Дзьмітрый Строцаў

мне кажуць што я не разумею
што значыць пакінуць свой дом назаўжды

і я не разумею

сяджу на сваёй валізцы
зь якой пакінуў свой дом назаўжды

і не разумею

08.09.2024

(пераклад мой)

Кніга пра Міхала Анемпадыстава ўдзельнічае ў дабрачынным аўкцыёне Сяргія Жадана ?

Таварыства польскіх літаратараў Unia Literacka зладзіла збор для ўкраінскага пісьменніка Сяргія Жадана і вайсковай брыгады, дзе ён зараз служыць.

Сярод лотаў аўкцыёну ёсць запрашэнні ў тэатр, антыкварныя рэчы, абед з польскай набелісткай Вольгай Такарчук, кнігі з аўтографамі Вітольда Шаблоўскага ды Мілана Кундэры і шмат іншага.

На аўкцыёне прадстаўлена 50 лотаў, ён працягнецца да 31 кастрычніка.

Падрабязней: https://allegro.pl/charytatywni/stowarzyszenie-unia-literacka/cele/unia-literacka-pisarze-i-pisarki-z-pomoca-dla-serhija-zadana-i-brygady-chartia?order=n

Мігранты часоў нацызму размаўляюць у тэрэмным ізалятары. Сучасны вольны мастак знаёміцца з абазнаным у музыцы кенгуру-камуністам. А ўдзельнікі Перакладчыцкай майстэрні абмяркоўваюць пераклады зь нямецкай на беларускую і зь беларускай на нямецкую ў таварыстве Альгерда Бахарэвіча і Томаса Вайлера. Як перадаць мову польскага мігранта? Ці зробіцца "Чужая мілая" сваёй у перакладзе цытатаў зь нямецкай эстрады? Як гучаць "Сабакі Эўропы" па-нямецку, а верш, напісаны на бальбуце, - па-беларуску? https://www.youtube.com/watch?v=g_vvjlrJDnk

Як я правёў лета
(з паэмы "Дзяды")

Першыя ўрокі. Мусоліш аловак і сьцёрку.
Тэма на дошцы – пішы, як праводзіў ты лета.
Пішуць, казлы. Ты таксама хацеў бы “пяцёрку”,
толькі пра што тут пісаць, як раскажаш пра гэта?

Як ты глядзеў тэлевізар тайком ад бабулі:
над галавою імгненьні сьвісьцяць, нібы кулі,
ледзь нашы гол у адказ забіваюць шатляндцам –
бабця ў адказ прабівае па задніцы сланцам.

Як ты з набітых кашоў выкідаеш лісічкі:
месца няма ўжо, а баравікоў усё болей.
Як літаральна за тыдзень мяняюцца звычкі
і геніяльна смакуе партвэйн дзядзі Колі.

Як па дарозе дамоў спатыкаўся, бы Чаплін.
Як, пачатковец-нудыст, ледзь ня зьмёрз у Сажы
і, каб сагрэцца, – ударыла ў голаў мача, блін! –
сена калгаснага стог падпаліў. Раскажы!

Як ты глядзеў у кіно “Чалавека-амфібію”,
рот адкрываючы прагна спайманаю рыбаю.
Ўражаны бацька назаўтра купіў табе ласты.
Славік зайздросьціў: “Тапелец, а не вадалаз ты!”

Як з Засажэўскага лесу дамоў на папутцы –
першы твой раз, як сказаў бы цяпер, аўтаспынам.
Як ад дажджу ў тэлефоннай хаваліся будцы
з той, што пасьля назаве цябе сучыным сынам.

...Дзе гэта ўсё? Аўтастанцыя. Ціша. Бязьлюдна.
Цераз пітомнік (бабуля казала “пітоўнік”)
крочыш паволі. Зьмянілася ўсё абсалютна.
Толькі дзядоўнік, дзядоўнік, дзядоўнік, дзядоўнік.

Пафарбавалі ў зяленіва дом бабы Валі,
вуліцу неяк бяздарна заасфальтавалі,
роў закапалі – і не засталося сьлядоў.
Толькі дзяды, нібы ўнукі тых вашых дзядоў.

-----

Сёлета ў лютым, падчас фэсту памяці Міхася Стральцова, начытаў гэта ў Вільні. А сёньня як знайшоў. Ладзь калёсы ўзімку, а сані ўлетку. ?

https://youtu.be/1q70aPblH6A?si=HQzFMUZslJD34SOz

Песьня з рэфрэнам

Людзі робяць шмат цудоўных
неабавязковых рэчаў.

Едуць на поўдзень улетку.
Выцінаюць сьняжынкі ўзімку.
Пяюць песьні пра начную вандроўку
у начной вандроўцы, –

перакрыкваючы птушак,
заглушаючы вогнішча.

Шмат цудоўных
неабавязковых рэчаў
робяць людзі.

Уключаюць фантаны ў дождж,
а цэнтральнае ацяпленьне
ў самую цяплынь.

Прызначаюць спатканьні
па тэлефоне з гучнай сувязьзю.
Не прыходзяць.

Плачуць ад радасьці.
Моляцца сонцу і грому,
дзякуюць за цэнтральнае ацяпленьне
і гучную сувязь, –

перакрыкваючы птушак,
заглушаючы вогнішча.

А яшчэ людзі робяць
здымкі карцінаў
і карціны са здымкаў.

Натхняюць адно аднаго
прыгажосцю – на прыгажосьць,
каханьнем – на каханьне.

Пішуць вершы.
Некаторыя зь іх яшчэ й рыфмуюць.
І нават друкуюць, чытаюць або сьпяваюць, –

перакрыкваючы птушак,
заглушаючы вогнішча.

Канец лета

Яшчэ не стары дзед
едзе паўз роў на ровары.

Кепка на лобе,
кошык зь яблыкамі на раме
і другі, з ужо восеньскім лісьцем.

Паварочвае дадому,
бачыць мяне.

Ну, і дзе ты?
Нешта даўно не было.

Я за Балтыйскім морам,
за старажытным мурам,
за дзедам-швэдам, –
кажу і самому сорамна.

Які ты стаў худзенькі, –
кажа бабуля.
Ня кормяць на гэтым сьвеце? –
жартуе дзед.

Дзед, а навошта асеньняе лісьце? –
зьмяняю тэму.
Жаўцее, бо хутка восень.

Ніколі ня бачыў цябе ўвосень,
толькі ўлетку на вакацыях.

Чаму ня пішаш? –
пытае мяне. –
Бабуля сумуе.

Вось пішу, –
пішу яму, –
бо і я таксама.

Будзе сумна, працуй паболей,
а да нас яшчэ пасьпееш, –
кажа дзед,
коціць ровар з гары
і зьнікае ў восені.

Яблыкі добра ўпіталі
летняе сонца,
а лісты быццам загарэлі за жнівень
і цяпер жоўта-чырвоныя.

Лупіцца шурпаты нос,
асьцярожна здымаю зь яго
водар грыбоў і яблыкаў,
шолах начнога саду з вушэй,
каліўца сена з шыі,
драпіны з каленак.

Аблазіць абгарэлая за лета
дзіравая памяць.

▶️ Новы раман Бахарэвіча: Беларусь і бязмежны свет, пуцінская Расія, рэцэпты дапамогі тым, каму цяжка

Новы выпуск на канале CHADANOVIČ

Новы герой нашага відэа – самы чытаны і самы забаронены сучасны беларускі пісьменнік Альгерд Бахарэвічі яго новы прыгодніцкі раман "Капітан лятучая рыба".

✅ Сёння расказваем:
- як паўставаў новы твор Бахарэвіча і да чаго тут Янка Маўр;
- як у фантазійны свет аўтара ўрываюцца беларускія палітычныя рэаліі;
- якое месца займае фемінізм у рамане;
- чаму "Капітан лятучая рыба" можна назваць праграмнай кнігай Бахарэвіча;
- якія адсылкі да Жуля Верна, Астрыд Ліндгрэн і Саламеі Русецкай-Пільштыновай дае пісьменнік у творы.
- "Капітан лятучая рыба" як тэрапія для беларусаў сёння;
- сучасныя мемы ў фантастычным рамане: сінія пальцы, заклапочаны Захад і родная мова;
- што робіць Дэйвід Боўі ў кнізе Бахарэвіча.

? Вось некалькі думак з відэа:

? У рамане з'яўляецца ўсім нам вядомы мем пра сінія пальцы. У размове з каралём адной экзатычнай краіны, які думае, якую рэлігію прыняць, а пакуль там карга-культ – яны пакланяюцца туфлям Кларка Гейбла, гераіня гаворыць, што ў Беларусі таксама свайго роду карга-культ:
"Але ў нас пакланяюцца не туфлям містара Гейбла, а сінім пальцам і вусам аднаго дзеда. Не ведаю, якім мусонам іх да нас занесла, але яны кіруюць нашай краінай ужо шмат гадоў".

? Магчыма, найважнейшае ў кнізе – тэрапеўтычнае вымярэнне. Усім нам складана ў сённяшніх умовах, а дзецям і падлеткам, мабыць, найскладаней. Яны самыя неабароненыя, самыя крохкія, а разам з тым на кон пастаўлена іх будучыня. Як знайсці матывацыю, каб жыць далей, дабівацца свайго і перамагаць? Псіхалагічны рэцэпт ляжыць на паверхні: калі табе цяжка, знайдзі таго, каму яшчэ цяжэй, адгукніся на ягоную просьбу пра дапамогу, і незаўважна табе будзе рабіцца лягчэй і лягчэй.

? Вяршыня хуліганства Бахарэвіча – псеўдацытаты чагосьці вельмі вядомага, знанага са школы, так што кожны распазнае, але вось як гэта цытуецца ў кнізе:
- Але я забыла родную мову.
- Гэта кепска, - сказаў ён. - Родную мову трэба ведаць і любіць. Як казаў Канфуцый, "Не пакідайце ж роднай мовы, каб не ўмёрлі".

❤️ Чытаем новы папулярны твор беларускай літаратуры, верым у лепшае і глядзім новае відэа Андрэя Хадановіча. Калі вы ў бяспецы, з вас падабайка, шэр і камент:
? https://youtu.be/hyOF6giCsVM

YouTube

Новы раман Бахарэвіча: Беларусь і бязмежны свет, пуцінская Расія, рэцэпты дапамогі тым, каму цяжка

«Капітан Лятучая Рыба» – прыгодніцкая кніга Альгерда Бахарэвіча. Кніга будзе цікавая для ўсіх, бо разлічана на чытачоў ад 14 да 140 гадоў. Нядаўна раман «Капітан Лятучая Рыба» выйшаў у выдавецтве Андрэя Янушкевіча. Гэта выдатная нагода для таго, каб разам…

- Ты чытаў «1984» Оруэла?
- Не, я ў ім жыву.

8 чэрвеня 1949 года выйшаў раман брытанскага пісьменніка Джорджа Оруэла "1984", які стаў класікай у жанры антыўтопіі ?

У кнізе апісаная будучыня, у якой таталітарная дзяржава кантралюе людзей з дапамогай прапаганды, а тэхналогіі існуюць толькі як інструмент гэтага кантролю.

Прадказанні рамана з неймавернай хуткасцю збываюцца ў сённяшняй Беларусі, таму трымаемся разам, каб фінал нашай гісторыі быў шчаслівым.

Чытайма Оруэла ў добрым беларускім перакладзе Сяргея Шупы і глядзім выпуск Андрэя Хадановіча пра кнігу "1984":
? https://www.youtube.com/watch?v=FZ6cYTG_KhM

Даведаўся, што міністэрства інфармацыі ўнесла мой ютуб-канал і маю старонку на фэйсбуку ў так званы “сьпіс экстрэмісцкіх матэрыялаў”. Што ж, класікі даўно сфармулявалі: “фашысты будучыні будуць называць сябе антыфашыстамі”. Так і з рэжымам, які паўсюль шукае “экстрэмізм”. Калі ў Беларусі ёсьць экстрэмісты, то гэта тыя, хто незаконна ўтрымлівае ўладу, тэрарызуе беларускае грамадзтва , якое выразна сказала ім: “досыць, сыходзьце!”; тыя, хто трымае за кратамі палітвязьняў, змушае сумленных беларусаў пакідаць сваю краіну, падтрымлівае ганебную вайну супраць Украіны, ваюе з усімі праявамі незалежнай беларускай культуры, у тым ліку ствараючы свае “экстрэмісцкія сьпісы”. Гэта тыя, хто ня можа стварыць нічога свайго – і таму перашкаджае ствараць тым, хто можа.

Летась яны палічылі экстрэмісцкімі матэрыяламі мае тэлеграм-каналы. Зараз – мой ютуб-канал і маю старонку на фэйсбуку. Дзякую ім за ўвагу да маёй працы. Прызнаюся, што такая ўвага матывуе і натхняе на далейшую дзейнасьць. Проста ў найбліжэйшыя дні запішу для ютубу некалькі новых “экстрэмісцкіх” выпускаў пра незалежную беларускую літаратуру, якая – нягледзячы на ўсе нягеглыя спробы яе зьнішчыць – жыве!

У новым выпуску апавядаю пра Анджэя Сапкоўскага, Геральта з Рывіі ды ягоны сьвет. Пра вядзьмарскія апавяданьні і пазьнейшую сагу. Пра зорная неба над галавой і срэбны меч за сьпінай. Пра дабро, зло і ўсё ня так адназначна. Пра зусім сьвежы беларускі пераклад рамана "Час ганьбы" - і спробы захаваць чалавечнасьць у гэты самы час. Як той казаў (ці то сьпявала), зь ведзьмаром расплаціцца - манэты даволі. А можна і болей. )

https://youtu.be/86juf66D-EA?si=fsvlm2IIcSzfn145&fbclid=IwY2xjawDK00JleHRuA2FlbQIxMAABHYJiQreecJVCAt4hImuFfvzJBJqkDCZz3NsVGZdNknqgyk0XLKRRLN_HOw_aem_ARUm1ylPkGCb3lFDowBQgkN2q-Aso95SavlKkx998l-98CGUgIRFHaPGEM4XC_TYlrUeTBbobIZQztdfUX-5TBuZ