Болтаютарларнинг бош қисми, кўкраги ва оёқлари тўқ қизил-жигарранг тусдаги патлар билан қопланган бўлади. Ушбу «модапараст» қушлар патларини мунтазам равишда нам қизил лойга ишқалаб ўзларига жило бериб юришади. Олимлар болтаютарларнинг бундай ҳатти-ҳаракати сабабини аниқлай олишган. Илгари сурилган қарашлардан бири бўйича қизил тупроқ таркибидаги темир оксиди қушнинг патларидаги микробларни нобуд қилар экан. Болтаютарлар баъзан кўкракларидаги патларини ўзларининг тухумларига ишқалаб туришлари ҳам қайд этилган, шу тарзда тухум сиртида жойлашиб олган микробларнинг зарарсизлантирилиши тахмин қилинади.

Болтаютар | Бородач | Lammergeier | Gypaetus barbatus
*📕 Ўзбекистон Республикаси Қизил Китоби
🇺🇿 Жиззах вилояти, Пешағар дараси
📷 Тимур Абдураупов
📅 23 февраль 2024 йил
➡️* Батафсил

#qushlar #qizilkitob

Рус тилида 🦅
Telegram Birds.uz
Facebook Birds.uz
Instagram Birds.uz

Тушки қумсичқонлар қиш мавсумида анчагина мураккаб тузилишдаги ва узунлиги 3 метргача етадиган ин ковлашади. Бундай инларда 10-15 та қумсичқон қишловни ўтказиши мумкин. Ушбу уяларда албатта шувоқ, шўра, янтоқ ва бошқа чўл ўсимликларининг уруғлари захира қилинган алоҳида «омборхона» ҳам бўлади. Тушки қумсичқонлар одатда қишки уйқуга кетишмайди, ноқулай совуқ кунларда улар «омборхоналаридаги» захирага асралган овқатларни ейишади ва жон сақлашади.

Тушки қумсичқон | Midday Jird | *Meriones meridianus

🇺🇿 Бухоро вилояти, Қоракўл ҳудуди
📷 Тимур Абдураупов
📅 25 сентябрь 2023 йил*

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🐹
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Бўз эчкемарлар одатда ўзларининг яшаш ҳудудларини бошқа турдошларидан ҳимоя қилишмайди, лекин ҳудудда огоҳлантириш белгиларини қолдиришади. Эчкемар белги «ўрнатаётган» пайтда оёқ панжаларига қаттиқ таянган ҳолда клоакаси, яъни чиқариш тешигини ерга қаттиқ босиб маълум бир масофагача судралиб боришади, қумни гуёки «дазмол» қилишади ва энсиз жипсланган йўлакча (затир) қолдиришади. Кўпчилик ҳолларда йўлакчада эчкемар думининг қумга чуқурроқ ботган изини ҳам кўриш мумкин. Бу эчкемарнинг ғазабланганлиги ёки безовта эканлигидан далолат беради. Эркак эчкемарлар бундай изларни бошқа эчкемарлар қолдирган излар устида ёки ҳали из қолдирилмаган жойларда, шунингдек, у учун аҳамият касб этадиган жойлар, яъни қумсичқонлар колонияси атрофида ёки тунни ўтказиш жойларида қолдиришади. Катта ёшдаги урғочи эчкемарлар бундай огоҳлантириш белгиларини камдан-кам ҳолларда, шунда ҳам бошқа урғочи жинсдошининг излари устида қолдиришади.

Бўз эчкемар | Серый варан | Desert Monitor | *Varanus griseus

📕 Ўзбекистон Республикаси Қизил китоби
🇺🇿 Қизилқум чўли
📷 Мария Грицина
📅 14 май 2016 йил*

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🦎
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Тақабурунлар оиласига мансуб кўршапалакларнинг кўзлари жуда кичкина бўлади, шу билан бирга уларнинг кўриш майдони жониворнинг тумшуғидаги катта бурни ҳисобига янада қисқаради. Кўршапалаклар айнан шу беухшов бурни ёрдамида эхолокация, товуш орқали мўлжал олиш учун овоз чиқаради. Олимларнинг фикрича, кўршапалак бурнидаги кўп сонли бўрмачалар ёрдамида жисмдан қайтган товуш тўлқинини атрофдаги тўсиқлар ва ҳалақит берувчи омилларни камайтирган ҳолда қабул қилади.

Тақабурунларнинг скелет тизими ўзига хос хусусиятга эга бўлган ҳолда шаклланган. Мисол учун, уларнинг тос суяклари бир мунча редукцияланган ҳолатда бўлади. Шу сабабли кўршапалак текис жойда юриши ва ҳаракатланиши қийин. Одатда тақабурун парвоз қилиб келгач бошпанасининг юқори қисмига оёқлари билан ёпишиб олишади 🤸🏻, зарур пайтда бошларини пастга қилиб осилиб туришади. Мабодо кўршапалак бошпана шифтидан тушиб кетишса, улар ерда ноқулайликка дуч келишади. 😢

Ҳинд тақабуруни | Индийский подковонос | Indian Horseshoe Bat | Rhinolophus lepidus

*🇺🇿 Молгузар тоғлари
📷 Мария Грицина
📅 9 декабрь, 2023 йил*

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🦇
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Ушбу 1995 йилда олинган фотосуратга разм солсак, тасвирда яққол кўриниб турган отдан ташқари узун ва эгилган тумшуқли қушни ҳам кўриш мумкин. Ушбу фототасвир ингичка тумшуқли балчиқчи тўғрисидаги сўнгги фотогувоҳлик ҳисобланади. Ўтган асрнинг бошларида ушбу тур вакиллари учиб ўтиш даврида Оролбўйи минтақасида мунтазам учратилган, лекин, уларнинг учраши тўғрисида маълумотлар ХХ асрнинг иккинчи ярмида табора камайиб борди. Афсуски, мазкур йилда ингичка тумшуқли балчиқчи қирилиб кетган тур сифатида тан олинди.

Ингичка тумшуқли балчиқчи | Тонкоклювый кроншнеп | Slender-billed Curlew | Numenius tenuirostris

*📍 Марокаш, Гарб-Шрарда-Бени-Хсен
📷 Карл Оверман
📅 13 январь 1995 йил
➡️* Батафсил

#qushlar

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🪶
Telegram Birds.uz
Facebook Birds.uz
Instagram Birds.uz

Сибирь тоғ эчкиси асосан денгиз сатҳидан 1000 метрдан баланд бўлган қояли тоғларда ҳаёт кечиради. Тоғ эчкилари тик ва яланғоч қояларга чаққон тирмашиб чиқади, ҳавф туғилганда қоядаги унгир ёки чиқиқ жойларга жойлашиб олиб жон сақлашади ёки чарчаган пайтда дам олишади.

Сибирь тоғ эчкилари учун кузнинг охири ва декабрь ойининг бошлари жуфтлашиш даври ҳисобланади. Бу вақтларда тоғ эчкиларининг эркаклари, яъни такалар тажовузкор бўлиб қолишади, шу билан бирга улар урғочи гуруҳларига қўшилади ҳамда ўз атрофида урғочи эчкиларни тўплаб «ҳарам» ҳосил қилади. Урчиш даври декабрь ойининг ўрталаригача давом этади, шундан кейин такалар урғочи гуруҳларни тарк этишади ҳамда алоҳида гуруҳларга тўпланишади.

Сибирь тоғ эчкиси | Сибирский козерог | Siberian Ibex | Capra sibirica

*🇺🇿 Тошкент вилояти, Чаткал дарёси водийси
📷 Тимур Абдураупов
📅 11 сентябрь, 2024 йил*

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🐐
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Катта қумсичқон чўлларда ҳаёт кечиради. Чўлнинг кескин ва оғир иқлим шароитида катта қумсичқон учун тупроқ етарли даражада юмшоқ бўлиши, шунингдек, қиш фаслида маълум чуқурликдаги заминнинг музламаслиги муҳим аҳамиятга эга. Қумсичқон ана шундай жойларни ўзига макон сифатида танлайди.

Катта қумсичқонлар асосан кундузги ҳаёт тарзини мақбул кўради. Қишда улар уйқуга кетмайди, кўпроқ вақтни инларида ўтказади, лекин қуёшли ва илиқ кунларда фаол бўлади.

Катта қумсичқон | Большая песчанка | Great Gerbil | *Rhombomys opimus

🇺🇿 Бухоро вилояти, Денгизкўл кўли
📷 Тимур Абдураупов
📅 7 октябрь, 2024 йил*

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🐭
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Тоғ деҳқончумчуғи Ўзбекистон ҳудуди учун уяловчи, қишловчи ва учиб ўтувчи қуш тури ҳисобланади. Ушбу қуш тури вакиллари тоғларнинг денгиз сатҳидан 2800-3000 метр баландликдаги ҳудудларигача кўтарилишади, бу ерларда асосан сийрак бутазорлар ва қоялардаги арчазорларда учрайди. Миграция, яъни кўчиш даврида деҳқончумчуқлар водийларга тушишади ҳамда йирик гуруҳлар ҳосил қилишади, уялаш жойларида эса улар жуфт-жуфт ҳолда учратилади. Жуфтлашиш ва уя қуриш даврида нар (эркак) деҳқончумчуқлар дарахт ва буталарнинг тепасига ёки қоянинг чиқиб турган жойларига қўниб олган ҳолда баланд овозда сайраб куйлашади.

Тоғ деҳқончумчуғи | Горная овсянка | Rock Bunting | Emberiza cia

*🇺🇿 Ҳисор тоғи
📷 Релиса Грановская
📅 9 сентябрь 2021 йил
➡️* Кўпроқ билиш учун

#qushlar

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 🏔
Telegram Birds.uz
Facebook Birds.uz
Instagram Birds.uz

Мева танаси бир неча соатдан бир қанча кунгача яшайдиган замбуруғлар орасида трутовиклар ёки пўкак замбуруғлар энг узоқ яшайдиган вакиллар ҳисобланади. Уларнинг мева танаси ўзига хос қаттиқ тўқимали тузилмага эга бўлиб, дарахт танасида ёки ёғочда ёпишган ҳолда пайдо бўлади. Улар дарахт танасида йиллик ҳалқалар ҳосил қилган ҳолда бир неча йиллар давомида ўсади.

Фототасвирдаги ясси трутовик ёки ясси пўкак замбуруғи инглиз тилида рассом замбуруғи маъносида аталади. У бу номни бекорга олмаган. Замбуруғ қалпоғининг пастки қисми, яъни гименофори оқ тусда бўлиб, агар унинг бу қисми сиқилса тўқ жигарранг тусга киради. Таёқчани олиб замбуруғга ҳоҳлаган тасвирни чизиш мумкин, замбуруғ қалпоғини қуритиб ижод маҳсулингизни сақлаб қўйсангиз ҳам бўлади.

Ясси пўкак замбуруғ | Трутовик плоский | Artist's Conk | *Ganoderma applanatum

🇺🇿 Тошкент
📷 Динара Адилова
📅 27 октябрь 2024 йил*

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида 👨‍🎨
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan

Ўзбекистонда халқ табобати соҳасида тегишли рухсатномаси бўлмаган фуқаролар инсонларга тиббий ташҳис қўйиш ва даволаш ишларини амалга оширган ҳолатларга доир маъмурий жавобгарлик белгиланди lex.uz, бундан ташқари халқ табобатида рухсат этилмаган услубларда хизмат кўрсатиш бўйича рекламалар бериш ҳам таъқиқланди.

Биз муқаддам сохта табиблар томонидан саратон ва жигар циррозига чалинган беморларга эчкемар гўштини истеъмол қилиш даво эканлиги, уларнинг буғма илонлар, чумчуқ ва типратиканларнинг гўштларидан тайёрланган овқатлар эса барча касалликларга даво бўлиши ҳақида кўрсаводларча кўрсатмалар берилаётганлигига доир бир неча бор маълумотлар тақдим этган эдик. Сохта табиблар томонидан беморларни даволаш ниқоби остида ҳануз кўплаб заҳарли илонларни рухсатсиз овлаш ҳолатлар амалга ошириб келинмоқда ва она табиатга катта зарар келтирилмоқда.

Бу тарздаги «даволаш» амалиёти фақатгина табиатга зарар келтирмайди ёки табиат қонунчилигининг бузилишигагина сабаб бўлиб қолиш билан бир қаторда беморлар «муъжизакор» даволаниш умидида тиббиёт ходимларининг малакали ва тўғри муолажаларга доир кўрсатмаларига амал қилмаслиги натижасида ўзларининг ҳаётини ҳавф остида қолдиришади.

Обуна бўлинг 👉 Wildlife of Uzbekistan

Рус тилида ⚖️
Facebook Wildlife of Uzbekistan
Instagram Wildlife of Uzbekistan