کە ئەو ڕۆیشت
هیچی لە دوا بە جێ نەما
تەنیا من نەبێ

•فەرهاد پیرباڵ•

@shahranekord

(بۆ نەهاتی)
بۆ نەهاتی؟ بەهار هات و تۆ هەر نەهاتیت..
گەرچی خۆڵ و دارەکان و کوێستانەکان
بەهاتنی بەهار دڵخۆشبوون
کەچی من هەر دڵتەنگیم پێوە دیارە
چونکە چاوی ئازیزێک لێم نادیارە.
لەمن وابوو بۆمنیش بەهارە!
بێخەبەر لەوەی خۆشیەکان پێچەوانەی ساڵی پارە
لەمن وابوو بۆمنیش بەهارە
بێئاگا لەوەی بۆمن زستانێکی سارد و ناخێکی پڕ ئازارە.
بەڵێ ئەو کەسە منم.
چاوەکانم چاوەڕێی هاتنی تۆن.
بەبێ سڵکردنەوە تامەزرۆی نیگایێکی تۆن.

بەرهەمی
عبدالقهار اسماعیل سعید

@shahranekord

لێت ڕادەسێم
خەرمان خەرمان
کەویژ کەویژ
لە دێبەری سیمای سەوزت
تەتەڵە کەم
ماچ و ئەڤین

لێت ڕادەسێم
ڕابمێنم
لە بارانی نیگای نەرمت
تەڕم بکات
خەیاڵاتی سپی و گەرمت

لێت ڕادەسێم
بتنووسمەوە
لە سەردێڕی هەموو شێعرێک

بتخوێنمەوە
لە بەرایی هەر ئاواز و
هەموو دەورێک

ئیدریس ئیبڕاهیم نژاد
https://t.me/shahranekord

بە بۆنەی ۲ ڕەشەمە ڕۆژی جیهانیی زمانی دایک

بۆچوونی کەسایەتییە ناسراوەکانی جیهان لەسەر زمانی دایکی

➖گاندی

کەسێک کە زمانی دایکی خۆی نەزانێ، لە مێژووی گەلی خۆی تێناگا، ئەو کەسەش کە لە مێژووی گەلی خۆی تێنەگا داهاتوویەکی نابێ.

➖ماندیلا

ئەگەر لەگەڵ کەسێدا بەو زمانەی کە فێری بووە بدوێی قسەکانت دەچێتە مێشکیەوە، بەڵام ئەگەر بە زمانی دایکی بیدوێنی قسەکەت لە ناخی دڵیدا جێگیر دەبێت.

➖جماڵەدینی ئەسەدئابادی

هەر نەتەوەیەک زمانی خۆی لەبیر بکات، لەڕاستیدا مێژووی بزر و شکۆ و کەرامەتی تێکشکاوە و بۆ هەتاهەتایه
لە بەندی کۆیلایەتی و ئەسارەتدا دمێنێتەوە.

➖یونسکۆ

کەسێ نەتوانێ بەزمانی دایکی خۆی بخوێنێ و بنووسێت ئەو کەسە بە نەخوێندەوار ئەژمار دەکرێ.

➖هایدگەر

زمانی هەر نەتەوەیەک لەناو بچێ، هەبوونی ئەو نەتەوەیش لە ڕووپەڕی جەهان دەسڕدرێتەوە.

➖پڕۆفسۆر جینۆ ئاڵفڕێد

کەسێکی کە زمانی زگماکی فێری مناڵانی خۆی نەکات، نەتەنیا خەیانەتی لە باب و باپیرانی خۆی کردووه، بەڵکوو خەیانەتی لە هەموو مرۆڤایەتیش کردووە چوونکە ئەو دەبێتە هۆکاری لەوناچوونی بەشێک
لە فەرهەنگ و نەریتی گەلەکەی.

➖بۆچوونی کۆمەڵناسان

زمانی دایکی لەگەڵ شیری دایک ئاوێتەی گیان دەبێ و بە مەرگیش لە لەش دەرئەچێ، سپاندنی زمانێکی دیکە بە مناڵێکی ساوا کە تازە فێری قسەکردن دەبێ، بە جەنایەتێکی گەورەیە .

@shahranekord

وتەیەک لەمەرساڵۆگەری مامۆستاهەژار
ڕۆژگارجوورێکە هەموو کۆمەڵگایەک بە ئێمەی کوردەوەش خوێندەواەرە و فێری خوێندن و نووسین بووە ،هەربۆیە دەبێت بڵێن لەهەرچین و توێژێکی کۆمەڵگاکانیش دا خاوەن بەهرەو زاناو بلیمەت و پسۆڕ و لێزان و ڕەوشەنبیر پیدا بووەو دەشبێت. ئێمەی کوردیش هەروەهاین واتەئێستاکە شکوور نەتەوەی ئێمەش خاوەن قەڵەم و نووسەرو شاعیرەو کەسایەتیمان زۆرن ،دەتوانیین بڵێین کۆی گشتی کورد هەنگاوی باشی ناوەو وەک ڕابردووهەر نییە .جا بەڕاپسان داپسان بێ ،بەزۆرەملی بێت و زۆری لەخۆی کردبێت، یان نا !دەبێت بەوەی گەیبێت کە ڕێگە چارەی ئەوڕێیەیە ، هەرنەبێت تاڕادەیەک توانیوێتی لەو ڕکەیە سەربکەوێت،بەڵێ ئێستاش بەدەر لەوەش شاعیر و نووسەر و زانمان زۆرن،پتر بنووسن ونووسراوەیان پتر هەبێت،بەڵام دەبێ بکوترێ نییە پترلەوەی هەموو کەسێک وتاکێک، بتوانێت ببێت بەهەژارێک ،بەنووسراوەو پەرتوک و شێعر هەمووکەس نابێت بە هەژار.
مامۆستا هەژار ئەوکەسایەتیە مەزنەو بلیمەتە،سەرەڕای ئاستەنگی ژیان،سەرەڕای شەڕی مان و نەمان،سەرەڕای چەندجارتالێواری مەرگ ڕۆیشتن،سەرەڕای هەموو نەبوونیەک و نەداریەک ونەخۆشییەک ،لە گەڵ کات و ساتە سەختەکان وەها پەروەردەبوو،ئاشی زەمانە هێند بەوردی هاڕیبووی و هەڵی شێلابوو ،تاتەواو خۆی داڕشت و ڕاهات ،بەڵام چ ڕاهاتنێک ! ئەو ئەوکەسەبوو توانی ببێتە تاکەسواری مەیدان و گۆزەی خۆی لەکڵ بێنێتە دەرێ.ئەوتوانی خۆبتوێنێتەوە لەپێناو پێگەیشتن.
زۆرکەسمان دەبین بەنووسەر بەڵام بوون بەهەژارێکی لێهاتوو و پێگەیشتوو تێگەیشتو، دەیان خوێندنەوەی حەوت خانی ڕۆستەمی دەوێت سەرەڕای هەموان، هەژارئەگەرچی بەجەستەشۆرشی گێڕواوە،لەسەنگەری نووسینەوەش وەک شەڕێکی بەرگری دەستی بۆچەکی قەڵەم بردووەو بۆ بەرگری لەزمان ولەنەتەوەیو لەخاک و وڵاتی ،لەوڕێگەوەوە زۆر شارەزایانەو مامۆستایانەو بلیمەتانە بەکارەکەوە هەستاوەو بەجێی هێناوە.
مامۆستا هەژارکەسێک نەبووە سەرڕشتە لەبوارێک و لەلایەنێک پەیدابکاو پێیوە بنووسێت وتەواو ، یاهەژارئەوتاکەنەبووە بلەکێ بە کارێکەوەو تەنیا کار لەو ڕێگەیەوەبکات و جوغز و هێڵێک بۆخۆی دابنێو پاوانخوازیکی تایبەت بەخۆی ئەنجام بدات.
ئەومەزنە پیاوە سەرەڕای شۆرشی چیاو قاچاغی و دوورلە بنەماڵەو ئاوارەیی و دەربەدەری، وەبێ هیچ پشتیوانەیەکی ئاکادیمیکی،زانکۆییو فێرگەیی ،هاتووە هێندە لەگوڕوو هێندە بەورەو و هیوابەخۆبوون لە پێناو ئامانجێکی هەرەگەورەی کە ڕزگارکردنی نەتەوەکەی بووە خۆی پێگەیاندووەو ،یابڵێین لەنزمترین شێوەی ژیان خۆی گەیاندۆتە بەرزترین لووتکەی هەرەبەرزی خامەوشۆڕشێکی بە قەڵەم پەرپاکردووە ،وەک پەرژینێک بەدەوری باغ و گوڵزارێک دا بکێشێ و لەهەموو لایەکەوە بۆی ڕوانیوەوهەڵی سەنگاندووەو دایڕشتۆتەوەونووسیوێتی و دایناوە،.
هاتووەزمانی بێگانەی بۆلێک داوینەتەوە، مانای کردۆتەوە تا نەوەی دوای خۆی فێری ناسینی زمانی گەلان بێت ، زمانی خۆی پێکتووە،بێگانەی  لەزمانی خۆی حاڵی کردووە.
ئەگەردەڵێن هەمووکەس نابێ بەهەژارپێمواە دروێم نەکردووە ،هەژار ئەگەرشاعیربووە نووسەریش بووە،ئەگەر نووسیوێتی وەریشیگێڕاوە،ئەگەروەرگێڕانی کردووە ساغ کردنەوەو ،شیکردنەوەو داڕشتنەوەشی هەبووە،دیسان ئەوەی هەر لەلایەنێک و زمانێک نەکردووە،کوردی بۆ فارسی فارسی بۆکوردی، عەڕەبی بۆ فارسی ، کوردی بۆکوردی کردووە ، ڕەنگاوڕەنگی بەرهەمەکانیشی لەشتێکوە بۆشتێک نەکردووە ،ئەویشی کێشتی مجێورانە هەمەڕەنگ کردووە،بەکورتی بڵێن بەڕاستی هەژارکانیاوێکی سروشتی بووەو هەڵقوڵیوەو تەواوی بەرەکانی کوردی لەسەرچاوەکانی دەخۆنەوە، من لەڕوانگەی خۆمەوە پێم ناحەزە هەژار تەنیا بەوەندەویاهەر بەڕەوشەنبیرێک و بلیمەتێکی بناسین یا بناسرێ.
هەژار هیچ ترووسکەی ڕووناکایی لەژینی دانەبووە ، هیچ پشتیوانێکی نەبووە، خۆی ڕسکاوەو سروشتی خۆی خۆی پێگەیاندووە هەربۆیە،لە دیدی منەوە نابێت لەبەرابەر تۆلستوێ یا ویکتۆر هۆگۆیاشکسپێرێک حیساب بکرێ.
ئەوە ئێمەی ژێرچەپۆکەو هەژارین و سڕی سەرمای شەختەوسەهۆڵ بەندانین و لەهەناسەساردی خۆمانەوەیە ،گەرنا ئوستاد هەژار دەبێت نمادوهێمای ئەرەستوو و سوقەڕات و ئەفلاتوونی لە وەهاڕۆژێکدا کە ساڵۆگەڕێتی بۆکرابا پەیکەری بەباڵای ئەوان بۆچەقابا
یادی هەرمان روحی هەربەرزەفڕبێت
✍ئەحمەد ئسمەعیلی ، شاکار 2/11/1403
https://t.me/shahranekord

بەشی یەکەم
وەکوو ماسی کە دەر بکرێ، لە گۆماوێکی مەنداوی
وەکوو داخی دڵی پیرێ، کە لاوی بێتە بەر چاوی
وەکوو ئاسن لە کوورەیدا، فشەڵ بێنێ لە بەر خاوی
دلم گیراوە لێرۆکە،لە دەورەی غەمزەکەی چاوی!

ئەمن ماسی تەرە کراوم، خەیاڵم بۆتە نێچیرم
ئەمن هەڵویستی پیرانەم، بەرەو گەنجی دەچێ بیرم
ئەمن ئەو ئاسنەی ساردم، دەچیژم دەردی هاوبیرم
کەچی دەمبا لەگەڵ خۆ، ئەو دوو چاوی جوانی لێڵاوی

هەموو دونیام بکەن پێشکێش، ئیدی تەسکینی دڵ نایە
هەموو خۆشی بە کۆ بێنن، وەکوو پووڵی چرووک وایە
بڵێن پاشای لە سەرتەختی، ئەوەش تانجی شەهنشایە
هەموو عانێکی ناهێنێ، بە بێ خەندەی لاوی 5041721029664639
*
١٧/٨/٢٠١٤ی زایینی. حامیدڕەشیدی زەرزا،
https://t.me/shahranekord

بەشی دوەم:
وەکوو خونچە کە بترازێ، لە بەرزایی چڵی دارێ
وەکوو هەستی دڵی گەنجێ کە جێ مابێ لە دڵدارێ
وەکوو دارێ هەڵیقەندبێ، شەپۆلی زێ لە ڕووبارێ
خەمی لێدابەشیوم خەم، بە پیری دەستی غەدارێ

ئەمن ئەو خونچەیەی سیسم، لە بەرزایی بەرۆکی دار
من ئەو دارم هەلی قەندوم ڕقی توفان لە باوەش یار
من ئەو پیرەم گوڵی عومرم بە با دادا، هەموو یەکجار
بە گوێی دۆستان دەڵێی ناگا، لە من فەریادو هاوارێ

بەجێ ماوم لە یارانم، پەرێشانم هەموو ساتێ
وەکوو ئەو سێوە لاسوورە لە سەر چڵ دەست نایگاتێ
لە هاتە دوور کەوتوومە، نەهاتیمە هەمووکاتێ
هەموو چاخی سەفەر تۆ چاوەڕوانم بووی بە دیدارێ
*
گەڵای زەردی لقی داری نەخۆشم لەو سەرەوژێرە
ئەوینداری ئەگەر گیانە، بەزەت پێم دا بهێ خێرە
دەمم جوانێ، بە ماچێکی تەڕی ئەو لێوە بسپێرە
لە گەڵ ڕۆیوان حیسابم کە، نەڕۆیشتووم کەچی جارێ

.٣١/٧/٢٠١٤ی زایینی، حامیدڕەشیدی زەرزا.
https://t.me/shahranekord

بە گریان قەت نەشۆرا وێنەکەت هەرگیز لە چاومدا
دڵۆپێک کەم نەبوو یادت لە دڵ
شووشەی شکاومدا

کە دیتم دڵبەرم دڵگیرە لێم، پێم گوت کە بمبەخشە
گوتی: ئەبرۆ و موژەم بۆ کوشتنی تۆ تازە ساومدا

وەها چەسپا لە جەستەم خۆشەویستی تۆ، تەماشاکە
نیگاری خۆت دەبینی چۆن لە ناو خوێنی ڕژاومدا

دڵە ڕەنجاوە کەم وەک هاتە لای تۆ بێ سەرو شوێنە
گوتی: لێرە لە ژێر پێم کەوتبوو ئیمڕۆکە قاومدا

هەڵەی دڵ بوو کە ڕەنجا دڵبەرم فەرمووی بتڵێن وابێ
هەتا ماوە دەبێ بەند بێ لە چینی پرچی خاومدا

کە دوێنێ نامەکەم دا دەست سەبا بۆ کۆیی دڵدارم
بەیانم کردبوو دەدرم لەگەڵ ڕێز و سڵاومدا

لە کالای بەرهەمم چەند پارچەیێکم برد لە بازاڕا
بە پارە نەیکڕی کەس لێم بە بێ پووڵ و دراومدا

عەونی
https://t.me/shahranekord

کورتە چیڕۆکی والنتین خۆشەویستی
با بزانین چۆن بەدی هاتووە و بەڵام جیاوازیان لە گەڵ ئەمرۆ زۆرە
والانتین ، خۆشەویستی
لە سەدەی سێوەمی میلادی کە بەرابەرە بە هەوەڵی شاهەنشای دەورەی ساسانی لە ئێراندا ،  لە ڕۆمی کۆندا  دەسەڵاتدارێک هەبوو  بە نێوی کلاودیوسی دووهەم ، کلودیوس باوەڕی وا بوو پیاوانی تاک، رووت   بە حیساب لە ئەوانەی کە هاوسەر و منداڵیان هەیە سەربازانێکی شەڕکەرتر و چاکترن ، هەر لە بەر ئەو هۆیە هاوسەرگیری بۆ سەربازانی ئیمپڕاتۆری ڕۆم قەدەغە کرد. کلاودیوس بە ڕادەیەک بێ روحم و لەسەر بڕیاری بە ئەندازەیەک سوور بوو کە هیچ کەسێک غیرەتی یارەمەتی بە هاوسەرگیری سەربازان نەبوو . بەڵام کەشیشێک بە نێوی والنتین بە دزی گرێدانی سەربازانی ڕۆمی لە گەڵ کچانی خۆشەویستیان بۆ هاوسەرگیری دەبەسەت ، کاتێک کلاودیس بە ئەو کارەیەی زانی ،والنتینی دەسبەسەر و حەپس کرد. کلاودیوس لە بەر ئەوەیکە بتوانێ والنتین لە کار و باوەڕی پاشگەز بکاتەوە بۆ بەندیخانە ڕۆیی و بە پێشوازێوەی چوو بۆ ئەوی بیخاتە ژێر خۆشەویستی خۆیەوە ، ئەوە لە کاتێکدا بوو کە والنتینیش بە گوێرەی بەرابەر  تێکۆشا تاکوو کلاودیوسی بۆ ئایینی مەسیحییەت ڕابکێشێ  ؛ کارێک کە بووە هۆی ئەوەی ڕقی ئیمپڕاتۆری ڕۆم هەستێ و فەرمانی بە لە داردانی ئەوی کرد . کاتێک کە والنتین لە بەندیخانەی بە سەر دەبرد ، یەکێک لە بەندی وانەکان ، کچێکی نابینای هەبوو کە دەهات بۆ زیندان ،بە زۆری لە گەڵ والنتین قسەی دەکرد پێش ئەوەی والنتین لە دار بدرێت ، بۆو کچە نابینایە  کارتێکی نارد کە لە سەر ئەوی نووسیبوو : لە لایەن والنتینی [خۆشەویستی ] تۆ
ئەو قسەیەی کە تا ئەمڕۆ کەڵکی لێ وەردەگیرێ بە زۆری  لە سەر کارتەکانی والنتین  وەبەر چاو دەکەوێت ، ئەوی وەکو قوربانی و شەهیدی ڕێگەی ئەوین و ئەوینداری دەزانن و لە ئەو کاتەوە والنتین بۆتە نمادێک بۆ عیشق و ئەوین و بەو گوێرەی دیارە لە وڵاتانی دنیا ، بە تایبەت لە وڵاتانی ڕۆژئاوا و ئەمریکای باکوور ، ڕێو ڕەسمی ڕۆژی والنتین ، [خۆشەویستی ] هەموو ساڵێک لە 14فەورییە بەڕێوە دەچێت .
وەرگێر ئەحمەد ئیسمەعیلی شاکار
https://t.me/shahranekord