چند قدمی پيش نيامده بوديم كه دريافتيم ديوار زندانمان را بر سر خود ويران كرده‌ايم و مشت‌هامان بر دهان خودمان فرود می‌آيد. شايد از آن رو كه هنوز هفت شهرعشق، يا هفت‌خوان رستم را تجربه نكرده‌ بوديم. شايد هم به آن سبب كه در شامِ آخرِ استبدادِ پيشين، فره ايزدی را چون نان و شراب ميان خود تقسيم نكرديم. يعنی چيزی را از قلم انداخته بوديم.

هنوز چند سالي به بعثت پيامبر مانده بود که آشوب و خلل به دستگاه سلطنت ايران راه يافته بود. مهمترين علت آن را غرور و ندانم‌کاري‌هاي خسرو پرويز دانسته‌اند. اين خلل و آشوب را فردوسي در شاهنامه به تفصيل آورده است. از ندانم کاري‌هاي خسرو پرويز يکي هم کشتن متحد ديرين ايران نعمان‌بن منذر حاکم محلي حيره بود(604ميلادي) که جنگ ذي‌قار و شکست خسرو پرويز از اعرابِ حيره را در پي داشت. در اين هنگام هنوز بعثت پيامبر اتفاق نیافتده بود. اين شکست را مي‌توان يکي از مقدمات فروپاشي ايران شمرد.

سال‌ها پیش بود که به سفر رفته بودم، یکی از دوستان خبر شده بود، دیداری و گپ و گفتی داشتیم، ابراهیم نبوی هم آنجا بود. پیرتر از آن شده بود که انتظار داشتم. می‌دانست که به زودی به ایران بر می‌گردم. هنگام خدا حافظی صورت هم را بوسیدیم، هنوز چند قدمی نرفته بود که دو باره برگشت، مثل اینکه چیزی را فراموش کرده باشد، آغوش باز کرد و از نو صورتم را بوسید، بعد با همان کلام طنز و نگاه مهربانش گفت: این را برسان به طاهر آقا.منظورش آقای احمد زاده بود. انگار با این پیام بوسه می‌خواست از اندوهِ سنگین غربت اندکی کاسته باشد.

در ابتدای هجوم مغول به ایران، ابن اثیر صاحب تاریخ الکامل نوشته بود:
گفته شده است كه سبب تاخت و تاز مغولان به شهرهاي اسلامي[ایران] غير از اين‌هاست و نبايد در تواريخ نوشته شود. آنچه من ذكر نكردم، هر چه بوده، بوده، تو هم انديشه‌ي خود را نيك گردان و درين باره چيزي نپرس.(الکامل، ترجمه جلد32، ص: 133)
ابن اثیر کهنسال بود و چندان زنده نماند که فروریختن دستگاه خلافت را هم ببیند تا آنچه را فکر مي‌کرد نبايد در تاريخ نوشته شود با وضوح بيشتري بنويسد. این را نوشتم که بگویم در جنگ بین ایران و اسرائیل تا حالا هرچه بوده بوده، امیدوارم اندک اندک بنیادگراهای اسرائیل و ایران بعد از این همه خسارت بپذیرند که تحمیل برخی اسطوره‌های بنیادگرایانه بر واقعیت امروز جز ویرانی و فقر و کشتار و نابسامانی حاصل دیگری ندارد.
فکر می‌کنم نه اسرائیل نابود شدنی است نه فلسطین و نه ایران، بنابراین پذیرفتن طرح دو کشور اسرائیل و فلسطین در کنار هم شاید به خردمندی نزدیک‌تر باشد

گفت: در هنگام خطر، مادر نگران فرزند خویش است، و گفت اگر همه مردم جهان نگران یکدیگر می‌بودند، جهانی بی‌کرانه از مِهر می‌داشتیم.
اما ای دوست، حالا که هوش عاطفی ما کِرخ شده و از کار افتاده، جهانی بی‌کرانه از جنگ و آوارگی و ویرانی و کشتار داریم.

جوانان، رؤیاها برای آینده دارند.

کهنسالان اما
قصه‌های پریشان گذشته به خوابشان می‌آید

تا آنجا که با میراث ادبی و فرهنگی ایران آشنا هستم می‌توانم بگویم چه دور افتاده‌اند آن‌ها که از کشته شدن کسی اظهار شادمانی می‌کنند. حتی اگر آن کشته شده دشمن باشد. ایران را تنها به خاک و مرزهای سر زمینی‌اش که نمی‌توان فرو کاست، ایران با حضور سعدی و حافظ، مولوی و خیام، ابوالحسن خرقانی و ابوسعید و بسیار فرهیختگان دیگر این دیار معنا دارد، بزرگانی که شادمانی بر مرگ دیگران حتی دشمن را بر نمی تابند. دوری از وطن به دور شدن از این خاک نیست، بیگانه شدن و دور شدن از ادب و فرهنگ این سرزمین است که اندوه‌بار تر از هر غربتی است

عاشورا. در همدستی دین و سلطنت

در این سخنرانی اشاره‌ای به همدستیِ دین و سلطنت شده است، اعم از قبل از اسلام و پس از اسلام. در این میان ستمی که فرمانروایان به عنوان نگهبان دین بر مردمان به ویژه بر محرومان داشتند و دارند، نیازمند شاهدی یا شاهدانی شناخته شده و معتبر بود تا بر این ستم شهادت دهد پیش از اسلام اسطوره‌ی سوگ سیاوش بود و پس از اسلام واقعه‌ی عاشورا و امام حسین.

سخنرانی در شب عاشورا به تاریخ بیست و پنجم تیر ماه 1403 توسط علی طهماسبی در مشهد

از بنیادی‌ترین مسائل امروز ما

انباشت خشم در جامعه و گسترش احساس دشمنی‌ها که حاکمیت بر آن دامن می‌زند، چه بر سر ما آورده و چه بر سر فردای ایران می‌آورد؟ این سخنرانی در شب نوزدهم رمضان مطابق با دهم فروردین 1403 در مشهد توسط علی طهماسبی ایراد شده است.