▶️ Новы раман Бахарэвіча: Беларусь і бязмежны свет, пуцінская Расія, рэцэпты дапамогі тым, каму цяжка

Новы выпуск на канале CHADANOVIČ

Новы герой нашага відэа – самы чытаны і самы забаронены сучасны беларускі пісьменнік Альгерд Бахарэвічі яго новы прыгодніцкі раман "Капітан лятучая рыба".

✅ Сёння расказваем:
- як паўставаў новы твор Бахарэвіча і да чаго тут Янка Маўр;
- як у фантазійны свет аўтара ўрываюцца беларускія палітычныя рэаліі;
- якое месца займае фемінізм у рамане;
- чаму "Капітан лятучая рыба" можна назваць праграмнай кнігай Бахарэвіча;
- якія адсылкі да Жуля Верна, Астрыд Ліндгрэн і Саламеі Русецкай-Пільштыновай дае пісьменнік у творы.
- "Капітан лятучая рыба" як тэрапія для беларусаў сёння;
- сучасныя мемы ў фантастычным рамане: сінія пальцы, заклапочаны Захад і родная мова;
- што робіць Дэйвід Боўі ў кнізе Бахарэвіча.

🗯 Вось некалькі думак з відэа:

💡 У рамане з'яўляецца ўсім нам вядомы мем пра сінія пальцы. У размове з каралём адной экзатычнай краіны, які думае, якую рэлігію прыняць, а пакуль там карга-культ – яны пакланяюцца туфлям Кларка Гейбла, гераіня гаворыць, што ў Беларусі таксама свайго роду карга-культ:
"Але ў нас пакланяюцца не туфлям містара Гейбла, а сінім пальцам і вусам аднаго дзеда. Не ведаю, якім мусонам іх да нас занесла, але яны кіруюць нашай краінай ужо шмат гадоў".

💡 Магчыма, найважнейшае ў кнізе – тэрапеўтычнае вымярэнне. Усім нам складана ў сённяшніх умовах, а дзецям і падлеткам, мабыць, найскладаней. Яны самыя неабароненыя, самыя крохкія, а разам з тым на кон пастаўлена іх будучыня. Як знайсці матывацыю, каб жыць далей, дабівацца свайго і перамагаць? Псіхалагічны рэцэпт ляжыць на паверхні: калі табе цяжка, знайдзі таго, каму яшчэ цяжэй, адгукніся на ягоную просьбу пра дапамогу, і незаўважна табе будзе рабіцца лягчэй і лягчэй.

💡 Вяршыня хуліганства Бахарэвіча – псеўдацытаты чагосьці вельмі вядомага, знанага са школы, так што кожны распазнае, але вось як гэта цытуецца ў кнізе:
- Але я забыла родную мову.
- Гэта кепска, - сказаў ён. - Родную мову трэба ведаць і любіць. Як казаў Канфуцый, "Не пакідайце ж роднай мовы, каб не ўмёрлі".

❤️ Чытаем новы папулярны твор беларускай літаратуры, верым у лепшае і глядзім новае відэа Андрэя Хадановіча. Калі вы ў бяспецы, з вас падабайка, шэр і камент:
👉 https://youtu.be/hyOF6giCsVM

YouTube

Новы раман Бахарэвіча: Беларусь і бязмежны свет, пуцінская Расія, рэцэпты дапамогі тым, каму цяжка

«Капітан Лятучая Рыба» – прыгодніцкая кніга Альгерда Бахарэвіча. Кніга будзе цікавая для ўсіх, бо разлічана на чытачоў ад 14 да 140 гадоў. Нядаўна раман «Капітан Лятучая Рыба» выйшаў у выдавецтве Андрэя Янушкевіча. Гэта выдатная нагода для таго, каб разам…

- Ты чытаў «1984» Оруэла?
- Не, я ў ім жыву.

8 чэрвеня 1949 года выйшаў раман брытанскага пісьменніка Джорджа Оруэла "1984", які стаў класікай у жанры антыўтопіі 📕

У кнізе апісаная будучыня, у якой таталітарная дзяржава кантралюе людзей з дапамогай прапаганды, а тэхналогіі існуюць толькі як інструмент гэтага кантролю.

Прадказанні рамана з неймавернай хуткасцю збываюцца ў сённяшняй Беларусі, таму трымаемся разам, каб фінал нашай гісторыі быў шчаслівым.

Чытайма Оруэла ў добрым беларускім перакладзе Сяргея Шупы і глядзім выпуск Андрэя Хадановіча пра кнігу "1984":
👉 https://www.youtube.com/watch?v=FZ6cYTG_KhM

▶️ Ці можна супрацьстаяць злу і застацца чалавекам у цынічным свеце? | Сапкоўскі, Час ганьбы

Новы выпуск на канале CHADANOVIČ

Пагаворым пра класіка жанру фэнтэзі і, магчыма, найбольш вядомага сёння аўтара фэнтэзі, напісанага не па-ангельску, - Анджэя Сапкоўскага і яго чароўны свет "Ведзьмара" на прыкладзе кнігі "Час ганьбы", нядаўна выдадзенай па-беларуску.

✅ Сёння расказваем:
- як беларускія пераклады "Ведзьмара" ідуць у нагу з серыяльнай экранізацыяй рамана ад Netflix;
- як пары з сынам дапамагло Сапкоўскаму стаць пісьменнікам;
- гумар і постмадэрнізм у "Часе ганьбы", як аўтар пераасэнсоўвае і перакульвае вядомыя казачныя сюжэты;
як у фэнтэзійны свет Сапкоўскага ўваходзяць праблемы расізму і экалогіі;
- чаму Геральд – не тыповы вядзьмак;
- як у творы адлюстраваная тэма вайны і як у ім адбіваюцца падзеі польскай і сусветнай гісторыі;
- як дзікае паляванне стала агульным матывам для Сапкоўскага і Караткевіча.

🗯 Вось некалькі думак з відэа:

💡 Шмат хто, чытаючы "Час ганьбы" , бачыць у ім бліжэйшыя да нас гістарычныя алюзіі. Безумоўна, досвед Другой сусветнай, дзе Польшчы давялося пабываць і ў ролі цынічна-падманутай ахвяры (згадайма акт Молатава-Рыбентропа), але і ў якасці боку, які і сам удзельнічае ў цынічным падмане (згадайма гісторыю з Судэтамі). У "Часе ганьбы" Сапкоўскі разгортвае свет палітыкі, свет шпіянажу, свет цынічнай дыпламатыі, якая карыстаецца мовай не з мэтай перадаваць свае думкі, а з мэтай хаваць свае намеры.

💡Вялікім бонусам для беларускіх чытачоў тома "Час ганьбы" з'явіцца матыў дзікага палявання ці дзікага гону, які ўводзіць пісьменнік. Сярэднявечная легенда, якую добра ведае Сапкоўскі, якую добра ведаў і ў свой час напоўніцу скарыстаў Уладзімір Караткевіч з "Дзікім паляваннем караля Стаха". Дзікае паляванне, прывідная кавалькада, шкілеты на конскіх шкілетах, якія скачуць у паветры, – усё гэта мусіць сімвалізаваць надыход войнаў ды іншых катастрофаў. Што цікава, як і ў выпадку з Караткевічам, за містычнай гісторыяй стаіць зусім не такое містычнае, больш матэрыяльнае тлумачэнне.

💡 "Сага пра Ведзьмара" – гэта свет сур'ёзных выпрабаванняў і спакусаў, свет герояў, якім удаецца быць людзьмі і не зрабіць зла: такая Цыры, што далучаючыся да майстэрства забойства, так рэдка ім карыстаецца, што знаходзіць у сабе мужнасць і чалавечнасць не забіваць, такі і Геральт, колькі б разоў яго не называлі мясніком. Паказальна, што стартавая гісторыя "Вядзьмар" прысвечана гісторыі не забойства, але адчаравання. Геральту лёгка было б знішчыць Стрыгу, але ён памятае пра шанец выцягвання з жудаснай абалонкі зачараванай князёўны, якая яшчэ здольная быць чалавекам, калі ён пойдзе да канца ў мужнай рызыцы ейнага адчаравання. Вось жа часам, змагаючыся з людзьмі, мы толькі множым зло, бо зла, смерці і гвалту робіцца ўсё болей.

❤️ Чытайма добрую сусветную літаратуру, якая робіцца асабліва актуальнай сёння, глядзім новы выпуск Андрэя Хадановіча. З вас падабайка, камент, шэр і падпіска:
➡️ https://youtu.be/86juf66D-EA

YouTube

Ці можна супрацьстаяць злу і застацца чалавекам у цынічным свеце? | Сапкоўскі, Час ганьбы

Анджэй Сапкоўскі – вядомы польскі класік жанру фэнтэзі, які напісаў папулярную фэнтэзі-сагу «Вядзьмар». Сёння мы пагаворым пра Анджэя Сапкоўскага і ягоную чароўную вядзьмарскую гісторыю. А асаблівую ўвагу нададзім другой частцы сагі «Час ганьбы», якая нядаўна…

Роўна 100 гадоў таму, 3 чэрвеня 1924 года, памёр адзін з ключавых пісьменнікаў літаратуры XX стагоддзя Франц Кафка.

Сёння сама рэальнасць у Беларусі зрабілася кафкіянскім кашмарам, ад якога хочаш, але не можаш прачнуцца.

Фрагменты твораў Кафкі цесна пераплятаюцца з тымі падзеямі, якія адбываюцца з беларусамі ў апошнія дзесяцігоддзі. Можа быць, менавіта таму Беларусь належыць да тых краін, дзе творчасць аўтара перакладзена практычна цалкам: у выдавецтве Змітра Коласа выйшлі чатыры тамы Кафкі на беларускай мове, два з іх - "Замак" і "Зніклы (Амерыка)" пабачылі свет па-беларуску ўпершыню ў 2022 годзе.

Раімсёння ўшанаваць памяць геніяльнага пісьменніка праглядам адмысловага відэана канале CHADANOVIČ:👉 https://youtu.be/9DJKfYwOdx4

Хуліганская гісторыя пра Алеся Разанава і яго літоўскія пераклады ад Андрэя Хадановіча 🔥

Беларускі паэт Алесь Разанаў вельмі якасна перакладаў найлепшую літоўскую літаратуру на беларускую мову.

Аднойчы наш класік так захапіўся перастварэннямі "Баладаў Кукуціса" Марцэліюса Марцінайціса, што незаўважна пачаў пісаць свае. Самае цікавае, што восем уласных баладаў ён дадае да класічных літоўскіх перакладаў.

Такім чынам, Разанаў зрабіўся паэтычным містыфікатарам: перакладчык з літоўскай вершаў, якіх не было.

Паслухайце адну з такіх баладаў "Дзіўныя пажаданні Кукуціса" ў выкананні Андрэя Хадановіча і глядзіце выпуск пра выбітную літоўскую літаратуру па-беларуску па спасылцы:
➡️ https://youtu.be/CZz9KNhzaHo

Таксама раім да прагляду відэа пра геніяльнага Алеся Разанава:
➡️ https://youtu.be/no5PR71mvqQ

▶️ Гумар Купалы, Коласа, Барадуліна, анекдоты ад Караткевіча і шмат самаіроніі ад літаратараў Беларусі

Новы выпуск на канале CHADANOVIČ

1 красавіка — Дзень смеху, таму пагаворым пра гумар у беларускай літаратуры, які ёсць тэрыторыяй свабоды для беларусаў і беларусак.

✅ Сёння расказваем:
- чаму "Прамова Мялешкі" - файны літаратурны розыгрыш, і хто пераклаў яе на трасянку;
- як у нашай паэзіі з'явілася пародыя на "Энеіду" Вергілія і чаму "Энеіда навыварат" стала палітычнай зброяй для беларусаў;
- пра што паэма "Сказ пра лысую гару" і хто яе напісаў;
- як зборнік Паўла Каралёва "Купала і Колас жартуюць" робіць нашых класікаў больш жывымі і менш бронзавымі;
- як Караткевіч спыніў памылковыя тэлефонныя званкі на свой нумар;
- як Рыгор Барадулін стаўся галоўным знаўцам вушацкіх прыказак, прымавак, пажаданняў ды праклёнаў;
- чым адрозніваецца гумар у сучаснай беларускай літаратуры ад таго, што было ў старэйшых аўтараў;
- як па-новаму загучаў смех у літаратараў на пачатку 90-х.

🗯 Вось некалькі думак з відэа:

💡 Раптам да Якуба Коласа з жонкай даходзяць школьныя скаргі. Маўляў, іх сын Юрка спявае непрыстойныя песні. Класік збянтэжана пытаецца: «Якія?» і атрымлівае адказ: «Дайце мне за руб з палцінай дзевіцу з агнём!» Уявіце сабе ў вуснах маленькага хлопчыка. Тым больш, што ў доме Якуба Коласа ні бацька, ні маці такога не спяваюць і не слухаюць. Пачалі разбірацца, адказ выяўляецца нечаканы. Аказваецца, гэта Янка Купала прыходзіў граць з Якубам Коласам у шахматы і напяваў сабе пад нос вось такое. А маленькі Юрка з добрым музычным слыхам схапіў з лёту. Каб мы так добрыя рэчы запаміналі.

💡 Рыгор Барадулін любіў апавядаць і сёе-тое запісаў ва ўспамінах пра іх агульны з Караткевічам багемны побыт. Калі Караткевічу ўстанавілі тэлефон, то памылкова далі нумар, які раней належаў нейкаму савецкаму функцыянеру, таму раз-пораз званілі не па адрасе: «Фама Фаміч, аплачвайце заказ», «Фама Фаміч, чакаем машыну». Караткевіч цярпеў і тлумачыў, што ён не Фама Фаміч, а беларускі літаратар Уладзімір Сямёнавіч Караткевіч. А потым і гэта яму абрыдла, і калі глыбока сярод ночы яго абудзіў тэлефонны званок з пытаннем: «Фама Фаміч, прыйшлі вагоны, разгружаць?» Караткевіч заравеў: «Так, абавязкова разгружаць». З таго моманту званкі спыніліся. Але ў літаратурных колах Караткевіча адгэтуль сталі называць Фамой Фамічом ці проста Фамой, што і адбілася ў сяброўскіх хуліганскіх рыфмаванках:
У гарэлку ўткнуўшы лыч,
Задрамаў Фама Фаміч.

💡 Адзін з найлепшых пацыфісцкіх вершаў у беларускай паэзіі ўвесь час намякае на слова з трох літар, якое ўпарта пішацца на сцяне. У фінале выяўляецца, што гэта не тое, пра што некаторыя з вас падумалі, гэта правільнае трохлітарнае слова "Мір". Некаторыя з пацыфісцкіх вершаў Віктара Жыбуля проста просяцца на сцены ў якасці графіці і муралаў. Напрыклад, такое:
З рагаткі я прыцэліўся ў варону,
А трапіў – у міністра абароны.
Варонаў шмат, міністраў мала…
Даўно мне так не шанцавала!

❤️ Гумар - гэта тое, што дапамагае нам выжыць, робіць нас больш свабоднымі. Гумар не дазволіць маніпуляваць намі, бо чалавек з пачуццём гумару эстэтычна і інстынктыўна адчувае маніпуляцыю як фальш. Глядзім новы выпуск, ставім падабайкі і дзелімся відэа з сябрамі і сяброўкамі:
➡️ https://youtu.be/HErcE33TPkM

YouTube

Гумар Купалы, Коласа, Барадуліна, анекдоты ад Караткевіча і шмат самаіроніі ад літаратараў Беларусі

1 красавіка – дзень смеха. Сёння мы пагаворым пра гумар у беларускай літаратуры: як жартуюць літаратары; як жыццё, абставіны, калегі жартуюць з беларускіх пісьменнікаў; што дапамагае нам выжыць і застацца сабою. Узгадаем і працытуем шыкоўныя жарты беларускіх…

Сёння, 28 сакавіка, адзначае свой 90-гадовы юбілей паэт, выдавец і перакладчык Кастусь Цвірка 🌟

Цвірка — кіраўнік і галоўны рэдактар праекта «Беларускі кнігазбор», які на працягу 30 гадоў выдаваў мастацкую і гістарычную беларускую літаратуру, а таксама пераклады замежнай класікі.

Сам Цвірка пераклаў на беларускую мову многія творы Адама Міцкевіча: ад паэмы "Дзяды" і фрагментаў "Пана Тадэвуша" да вершаў "Смерць палкоўніка" і "Песня філаматаў".

Таксама аўтар перакладаў Уладзіслава Сыракомлю, Яна Чачота і іншых польскамоўных аўтараў беларускага паходжання.

Кастусь Цвірка

Там яна, дзе з небам сінім
Лес гамоніць трапяткі,
Дзе з бярозкаю асіна,
З ясным ясенем рабіна
Абняліся на вякі.
Там яна, дзе Буг аблокі
Пазбіраў з усіх нябёс,
Дзе Вілля, Дняпро шырокі,
Белавежа, Налібокі,
Нёмна песеннага плёс.
Там яна, дзе Прыпяць, Шчара,
Случ, Бярэзіна, Дзвіна,
Дзе Князь-возера і Нарач,
Свіцязь светлая, як мара,
I Бяздоннае без дна.
Там яна, дзе Тураў, Полацк —
Найстарыя гарады,
Мінск, чый чутны ўсюды голас,
Гомель, Віцебск, Брэст вясёлы,
Горад солі малады.
Там яна, дзе з кожным маем
Яблынь цвет ляціць з галля.
Палявая, лугавая,
Як заўсёды, маладая
Беларусь —
Твая зямля.

Выйшла серыя аўдыякніг Васіля Быкава па-беларуску 🎧📚

Пяць кніг нашага класіка цяпер можна паслухаць на сайце audiobooks.by і YouTube-канале «Беларускія аўдыякнігі»:
🔊 «Знак бяды»
🔊 «Дажыць да світання»
🔊 «Альпійская балада»
🔊 «Мёртвым не баліць»
🔊 «Доўгая дарога дадому»

Каманда праекта адзначае:
Гэтых кніг альбо не было ўвогуле ў аўдыёфармаце, альбо былі толькі па-расейску

Новы выпуск пра Васіля Быкава па спасылцы:
➡️ https://youtu.be/M-14Lz3i-Go

Маё эсэ "Беларусь і прывіды дзікага паляваньня" зьявілася па-ангельску ў перакладзе Джыма Дынглі на eurozine.com. Эсэ пра дыктатуру і спробу забараніць "экстрэмісцкую" беларускую літаратуру, пра рэжымных цэнзараў зь "белым шпіцам" у галаве, пра Караткевіча, яго аповесьць "Дзікае паляваньне..." і аднайменную опэру, пра Беларусь і Ўкраіну. Ангельскі тэкст па першай спасылцы. https://www.eurozine.com/belarus-and-the-ghosts-of-the-wild-hunt/?fbclid=IwAR19ByuNjGG86h_scvw13akRRtg0BJu50ukZaf6e21f0uk1WewA-G3SqMg0

А беларускі арыгінал і нямецкі пераклад Ціны Вюншман можна прачытаць на "Дэкодэры", спасылкі ніжэй. Дзякуй, сябры, за пераклады, публікацыю, салідарнасьць!

https://www.dekoder.org/be/article/belarus-i-pryvidy-dzikaga-palyavannya

https://www.dekoder.org/de/article/chadanowitsch-essay-zukunft-kultur-belarus