#info #iqtisod

Moliyaviy piramida

Moliyaviy piramida haqida ilk bora maktab paytim Perelmanning “Qiziqarli matematika” nomli kitobida o’qiganman. Unda quyidagicha hikoya keltirilgan:

Bir kompaniya “50 dollarlik velosipedlarni 10 dollarga oling” mazmunida e’lon tarqatadi. Qiziqib borganlarga esa velosiped emas balki 5 ta kupon berilib, bularni tanishlariga 10 dollardan sotishlari va yig’ilgan pulga mahsulotni olishi mumkinligi aytiladi. 10 dollarga tanishlardan kupon sotib olganlar esa kompaniyaga borib uni 5 ta xuddi shunday kuponga almashtirishadi va ularga ham boshqalarga sotish orqali 50 dollar to’plash vazifasi qo’yiladi.

Bir qarashda, hech qanaqa tovlamachilik yo’q, rostdan ham hamma xaridorlar faqat 10 dollar xarajat evaziga velosiped olyapti, ikkinchi oqimdagilarda ham xuddi shunday imkoniyat, qizig’i kompaniya ham velosipedni to’liq narxida sotyapti, qisqasi hamma xursand. Lekin bu piramidaning boshlanishi, xolos. Faraz qilaylik, dastlab 10 kishi kompaniyadan kupon sotib oldi, ular velosiped olishi uchun kupon sotib olishga tayyor 50 ta kishi topilishi kerak, keyingi oqimda esa 250 kishi jalb qilinadi va hkz. Xullas, 7- oqimdagilar velosiped olishi uchun 781,250 ta qurbon topilishi kerak, bu esa deyarli ilojsiz. Muhimi, bu piramida qaysi bosqichda tugasa ham eng kamida xaridorlarning 4/5 zarar ko’radi chunki sxemaning mazmuni 4 kishi pul to’plab 5-insonga velik olib berishdan iborat.

O’zi siz olayotgan mahsulotga faqat ma’lum kishilar qiymat bera olishi yoki nimadandir foyda ko’rishning yagona yo’li buni boshqalarga sotish bo’lsa, bu piramida sxemasiga 1-signal bo’ladi. Yuqoridagi holatda sizga kompaniya 10 dollarga hech qanday qiymatsiz kupon sotyapti, qo’polroq aytganda sizni “ uxlatyapti”. Zarar ko’rmasligingiz uchun esa siz boshqani uxlatishingiz kerak. Aytishingiz mumkin, bizda ko’p narsa boshqalarga sotish uchun olinadi: mashina, uy. Farq shundaki, bu mahsulotlar sotilmay qolganda ham o’z qiymatiga ega: mashinani haydashingiz, uyda yashashingiz mumkin. Albatta, uylarni kelajakda qimmatlashishiga ishonib xarid qilinishi iqtisodiy pufakka sabab bo’lishi mumkin. Lekin, bu endi boshqa postga mavzu bo’ladi.

@diyorbekegamovblog

#dolzarb

Tekin pishloq qopqonda bo'ladi!

AIF degan kompaniya ochilibdi. Odamlarga oson pul ishlashda yordam berarkan. Kinolarga like bosib kuniga 30 US dollargacha ishlashingiz mumkin ekan. Xorazmda yaxshigina ommalashishga ham ulguribdi.

Kompaniya ( agar shunday atash mumkin bo'lsa) faoliyati piramidaga asoslangani yaqqol bilinib turibdi. O'zlaricha rasmiy kanallari, instagram sahifalari, maxsus telegram guruhlari ham ochishgan. E'lon qilingan postlaridagi 80 foiz so'zlar imloviy xato bilan yozilgan. Eng kulgulisi rasmiy shartnoma deb e'lon qilingan rasm shunchaki saytning ro'yxatdan o'tganligi haqidagi domain ma'lumotlari, xolos?‍♂

Nahotki xalqimizni aldash shunchalik oson bo'lsa? Nahotki odamlar soxtaligi kulguli darajada ravshan bo'lgan e'lonlarga ishonib ketaversa? 100 million foydalanuvchisi va Netflix bilan shartnomasi bor ekani da'vo qilingan kompaniyani shunchaki Google dan qidirib ko'rish hayollariga kelmadimikin?

Rostdan ham, aholi orasida moliyaviy savodxonlik juda past ko'rinadi. Odamlarimizning tanimagan odamlarga 500 USD o'tkazishi va passport ma'lumotlarini osonlik bilan berishi juda achinarli holat. Tanishlaringiz orasida mabodo kimdirda qiziqish bo'lsa iltimos ogohlantirib qo'ying. Tekin pishloq faqat qopqonda bo'ladi.

@diyorbekegamovblog

Usmon Azim she'ri.

#mutolaa

? «Vatandoshlik dasturi» kitobining tarjima ishlari tugagandan keyin muallif Yulo Vooglayd bilan bog‘langanimizda, u kishi kitobning elektron nusxasi tekin tarqatilishi lozimligini ta’kidlagan edi. Biz ham kitobni iloji boricha ko‘proq odam o‘qishini istaymiz. Bugun kitobning elektron nus'hasini kanalga joylayapmiz. Marhamat, o‘qing va erkin fikrlash ko‘nikmalaringizni oshiring!

Hurmat bilan Hamid Sodiq

@Hamid_Sodiq

#hayotiy

Class lardan o'zimga kerakli ball olish uchun yakuniy imtihonlardan eng kamida nechi foiz ishlashim kerakligini hisoblab o'tirgandim. Bitta fandan 147 foiz ishlashim kerak ekan ?

@diyorbekegamovblog

#hayotiy

Xorazmning Aprelini sog'indi odam, qanaqadir boshqacha o'tardi doim...

@diyorbekegamovblog

#useful #sharing

@diyorbekegamovblog

#kino #tavsiya Novda Men eng yaxshi ko'radigan o'zbek filmi. Oddiy qishloq hayoti haqidagi juda samimiy va yumorga boy kartina. Real hayotga mos keladigan va o'zbek ekanligingizdan nafratlantirmaydigan juda kam sonli asarlardan biri. Zulfiqor Musoqov…

• 18 эркаклар ўқисин.

Инструкция КУНДЕК равшан ва ОДДИЙ бўлган:

- кўпроқ одамни отиб ўлдириш,
- биронтасини камера олдида сўйиш,
- исломий сўзларни бақириб айтиш.

Отвечаю: “битта шаҳарнинг устига атом бомбасини ташлашипти” дейишса ҳозирги аксар ўртача “цивилизованный” одамга унчалик таъсир қилмайди (айнақса агар бомба бирон Европа шаҳри устига эмас, балки “макака”ларининг устига тушганини айтишса). Аммо бунинг ўрнига битта “оқ” одам сўйилиши кўрсатилса, юз баробар кўпроқ таъсир қилади. Шу учун ҳам бу албатта кўрсатилиши керак ва инструкцияда бу қизил ҳарфларда ёзилади. Бу пункт бажарилмаса балки пул умуман берилмас ҳам – шунчалик муҳим бу!

АҚШ ва СССР Афғонистонни талашган пайтда АҚШ контрразведкаси “исломий” терроризмни ўзи учун кашф этган эди: Ислом таълимоти ёрдамида нафақат СССРга қарши турадиган жангчиларни, балки таълимот устида баъзи манипуляциялар қилинса – террористларни тайёрлаш мумкинлигини тушунишган. Ислом таълимоти ичида катта потенциал бор чунки, уни ҳар тарафга буриш мумкин.

Шундай қилиб, геосиёсий ва бошқа майда-чуйда ишларни бажариш учун “исломий” терроризм инструменти пайдо бўлди.

Крокус-сити бўйича саволлар кўп. Шахсий хулосаларим:
- ФСБ аввалдан билган, аммо ўзи уюштирмаган, чунки ФСБ ўзи уюштирганда Украина “изи” яққол “кўрсатилар эди”, бу ерда эса ИШИД изи кўриниб турипти. ФСБ индамай кузатгани сабаби эса – катта савол – вариантлар кўп.
- АҚШ огоҳлантирган эди теракт бўлади деб, демак “болалари”нинг режаларидан хабардор бўлиб туриш каналлари бор ва... уларга ИШИД керак (Ғазодан кейин “Оқ уй” хусусида менда сентиментлар қолмади).

Якуний хулосам: ИШИДнинг Крокус-сити бўйича ҳаракатлари “спровождение” остида амалга оширилди. Ва сопровождение ҳам АҚШ разведкаси, ҳам СФБ томонидан бўлди. Бошқача қилиб айтганда, “эркатойлар”ни авайлаб Крокусга олиб боришди.

Бизга кўрсатилаётган тожиклар эса – шунчаки “гўшт”. Профессионаллар у ердан эсон-омон чиқиб кетган ва ҳозир чилим чакиб ўтирипти.

Бу иш Ғазо фонида мусулмонларга уйғонган симпатияни кесиш учун қилинди деган гап остида жон бор!

Boredom causes a lot of bad habits. Eating when you don’t need to, mindlessly watching entertainment, arguing about things that really don’t matter, spending money on things that don’t even make you happy.
Once you get yourself a meaningful goal, bad habits take care of themselves.