"Haddii aad rabto inaad tafsiir ka gun gaarto afarta kitaab ee kala ah :
١- تفيسر القرآن العظيم للحاظ ابن كثير.
٢- جامع البيان في تأويل القرءان لابن جرير الطبري (إمام المفسرين).
٣- أضواء البيان في إيضاح القرءان بالقرءان لمحمد الأمين الشنقيطي.
٤- معالم التنزيل للإمام البغوي
maktabadda soo dhigo"
— Sh Nuur Cali Jaamac

"Haddii aad rabto inaad xadiiska baac dheer ku yeelato afarta kitaab ee kala ah:
١- المجموع شرح المهذب للإمام النووي
٢- السنن الكبرى للبيهقي
٣- الاستذكار الجامع لمذاهب فقهاء الأمصار وعلماء الأقطار للحافظ ابن عبد البر
٤- طرح التثريب في شرح التقريب للحافظ العراقي
yaan maktabaddaada laga weyn"
— Dr Shiikh Abuukar Xasan Maalin

Adduunka oo dhan waxaa ka jira dad la takooro. Dadkaasu kama muuqdaan siyaasadda, aqoonta, ganacsiga iyo golayaasha bulshadu magaca iyo sharafta ku sheegaan.

Qofka marka waalidkii la takoori jirey oo la qabadsiiyey inay aqbalaan nolol ciriiri ah oo qabtaan shaqooyin gaar ah, wuxuu isaguna baranayaa inuu hankiisa xad u yeelo oo baahida maskaxiidsa yareeyo kuna koobo meelo hoose iyo xayndaab ay sameeyeen bulshada uu la nool yahay.

1. Hindiya waxaa jira dabaqad la yiraahdo Brahmins oo 8% ka ah tirada guud ee Hindiya laakiin 16kii Ra'iisul Wasaare ee soo maray Hindiya kala bar ka badan waxay ahaayeen Brahmin. Dhammaan Hindidii ku guulaysatay Nobel Prize waxay ahaayeen Brahmin (Tagore, Sen, Raman, Satyarthi, Chandrasekhar). Saxaafadda, ganacsiga iyo jaamacadaha iyagaa ugu badan. Waxaad mooddaa in dadku aqbaleen in ay ka hooseeyaan Brahminka sidaasna ugu oggolaadeen inay fursado badan helaan.

2. Wiil Soomaali ah oo dibedda iskuul ku soo dhammaystay ayaa Xamar ugu soo noqday jaamacad. Wuxuu galay kulliyaddii macallimiinta farsamada iyo ganacsiga (Polytechnic) ee ku taalley KM4. Wuxuu qaataa boorso dhabarka la saarto oo leh labo xarig oo garbaha la surto. Boorsadaas iskuulka loo qaato Soomaaliya lagama aqoon oo ardayda kale buugga ay maalintaas leeyihiin ayey ganacta ku lalmiyaan. Waxay weydiiyeen boorsada waxa ugu jira. Wuxuu yiri quraac ayaan ku soo qaataa. Ceeb ayey ahayd in qofku cunto shaqada ama iskuulka u sii qaato. Waxay noqotay sheeko lagu maadsado oo wiilkii magaciisii ayaa waxaa gadaal laga raaciyey 'Baac' ama doqon. Wiilkii waa la doqomeeyey isaguna waa doqomoobay oo dhawr maaddo ayuu ku dhacay. Mar dambe ayuu u wareegay Lafoole oo sannad walba noqon jirey ardayga koowaad. Waxaa laga yaabaa inuu boorsadii iska dhigay.

3. Waddamada galbeedka ardayda aan caddaanka ahayn waxaa in badan niyad jebiya maccalinka. Macallinku marka hore ayuu maskaxdiisa meel ka dejiyey wiilka ama gabadha madaw waxay ay awoodi karto ama noqon karto. Hadduu arko inay waxoogaa akhrin karaan wuxuu yiraahdaa 'Brilliant!' aad ayaad u fiican tahay. Waalidkana wuxuu ku yiraahdaa ilmihiinnu sidaan moodayey aad ayu uuga sarreeyaa (yacni qof madow meeshaan ka filayey waa ka sarreeyaa). Waalidkuna haddaanay su'aalo kale sii weydiin waxay isaga qancayaan in wax walba caadi yihiin. Halkaas waxaa ku baaba'a mustaqbalkii ilmahaas.

Dadku waa isku caqli laakiin qofna waxaa fursad loo siiyaa inuu tiigsado meel sare, qaarna waxaa bulshadu ku albaabtaa meel ciriiri ah.

X. Cabdulqaadir Diiriye

Qof hadda xabsi 30 sano ahaa laga soo daayey, oo aan wixii dhacayey la socon, wixii dhaafay oo dhan waxaad ugu soo koobaysaa hal saac ka yar. Wixii la isku haystay oo dhan micne ma lahayn. Sidaas ayaa nolosheena saacad loogu soo koobi doonaa. Waaba haddii nalaka sheekeeyo e.

Cimrigeena oo dhan waxaa lagu soo koobi doonaa daqiiqado. 1650 ilaa 1750 boqolaal milyan oo dad ah ayaa noolaa, dawlado badan ayaa dhismay oo haddana dumay, hantidii, derejooyinkii iyo dhulkii la isku haystey waagaas, hadda dad kalaa isku haysta. Iyaguna cidla ayay kaga tegi doonaan. Haddaba qofna eed ha ka gelin. Dhiig ha ka shaqayn. Hanti aadan lahaynna ha doonan. Dembi iyo eed keliya ayaa kaa raacaya. Waxaad heli lahayd waa qoran yihiin oo waxba kuma kordhin kartid. Adigoon dhammaysanna adduunka ka tegi meysid.

– Cabdulqaadir Diiriye

Nebigu NNKH wuxuu sheegay in qofka beenta sameeya oo laga qaato ilaa ay meel fog gaarto, in qabriga lagu cadaabayo oo bir naar ah afka looga jeexayo ilaa qiyaamaha.

"رَأَيْتُ اللَّيْلَةَ رَجُلَيْنِ أتَيانِي، قالا: الذي رَأَيْتَهُ يُشَقُّ شِدْقُهُ فَكَذّابٌ، يَكْذِبُ بالكَذْبَةِ تُحْمَلُ عنْه حتَّى تَبْلُغَ الآفاقَ، فيُصْنَعُ به إلى يَومِ القِيامَةِ" البخاري

Inaad sawirro been ah iyo qoraallo been ah samaysid ama faafisid ujeeddo adduun oo qurxoon kuma gaaraysid, aakhirana waa laguu baqaa.

Wanaagga ha yaraysan. Geed aad meel ku beertay, oo aad iskaba illawday, haddii dad ama xayawaan ka faa'iidaystaan, waxaa kaaga socda ajar.

عن أنس بن مالك - رضي الله عنه - قال: قال رسول الله - صلى الله عليه وسلم -: " ما من مسلمٍ يغرسُ غرساً أو يَزْرَعُ زَرْعاً فيأكلُ منه طيرٌ أو إنسانٌ أو بهيمةٌ إلاَّ , كان له به صدقة
البخاري