Asoschilar Podcast 12-son - Umidjon Ishmuxamedov
Asosiy mavzular:
1) Qanday qilib bir nechta biznes yuritadigan Seriyalik Tadbirkor bo’lish mumkin
2) Nega biznesning fundamenti Moliya hisoblanadi? Qanday qilib uni o’rgansa bo’ladi?
3) Xususiy Universitet biznesi qanday ishlaydi va nega litsenziyalar boshqa berilmayapti?

Podcastni ko’rish - https://youtu.be/Yv44qxxgW2Q?si=7JJlZxpd0GgTGoKI

Natijasini 20-30 yildan keyin ko'rasiz

Shaharda yurib har xil odamlarni ko‘rasiz, ba’zi odamlarga qarab havas qilasiz, muomalasi zo‘r, qo‘li ko‘ksidan tushmaydi.

Boshqalarga qarab "Men bunday odam bo‘lishdan qo‘rqaman" deysiz, yoshi katta bo‘lishiga qaramay, axloqi o‘ta xunuk.

Nahotki atrofidagilar uni to‘g‘rilamagan, qanday qilib bunday qo‘pol odamlar shu kungacha yashab keldi?

Ustingizda ishlaysiz, tillarni bilasiz, ishingizni mutaxassisisiz, lekin to‘g‘ri axloqsiz uzoqqa bormaysiz.

Buning oqibatlari keyin ko‘rinadi. Faqat o‘zini o‘ylaydigan odamda yillar davomida do‘stlari qolmaydi.

Doim kech qoladigan va ishini sifatsiz bajaradigan xodim kuchli karyera qura olmaydi.

Birovning fikrini qabul qilmaydigan va doim o‘zinikida turadigan odamga haqiqatni aytmay qo‘yishadi.

Suhbat paytida savol bermasdan, doim o‘z haqida gapiradigan odam bilan suhbat olib borishmaydi.

Aytganini bajarmaydigan lafzsiz biznes sherikka vaqt o‘tib biznes rejalar bilan chiqmay qo‘yishadi.

Ingliz tilini bilmaslik oqibati bittada ko‘rinadi, lekin yomon axloqingiz vaqt o‘tib chiqib keladi.

Aqlli bo‘lish yetarli emas, yolg‘iz va pulsiz qarilik kechirayotgan aqlli odamlar yetarli.

Qiziq suhbatdosh, fidoyi xodim, va’dasida turadigan inson bo‘lish muhimroq.

Natijasini esa 20-30 yildan keyin ko‘rasiz

@aqlli_ikkichi

1 savatga hamma tuxumlarni joylamang

1 million dollar pulingiz bor va uni sarmoya qilmoqchisiz, hammasini bitta biznesga tikdingiz va u o‘zini oqlamadi.

Siz endi bankrotsiz, chunki hamma tuxumlaringizni bitta savatga qo‘ydingiz, hech bo‘lmasa 20% bankda saqlab qolmadingiz.

Bu vaziyatga endi ishga ketkazayotgan vaqtingizni qo‘yib ko‘raylik, bor vaqtingiz faqat bitta kasbga ketyaptimi?

Zamon o‘zgarib kasblarga talab o‘zgarishi mumkin, bugun qilayotgan ishingiz bitta yangi innovatsiya orqali robotlashishi mumkin.

Doim yangi ishlarni o‘rganib yuring. Paretto qonuni ishlaring 80% vaqtni hozir pul olib kelayotgan ishga, 20% vaqtni esa yangi qobiliyatlarga.

Ishsiz qolib ketmaslik uchun bir nechta kasbni biladigan mutaxassis bo‘lish kerak.

Bankrot bo‘lib qolmaslik uchun tuxumlarni bir nechta savatlarda ushlash kerak.

@aqlli_ikkichi

Nega siz qilayotgan ish doim qiyin tuyiladi?

1-2 yildan beri bitta sohada ishlapsiz va yetarli tajriba yig‘dim deb o‘ylaysiz. Yangiliklar kam, ko‘proq pul olib keladigan boshqa ishni qilib ko‘rmoqchisiz.

Qo‘shnining bog‘i doim yashilroq tuyilganidek, doim Instagramda odamlar o‘z sohasini va daromadini boridan yaxshiroq ko‘rsatishga harakat qiladi.

Qaysi sohada bo‘lishingizdan qat’iy nazar, u siz sarmoya qilayotgan harakatlaringizga yarasha mukofot bermaydiganga o‘xshaydi.

Lekin shunday tuyilishni boshlagan paytni o‘zi - eng xavfli, bunday tuyilishni boshlaganida boshqa ishga o‘tib ketish - eng katta xato.

Umuman tushunmaydigan ishlarimiz boshida oson va go‘shtli tuyilishi mumkin, chunki biz nimani bilmasligimizni ham bilmaymiz.

Sohani yaxshi tushunsak, u yerdagi qiyinchiliklar bilan tanishamiz. Qiyinchiliklarsiz esa katta ishlar bo‘lmaydi, boshqa sohada ham shu.

Boshqa soha rostdan ham osonmi? Demak u vaqtinchalik "тема" va unga darrov ko‘pchilik yugurib keladi.

Ko‘pchilik qilib ko‘rmoqchi bo‘lgan "тема"larda esa tez raqobat kuchayadi, mijozlar qimmatlashadi va foyda tushadi.

@aqlli_ikkichi

Fake xotiralar

Yoshi katta qo‘shnim: Ravshan, SSSR paytida qanday yaxshi bo‘lganini bilasanmi? Oyliklar bemalol xarajatlarni qoplar edi, hamma baxtli yashagan va yozda eng shirin muzqaymoqqa borar edik.

SSSR haqida real faktlar:
- 25 million oddiy fuqarolar repressiyaga duch kelgan (o‘ldirilgan, ochlikdan o‘lgan, qamalib chiqqan yoki qochib ketishga majbur bo‘lgan)

- 90% cherkovlar buzilgan yoki boshqa muassasa ko‘rinishiga keltirilgan

- SSSR’da har 25-odamda mashina bo‘lgan, hozir Toshkentda har 5-odamda mashina bor, davlat bo‘yicha esa har 10-odamda

- SSSR’ning 80-yillarida 100 000 odamga o‘rtacha 650 jinoiy ishlar to‘g‘ri kelgan, 91-yilda esa 1100 oshiq.

- 2023-yilda O‘zbekistonda 100 000 odamga 283 jinoiy ish to‘g‘ri keldi

Hamma sodda hayot kechirsa, solishtiruvda sizning hayotingiz yaxshi tuyiladi va grechkadan keyin yeyilgan muzqaymoq dunyodagi eng zo‘r muzqaymoqday ko‘rinishi mumkin.

Kapitalizmda esa daromadga cheklov yo‘q va odamlarning boyligi 1000 baravar farq qilishi mumkin. Umumiy olganda ancha yaxshiroq yashayotgan bo‘lsak ham, doim Instagramda bizdan yaxshiroqlar topiladi.

@aqlli_ikkichi

Pulni qachon tejash kerak
Bola maktabdan keyin dadasini oldiga yugurib keldi:
- Dada, men bugun avtobusni ketidan yugurdim va 2,000 so'm tejab qoldim

Dadasi bolani boshiga urib, javob berdi:
- Tentak, taksini ketidan yugursang 20,000 so'm ekonom qilar eding!

Kimdir tejash deganda arzonroq narsa xarid qilishni tushunsa, kimdir esa yashash sifatini tushirishni tushunadi.

Yaxshiroq hayot ketidan poyga hech qachon tugamasligi mumkin, chunki doim qimmatroq telefon va mashinalar chiqadi.

Lekin tejamkorlikka intilayotganlar uchun yaxshi qoida: 2x narx 2x qiymat yoki komfort olib kelmasa, bu mahsulot sizga kerak emas.

@aqlli_ikkichi

Nima ish qilishni bilmayman

Universitetga kirib qo'ydingiz, bitta kasbga 2-3 yildan beri o'qiyapsiz, ertaga shu kasb bo'yicha ketishga shubhariz bor, nima ish qilishni bilmaysiz..

Nima ish qilishni bilmaslik yoki juda ko'p ish yoqishidan, yokida qaysi ish yoqishini bilmaslikdan bo'ladi. Nima ish yoqishini bilmaslik esa kam ish qilib ko'rgan bo'ladi.

Menejment, sotuv, marketing kabi qiziq sohalar bor, ularda ishlab ko'rmasdan qanday qilib nima yoqishini bilish mumkin? Yo'l yurganniki.

Xarakteringizni aniqlang, unga to'g’ri keladigan kasblarni ro'yxatini qiling va ular haqida ma’lumot yig’ing. Kasblarni bitta-bitta sinab chiqasiz.

Resurslaringizga qarang, qo'shningiz marketolog, do'stingiz logistikada ishlaydi, holangizni o'g'li katta kompaniyada menejer. Resurslarni ishlating.

Nima qilishni bilmasangiz, nimadir qiling.

@aqlli_ikkichi

Diplom kerakmi?
Ish suhbatida o‘tiribsiz, HR bilan dialog olib boryapsiz. Topshirgan rezyumengizda ta’lim grafasiga "o‘rta maxsus" belgilagansiz va shuning uchun o‘zingizni уверенный his qilmayapsiz. Rad javobini eshityapsiz, chunki kompaniyaga oliy ma'lumotli xodim kerak.

Kompaniya sizning ko‘zingizda ahmoq, chunki u diplomga qarab odam ajratyapti. Endi vaziyatga kompaniya tarafidan ko‘z tashlab ko‘raylik. Siz kompaniyaning HR’isiz va sizning vazifangiz kuchli jamoa qurish, noto'g’ri xodimlar olish - xato.

Bo‘sh pozitsiyaga odam olayotganda siz birinchi navbatda stabil va jamoa bilan chiqishib ketadigan xodim izlaysiz, chunki ketib qoladigan xodimdan foyda yo‘q. Stabillikni ikkita ko‘rsatgich orqali tekshirsa bo‘ladi: oldingi ish joylar va oliy ta’lim.

Bitta kasbni o‘rganish uchun 4 yil davomida bitta joyga qatnab, fanlarni yopib yurgan talaba ishni tashlab ketishi ehtimoli pastroq, chunki unda sunk cost katta. Shuning uchun ikkita bir xil kandidat kelsa, diplomi bor kandidat afzalroq.

@aqlli_ikkichi

Nisha tanlash

Qo'lingizdan ko'p ish keladi, lekin bittasini tanlash qiyin. Bir narsadan quruq qolmaslik uchun hammasini qilib ketishga harakat qilasiz.

Natijada hammasidan ozgina tajriba yig’iladi, lekin bittasida mutaxassis bo'lmaysiz.

Tadbirkorsiz va qo'lingizdan hamma ish keladi, lekin bu xodimlarni o'rniga hamma ishni qilishingiz kerak degani emas.

Qila oladigan ishingizni emas, faqat siz qila oladigan ishingizni qiling va o'sha yo'nalishda kuchayib boring.

Ko’tarilmoqchi bo'lsangiz, bitta nisha tanlang va shu bo'yicha rivojlanib boring.

Biznes boshqaruv bo'yicha rivojlanmoqchi bo'lganlar uchun esa men alohida telegram kanal ochdim.

@turgunov_management kanalida ko’rishguncha

“O‘zbekistonda 300 dollarlik xodimlar ko‘p, lekin 5000 dollarlik xodimlarni topish juda qiyin.”
(c) Laziz Adhamov | Asoschilar podcast

Har birimizda ish topa olmayotgan tanishlarimiz bor. Ular shunchalik ko‘pki, balkim o‘zimiz shu tanishlardirmiz. Nega bunday bo‘lyapti?

Ish o‘rinlar yetishmovchiligi - sabab emas. Ish beruvchilarda boshqa muammo, ular xodim topa olmayapti.

Kasblar murakkabligini 3 darajaga bo‘laylik: 1 - o‘rganish uchun 2 hafta kerak, 2 - o‘rganish uchun 1 yil kerak, 3 - o‘rganish uchun 3 yil + kerak.

Men real mutaxassislar haqida gapiryapman, universitetda o‘qigan odam kasbni o‘rganmasdan ham bitirishi mumkin.

Ko‘pchilikning qobiliyatlari 1-darajadagi kasblarda qotib qolgan. Bu kasblarni o‘rganish oson bo‘lganligi uchun bu yerda katta raqobat.

2-darajadagi kasb egalari esa bunday ko‘p emas, ular katta ehtimol bilan hech qachon och qolmaydi, lekin boy ham bo‘lib ketmaydi.

3-darajadagi kasb egalari uchun esa kompaniyalar bir-biri bilan talashadi.

Kuchli marketolog va menejer uchun kompaniyalar katta pul to‘lashga tayyor.

Bularni farq qilib turadigan omil - o‘rganish qiyinligi va davomiyligi.

Ko‘proq pul topmoqchi bo‘lsangiz, birovlar bilmaydigan narsalarni o‘rganing.

Ko‘proq pul topmoqchi bo‘lsangiz, birovlardan ko‘proq ustingizda ishlang.

@aqlli_ikkichi