Әссаламу алейкум уа рахматуллахи уа баракатух құрметті жамағат!

Келіп жеткен рамазан айы баршамызға мүбарак болсын. Алла Тағала 30 күн оразаны толық ұстап шығуға күш-қуат берсін.

Сіздерден бір өтінішіміз, осы каналды, осы бағытты әрі қарай жүргізуге Алладан жәрдем сұрап, дұға етіп қойсаңыздар!

Акция дегеніміз акционерлік қоғамның бір бөлігін иемдену құқығын беретін құнды қағаз. Акционерлік қоғамның бірнеше мың кейде бірнеше миллион акциясы бар болуы мүмкін.

Шариғатымызда акциямен айналысуға рұқсат береді. Бірақ оның өзіндік шарттары бар. Жеке-жеке тоқталатын болсақ:

1. Акциясын сатып алайын деп жатқан компания халал өніммен айналысуы керек. Мысалы, арақ-шарап фирмалары, зинаны жарнама жасайтын агентство, мұсылмандарға қарсы соғысып жатқан елдердің өнімдері т.б. акцияларын алу дұрыс болмайды.

2. Компанияның айналымына рибауи ақшалардың араласпауы. Мысалы банктен несие алатын немесе жеке тұлғалармен риба арқылы жұмыс істейтін.

Ислам діні акцияны арзанға алып, қымбатқа сатудың да шарттарын белгілеп берген. Егер капитал толықтай өндіріс компаниясына айналса, арзан кезінде алынған акциясын қымбатқа сатса болады. Ал енді акциясын алған компаниямызда ешқандай өзгеріс болмаса, яғни, капитал өндіріске айналмаса қымбатқа сатуға рұқсат жоқ. Өркендеуін күтеміз яки болмаса алған бағасына ғана сата аламыз.

Айина саудасы

Базардан немесе жеке кәсіпкерден бір затты 100.000 теңгеге бөліп төлеуге сатып алдық делік. Сол саудагердің өзіне қолма-қол ақшаға қайтадан 80.000 сатамыз. Сауданың осы түрін айина дейміз. Көбінесе адам баласы тығырыққа тіреліп, қаржылай қыйындық туындағанда баратын сауда. Бұл сауда дінімізде адал емес.

Тауаруқ саудасы

Белгілі бір затты бөліп төлеуге сатып алып, оны үшінші бір адамға арзан бағада сатып жіберу. Айина саудасынан айырмашылығы, сатқан адамның өзіне емес, үшінші тұлғаға сату. Сауданың бұл түрі адал. Алайда алдын ала ұйымдастырылған өз адамы болмауы шарт. Мысалы кейбір банктер сізге бөліп төлеуге тауарды беріп, өзі ұйымдастырып биржада сатып береді. Бұл да дұрыс болмайды.

Исламда "Ғорор" саудасынан тыйған. "Ғорор" дегеніміз - сатып алушы сыртына қызығып, ішкі жағын білмеуі. Сатып алатын затына толыққанды көз жеткізбеуі. Бар болуы да , жоқ болуы да ықтимал болған затты сату. Оның үш түрі болады:

1. "Ғорор ужуд".
   - Малдың ұрығын сатуға болмайды.
   - Малдың ішіндегі баласын сатуға болмайды.
   - Жеміс ағашының алдағы екі-үш жылдық жемісін алдын ала сатуға болмайды.

2. "Ғорор худуд".
   - Бір затты сатып, керекті кейбір бөлігін жасырып қалуға болмайды.
   - Қырқылмаған қойдың үстіндегі жүнді сатуға болмайды.
   - Өңделмеген айрандағы сары майды сатуға болмайды.

3. " Ғорор тақбид":
   - Ауланбаған судағы балықты сатуға болмайды.
   - Атылмаған ауадағы құсты сатуға болмайды.
   - Қашып кеткен малды табылмай жатып сатуға болмайды.

Қатысуға кеңес береміз!