Тоғ деҳқончумчуғи Ўзбекистон ҳудуди учун уяловчи, қишловчи ва учиб ўтувчи қуш тури ҳисобланади. Ушбу қуш тури вакиллари тоғларнинг денгиз сатҳидан 2800-3000 метр баландликдаги ҳудудларигача кўтарилишади, бу ерларда асосан сийрак бутазорлар ва қоялардаги арчазорларда учрайди. Миграция, яъни кўчиш даврида деҳқончумчуқлар водийларга тушишади ҳамда йирик гуруҳлар ҳосил қилишади, уялаш жойларида эса улар жуфт-жуфт ҳолда учратилади. Жуфтлашиш ва уя қуриш даврида нар (эркак) деҳқончумчуқлар дарахт ва буталарнинг тепасига ёки қоянинг чиқиб турган жойларига қўниб олган ҳолда баланд овозда сайраб куйлашади.

Тоғ деҳқончумчуғи | Горная овсянка | Rock Bunting | Emberiza cia

*🇺🇿 Ҳисор тоғи
📷 Релиса Грановская
📅 9 сентябрь 2021 йил
➡️* Кўпроқ билиш учун

#qushlar

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🏔
Telegram Birds.uz
Facebook Birds.uz
Instagram Birds.uz

Мева танаси бир неча соатдан бир қанча кунгача яшайдиган замбуруғлар орасида трутовиклар ёки пўкак замбуруғлар энг узоқ яшайдиган вакиллар ҳисобланади. Уларнинг мева танаси ўзига хос қаттиқ тўқимали тузилмага эга бўлиб, дарахт танасида ёки ёғочда ёпишган ҳолда пайдо бўлади. Улар дарахт танасида йиллик ҳалқалар ҳосил қилган ҳолда бир неча йиллар давомида ўсади.

Фототасвирдаги ясси трутовик ёки ясси пўкак замбуруғи инглиз тилида рассом замбуруғи маъносида аталади. У бу номни бекорга олмаган. Замбуруғ қалпоғининг пастки қисми, яъни гименофори оқ тусда бўлиб, агар унинг бу қисми сиқилса тўқ жигарранг тусга киради. Таёқчани олиб замбуруғга ҳоҳлаган тасвирни чизиш мумкин, замбуруғ қалпоғини қуритиб ижод маҳсулингизни сақлаб қўйсангиз ҳам бўлади.

Ясси пўкак замбуруғ | Трутовик плоский | Artist's Conk | *Ganoderma applanatum

🇺🇿 Тошкент
📷 Динара Адилова
📅 27 октябрь 2024 йил*

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 👨‍🎨
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Ўзбекистонда халқ табобати соҳасида тегишли рухсатномаси бўлмаган фуқаролар инсонларга тиббий ташҳис қўйиш ва даволаш ишларини амалга оширган ҳолатларга доир маъмурий жавобгарлик белгиланди lex.uz, бундан ташқари халқ табобатида рухсат этилмаган услубларда хизмат кўрсатиш бўйича рекламалар бериш ҳам таъқиқланди.

Биз муқаддам сохта табиблар томонидан саратон ва жигар циррозига чалинган беморларга эчкемар гўштини истеъмол қилиш даво эканлиги, уларнинг буғма илонлар, чумчуқ ва типратиканларнинг гўштларидан тайёрланган овқатлар эса барча касалликларга даво бўлиши ҳақида кўрсаводларча кўрсатмалар берилаётганлигига доир бир неча бор маълумотлар тақдим этган эдик. Сохта табиблар томонидан беморларни даволаш ниқоби остида ҳануз кўплаб заҳарли илонларни рухсатсиз овлаш ҳолатлар амалга ошириб келинмоқда ва она табиатга катта зарар келтирилмоқда.

Бу тарздаги «даволаш» амалиёти фақатгина табиатга зарар келтирмайди ёки табиат қонунчилигининг бузилишигагина сабаб бўлиб қолиш билан бир қаторда беморлар «муъжизакор» даволаниш умидида тиббиёт ходимларининг малакали ва тўғри муолажаларга доир кўрсатмаларига амал қилмаслиги натижасида ўзларининг ҳаётини ҳавф остида қолдиришади.

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида ⚖️
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Гўнг замбуруғлари гўнгхўр қўнғизларга фақат номланиши жиҳатидан ухшаш бўлиб, улар шампиньонлар оиласига мансуб замбуруғ авлоди ҳисобланади. Гўнг замбуруғи деб аталишига сабаб уларнинг чириндиларга бой жойларда кўпроқ учратилиши холос. Гўнг замбуруғларининг айрим турларини шаҳарларда ҳам учратиш мумкин, шу билан бирга уларни заҳарли поганка замбуруғи билан адаштиришади (😊 поганка номи қушларнинг бир турига нисбатан ҳам айтилади). Гўнг замбуруғини поганка деб аташтириш хато, чунки оқ гўнг замбуруғинни ҳали унинг қалпоқчаси ёрилмаган ва пластинкалари оқиш тусда бўлган ёш даврида бемалол истъемол қилса бўлади. Замбуруғ етук ёшга етган даврда унинг пластинкалари қора тусга киради, ҳатто утмишда улардан сиёҳ тайёрлашда фойдаланилган.

P.S. Замбуруғлар бўйича мутахассислар томонидан тури аниқланмаган замбуруғларни истеъмол қилиш тавсия этилмайди, чунки соғлигингиз учун бу ҳавф туғдиради.

*🇺🇿 Тошкент шаҳри
📷 Динара Адилова
📅 10 октябрь 2024 йил*

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🍄
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Қарағай дарахтида шохларнинг бу зич тўпланиши нима? Бу кимнингдир уясими? Еҳтимол, у ерда баъзи қушлар яшайди, лекин улар уни «қурмаган». Жодугар супурги деб аталадиган нарса (нопок кучларнинг ҳам бунга алоқаси йўқ 😊) ўсимликка турли хил паразитар организмлар — замбуруғлар, вируслар, бактерияларнинг айрим турлари, шунингдек соматик мутациялар туфайли зарар етказиши натижасида юзага келади. Қизиғи шундаки, паразитлар иштирокисиз мутациялар натижасида ҳосил бўлган жодугарнинг супургиси баъзи игнабаргли дарахтларнинг митти шаклларини олиш учун ишлатилиши мумкин: мутацияга учраган куртаклар оддий ўсимликка пайванд қилинади.

*🇺🇿 Тошкент
📷 Динара Адылова
📅 25 октябр 2024*

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🧙‍♀️
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Шоқол дарё водийларининг тўқай ўсимликларида ва ут чакалакзорларида яшайди. Уларни ичида у ўз уясини қуради. Агар шоқол таъқиб қилинмаса, у катта аҳоли пунктлари яқинида жойлашади ва кўпинча ахлатхоналарда юради. Шоқол деярли хамма турдаги усимлик ва хайвон овқатлари билан озиқланадиган ҳайвондир.

Шоқолнинг ўзига хос номи — Canis aureus — сўзма-сўз «олтин ит» деб таржима қилинади ва у мўйнанинг ёзги рангини тасвирлайди. Қишда қора рангнинг кўпроқ аралашмасига ега.

Шоқол ёки чиябўри | Шакал | Golden or Indian Jackal | Canis aureus

*🇺🇿 Зарафшон Миллий Боғи
📷 Наталья Мармазинская
📅 27 феврал, 2024 йил*

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🐺
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Катта узунбурун балчиқчи узининг анчагина узун тумшуғи билан ажралиб турадиган йирик балчиқчи қуш ҳисобланади. Балчиқчи ушбу тумшуғи ёрдамида ер юзасидан ва саёз сув ҳавзаларида ўлжа қидиради, тупроқ ва қум тагидан уларни топиб ейди. Катта узунбурун балчиқчи йирикроқ гуруҳлар ҳосил қилган ҳолда миграция қилади, яъни кучиб ўтади. Қушни бошқa қушлардан унинг ўзига хос бўлган «куу-ли, куу-лии» оҳангидаги сайроғи овозидан таниб олиш мумкин.

Катта узунбурн балчиқчи | Большой кроншнеп | Eurasian Curlew | Numenius arquata

*🇺🇿 Тошкент вилояти, Туябўғиз сув омбори
📷 Андрей Ожегов
📅 30 сентябрь, 2023 йил
➡️* Батафсил

#qushlar

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🦅
Telegram Birds.uz
Facebook Birds.uz
Instagram Birds.uz

Таниқли рус ҳайвонотшунос тадқиқотчиси Алексей Юрьевич Целлариус бундан 30 йиллар муқаддам эчкемарларни уч тоифага, яъни «ўтроқ», «кўчманчи» ва «дайди» эчкемарларга ажратган эди.

Эчкемарларнинг аксарият қисми маълум бир ҳудудда, асосан 40 гектардан 150 гектаргача бўлган майдонда ўтроқ ҳаёт кечиради ва улар «ўтроқ» тоифасидаги жониворлар ҳисобланади. Уларнинг турли ёш тоифасидаги, кўпроқ 4-8 ёшдаги эркак ҳамда урғочи вакиллари маълум бир чегараланган ҳудудда ўтроқ ҳолда яшаши мумкин. Барча ўтроқ ҳаёт кечирувчи эчкемарлар баъзан қисқа муддатга ёки бир неча кунгача ўзлари яшайдиган ҳудуд сарҳадларини тарк этиши кузатилади. Шу билан бирга, агар бошқа ҳудуд эчкемарга қулайроқ шароитга эга бўлса шу ҳудудга кўчиб жойлашиши ҳам мумкин.

«Кўчманчи» эчкемарларни ўтроқларидан асосан йирик ва 10 ёшдан каттта ёшдаги эркак эчкемарлар ташкил этиши билан фарқ қилади. Кўчманчи эчкемарнинг яшаш ҳудуди бир нечта участкалардан иборат бўлиб, ушбу участкалар орасидаги масофа 10 километргача бўлиши мумкин. Эчкемарнинг бир участкадан бошқасига бир кун мабойнида кўчиб ўтади. «Кўчманчи» эчкемарлар кўчиш учун сафарга чиққанда ўзига тегишли участкадан бошқа ҳудудда тунаб қолмайди, йўл давомида ов қилмайди ҳамда бошқа турдошларининг изларига эътибор ҳам қаратишмайди.

«Дайди» тоифасига мансуб эчкемарлар эса ўларининг доимий яшаш ҳудудларига эга бўлмайди ҳамда уларнинг орасида катта ёшдаги эркак ва урғочи эчкемарлар кўпчилик эмас, шу билан бирга «дайдилар» сафида урғочилар жуда кам учрайди ҳамда улар учун бу ҳолат вақтинчалик ҳисобланади. «Дайди» эчкемарларнинг аксариятини уч-тўрт ёшдаги ёш эчкемарлар ташкил этади. Бундан ташқари, эчкемарларнинг бошқа ҳудудларга кўчиб ўтишида уларнинг озуқа базаси ҳолатига боғлиқлигини ҳам эътиборга олиш лозим.

Бўз эчкемар | Серый варан | Desert Monitor | Varanus griseus

*📕 Ўзбекистон Республикаси Қизил китоби
🇺🇿 Қизилқум чўли
📷 Тимур Абдураупов
📅 13 апрель 2015 йил*

#qizilkitob

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🦎
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Куз фасли кўпчилик туёқли ҳайвонларнинг урчиш даври ва мазкур даврдаги никоҳ ўйинлари кечадиган мавсум ҳисобланади. Табиат улар учун ушбу даврни бежиз танламаган, чунки урчиш даври кузда бўлиб ўтганлиги сабабли уларнинг болалари баҳорда, яъни ҳайвонларнинг асосий озуқа манбаи бўлган яшил майсалар авж олиб ўсаётган даврда дунёга келишади.

Айни дамларда Зарафшон миллий табиат боғида яшовчи бухоро буғулари – хонгуллар урчиш даврини ўтказишмоқда. Бу даврда нар буғуларнинг баланд овозларини бир неча чақиримдан эшитиш мумкин. Улар бундай пайтда кучли асабий тарзда безовталанишади, атрофидаги дарахт ва буталарнинг шохларини ўзларининг бақувват мугузлари билан сузиб, синдириб ташлашади, дарахтларнинг пўстлоқларини қўпоришади. Агар шундай пайтда иккита эркак буғу учрашиб қолишса, албатта улар ўртасида яккама-якка жанг бошланади ҳамда улар бир-бири билан аёвсиз тарзда шохлашишади.

Хонгул, бухоро буғуси | Бухарский олень | Bukhara Red Deer | Bactrianus Lydekker

*📕 Ўзбекистон Республикаси Қизил китоби
🇺🇿 Зарафшон миллий табиат боғи
📷 Наталья Мармазинская*

#qizilkitob

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🦌
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Қулоқдор япалоққушлар қалин чакалакзор ва бутазорларда дам олишни яхши кўришади ва ушбу жойларни ин қуриш учун танлайдилар, лекин очиқ жойларда ов қилишади.

Мазкур япалоққушларнинг қулоқ тешиги анчагина катта бўлади ва кўпчилик япалоққушларда бўлгани каби бошининг ён томонида ассиметрик тарзда, хусусан қушнинг чап қулоғи ўнг томондагига нисбатан юқорироқда жойлашган бўлади. Япалоққушнинг узунлиги 38 мм атрофида бўладиган қулоқ тешиги қуш бош суягининг деярли бутун баландлигини эгаллайди. Қулоқларнинг бундай тузилиши япалоққушга инсон қулоғи эшитиши мумкин бўлган даражага нисбатан ўн марта ортиқ даражадаги юқори ва ўрта товушларни эшита олишига имкон беради. Ўзига хос бўлган эшитиш аъзоси туфайли япалоққушлар ўлжасининг қаерда жойлашганлигини бехато аниқлай олади ҳамда шу қобилияти орқали қоронғи тунда ҳам муваффақиятли ов қила олишади.

Қулокдор япалоққуш | Ушастая сова | Long-eared Owl | Asio otus

*🇺🇿 Тошкент
📷 Марина Алмазова
📅 07 июль 2024 йил
➡️* Кўпроқ билиш

#qushlar

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🦉
Telegram Birds.uz
Facebook Birds.uz
Instagram Birds.uz