآية خطاب للمسلمين : معناه الأمر بأن يكون إيمانهم على الكمال بكل ما ذكر، أو يكون أمراً بالدوام على الإيمان، وقيل: خطاب لأهل الكتاب الذين آمنوا بالأنبياء المتقدّمين: معناه الأمر بأن يؤمنوا مع ذلك بمحمد ﷺ، وقيل: خطاب للمنافقين معناه الأمر بأن يؤمنوا بألسنتهم وقلوبهم ﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ آمَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ﴾ الآية، قيل : هي في المنافقين لتردّدهم بين الإيمان والكفر، وقيل : في اليهود والنصارى لأنهم آمنوا بأنبيائهم ثم كفروا بمحمد ﷺ، والأوّل أرجح ؛

این آیت خطاب به مسلمانان است و معنایش این است که ایمانشان بر کمال باشد.....
گفته شده است: این آیت به منافقين نازل شده است.
گفته شده است: این آیت به يهود و نصاری نازل شده است.
قول اول راجح (صحیح) است.

تا اینجا در زیری این آیت چهار قول بیان گشت:
۱)- آیت خطاب به مسلمانها است، و این گفته اکثر مفسرین است.
۲)- خطاب به منافقين است، کی قول ضعیف است.
۳)- خطاب به مشرکین است، کی قول ضعیف است.
۴)-خطاب به يهود و نصاری است، کی قول ضعیف است.

اکثر مفسرین این آیت را خطاب بر مسلمین گفته و همین را علماء محققین صحیح فرموده اند چگونه، کی در بالا ذکر نموديم.
حلا قولی را ذکر می نماییم کی اثبات اکثریت قول مفسرین را مي کند.
السمعانی (۴۸۹ه) می فرماید:*

قَول تَعَالَى: ﴿يَا أَيهَا الَّذين آمنُوا آمنُوا بِاللَّه وَرَسُوله﴾ أَكثر الْمُفَسّرين عَليّ أَنه فِي الْمُؤمنِينَ ، وَمَعْنَاهُ: يَا أَيهَا الَّذين آمنُوا آمنُوا، أَي اثبتوا على الْإِيمَان، كَمَا يُقَال: قف حَتَّى أرجع إِلَيْك للرجل الْوَاقِف أَي: أثبت وَاقِفًا.
وَقَالَ مُجَاهِد: هُوَ خطاب لِلْمُنَافِقين، وَمَعْنَاهُ: يَا أَيهَا الَّذين آمنُوا بِاللِّسَانِ آمنُوا بِالْقَلْبِ، وَقَالَ الضَّحَّاك وَهُوَ رِوَايَة الْكَلْبِيّ عَن ابْن عَبَّاس: هُوَ خطاب لأهل الْكتاب، وَمَعْنَاهُ: يَا أَيهَا الَّذين آمنُوا بمُوسَى وَعِيسَى آمنُوا بِمُحَمد ﴿وَالْكتاب الَّذِي نزل على رَسُوله﴾ يَعْنِي: الْقُرْآن ﴿وَالْكتاب الَّذِي أنزل من قبل﴾ يَعْنِي: الْكتب الْمنزلَة من قبل الْقُرْآن.

اکثر مفسرین بر اين هستند کی این آیت به مسلمان ها نازل شده است.
و البته قول‌های دیگر را ذکر می نماید کی حاجت به تکرار نیست.

ابن عاشور میفرماید:
المَسْلَكُ الخامِسُ: رُوِيَ عَنِ الحَسَنِ تَأْوِيلُ الأمْرِ في قَوْلِهِ ﴿آمِنُوا بِاللَّهِ﴾ بِأنَّهُ طَلَبٌ لِثَباتِهِمْ عَلى الإيمانِ الَّذِي هم عَلَيْهِ، واخْتارَهُ الجُبّائِيُّ. وهو الجارِي عَلى ألْسِنَةِ أهْلِ العِلْمِ، وبِناءً عَلَيْهِ جَعَلُوا الآيَةَ شاهِدًا لِاسْتِعْمالِ صِيغَةِ الأمْرِ في طَلَبِ الدَّوامِ.
ابن عاشور پنج مسلک را ذکر می‌نماید و مسلک پنجم را جاری شده در زبان های أهل علم می شمارد، کی این آیت خطاب به مسلمانان بده آنهارا طلب می نماید تا ثابت در ایمانشان باشند.

اکنون سخنهای شيخ مفسرین ابن جریر طبری را بیان و توضیح خواهيم کرد، زیرا بعض از افراد خطا فهمیدند.
قال أبو جعفر: يعني بذلك جل ثناؤه:"يا أيها الذين آمنوا"، بمن قبل محمد من الأنبياء والرسل، وصدَّقوا بما جاؤوهم به من عند الله="آمِنوا بالله ورسوله"، يقول: صدّقوا بالله وبمحمد رسوله، أنه لله رسولٌ، مرسل إليكم وإلى سائر الأمم قبلكم="والكتاب الذي نزل على رسوله"، يقول: وصدّقوا بما جاءكم به محمد من الكتاب الذي نزله الله عليه، وذلك القرآن="والكتاب الذي أنزل من قبل"، يقول: وآمنوا بالكتاب الذي أنزل الله من قبل الكتاب الذي نزله على محمد ﷺ، وهو التوراة والإنجيل.

ابوجعفر گفت: یعنی: «یا ایها الذین آمنوا» اي آنهای كي إيمان آورده ايد به انبیا و رسولان پیش از محمد صلى الله عليه وسلم امده، و تصديق نموده اید به آنچه كى آنها از جانب الله به ان آمدند (یعنی کتابها) : تصدیق نمایید الله و رسولش را ایمان بیاورید. و می فرماید: به الله و به محمد رسول الله ایمان بیاورید که الله فرستاده است به سوی شما و برای تمامی امت های پیش از شما (و کتابی که بر رسولش نازل شده است) می فرماید: و به آنچه محمد از کتابی که الله بر او نازل کرده است، ایمان بیاورید، و آن کتابی پیش از کتابی که بر محمد صلی الله علیه و آله و سلم نازل کرد، که همان تورات و انجیل است إيمان بیاورید.

ابن جریر الطبری رحمه الله می فرمایند که این خطاب به يهود و نصاری است.
در شرح سخن ابن جریر شيخ المفسر عبد الله بن محمد امین الشنقیطی می فرماید:
تا امدن رسول الله صلی الله علیه وسلم يهود و نصاری به دو قسم تقسیم شده بودند. يهود و نصاری کی یکتا پرست و ایمان آورده به همه انبیا و رسولان و کتابهای آنها و قسم دوم يهود و نصری که مشرک شده بودند.
وقال الضحاك: هي في اليهود والنصارى، ومعنى الآية: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا بموسى والتوراة وعيسى والإنجيل آمَنُوا بمحمد والقرآن.