Bovuriylar saltanati davrida bunyod etilgan tarixiy obidalar. Toj Mahalning ichki ko'rinishi

Izoh: Mazkur videoda mo'g'ul atamasi ishlatilgan. Boburiy hukmdorlarga nisbatan mo'g'ul atamasini qo'llash xato hisoblanib, ushbu atamani nisbat bermaslik borasida jahon boburshunoslarining Andijonda bo'lib o'tgan qurultoyida kelishilgan

https://t.me/AmirTemurizidan
🔹🔹🔹

https://sputniknews.uz/20241117/temuriylar-tarix-davlat-muzey-amir-temur-meros-46590711.html

#Темурийларнинг_сўнгги_авлодлари

🔰🔰🔰

Одатда, биз Темурийларнинг сўнгги авлодлари деганимизда биринчи навбатда Ҳиндистондаги Бобурийлар хаёлимизга келади. Аммо Туркистонда ҳам Амир Темур авлодлари қолганми?

Абу Саид 1469 йили Қора қўюнлилар билан жангда ўлдирилгач, Мовароуннаҳр тахтига ўғли Султон Аҳмад (1469-1494), ундан сўнг Султон Маҳмуд (1494-1495) ўтиради. Султон Маҳмуднинг бешинчи ўғли Мирзо Вайсхон 1508 йили Бобур томонидан Бадахшон ҳокимлигига тайинланади. Бу пайтда Бадахшон Шайбонийлар томонидан ҳали эгалланмаган эди. Мирзо Вайсхоннинг ҳукмронлик даври ҳақида маълумот кам. Муҳаммад Қосим Ҳиндушохнинг "Тарихи Фаришта" асарида ёзилишича, у Шайбонийхоннинг Марв жангидаги фожиасидан сўнг Бобурга она-юртлари бўлмиш Мовароуннаҳрни эгаллаш ҳақида мактуб юборади. Вайс мирзо 1521 йили вафот этгач, Бобур Бадахшон тахтига ўз ўғли Ҳумоюн мирзони ўтқазади. Унинг бошқаруви хусусида манбаларда деярли маълумотлар учрамайди. 1526 йили Бобур Ҳиндистон юришидан аввал Хумоюнни чақириб олади ва Бадахшонга бошқа ўғли Ҳиндол мирзони жўнатади. Аммо келаси йили уни ҳам Ҳиндистонга чақириб олади.
1527 йили Вайс мирзонинг ўғли Сулаймоншоҳ Бадахшон ҳокими бўлади. У амалда Бадахшонни Бобурийлар давлатидан ажратиб, мустақил бўлиб олади. У нақд 60 йил Бадахшонни бошқарди. Шайбонийлар билан муросасиз урушларда гоҳ у томон, гоҳ бу томон ғолиб бўларди. Сулаймоншоҳга қарши баъзи шайбоний хонлар ва ҳатто Бобурийлардан Ҳумоюн ва укаси Комрон Бадахшонни ўз давлати таркибида сақлаб қолиш учун курашади. Аммо у ернинг ҳокими бўлмиш Сулаймоншоҳни на Шайбонийлар, на Бобурийлар енга олишмайди. Абдуллахони соний Шайбоний султонлар қутқуларга барҳам бергач, 1584 йили Бадахшонга йўл олади. У бирма-бир Хуросон шаҳарларини эгаллаб, Бадахшонга келади. Аммо қалъа мустаҳкам ҳимоя қилинганлигидан уни тўлиқ эгаллай олмайди. Бир қанча урушлардан сўнг 1587 йили Абдулмўминхон Сулаймоншоҳни Тохаристондан қувиб чиқаради. Бу пайтда Сулаймоншоҳнинг набираси Шоҳрух мирзо ҳам Ҳиндистонга Акбар (1556-1605) ҳузурига кетган эди. Кўлоб, Бадахшонда ҳалигача Темурийларни қўлловчилар бор эди. Улар Шоҳрух мирзонинг 6 ёшли ўғли Муҳаммад Замон мирзо ҳукмдор қилиб кўтардилар. Сулаймоншоҳ эса Ҳиндистонга бориб, 1589 йилда Лоҳур шаҳрида 77 ёшида вафот этди. Кўлоб шаҳрида Муҳаммад Замон мирзо ва Абдулмўминхон қўшинлари ўртасида уруш бўлди, аёвсиз жангларда Муҳаммад Замон мирзонинг қўшини енгилди. Ёш шаҳзода эса қочиб қутулди. Муаррих Маҳмуд ибн Валининг хабар беришича, шаҳзода ва унинг мулозимлари гўё симоб каби Бадахшон тоғлари орасига ғойиб бўладилар.

Муҳаммад Замон мирзо ҳам ҳойнаҳой Ҳиндистонга қочган бўлса керак. Турғун Файзиевнинг "Темурийлар шажараси" номли китобида у 1613 йилда вафот этгани ҳақида хабар берилади. Шу тариқа, Темурийларнинг охирги мулки Бадахшон ҳам қўлдан чиқиб кетади. Ундан сўнг авлод қолгани ё қолмагани ҳақида маълумотга эга эмасмиз.

https://t.me/AmirTemurizidan
🔹🔹🔹

https://t.me/AmirTemurizidan
🔹🔹🔹

Учрашувдан фотолавҳалар

Халқаро Амир Темур жамоат фонди ахборот хизмати

Web-sayt | Telegram | Facebook

https://t.me/AmirTemurizidan
???

*? «Jadid» газетасининг 2024 йил 9 август кунги 33 (33)-сони 4-5-саҳифаларида Халқаро Амир Темур жамоат фонди раиси, Ўзбекистон халқ ёзувчиси Муҳаммад Алининг «Тарихимизни теран билайлик» номли мақоласи чоп этилди. Газета мутолаа учун тақдим этилмоқда.
Халқаро Амир Темур жамоат фонди ахборот хизмати*Web-sayt | Telegram | Facebook