​​Подполковник пул узатган кўйи жилмайиб турар, мен бўлсам, кира ҳақини олишни ҳам, олмасликни ҳам билмай гарангсиб қолгандим.
— Олавер, акангники таваррук, — деди чол. Сўнг бир зум сукут сақлади-да, тушунтирди.
— Ҳали бозорда пулим йўқ, деганим бежиз эмасди. Қани, кўрай-чи, одамларда инсоф, ҳиммат, бировнинг ҳожатини чиқариш деган нарсалар борми, бор бўлса кимда, шуни билмоқчи эдим. Отангга раҳмат, шўпир болам! Сендақалар борлигига шукр!
— Барибир бу пул — кўп, — дедим ростини айтиб.
— Ишинг бўлмасин, — дея чол силтаб ташлади. — Кам десанг, аканг яна қўшади.
Подполковник бирпас турса, кира ҳақи "болалаб" кетишини билди шекилли, пулни чўнтагимга суқиб қўйди.
— Мана энди дуо қиламан! — деди чол қўл очиб. —Топган-тутганингга барака берсин! Уловингни тагидан доим шамол ўтиб турсин, шўпир болам! Ҳар хил балолардан Ўзи асрасин. Сен ҳам менга ўхшаб, манави акангга ўхшаб, пири бадавлат бўлиб юргин!
Машина томон юрган эдим, чол ўғлига тайинлади:
— Менга қара, начайник! Шу машинани номирини ёзиб ол! Йигитларингга айт: ҳеч ким ҳеч қаерда тўхтатмасин, уқдингми?
— Хўп бўлади, отажон! — деди подполковник.
...Чолнинг ўғли чиндан ҳам ДАН соҳасида ишлайдими-йўқми, унисини билмадим-у, ўшандан бери машинамни бирон жойда тўхтатишгани йўқ. Ҳатто бир-икки марта кўча четида турган инспектор йигитлар менга чест берганини ҳам кўрдим!

Ўткир Ҳошимов

?@Hayotiy_haqiqatim Obuna boʻling

ОҚСОҚОЛ “ГЕНЕРАЛ”

— Ўтиринг, ака! Ҳангомалаше-е-еб кетамиз! Шу жийронтойимнинг ёшиям ўттиздан ошдиёв! Кунимга яраб турибди, тирикчиликнинг айби йўқ. Ишдан бўш пайтимда йўлга чиқаман. Бир замонлар битта такси тўхтаса, ўнта одам югуриб борарди. Ҳозир битта одам қўл кўтарса, ўн машина ғийқиллаб тўхтайди. Шўпирлар орасида “клиентимни обқўйдинг” деб ёқа бўғишадиганлари ҳам бор! "Ҳой, барака топгур, карвон кўп, ризқи бошқа, ўлар ердамисан", десангиз, "насиҳатингни укангга қил" дейди. Вой, тавбангдай кетай!
Мол бозор кунлари Шўрабозорга тушиб тураман. Ораси яқин. Қўй-пўй харид қилганларни элтиб қўйсам, ҳарна беш-ўн сўм тушади, насибага яраша...
Бир куни саҳарлаб бозорга бордим. Баҳор эди. Шивалаб ёмғир ёғиб турибди. Жийронтойни тўхтатиб, разм солсам, дарахт тагида бир чол турибди. Бозордан харид қилган қўйининг арқонини ушлаб олган. Чолнинг олдига ҳали у шўпир боради, икки оғиз гаплашади-да, бурилиб кетади. Ҳали бу шўпир боради, қўл силтаб нари кетади. Охири мен ҳам бордим. Одатда, йўловчи "фалон жойгача қанча сўрайсиз", деб аниқлаштириб олади. Шўпир кира ҳақини айтади. Бир хиллари бор. Отасининг хунини сурайди-да, "ками бор" деб ҳам қўяди. Бозордаги чайқовчи бўп кет-э, шоввоз!
Хулласи калом, яқин бориб салом бердим.
— Хизмат, отахон, қаерга обориб қўяй? — десам, чол негадир бош чайқади.
— Айтганим билан барибир обормайсан, шўпир болам, — деди.
Ҳайрон бўлдим.
— Нега обормас эканман? — десам, кулди.
— Негалиги шуки, қўй харид қиламан, деб бир тийин пулим қолмади, — дейди.
— Бўпти, отахон, уйингизга борганда ҳисоб-китоб қилаверамиз, — деган эдим, бош чайқади.
— Иложим йўқ. Уйдагиларнинг бири ишга, бири ўқишга кетган. Кампиримда хемири йўқ... аммо уйим яқин. Рози бўлиб, текинга обориб қўйсанг, дуо қиламан, — деди.
Қараб турсам, чолнинг юзида нур бор. Ёлғондан ҳазар қилиши кўриниб турибди, "Савоб ҳам керак-ку", дедим ўзимга ўзим. Бари-бир шаҳар томон юраман. Йўл усти экан, ташлаб ўтақолай дедим-да, икковлашиб қўчқорнинг оёғини жуфтлаб боғлаб, багажникка солдик.
Йўл-йўлакай гурунглашиб кетдик. Чол яқинда эварали бўлган экан. Бунинг устига, Наврўз байрами келяпти. Шунинг учун маҳалла-кўйни йиғиб издиҳом қилмоқчи экан. Оқсоқолнинг уйи чиндан ҳам узоқ эмас экан: нариси билан тўрт чақиримча. Зум ўтмай манзилга етиб келдик. Чол болахонали уйнинг дарвозасидаги қўнғирокни босиши билан ичкаридан ярашиқли кийинган ўттиз-ўттиз беш ёшлардаги йигит чиқди. Аввал оқсоқолга, кейин менга салом берди. Тавозе билан қўшқўллаб кўришди.
— Менга қара, датсент! — деди чол зарда билан. — Анави қўйнинг оёғини ечгин-да, ҳовлидаги тутга арқонлаб қўй! Бўл тез!
Йигит “хўп бўлади отажон”, деб машина томон югурди. Икковлашиб қўйни туширдик. Йигит қўй етаклаб кетаётган эди, чол тағин ўша зардали оҳангда сўради:
— Аканг қани?
— Уйдалар, – деди йигит.
— Тез чиқсин баққа!
Йигит "хўп бўлади, отажон", деганча қўйни судрагудек бўлиб ҳовлига кириб кетди.
— Буниси — домла, — деди оқсоқол тушунтириб. — Институтда дарс беради.
Чол гапини тугатмасиданоқ ичкаридан милиция кийимини кийган подполковник чиқиб келди. У ҳам худди укасига ўхшаб салом берди. Иккаламиз билан қўшқўллаб кўришди.
— Энди бизга рухсат, отахон, — деган эдим, чол "шошмай тур" деб имо қилди-да, подполковникка буюрди:
— Қани, "қашланмайсанми", начайник?
— Хўп бўлади, отажон, қанча керак? – деди подполковник чўнтагидан ҳамён чиқариб.
— Йигирма минг!
— Ўғли минг сўмликлардан кераклигини санаб чолга узатган эди, оқсоқол жеркиб берди:
— Менгамас, шўпир йигитга бер!
— Хўп бўлади, отажон! — подполковник шундай деб, пулни менга чўзди. Ҳайрон бўпқолдим.
— Отахон, — дедим тушунтириб. — Бошида келишганмиз: пул керакмас, дуо қилсангиз бўлди.
— Дуо ҳам қиламан. — Чолнинг чеҳраси ёришди. — Сен бунинг савлатига парво қилма, — деди ўғлини кўрсатиб. — Бу падпалковник бўлса, мен генералман! Бу хонадоннинг лашкарбошиси ман бўламан!........

​​ОНАЛИК МУҲАББАТИ.

Қизалоқ эсини таниган кундан бошлаб онасидан чексиз меҳр кўрганди. Онаси уни ширин сўзлар айтиб эркалар, қизини беғубор, гўзал малика дер, қизалоқ онасидан эшитган бу сўзларга ишониб улғаяётганди. Онаси унга юзларидан нур таралишини, оҳу кўзли эканини айтишдан чарчамасди. Онасининг биттагина фарзанди эди у.
Аммо мактабга чиқа бошлаганида ҳамма нарса ўзгарди. Синфдошлари унинг ҳеч гўзал эмаслигини, ҳатто юз-кўзи хунук қизлигини айтиб қизалоқни хафа қилдилар. Аввал у бундай гап-сўзларга парво қилмади. Чунки ҳали синфдошлари билан унчалик яқин дўст эмасдилар, ҳамма бир-бирини ёқтирмасди, бегоналар эдилар. Йиллар ўтиб, катта бўлгани сари ҳақиқатни била бошлади. Онасининг пахтадай юмшоқ деган юзи чўтир тери билан қопланган эди. Оҳу кўзли деган кўзлари хонасидан чиққулик бўлиб бақрайиб турар, бунинг устига кўз нурлари ҳам заиф эди. Вужуди ҳам маликаларнинг танасидек тик ва хушбичим эмасди. Демак, онаси уни йиллар бўйи ёлғонлари билан алдаб келганди.
Кўп ўтмай қизнинг онасига бўлган муҳаббати нафратга айланди. Турмуш қуриш ёшига етганига қарамай, биров унга қарамасди. Бунинг устига ҳар қанча муолажа қилмасин, кўзлари соғайиш ўрнига баттар хиралашиб кетаётганди. Қиз шифокорларнинг унга билдирмай, ўзаро суҳбатлашаётганларини эшитиб қолди. Улар қизнинг кўр бўлаётганини, муолажалар кор бермаётганини гаплашишганди. Қиз тушкунликка тушди ва ўзини ҳануз болалик чоғларидаги муҳаббат билан яхши кўрадиган онасининг ёлғонларига ортиқ чидолмаслигини ўйлаб болалик уйини тарк этишга аҳд қилди. Онаси эса узоқ жойдан иш топганини айтиб, топган пулларини бир қариндошига жўнатишини, ундан қизига қараб юришини ўтинди. Қиз бир муддатдан сўнг кўрмай қолди. Зулмат дунё билан ўзи қолди. Бу орада онасини ҳеч ўйламасди, унинг аҳволи билан қизиқмасди. Унинг назарида онаси ёлғончи эди. Ўлса ҳам парво қилмасди қиз. Бир куни докторлар қизга мос бир жуфт кўз топганларини айтиб уни операция амалиётига қабул қилдилар.
Фақат қиз кўзлари очилиб ўзининг хунук юзини кўришдан қўрқарди. Аммо кўрликдан кўра хунуклик яхшироқ эди. Ҳартугул бировга муҳтож бўлмасди. Қиз амалиётдан сўнг ойнага қарашга журъат қилолмаётганди. Секин-аста ижирғанибгина ойнага қараганди, ҳайратдан чинқириб юборди. Кўзгудан ўзига бир дунё гўзали қараб турган эди. Ҳақиқатдан ҳам ажойиб қиз эди кўраётгани. Юзидаги чандиқлар ҳам йўқолган, ойдек тип-тиниқ эди рухсори. Узун, катта бурни ўзига ярашган, кичрайган, қулоқлари ҳам ярашиқли, ҳурпайган сочлари ҳам тўлқинсимон жингалак ҳолда эди.
Қиз қаршисидаги кекса докторга севинч билан қараб:
- Гўёки, янгидан дунёга келгандекман! деди. Юзимдаги ҳеч бир доғ, яра излари, чандиқ қолмаган. Бир йўла пластик жарроҳлик амалиётини ҳам ўтказдингизми?
- Йўқ, пластик жарроҳлик қилмадим, қизим, деди кулимсираб. Онангнинг кўзларини сенга ўтказдик. Сен онангнинг кўзлари билан ўзингни кўряпсан!.
Қиз ҳайрат ва даҳшатдан қотиб қолган эди.
Кимнинг қалбида хавотир ва ғам алам юзага келса, қабристонни зиёрат қилсин, касал кўргани борсин ва етимнинг бошини силасин. Она мехрини ва она калбини ана шунда чуниб етиб оласиз Азиз диндошим.
Оналардек буюк неьмат йук экан
Онажонлардек бу‌лиш факат она калбига берилган.

@Hayotiy_haqiqatim Obuna boʻling

Митти ҳақиқат

Турмуш - доим сени бирор нима харид қилишга ундайди, доим, худди, нафас олишдек, доим, сени таъқиб қилади. Улар ҳам навбатдаги нафасни олиш учун дўконга боришди. Тез орада, дўкондан қайтиб, машинага қараб юришганди, тахминан ўн ёшлардаги қизча уларга ҳам нафас олишни таклиф қилди: ака, блинчик олинг, икки мингдан! Уларнинг қорни тўқ эди, машинага ҳам ўтириб бўлишди. Қизча машина ойнасини тақиллатди: ака, блинчик олинг, ҳар бир машина иккитадан оляпти. Улар машина ойнасини очишди:
- Нечта қолди?
- Икки мингдан.
- Ҳоп, блинчигинг нечта қолди, шуларни сотсанг уйингга кетасанми?
- Тўртта қолди, ҳа кетаман...
- Унда сенга саккиз минг бераман, кейин уйингга кетасан, ҳа айтганча, қорнинг тўқми?
- Ҳа, тўқ.
- Бизнинг ҳам қорнимиз тўқ, шунинг учун блинчигинг керак эмас, ўзингга олиб қўявер, уни бизга сотгансан деб ҳисоблаймиз.
Қиз индамай, деярли тушунмай қолди, унга бундай ҳолатда ўзини қандай тутиш кераклиги ўргатилмаганди, унга фақат қандай сотиш ўргатилган.
- Мана пул, энди тўғри уйингга бор.
- Ҳоп, раҳмат.
Қизча пулни олди ва чўнтагига солиб қўйди, ҳаво бироз совуқ бўлса ҳам, дўкон ёнидаги ўриндиққа ўтирди. У ниманидир ўйлаган бўлиб, бироз жимиб қолди. Бир одамларга, бир машиналарга қарар экан, идишидан бир дона блинчик олди ва аста-секин ейишни бошлади...

Аҳмад Али Дилмурод

?@Hayotiy_haqiqatim Obuna boʻling

***БОЛАЛАРГА БЕРИНГ

(1-Июнь.Халқаро болалар кунига бағишланади)

Билмоқ учун оламниг сирин,
Қалб кўзи-ла кўринг дунёни,
Жондан азиз ,беғубор ширин,
Болаларга беринг дунёни.

Улар учун бўлинг тулпор от,
Қувончларда чиқарсин қанот,
Эртакларга айлансин хаёт,
Болаларга беринг дунёни.

Жажжи бўлиб завққа тўлгансиз,
Хандон отиб шодон кулгансиз,
Бир кун сиз ҳам бола бўлгансиз,
Болаларга беринг дунёни.

Иқболини бахтин кўринг сиз,
Камолини тахтин кўринг сиз,
Ширин тушдек ўтсин умрингиз,
Болаларга беринг дунёни.

Дунё ўзи яралган бир кам,
Жажжи қалбин эзмасин ҳеч ғам,
Болаларни асрасин эгам,
Болаларга беринг дунёни.

BUGUNGI BAYRAM BN YURTIMIZDAGI BARCHA BOLAJONLARNI TABRIKLEMAN?????@Hayotiy_haqiqatim Obuna boʻling***

*-Bir kishi ayoli bilan nonushta qilib boʻlgach, ish xonasiga kalitlarini olish uchun kirib ketdi.
Stol va televizor ustida chang borligini koʻrdi va kalitlarni olmasdan, ayolini chaqirib, undan kalitlarni olib berishini iltimos qildi.
Ayoli kalitlarga qoʻl uzatarkan, stol ustidagi changda barmoqlar bilan yozilgan «Seni sevaman..» yozuvini koʻrdi.
Xonadan chiqayotganda esa, televizor ustidagi changda
«Sen mening suyukli rafiqamsan..» yozuvini koʻrdi.
Ayol kalitlarni xojasiga uzatarkan, tabassum qildi va,
«Vazifa tushunarli boʻldi, bundan keyin uy ishlariga yanada e’tiborliroq boʻlaman.
Menga ajoyib shaklda, muhabbat ila tushuntirganingiz uchun sizdan minnatdorman» dedi.

Bu aqlli va Allohdan qoʻrqqan, Paygʻambarimiz sollallohu alayhi vasallamdan oʻrnak olgan bir moʻminning ishidir.

MashaAlloh❤️❤️@Hayotiy_haqiqatim Obuna boʻling*

Гиламча

Кўп қаватли бинода тураман. Ишдан келаётиб ўзимиз турган хонадонга узун йўлакдан ўтаман. Йўл-йўлакай ҳар бир эшик остонасига тўшалган гиламчаларга кўзим тушади. Ҳар хил катта-кичик, узун-қисқа, рангли-рангсиз, оқ-қора ва юмшоқ-қаттиқ бўлган гиламчаларни кузатиб борарканман, ўзимча ўйланаман.
—Бу хонадонлар остонасида турган гиламчалар эгасига ўхшайдими? - деган савол туғилади. Афсуски, эшик ортидаги одамлар кимлигини билмайман. Улар қандай яшайди? Уларнинг кўнгли худди шу гиламлар каби оқ-қоралиги менга жумбоқ. Эшик ортидаги инсонларни танимаганимиздек, ёнимизда турганларнинг ҳам кўнглида нималар борлигини билмас эканмиз.

Наргиза Ҳайдарова

?@Hayotiy_haqiqatim Obuna bo‘ling

Орадан бир қанча вақт ўтгач, беморнинг аҳволини билиш учун отбоқар ётган хонага бошқа – янги келган шифокор кирди. Аввалги ҳамкасбининг ўрнига ишга қўйилган бу доктор отбоқарнинг қўлини кўргач, беморининг бунчалар ғамгин кайфияти сабаби билан қизиқди. Йигит истамайгина бошидан ўтган воқеани гапириб берди.
– Ёввойи ҳайвон жароҳат етказгани учун шунчалик пароканда бўлиш ярамайди, ахир унинг табиати ўзи шунақа. Бунақа вазиятда…
– Биламан, бу маҳлуқни кечир, демоқчимисиз?!.. – бақириб юборди ўрнидан сакраб турган йигит. – Яна уни кечиришим ва унутишим керакми? Ҳеч қачон! Уни ҳеч қачон кечирмайман! Ўтган сафар бир шифокор менга уни кечиришим ва унутишим кераклигини айтганди. Мен кечирдим! Унутдим ҳам! Мана, кўринг аҳволимни!
– Кўриб турибман, – хотиржам деди шифокор. – Ўшанда етказган озори учун йўлбарсни кечиришга ва барини унутишга ўзингизда куч топдингиз. Аммо мен сизга кечиринг ва унутинг, демоқчи эмасман, кечиринг ва доим ёдда тутинг, демоқчиман…

Отбоқар йигитнинг қўли анча яхши бўлиб қолгач, у яна ҳайвонот боғига борди. Йўлбарснинг қафаси ёнига келгач, бу кучли ва чиройли жониворга анча вақт жимгина қараб турди-да, кейин деди:
– Етказган жароҳатларинг учун мен сени кечирдим, йўлбарс. Бу ишингдан аввал роса ғазаблангандим, аммо ҳозир ваҳшийлик сенинг табиатинг эканлигини тушунаман. Қандай бўлмасин, яна сени кўргани келаман. Хайр, йўлбарс, аммо кечир, бу сафар сенга қўлимни узатмайман!..

Русчадан Муҳаббат Шарифова таржимаси.

?@Hayotiy_haqiqatim Obuna bo‘ling

Озор етса, кечиринг ва…

Бир отбоқар ҳаёти давомида ўз ранчосидан бошқа жойни кўрмаганди. У кучли, шу билан бирга жуда таъсирчан ва самимий йигит эди. Ким билан гаплашмасин, суҳбатдошини тушунишга уринар, йигит учун ҳалоллик ва ростгўйлик ҳамма нарсадан муҳим ҳисобланарди. Тақдир тақозоси билан у бой хонадонда туғилмади, шу сабаб, ўз нони ва кийим-кечагини машаққатли меҳнати орқали топарди.
Кунларнинг бирида тасодифан шу ердан ўтиб кетаётган бир киши йигитга ранчодан унча узоқ бўлмаган шаҳарга кўчма ҳайвонот боғи келганини айтиб қолди. Отбоқар ҳайвонларни жуда яхши кўрарди ва дунёнинг турли бурчакларидан йиғилган ёввойи жониворларни кўришга ҳам қизиқди. Бу қарорга келиш унинг учун осон бўлмади, ахир у ҳеч қачон ранчодан бошқа ҳеч қаерни кўрмаганди. Аммо йигит пул тўплаб, сафарга отланди.
Шаҳарда уни кўп нарсалар ҳайратга солди, лол қолдирди. Аммо йигит бу ерда узоқ қолишни ўзига эп кўрмади. Шу сабаб, фақат ҳайвонот боғига бориб, кейин дарҳол уйига қайтишга қарор қилди. Манзилига етгач, у чипта сотиб олиб, турли жониворлар ётган қафаслар жойлашган катта майдонга кирди. Йигит дунёда шунақа ғалати ва антиқа ҳайвонлар мавжудлигини ҳатто хаёлига ҳам келтирмаганди. Фил, жирафа, товус, кенгурулар қафаси олдида у лол қолганча узоқ тураркан, табиатнинг турфа ҳайвонот оламини яратишдаги маҳоратига таҳсинлар айтди. Кутилмаганда у қандайдир кўзга таниш ҳайвонни кўриб, хурсанд бўлиб кетди.
– Мушук! Қаранг, ахир бу оддий мушук-ку! Фақат бизнинг мушуклардан анча бақувват экан!.. – хитоб қилди у йўлбарс ётган катак ёнида пайдо бўлиб. Йигит бошқаларга узоқдан келган бўлса-да, турли ҳайвонларни билишини кўрсатиб қўйгиси келди ва “мушук”ни силамоқчи бўлиб, катак ичкарисига қўлини тиқди. Аммо йўлбарс қаҳр билан бўкириб, тўсатдан бир сакради-ю, узатилган қўлни ўткир чангали билан тирнаб ташлади.
Отбоқарни зудлик билан шифохонага олиб боришиб, қўлини операция қилишди ва барча тўқималарини тиклашди. У эса ҳаммага ҳеч қандай ёмон ниятда бўлмаганини, фақатгина катта “мушук”ни силамоқчи бўлганини тушунтиришга уринарди. Унинг юрагида ранжу алам уйғонди, тақдирнинг бу қадар адолатсизлигидан зорланди – йигитнинг эзгу нияти кучли оғриқ билан “тақдирланган”ди. Кейин изтироби нафратга айланган йигит етказган озори учун “катта мушук”дан ўч олмоқчи бўлди.
Эртаси куни беморнинг аҳволини билиш мақсадида хонага бош суққан шифокор отбоқарни жуда изтиробли ҳолатда учратди. Шифокор йигитдан бунинг сабабини сўраб-суриштириб, бўлиб ўтган воқеа ҳақида билгач, деди:
– Бир ёввойи ҳайвон етказган озор учун бунчалар хафа бўлиш керак эмас. Ахир бу – унинг табиати. Уни кечириш – ақлли одамнинг иши. Сиз ҳам жониворни кечиринг ва ҳаммасини унутинг!
Бу сўзлар отбоқарни таъсирлантирди. У йўлбарсдан хафа бўлиб, ғазабланиб янглишганини тушунди ва жониворни чин дилдан кечирди. Ҳатто бу туйғу унинг қалбини юмшатиб юборди ва йигит шу қадар қаттиқ ғазаблангани учун йўлбарснинг олдида ўзини айбдордек ҳис этди. Шифохонадан кетишга рухсат беришганида эса тўғри ҳайвонот боғига йўл олди.
Йигит йўлбарс қафаси олдига келиб, унга гапира бошлади:
– Тунов куни етказган жароҳатинг учун сени кечирдим. Бу ишда ҳеч қандай айбинг бўлмаса-да, сендан ғазабландим. Шунинг учун ҳозир сендан кечирим сўрайман. Буларни айта олаётганим қанчалар яхши-я…
Кўнгли бўшаб кетган отбоқарнинг кўзларига ёш қалқди. Айбига ич-ичидан иқрор бўлган йигит йўлбарсга қўл тегизмоқчи бўлдими, ёки уни қучиш ниятидами, энди соғлом қўлини қафаснинг сим тўрлари оша ичкарига узатди. Аммо йўлбарс яна бўкириб, панжаси билан йигитга ташланди ва узатилган қўлни тирнаб жароҳатлади…
Отбоқарнинг қанчалар ҳафсаласи пир бўлганини таърифлашга сўз ожиз. Лекин йигит бу сафар хафа бўлмади, қаҳру ғазабга тўлмади ҳам. Уни шифохонага етказиб, иккинчи бора жарроҳлик амалини ўтказишганида, йигит бу ҳақда ҳеч кимга нолимай, деворга қараб жимгина ётаверди.

Нафс балоси

«Нафсим қурғур балодир, ёнган ўтга солодир» - деб бекорга айтишмаган.
Инсоннинг нафси мисоли бир ўпқон. Қанча ютса ҳам тўлмайди. Одамзот топгани сари кам. Яна нимадир етмайди.
Шукур қилиш йўқ. Фақат нолишда шоҳни ҳам, гадони ҳам ками бор. Икки нафсини тийган деб, авлиёларни айтишган. Нафсни тийиш осон эмас...
Отам раҳматлик бир ривоят айтиб берарди:
Қадим ўтган зомонларда бир бой одам «калла-пойча»дан овқатлар пишадиган ошхона очибди. Ишлари юришиб кетиб катта даромад ола бошлабди.
Лекин ошхонасида унга ёқмаган биргина ҳолат бўлиб унинг кайфиятини бузар экан. Овқатланивчилар орасидан бир киши доимо еган овқотига пул туламас, ўқрайганича косасига калла шўрво қуйдириб, ҳатто раҳмат ҳам айтмас экан.
Ошхона эгаси ҳар куни шу одам туфайли бир сўм зарар кўраркан. Аммо бў ердан олаётган даромади олдида бир сўм арзимас пул.
Кунлар ўтиб каллапазнинг нафси ғолиб келибди. Қачонгача бир сўм зарар кўраман-деб, ҳалиги одамни косасига шўрво солмай, уни ҳақорат қилибди:
- Бор йўқол бугундан сенга шўрво йўқ. Текин томоқ!!, пулсиз ичасан, яна раҳмат айтмайсан ҳам. Яхшиликни билмаган.
Ҳалиги одам унга қахир билан тикилибди:
- Бермайсанми?!
- Бермайман, бор йўқол!!...
Эртаси ҳам шу одам ўчоқ бошларида гарангсиб юрган экан. Айни шўрво сузилар маҳалда ўчоқ бошида пайдо бўлибди-ю одамларга мурожат қилибди:
- Халойиқ!!, бў иймонсиз ошпаз сизларни алдаб, қўй калла ўрнига ит калласини сизларга едирмоқда. Ишонмасангиз мана кўринг-деб, қазондан ит бошини олиб (ўзи билдирмай солиб қўйган) кўрсатибди...
Бўёғи ўзингизга маълум...
Оломон бир пастда қозонларни оғдариб, ошхонани таг-томири билан бузиб ташлабди. Бир сўмлик зарарга қизғанчиқлик қилган каллапаз бутунлай синиб, хонавайрон бўлиб қолаверибди...
Отадан қолган чолдевор ҳовлини опа-ука талашди...
Ука ҳовли меники, деб атрофини девор билан ўради. Опа уни судга берди. Қариндош-уруғ аралашди. Қанча жанжал, ғавғо.
Суд ҳовлини опага хатлади. Опа-ука юз кўришмас бўлди. Тақдирни қарангки, опа тўсатдан вафот этди. Укани уйга ҳаққи йўқ. Уй эгасиз қолди. Нима бўлди, нафснинг йўлидан юрган икки инсон қариндошлик ришталарини узиб, Оллоҳни олдида гуноҳкор бўлди. Элу-юртга шармисор бўлди.
Нафсини тиёлмаган минг-минглаб одамлар қамоқхоналарда ётибди. гиёҳвандлик билан шуғулланган, халқни мулкини еб қўйган. Арзимаган пул учун одам ўлдирганлар бор.
Самарқандда уч ака-ука арзимаган пул учун ёшгина опа-укани қотили бўлди...
Туппа-тузук оиладан чиққан йигитлар.
Нима бўлди?
Учала ака-ука ҳам гулдай умрини қамоқда ўтказади. Ота-онани эл-юрт олдида шарманда қилди. Отани боши эгилиб қолди.
Инсонни нафси шунчалар тўймас ўпқонки, уни тўлдиришни ҳеч иложи йўқ. Одамзод милион-милион топиб турса ҳам, кўзига кам кўринади. Яна топсам деб, кўзи атрофга аланглаверади. Еб тўймайди, ялаб ҳам қўяди.
Моли дунё деб тепасида Аллоҳ борлигини унутганлар ҳам бор. Шундайлар қўлидаги молу-давлатини, ўзим елиб-югуриб топганман деб, катта кетиб қўяди.
Билмайдику яратган парвардигор кимга бойлик бериб, кимнидир унга муҳтож қилиб синаяпти.
Ўзини олдида осон, кимни қандай қўйга солиш.
Худо берганлар ҳам, ўзидан миннатдор, эрта нима бўлишидан бехабар, кариллагани-кариллаган. Савоб деган сўзни кўчасидан ҳам ўтмайди, гўё энди у ҳеч қачон ўлмайди.
Охират озиғи ҳам унга керак эмас...
Умри ҳаётимизда инсоннинг энг ашадий душмани, ҳаётини барбод қиливчи, одамлар орасида шарманда, шармисор қиливчи бу нафс балосидир.
Огоҳ бўлинг одамлар! Огоҳ бўлинг...

Неъматхон Турсунов

?@Hayotiy_haqiqatim Obuna bo‘ling