Salom aziz kuzatuvchilar!

Bugungi postda huquqiy savodxonlik mavzusiga to‘xtalib o‘tmoqchiman. Huquqiy bilimlar har bir fuqaro uchun muhim bo‘lib, kundalik hayotda duch keladigan ko‘plab muammolarni hal qilishda yordam beradi. Ammo, afsuski, ko‘pchilikda huquqiy savodxonlik yetarli emas. Keling, bu boradagi muammolar va ularni hal qilish yo‘llarini ko‘rib chiqamiz.

### Muammolar:
1. Ma'lumot Yetishmovchiligi: Ko‘plab insonlar huquqiy masalalar bo‘yicha yetarli ma'lumotga ega emas. Odamlar qonunlar va huquqiy normalarni bilmasligi natijasida o‘z huquqlarini himoya qila olmaydilar.

1. Murakkab Til: Huquqiy hujjatlar va qonunlar ko‘pincha murakkab tilda yozilgan bo‘lib, oddiy insonlar uchun tushunarsiz bo‘lishi mumkin. Bu esa huquqiy bilimlarning keng ommaga yetkazilishiga to‘sqinlik qiladi.

2. Tizimning Murakkabligi: Huquqiy tizimning o‘zi ham ko‘pincha murakkab va tushunarsiz bo‘lib, bu esa insonlarni o‘z huquqlarini amalga oshirishdan cho‘chitadi.

### Tavsiyalar:
1. Huquqiy Ma'lumotlarni Tarqatish: Blog, ijtimoiy tarmoqlar va ommaviy axborot vositalari orqali huquqiy bilimlarni keng ommaga yetkazish. Oddiy va tushunarli tilda huquqiy masalalarni yoritish muhim.

1. O‘quv Kurslari va Seminarlar: Fuqarolar uchun huquqiy savodxonlikni oshirishga qaratilgan bepul yoki arzon o‘quv kurslari, seminarlar va treninglar tashkil qilish.

2. Qonunlarning Soddalashtirilgan Tushuntirishlari: Qonunlarning soddalashtirilgan versiyalarini tayyorlash va tarqatish, shuningdek, huquqiy masalalar bo‘yicha qo‘llanmalar yaratish.

3. Maslahat va Ko‘mak Markazlari: Fuqarolar uchun bepul huquqiy maslahat va ko‘mak markazlarini tashkil etish. Bu markazlar orqali insonlar o‘z huquqiy muammolarini hal qilishda yordam olishlari mumkin.

4. Maktab va Oliy O‘quv Yurtlarida Huquqiy Ta'lim: Maktab va oliy o‘quv yurtlarida huquqiy ta'lim dasturlarini joriy qilish. Yoshlarimizni huquqiy bilimlar bilan qurollantirish kelajakda huquqiy savodxon jamiyatni yaratishga xizmat qiladi.

Umid qilamanki, ushbu tavsiyalar huquqiy savodxonlikni oshirishda foydali bo‘ladi. Siz ham o‘z huquqiy bilimlaringizni oshirish uchun harakat qiling va doimo o‘rganishni davom eting!

Hurmat bilan,
Axtam Yakubov, yuridik fanlari doktori yurist, advokat.

Uzoq muddat kitob o’qimagan yoshlar uchun kitob o’qish odatini qayta shakllantirishda quyidagi tavsiyalarni berish mumkin:

1. Qiziqarli mavzular tanlang: O’zingizni qiziqtiradigan mavzular yoki janrlarda kitoblar tanlang. Agar sizning qiziqishingiz yuqori bo’lsa, o’qish yanada yoqimli bo’ladi.
2. Kichik hajmdagi kitoblardan boshlang: Dastlab, kichik hajmdagi yoki qisqa hikoyalar kitoblarini o’qishni boshlang. Bu o’qish jarayoniga qiziqish va motivatsiyani oshiradi.
3. Belgilangan vaqt ajrating: Har kuni yoki haftaning muayyan kunlarida kitob o’qish uchun vaqt ajrating. Masalan, har kuni 15-20 daqiqa kitob o’qishga harakat qiling.
4. Kitoblar ro’yxatini tuzing: O’qimoqchi bo’lgan kitoblaringiz ro’yxatini tuzing va ularni tugatganingizda belgilab boring. Bu sizni maqsadga yo’naltirishga yordam beradi.
5. Kitob klubiga qo’shiling: Kitob klublariga qo’shilib, boshqalar bilan birga kitob o’qish va muhokama qilish sizni rag’batlantiradi va o’qish odatini shakllantirishda yordam beradi.
6. Elektron kitoblar va audiokitoblardan foydalaning: Elektron kitoblar va audiokitoblar orqali ham o’qish mumkin. Bu usullar ko’pincha qulayroq va zamonaviy yoshlar uchun maqbuldir.
7. O’quvchilar sharhlarini o’qish: O’qigan kitoblaringiz haqidagi o’quvchilar sharhlarini o’qish va o’zingiz ham sharh yozish, kitob bilan bog’lanishingizni mustahkamlashga yordam beradi.

Bu tavsiyalar yoshlarning o’qish odatini qayta shakllantirishda foydali bo’lishi mumkin. Muhimi, o’qishni yoqimli va muntazam qismiga aylantirishdir.

Oddiy insonlarning huquq haqidagi bilimlarini va huquqiy savodxonlikni oshirishning insonlarni o’zi uchun va jamiyatga qanday ijobiy tomonlari bor ?

### 1. Shaxsiy himoyaHuquqiy bilimlar insonlarga o‘z huquqlarini himoya qilishda yordam beradi. Masalan:
- Mehnat huquqi: Ishchilar o‘z mehnat huquqlarini bilgan holda, adolatli mehnat sharoitlarini talab qilishlari mumkin.
- Iste’molchi huquqlari: Insonlar noto‘g‘ri yoki sifatsiz mahsulotlar uchun o‘z haq-huquqlarini talab qilishlari mumkin.
- Mulk huquqlari: Odamlar o‘z mulklarini himoya qilishda, sud ishlarida va mulkchilik bilan bog‘liq boshqa masalalarda o‘zlarini himoya qilishlari mumkin.

### 2. Adolatli jamiyatHuquqiy savodxonlikning oshishi jamiyatda adolat va tenglik prinsiplariga asoslangan tizim shakllanishiga olib keladi:
- Korruptsiyani kamaytirish: Huquqiy savodxonlik oshishi orqali korruptsiyaga qarshi kurashish imkoniyati ortadi, chunki odamlar o‘z huquqlarini biladi va korruptsion holatlar haqida xabar berishi mumkin.
- Shaffoflikni oshirish: Davlat organlari va muassasalarning faoliyati ochiqroq va shaffofroq bo‘ladi, chunki fuqarolar huquqiy bilimlar orqali nazoratni kuchaytirishi mumkin.

### 3. Faol fuqarolikHuquqiy bilimli insonlar jamiyat hayotida faol ishtirok etadi:
- Davlat boshqaruviga ta’sir: Fuqarolar o‘z huquqlarini bilib, saylovlarda ishtirok etadi, davlat qarorlarini tahlil qiladi va o‘z fikrini ifoda etadi.
- Huquqiy islohotlarga qo‘shilish: Fuqarolar huquqiy bilimlar orqali jamiyatdagi islohotlar va o‘zgarishlarga faol hissa qo‘shishi mumkin.

### 4. Iqtisodiy rivojlanishHuquqiy savodxonlik tadbirkorlik va iqtisodiy faoliyatning rivojlanishiga xizmat qiladi:
- Qonuniy biznes: Tadbirkorlar huquqiy me’yorlarni bilgan holda, qonun doirasida faoliyat yuritadi, bu esa iqtisodiyotning barqaror rivojlanishiga yordam beradi.
- Investitsiyalarni jalb qilish: Huquqiy tizimning barqarorligi va shaffofligi xorijiy investitsiyalarni jalb qilishga yordam beradi, chunki investorlar huquqiy muhitga ishonch bildirishadi.

### 5. Sotsial barqarorlikHuquqiy bilimlar insonlar orasidagi nizolarni qonuniy yo‘llar bilan hal qilishga yordam beradi:
- Nizolarni hal qilish: Huquqiy bilimlarga ega bo‘lgan odamlar o‘z huquqlarini sud orqali yoki mediatorlar yordamida hal qiladi, bu esa jamiyatda tinchlik va barqarorlikni saqlashga xizmat qiladi.
- Jinoiy faoliyatni kamaytirish: Huquqiy bilimlarning oshishi jinoiy faoliyatni kamaytirishi mumkin, chunki odamlar o‘z harakatlarining huquqiy oqibatlarini biladi.

### 6. Ma’naviy va madaniy rivojlanishHuquqiy savodxonlik insonlarning ma’naviy va madaniy rivojlanishiga ham ijobiy ta’sir ko‘rsatadi:
- Huquqlarning hurmat qilinishi: Insonlar o‘z huquqlarini himoya qilgan holda, boshqa shaxslarning huquqlarini ham hurmat qilishni o‘rganadi, bu esa jamiyatda umumiy madaniyatni oshiradi.
- Ijtimoiy adolat: Huquqiy savodxonlik orqali insonlar ijtimoiy adolat va tenglikka intiladi, bu esa jamiyatdagi barcha qatlamlar uchun yaxshiroq sharoit yaratadi.

Bu omillar orqali huquqiy savodxonlikning oshishi insonlar va jamiyat uchun katta ahamiyatga ega bo‘ladi, chunki bu insonlarning huquqiy madaniyatini oshiradi va jamiyatda barqarorlik, adolat va rivojlanish uchun mustahkam poydevor yaratadi.

HARVARD universiteti professorlari
talabalarni ruhlantirish uchun aytadigan gaplari!

O'qing...
-Qachonki sen hammasiga juda kech bo’ldi deb o’ylasang, aslida hali erta bo’ladi.
-O’qish azobi vaqtinchalik. Bilmaslik azobi abadiy.
-O’qish bu vaqt sarflash emas. O’qish harakat qilish.
-Hayot faqat o’qishdan iborat emas. Hayotning mana shu qismini ham bosib o’ta olmasang, nimaga ham qodir bo’la olarding
-Qiyinchilik va tinimsiz harakatdan rohatlan.
-Kimki hammasini erta qilsa, o’zining muvaffaqiyatidan haqqoniy rohatlana oladi.
-Hammasiga ulgurish imkoniyati barchaga berilmagan, lekin muvaffaqiyat o’z ustida ishlovchi va muammolarni tezda hal qiladiganlarga keladi.
-Agar sen bugun piyoda yurishni xohlamasang, ertaga yugurishga majbur bo’lasan.
-Sening topadigan puling olgan biliming darajasiga proporsional.
-Bugun hech qachon qaytib kelmaydi.
-Hozir xatto dushmanlaring ochlarcha kitoblarni varaqlamoqda.
-Qiyinchiliklarsiz maqsadga yetib bo’lmaydi...

video chat bulmoqda savollar bulsa bemalol

Bir ko’ngilni obod qilish-Makkani obod qilish kabidir!

Navro’zi olam muborak)

Муваффақиятли бӯлиш учун 60 та маслаҳат:

1. Ҳар куни спорт билан шуғулланинг.
2. Миннатдорлик ҳиссини доимо ҳис этинг.
3. Ӯз ишингиз устаси бӯлишга интилинг.
4. Ҳаётдан Доимо энг яхшиси кутинг, аммо энг ёмонига тайёр туринг.
5. Кундалик юритинг.
6. Бенджамин Франклиннинг автобиографисини ӯқиб чиқинг.
7. Ҳар ҳафта учун план тузинг.
8. Ҳаётдаги энг асосий 5 мақсадингизни белгилаб олинг.
9. Сизни ӯз ишингиздан чалғитувчи нарсаларга ЙӮҚ дейишни билинг.
10. Кӯпроқ тоза сув ичинг.
11. Ҳар куни ӯз устингизда ишланг.
12. Соҳангиз бӯйича устозингиз бӯлиши шарт.
13. Тренингларда қатнашинг.
14. Эрта уйғонинг, масалан 05:00 да
15. Камроқ енг.
16. Ӯз кумирингизни аниқлаб олинг.
17. Кимларгадир ӯрнак бӯлишга интилинг.
18. Бегоналарга ҳам табассум қилинг.
19. Ӯзингиз таниган инсонлар ичида ӯзингизга ёқадиган энг яхши инсон ӯзингиз бӯлишга ҳаракат қилинг.
20. Камига рози бӯлманг.
21. Ӯз ҳаётингиздан роҳатланишни ҳозироқ бошланг.
22. Ойлик даромадингиздан 10% қисмини сақлаб қӯйинг.
23. Бадиий кӯргазмаларга. Табиат қӯйнида сайр қилишни одатга айлантиринг.
24. Сизга ёрдам берганларга миннатдорчилик хатлари ёзинг.
25. Сизни ҳафа қилганларни шунчаки кечиринг.
26. Унутманг, лидерлик таъсир кӯрсата олиш ва биргаликда ҳаракатланишни талаб қилади. Буйруқ бериш ва бажартиришни эмас!
27. Севимли инсонларингизга унутилмас лаҳзалар улашишга ҳаракат қилинг.
28. 5 нафар энг яхши дӯстларингиз бӯлсин.
29. Очиқ кӯнгил бӯлинг.
30. ТВ кӯришни бас қилинг.
31. Яхшиси, ӯз ТВингизни сотиб юборинг.
32. Ҳар куни китоб ӯқинг.
33. ОАВларни камроқ кузатинг.
34. Ӯзингизда бор нарсалардан доимо миннатдор бӯлинг.
35. Орзуларингизга интилинг.
36. Ӯзлигингизни сақланг.
37. Доимо чанқоқ бӯлинг.
38. Хато қилсангиз узр сӯрашни билинг.
39. Кичик муваффақиятни ҳам нишонланг.
40. Келажак ҳаётингиз ҳақида тасаввурга эга бӯлинг.
41. Ӯз кучли жиҳатларингизни билинг.
42. Ӯзингизда бор нарсаларга ӯзингизда йӯқ нарсаларга қараганда эътиборлироқ бӯлинг.
43. Қатъиятли бӯлинг.
44. Таслим бӯлишни ӯйламанг.
45. Тартибли бӯлинг.
46. Сӯзларингизга ҳушёр бӯлинг.
47. Саёҳат қилинг.
48. Джеймс Алленнинг "Инсон қандай фикрлайди?!" китобини ӯқиб чиқинг.
49. Ота-онангиз дуоларини ҳар куни олинг.
50. Маслаҳатгӯй таксистларга камроқ қулоқ солинг.
51. Жамоангизнинг энг яхши аъзоси бӯлинг.
52. Танқидчиларга камроқ энергия сарфланг.
53. Тоғларга чиқиб туринг.
54. 5 та ҳаётий қадриятларингизни аниқлаб олинг.
55. "Доимо банд" бӯлишдан "Мақсадларга эришувчи" режимига ӯтинг.
56. Яратинг ва ӯргатинг.
57. Камроқ гапиринг. Кӯпроқ эшитинг.
58. Энг яхши бӯлинг.
59. Ҳаётингизни унутилмас онларга тӯлдиринг.