Odamlar qaynagan katta shaharda
odamlarni sogʻinib yursang...

To'g'ri yashash yo'li.

Bir yilcha avval ikkita o'quvchim SAT imtihoni uchun zo'rg'a Qirg'izistonga ro'yxatdan o'tishga ulgurishgandi. Ikkisiga ham bir vaqtda bitta test center'ga ro'yxatdan o'tgandik. Ulardan birini matematikasi yaxshi emas edi, lekin ingliz tilisi ancha yaxshi edi. Tasodif bilan imtihonda ikkalasi ham bir joyga yonma-yon o'tirib qolishibdi.

Bu holatdan matematikasi yaxshi bo'lmagan o'quvchim foydalanib qolishga harakat qilib, birinchi o'quvchini javob varaqasidan matematika javoblarini ko'chirib chiqibdi. Testdan chiqganidan so'ng, menga "maniki 1400+ chiqadi!" deb aytdi. Men ham o'ziga ishonchidan xursand bo'ldim.

Bir oy deganda natijalar chiqdi. Birinchi o'quvchim : 1370, ikkinchisi: 960 ballarini qo'lga kiritdi. Keyin bilsam, ikkinchi o'quvchim birinchisidan matematika javoblarini ko'chirgan ekan, ammo hammaga har xil savollar berilgan ekan.

Hayot ham eng murakkab imtohonlardan biri. Hammaga har xil savol varaqalari tarqatilgan, lekin hammamiz bir-birimizdan ko'chirish bilan ovoramiz. Har birimiz alohida shaxsiyatmiz. Biz, biz ekanligimiz sabab noyobmiz. Ko'chirishni to'xtatib, o'z imtihonimizga e'tibor qaratishimiz kerak. Bo'lmasa natijadan uyalib qolamiz.

@Jahongir_Yunusov

Look up at the starry sky
Deep breathe
And listen to this music...

@mutolaam_kitob

Xayoli dengiz sohillari kabi keng va dengiz havosi kabi toza odamlarni topish juda qiyin bo‘lib ketdi...

"Azizim"
Gi de Mopassan

@salimov_blogi

​​*Ma’yus kunim ko‘zim tushsa, 
Kuyar osmon, tushunmaysan. 
Meni samo tushungaydir, 
Sen, ey inson, tushunmaysan..

Kuyib ko‘ksim o‘tar bo‘lsam, 
Oqar bo‘lsam, ketar bo‘lsam, 
Meni daryo tushungaydir, 
Sen, ey ummon, tushunmaysan.

Men ham shaydo, men ham maftun, 
Men ham hech kimi yo‘q Majnun, 
Meni laylo tushungaydir, 
Sen, ey jonon, tushunmaysan.

Mening yo‘lim uzun armon, 
O’zim dovon, o‘zim karvon, 
Meni sahro tushungaydir, 
Sen, ey sarbon, tushunmaysan.

Mening borim erur ko‘nglim, 
Mening yorim erur ko‘nglim, 
Ma’yus tanho tushungaydir, 
Sen, ey xandon, tushunmaysan...

Ma’yus kunim ko‘zim tushsa, 
Kuyar osmon, tushunmaysan. 
Meni Olloh tushungaydir, 
Sen, ey xoqon, tushunmaysan.

Ko‘nglim gul, ko‘zlarim guldir, 
Yuzim gul, qo‘llarim guldir. 
Meni sabo tushungaydir, 
Sen, ey to‘zon, tushunmaysan...

G’uborimdir bo‘yi rayhon, 
Minorimdir tilim biyron. 
Meni dunyo tushungaydir, 
Sen, ey nodon, tushunmaysan*.

Muhammad Yusuf

@mutolaam_kitob

Qiz bola uchun sirlilik eng yaxshisi ekan rostan ham.
Zavqiy rost so'zlagan ekan:

Nazokat orttiray desang, misoli g‘uncha xomush bo‘l,
Nadinkim og‘zini ochdi gul, bargi xazon bo‘ldi.

@mutolaam_kitob

​​Ulug'bek Hamdam – "Yo'l"

"Men bir ojiz tomchiman, ammo yuragimda ummon sog'inchi yashaydi."

Rumiy.

Asar haqida gapirishdan avval uning epigrafi ,ya'ni Rumiyning yuqoridagi misralari haqida chuqurroq fikr yuritsak...

Hammamiz, siz-u men ham ojiz tomchimiz va bir kun ummonimizga , O'ziga, qaytmog'imiz ayon.Chunki asl makonimiz o'sha yer.

"Yo'l" romani ham aynan shu mavzuni bosh masala sifatida qo'yib, o'quvchiga kunlik maishiy hayot bilan band bo'lib o'ziga juda kam beradigan jiddiy va muhim savollarni beradi. Biz kimmiz? Qayerdan kelyapmiz? Qayerga ketyapmiz? Nega keldik?
Ibtido ne, Intiho ne? Yozuvchi bu savolni o'ziga va insoniyatga berar ekan, o'ylab javob topolmay ich-etini yeydi. Shu bilan birga kitobxonni ham anchagina o'yga toldirib qo'yadi. Beixtiyor Umar Xayyomning misralari yodimizga keladi:

Biz kelib-ketguvchi to'garak jahon,
Na boshi ma'lum-u na so'nggi ayon.
Hech kimsa rostini aytib berolmas–
Biz qaydan keldig-u keturmiz qayon?..

Asar insonning hayotga kelishi-yu , qanday qilib bu hayotda o'z sayohatini boshlashi sahnalari bilan boshlanadi. Yozuvchi tushi davomida butun insoniyat-u koinotning ibtidosini ko'radi va uni go'zal tashbehlar ila tasvirlaydi.
Hayot bu – Yo'l, insonlar– yo'lovchi sayyoh. Dunyo bu bozor, har kim bozorga kirar ekan o'z rastasini tanlab shu bo'yicha harakatlanadi. Kimdir dehqonlar rastasida, kim shifokorlar, kim o'qituvchi, yoki yana kimdir qahramonimizdek yozuvchilar rastasida.
Bozorga kirar ekanmiz, uning ostonasida kavushimizni kiyamizda , ichkari tomon harakatlanamiz.Yozuvchi kavushni kiyish haqida gapirar ekan "Faqat shundagina bu yerdagi hayotim boshlanar edi, yo'qsa, yo'q... " deydi. Ya'ni kavush bu bizga berilajak jonimiz, boshqa so'z bilan aytganda jasadimizni harakatlantiruvchi Ruhimizdir.

Asar tasavvufiy ruhda bo'lib, mutolaa davomida Rumiy, Umar Xayyom,Mashrabdan keltirilgan misralar o'quvchiga qandaydir sokinlik, Haqqa g'oyibona ish bag'ishlaydi, odamni sel qilib yuboradi.

Qahramonimiz bozor ichra sayr qilar ekan ko'p narsaga guvoh bo'ladi, turli yo'ldoshlar bilan tanishadi , falsafiy qarashlari o'zgaradi, sevadi umuman olganda bir inson hayotda qanday yashashi mumkin bo'lsa barini boshdan kechiradi. Bozor esa oxiriga yetib borar, u ham asl haqiqatga yanada yaqinlashar edi. Asar so'ngidagi "Mendan rozi bo'l ,kavushim!" bobi esa , mening nazdimda kitobxonga yakuniy xulosa olishi uchun juda muhim nuqtadir.

"Timning ichiga birrov kirdim, xolos. Bu yer mening mangu maskanim bo'lolmasligi ayon. Endi... yo'limda davom etishim kerak. Buning uchun esa kavushdan qutilmog'im shart! U esa menga mahkam yopishib olgan, qo'yvoray demaydi, voz kechmoqni bilmaydi. Nafaqat u, ayni damda, men ham unga bog'lanib qolganman!..Biz bir-birimizga suyanib qancha yo'l bosib o'tdik axir!.. Uning meni tark etishini o'ylasam, yuragim orqaga tortib ketadi. Lekin baribir ketish kerakligini, tim ostidagi –yer yuzidagi safar nihoyasiga yetganini ko'pdan bilib bo'lganman.Bas, ey kavushim, o'tinib so'rayman–mendan rozi bo'l-da, meni tark et!.. "

Hammamiz uchun ham bir kun kelib kavushimizni yechadigan vaqt keladi, va o'sha onda u bizdan rozi bo'lishi, ya'ni mazmunli hayot kechirganimiz juda muhim ahamiyat kasb etadi. Hayot oqshomiga borib, ortga bir qaraymizda, umrimizni sarhisob qilamiz.
Romanni tugatgach tomog'imga nimadir tiqilib, ancha payt ketmadi. Ulugʻbek Hamdamni qiynagan savollar mening ham o'ylarimni chalkashtirib, o'zimga hech bermagan savollarni berishga undadi. Mutolaa jarayonida Boborahim Mashrabdagi ishqqa ega bo'lishni, Umar Xayyom mayidan totishni va Rumiy bilan suhbat qilishni juda istadim. Tuyg'u so'zga ko'chsa siyqa bo'ladi, yaxshisi albatta o'zingiz o'qib ko'ring, va balki nima tuyganimni o'zingiz his qiling...

@mutolaam_kitob

#mutolaadan

Olam sen tasavvur qilganingdan boshqa narsa emas. Shunday ekan, avvalo tasavvuringni poklashga harakat qil!

@mutolaam_kitob

Sevilmoqlik uchun keldik dunyoga.

@mutolaam_kitob

​​Derazamda ikki qush...

Derazamda ikki qush
Suhbat qurdi o‘zicha:
— O, naqadar odobli,
Kamtar maxluq musicha!
Ana, kezar maydonda
Bir jufti — mo‘min, qobil
— Topib olishsa bir don
Bo‘lishadi teng, odil.
Ularga yot jang-jadal,
Tumshuq bilan urush yo‘q. Hurpaygancha qo‘rqitib.
Qanot bilan surish yo‘q.
Rosa o‘tdi jonimdan
Parrandalik kuchlari!
Musichaga tortsaydi
Bu dunyoning qushlari...
— O, malikam! Podshohga
Bir og‘izlik so‘zingiz
— So‘ng qushlarga boqsangiz
Lol qolasiz o‘zingiz.
Bulbullar ham, quzg‘un ham
Bir qafasga joylangay,
Bir kechada burgutlar
Musichaga aylangay...
— Jim bo‘l! Suhbatimizni
Shoh bilmasin hech qachon.
Musichaga to‘lgusi
Bir zumda yeru osmon.
Bog‘larda turfa-turfa
Sayroqilik so‘nggusi,
Musicha sog‘ qolaru
Boshqa qushlar o‘lgusi.
Jim bo‘l! Esi past kaniz!
Toshlarga etgin taqlid...
Derazamda ikki qush
Suhbat qurdi shu taxlit.
Bog‘da esa donlardi
Musichalar beparvo.
Qarg‘alar qag‘illardi,
Bulbul sayrardi hatto...

Usmon Azim

P/s: hozir derazamga qo'ngan musichani ko'rib shu she'r yodimga tushdi.Qani hamma odamlar ham musichaga o'xshasa...)

@mutolaam_kitob