𝗕𝗶𝗻𝗶 𝗔𝗮𝗱𝗮𝗺𝗸𝘂 𝗗𝗵𝗮𝗺𝗮𝗮𝗻𝘁𝗼𝗼𝗱𝗮 𝗪𝗮𝘅𝗮𝘆 𝗗𝗼𝗼𝗻𝗮𝘆𝗮𝗮𝗻.𝗜𝗻𝗮𝗮𝗱 𝗙𝗶𝗶𝗰𝗻𝗮𝗮𝘁𝗼 𝗕𝗮𝗹𝘀𝗲 𝗛𝗮𝗹.𝗤𝗼𝗳 𝗠𝗮𝗿𝗮𝗯𝗼 𝗜𝗻𝗮𝗮𝗱 𝗞𝗮𝗳𝗶𝗶𝗰𝗻𝗮𝗮𝘁𝗼

Kaydka iyo wanaaga loo diyaariyay dadka Sabra ee Allah ku Shukriya.(17)

xaaskaaga, waxa ay ku odhanayaan waa laxay!Haddii aad u samo fasho waalidkaa, waxa ay ku odhanayaan waa doqon!Haddii aad ka tanaasusho oo aad iska deyso wax aad xaq u leedahay, waxa ay ku odhanayaan waa fulay!Haddii aad ku dooddo wax aad xaq u leedahay oo aad dhacso istidhaahdo, waxa ay ku odhanayaan waa macangag hor-iyo-dabo-diid ah!Haddii aad ku dhegganaato diintaada, waxa ay ku odhanayaan waa dibusocod!Haddii aad ku adkaysato xijaabkaaga, waxa ay ku odhanayaan waa jaahilad aan ilbaxnimada xarragada la jaan qaadayn!Haddii aad samaha ku addeecdo ninkaaga, waxa ay ku odhanayaan shakhsiyaddeeda ayaa taag daran!Haddii aad booqato saaxiibkaa, waxa ay ku odhanayaan dan ayuu leeyahay!

Haddii aad sabool wax ugu deeqdo, waxa ay ku odhanayaan waa istus!Haddii aad qof difaacdo, waxa ay ku odhanayaan wuu iska dhaadhicinayaa!Haddii aad laaluushka ka diiddo, waxa ay ku odhanayaan koobna lama joogo oo irsaaqaddaas ay dadkuba boobayaan ayuu iska af qabtay!Waxyaabaha wanaagsani qarsoonidooda ayay ku toolmoon yihiin.In aad dad dhexdood qof kula talisaa fadeexayn. Waa In aad dad dhexdood qof ku waanisaa waa durid.In aad meel mahwi ah qof deeq ku siisaa waa karaamadil.Balse sadaqadda qarsoodiga ahi qofkana way baahi tiraysaa, qiimigiisana liidi mayso.Waligaa wanaag aad si qarsoodi ah u samayn karayso, si muuqata ha u fulin!Ha u baqin nasiibkaaga marka aad sida qarsoon samaha u samaynayso.Ubaxa uduggiisa waa la carafsadaa, xataa haddii aan loo qasdiyin. Cadceedda kaaheeda wax ayaa lagu arkaa, iyada oo haddana ay daruuro dabooleen oo maalinwaa ay tahay.Roobka raadkiisa waa la arkaa, xataa haddii aanu qof kasta sidiisa ugu di'in.Webiga waa la mahadiyaa, haddana aamusnaan ayuu daadkiisu u mulacyeeyaa.Geedka waa la jeclaystaa, haddana aamusnaan ayaa midhihiisa lagaga halabsadaa!

Casariye.

Indha_caad

Ha noqonin qof nolol korkaxaadis ah ku dhaqan oo hadba wixii ay ishiisu qabato ku arrin qaata, arrimaha adduunkan muuqaalkooda guud ayuun baad ka aragtaa. ee nuxurkooda hoose uma aadan dhaadhicin'e.Dadka qaar ayaa haldoorro u ah si hoose oo aanay cidina ogeyn.Haldoornimadoodaasina waa ta u horseedda in ay nacaan in ay dadku ogaadaan kaalinta ay ugu jiraan.Cumar Ibnu Khaddaab ayaa u fiirsaday in uu Abu Bakar arooryo kastaba marka salaadka subax la tukado uu u kallaho (jarmaado) koonaha magaalada, ka dibna wuu daba galay si uu u soo ogaado bal in ay wax heleen oo uu xallinteeda meeshaas u aado iyo in kale. Waxa uu arkay Abu Bakar oo guri galay, cabbaarna ku jiray.Markii uu arrinkaasi dhawr jeer soo noqnoqday ayuu Cumar isweydiiyay, kollayba Abu Bakar meeshaas waxa uu isagaga daba laabanayaa waa arrin wanaagsan uun'e, waxa uu yahay wanaaggaasi.Inta uu dhiirraday ayuu aqalkii aaday, waxana uu kula soo kulmay islaan cad (duq) ah oo indho la'!Waxa uu weydiiyay waxa uu ninkan u yimaaddaa ka soo doono? Waa Waxa ay ugu war celisay: "Ilaahay ayaan ku dhaartay'e, ninkaas garan maayo, se maalin kasta inta uu ii yimaaddo ayuu gurigeyga ii nadiifiyaa, cuntadaydana uu ii kariyaa, hugaygana uu ii dhaqaa, isaga oo aan ila hadalna wuu iga tagaa!"Markaasuu yidhi Cumar odhaahdiisii caanka ahayd: "adiga dabadaa cid ku gaadhaysaa ma jirto Abu Bakarow!"

Maxaa adiga iyo dadka idin kala galay?!

Keliya adigu isgaro oo shakhsiyaddaada fahan. Goorma ayaad aragtay iyada oo wali dadku sida ay wax u arkayaan ama ay u qiimaynayaan ay tahay mid caddaalad ku salaysan?War dadku haddii ay qof jeclaadaan, ceebihiisa wanaag ayay ku sheegaan. Haddii ay qof nacaanna, wanaagyadiisa way duudsiyaan oo way aasaan.Xataa markii ay damceen in ay qoyskii nebi Luud nkh'e ka caydhiyaan tuuladooda ee ay u waayeen ceeb kale oo ay ku dhalliilaan, waxa ay ku caayeen in ay yihiin qoys ceeb-ka-saliim ah oo xumaha ka daahir ah!

‎ فَمَا كَانَ جَوَاب قَوْمِهِ إِلَّا أَن قَالُوا أَخْرِجُوا أَخْرِجُوا 56. ‎

"Jawaabtii tolkii waxa ay noqotay in ay yidhaahdaan, ka saara qoyska Luud magaaladiinna, waa dad isdaahirinaya'e. (Qoyskan Luud waaba kuwo dhibsanaya khaniisnimadan aynnu samaynaynno, ficilkeenanna aan ku uur samayn oo aan ku qanacsanayn, in ay inala dersaanna uma qalmaan ee aynnu ka saarno dhulkeenna. Sidaas ayay ku tashadeen Luud tolkii.)"Oo daahirnimadu ma denbi qofka lagaga caydhiyo tolkii iyo degaankiisaa?!

Dadku dhawrsoonihii Yuusuf ayay gaabsi (sino) ku tuhmeen!Muuminkii Ibraahin ayay gaalnimo ku eedeeyeen!Runlowgii dhabsheegga ahaa ee Maxamed ayay beenaale iyo sixiroole ku dhalliileen!Haba ahaadaan canbaaraynahaasi kuwo ay sameeyaan dadka been'abuurtayaasha ceeb-la-luudyada ahiye, haddana guud ahaan xaalka dadku waa jaadkaas.Dhanka wanaagga marka ay noqoto, iyagana tusaalayaashoodu waa ciiddaa iyo camaarkaa.Waxa uu Bukhaari ku soo arooriyay xadiiska Sahal Ibnu Sacad Assaacidiyi, in uu nin ka mid ah danyartii Muslimiintu soo maray nebiga.Markaasuu nebigu ku yidhi asxaabtiisii: "ka warrama bal ninkaas?"Waxa ay ugu war celiyeen, in uu yahay nin ka mid ah saboollada Muslimiinta. Haddii uu gabadh u geed fadhiisto loo ma guurinayo, haddii uu cid gargaarsadana gacan loo ma fidinayo. Haddana waxa soo maray mid ka mid ah maamuusleydii bulshada, markaasuu nebigu warsaday: "ninkanna ka warrama?!"Kolkaasay ugu war celiyeen: "waa nin laangooyada (haldoorka) tolka ah. Haddii uu gabadh doono degdeg ayaa loogu dhisayaa, haddii uu garab maagana gacan hagar la'aaneed ayaa loo fidinayaa."Nebigu inta uu farta ku fiiqay ninkii hore ayuu yidhi: "Ilaahay ayaan ku dhaartaye, ninkaas (saboolka ahil waxa uu ka mudan yahay ninkan kale, in le'eg dhulka muggii!"

Hore ayay Carabi u yidhaahdeen: raalli gelinta dadku waa higsi aan la gaadhayn.Waa mid ka mid ah murtiyaha ugu maangalsan ee ay Carabi ku maahmaahday.Si kasta oo aad u tahay qof san oo la jecel yahay, waayi maysid cid ku neceb.Si kasta oo aad u tahay qof waxtar leh, waayi maysid qof ku yasa oo ku quudhsada.Si kasta oo aad u tahay qof Alle-ka-cabsi badan, waayi maysid qof far ku goda iimaankaaga oo ku tuhma.Haddii aad u samo fasho

{{وَقَاسَمَهُمَآ إِنِّى لَكُمَا لَمِنَ ٱلنَّٰصِحِينَ } الأعراف:  21

"Ibliis  waxa  uu   ugu  dhaartay  labadooda  (Aadan  iyo  xaawo)
Waxa  aan  idiin  ahay  mid  idiin  khayer  miiraya"

Aadan  iyo  xaawa,  kuma  soo  dhicin  maankooda   qof   ayaa   magaca  illahay   ugu  dhaaranaya  been,  balse  ibliis  ayaa   falkaa  falay   oo  uu  wax-sheegiisii  noqday   in  uu   walxaha   ugu  bixiyo  magacyo  qurxoon;  si  uu  u lumiyo  .  Geedkii  xumaanta  ,  ayuu  ugu  sheegay  kii   waaritaanka  ,  isla  shaqadanna  maanta  waxa  haysa  xerta  ibliis.  Khamrigu   waa   cabbitaan   ruuxi  ah  ,  Qaawanaantu   waa  qurux,  xumaantu  waa   xarrago,  gogoldhaafkuna  waa  furfurnaan  iyo   fayoqab. Haku  dagmin  magacyada  qurxoon,  si  kasta  oo  ay  isku  dooriyaan.

#Dhambaallada_Quraanka"
W/Q: Ad'ham Sharqaawi.
W/T: Cabdulxakiim Muxammad Obsiiye.

Page  8