#Kundaliklar

Facebook'da 3-4 kundan beri davom etayotgan baʼzi kitob va mualliflar haqida bahs davom etayotgani koʻzni quvontiradi. Kimningdir oʻtib ketgan otasini muhokama qilish va hokazolardan koʻra shu foydaliroq, deb hisoblayman.

Faqatgina ikki tomon ham bahsda odob-axloq meʼyorlariga rioya qilishsa, yaxshi boʻlar edi.

Ilmiy bahslar yutish, gʻalaba qozonish, qarshi tarafni yengish uchun qilinmaydi. Bunday munozaralarning soʻngida hech bir tomon yutqazmaydi. Balki hamma yutadi.

Turk tilidan tarjima qilingan asarlarni oʻqiydimi, rus yohud gʻarb adabiyotini oʻqiydimi, muhimi oʻqiyapti.

Odam kitob oʻqish koʻnikmasi, kitobni tanlash malakasi paydo boʻlgunga qadar yaxshini ham, yomonini ham oʻqib koʻradi, ilojsiz. Chunki qachongacha birovlarning tavsiyasi bilan ish qiladi. Avvalo oʻzida did shakllanishi kerak.

https://t.me/MuhammadSodiqAbduolimov

#Kundaliklar
#Shaxsiy_mulohaza

"AVRAT" MASALASI FAQAT AYOLLARGA TEGISHLIMI?
Hayo, uyat haqida gap ketganda bu sifatlar faqat ayollarga xos, degan fikr keladi, negadir.

"Avrat" masalasi ham shunday. Goʻyo faqat ayollarga tegishli masaladek qaraladi.

Yoʻq, aslida unday emas. Hayo, uyat kabi sifatlarni dinimiz ayollardan qanday talab qilsa, erkaklardan ham shunday talab qiladi. Faqatgina ayollarga qoʻyilgan mezon biroz boshqacha, erkaklarga qoʻyilgan mezon biroz oʻzgacha.

"Avrat" masalasi ham huddi shunday. Ayollarga avratlarini toʻsish qanday farz boʻlsa, erkaklarga ham huddi shunday farz. Faqatgina chegaralar biroz boshqacha xolos.

Ayollarning avrat chegarasi qayerdan qayergacha, erkaklarniki qayerdan qayergacha, bularga toʻxtalib oʻtirmoqchi emasman. Bu maʼlumotlar fiqhga oid kitoblardan oʻrganiladi.

Aytmoqchi boʻlganim, yoz fasli, havoning issiq ekani sababli kalta ishton*(shortik) kiyib yurgan, beli, kindigi ochilib qoladigan darajada tor yoki kalta futbolka kiygan yigitlarga bir necha bor koʻzim tushdi. Shu sababdan eslatib qoʻyay, deb yozdim bu gaplarni.

Yana qaytaraman, avratlarni toʻsish nafaqat ayollarga, balki erkaklarga ham farz. Avratini koʻrsatib yurgan ayol qanday gunohkor boʻlsa, bu ishni qilgan erkak ham shu qadar gunoh qilgan boʻladi.

Yana bir qoʻshimcha qilmoqchiman. Sinfdoshlar, kursdoshlar, ogʻa-inilar... xullas shunga oʻxshash "uzkiy krug"dagilar togʻga chiqqanda, "sauna"ga borganda (aslida jamoa-jamoa boʻlib hammom yoki "sauna"ga borishni umuman yoqlamayman), choʻmilish havzalarida dinimizning bu koʻrsatmasiga jiddiy rioya qilish kerak. Chunki erkak kishining avratiga ayollar u yoqda tursin, boshqa bir erkakning qarashi ham mumkin emas.

Bular Allohning biz bandalariga belgilab bergan chegaralari. Bu chegarani buzmaslik, nafaqat buzish, hatto yaqiniga yoʻlamaslik bandaning burchi hisoblanadi.

Izoh-1: *"Falon mamlakatda odamlar robot ixtiro qilmoqda, oyga uchmoqda, Mars sayyorasini oʻzlashtirmoqda. Musulmonlar esa mana shunday mayda narsalar bilan ovvora", degan fikr hayolingizga kelgan boʻlsa, sizga tavsiya:

Avratingizni ochib yurganingiz bilan aqlli boʻlib qolmaysiz. Marsni zabt etish uchun, turli ixtirolar qilish uchun, umuman, rivojlanish uchun yechinish shart emas. Oyga avratlarni yopib chiqsa ham boʻladi.*

Izoh-2: "Kalta ishton" deganda tizza koʻzidan, yoki undan ham balandda turadiganlari haqida gap ketgan.
https://t.me/MuhammadSodiqAbduolimov

#Kundaliklar
#Shaxsiy_mulohaza

Qonuniy diniy ta'limga qarshi chiqayotgan tarafning keltirgan sababi(bahonasi)ni qarang:

"Bolalarga mutlaqo diniy ta'lim berish mumkin emas. Bu kabi narsalar bilan bolalar miyasini to'ldirmaslik kerak. Voyaga yetgandan keyin, agar o'zi xohlasa, o'shanda o'rganib olaveradi-da. Hamma yoppasiga majburan diniy ta'lim olishi shart emas. Vazifa qilmagan bolalar jazolanadi. Bu esa bolalarning ruhiy holatiga yomon ta'sir qiladi...".

"Ajoyib" fikr!

Haqiqatda ham yosh bolani miyasini ortiqcha narsalar bilan to'ldirishning nima keragi bor. Nega maktabda hammaga yoppasiga matematika o'rgatiladi. Axir hamma matematik bo'lishi shart emas-ku. Bolalarni 18 yoshgacha tek qo'yish kerak. Voyaga yetgandan keyin, agar xohlasa, matematika kerak deb bilsa, keyin o'zi o'rganib olaveradi-da.

Nega axir hamma bola qiynalib fizikani o'qishi kerak. Yurtimizda hamma fizik bo'lsa, boshqa ishlarni kim qiladi. Shuning uchun hammaga majburan fizikani o'qitish shart emas. Katta bo'lganda, kerak bo'lsa, o'zi o'qib olaveradi.

Kimyoni aytmaysizmi. Hali go'daklarga yoppasiga kimyoni o'qitish bola huquqlariga to'g'ri kelmaydi axir. Ustiga ustak, agar ular vazifa qilmasa "2 baho qo'yaman" deb qo'rqitiladi. Bu bolalarning ruhiyatiga zarba beradi-ku.

Uyda ota onalar ham bu fanlarni bolalariga majburan o'rgatmasliklari kerak. Bu bola huquqlariga zid. Axir ular go'dak. O'ynasin, kulsin... Voyaga yetgach, agar o'zi xohlasa, o'rganib olaveradi.

YUQORIDAGI FIKRLARNING NAQADAR AXMOQONA EKANINI SEZDINGIZMI?

Diniy ta'limni qonuniylashtiraylik, so'ngra noqonuniysiga qarshi kurashaylik, desangiz, ana qonuniy diniy ta'lim bor-ku, deb madrasa va mahadni ko'rsatishadi.

Ajoyib mantiq...

Unda nega maktablarda matematika, fizika, kimyo, tarix... fanlari o'qitiladi. Axir institut va universitetlarda bu yo'nalishlar bor-ku? Katta bo'lgach o'qib olaversa bo'lmaydimi?

Ha, to'g'ri topdingiz. Maktablarda bu fanlar haqida boshlang'ich, zaruriy ma'lumotlar beriladi. Keyinchalik kim matematik bo'lgisi kelsa, matematika yo'nalishida, kim tarixni xohlasa, tarix fakultetida, kim kimyogar bo'lishni istasa, kimyo yo'nalishida o'qiyveradi.

Baraka topgur, biz ham shuni aytyapmiz. Bolalarga voyaga yetguniga qadar zaruriy diniy ta'limni beraylik. Dinga, axloqqa qiziqtiraylik. Keyin voyaga yetganidan so'ng diniy yo'nalishni tanlasa, madrasa-mahadga borib o'qiyveradi. Xohlamasa boshqa yo'nalishda ketaveradi. Huddi bolaligida matematika, fizika, kimyo kabi hamma fanlarni o'qib, lekin tarix yo'nalishida faoliyat yuritganidek.

Diniy ta'limni qonuniylashtirish haqida bong urayotganlar yurtimizdagi hamma qori bo'lsin, demayapti. Zotan bunday bo'lishi to'g'ri ham emas.

Payg'ambarimiz alayhissalomning atroflarida tahminan bir yuz yigirma to'rt ming sahoba bo'lgan bo'lsa, ularning hammasi ham qori bo'lishmagan. Ularning orasida ajnabiy tillarni o'rgangan tarjimonlar, qurol-aslaha ishlab chiqarish bilan shug'ullanuvchi temirchilar, hunarmandlar, savdogarlar, harbiy sarkardalar bor edi. Lekin ularning har biri zaruriy diniy bilimlarni egallashgandi. Halolni haromdan, oqni qoradan ajratish ilmi, ruhiy tarbiya, Allohdan qo'rqish, birovning haqqini yemaslik, o'z manfaatidan ko'ra jamiyat manfaatini ustun bilish kabi faqat Islomgina bera oladigan axloqlar bor edi ularda.

Xullas, matematika, fizika, kimyo, tarix... kabi fanlarni bolalarga nega yoshligidan o'rgatayotgan bo'lsak, diniy bilimlarni ham shuning uchun yoshlikdan o'rgatishimiz kerak. Buning qonuniy yechimi bo'lmasa, noqonuniy yo'llar izlanaveradi.

https://t.me/MuhammadSodiqAbduolimov

#Kundaliklar
#Xabar

Temirni qizig‘ida bosmasang, sovuganda bosganning foydasi yo‘q, deb ko‘p aytadilar dadam.

Bundan bir necha yil muqaddam, aniqrog‘i 2021 yilda "Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida"gi Qonunning yangi tahriri muhokama uchun omma e’tiboriga taqdim qilindi. Ammo sanoqli insonlar xorij ko‘pchilik bunga beparvolarcha munosabat bildirdi. Hatto munosabat va taklif bildirganlarga qarshi fitnalar hozirlandi. Qonun qabul qilib bo‘lingach esa dodingni kimga aytasan...

Uzoqqa bormaylik, yaqinda Konstitutsiyamizning ham yangi tahriridagi loyihasi umumxalq muhokamasiga qo‘yildi. O‘shanda ham beparvoligimizcha sukut qilib turaverdik. Hatto "befarq bo‘lmaylik", deya loyihani qayta-qayta o‘qib, fikr bildirishga bizni chaqirgan kishilar yuziga loy chapladik. Yana fursat o‘tib, biz ko‘z yumgan narsalar zararimizga ishlay boshlagach ko‘zimiz ochildi. Ammo bu safar ham g‘isht qolipdan ko‘chib ulgurgan edi...
**Bugun esa oldimizda yana bir imtihon. Hozir loyiha muhokamada ekan, hali tasdiqlanmay, qabul qilinmay turib unga nisbatan fikr-mulohazalarimizni bildirmasak, yana kech bo‘ladi. Qonun qabul qilib bo‘lingach dod desak ham, voy desak ham bir tiyin.

Shuning uchun maishiy ishlardan biroz bosh ko‘tarib ijtimoiy-siyosiy voqealarga munosabat bildirishda faolroq bo‘laylik. Siz-u, biz, farzand-u, nabiralarimiz kelajagini belgilab beradigan qaror va qonunlar haqida gap ketmoqda axir.**

Ushbu havolaga kirib, o‘z fikr-mulohazangizni bildiring: https://parliament.gov.uz/regulation/29?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR2394r9OZE02Q3s2cGA1ue_OI0a-RZRhkiXa4MfxXKqDRtWAuj3PJ7pQ-U_aem_GP_TnKKet9HHgghKJgmwHg

https://t.me/MuhammadSodiqAbduolimov