Men seni olomon ichida
Yarim tovushingdan taniyman.
Tomoq qirishingdan taniyman.
Ismim qadar bilgum soyangni,
Yurak urishingdan taniyman.

Sen haqingda zarra xabar ham
Hayotimga nur ulashgaydir.
Jim sevganlar chin kurashgaydir.
Kipriklarim o’tqalar olov,
Ich-ichimga cho’g’ ilashgaydir.

Adashdim ishonib gohida,
Gohida ishonmay adashdim,
Sarobdan ko’zlarim qamashdi.
Nigohing tushgan har zarradan
Nigohim talashdi, talashdi.

Ichimda hayqiriq zanjirband,
Hayqirib dil sharhi hol istar.
Alamlar o'ldirar ohista.
Sen esa baridan bexabar
Xotirjam yashaysan olisda.

© Yulduz Oʻrmonova

@sherSehri

Сени кўп ўйладим, ўйлаб соғиндим,
Елиб бораверди умр  -  бешафқат.
Минг рангда тусланди фасллар, аммо
Ўзгармади дилда ҳисларим фақат.

Йилларин етаклаб вақт ўтди шошқин,
Ер-осмон ўзгарди, ўзгарди иқлим.
Дўстлар ҳам ўзгарди, дўст эмаслар ҳам,
Фақат ўзгармади ишқим ва исмим.

Исмим ҳамон ошиқ,
қисмат экан ишқ...
Ўтар умр...
Юракдан ишқ аримайди.
Билдим, бу эскирган дунёю дунда
Висолсиз муҳаббат ҳеч қаримайди!

Дилмурод ДЎСТ

Бугунги ҳамма нарса пул билан ўлчанадиган, иқтисодий манфаатлар маънавий озуқадан устун бўлиб бораётган замонда ижодкорларнинг қўлтиғидан тутиб, асарларини тўплаб, эл дастурхонига қўйиш хайрия учун халққа ош беришдай гап, аслида. Замонамиз жадиди бўлган Sanjar Nazar ана шундай хайрли ишга қўл урди. “Академнашр” раҳбари энг истеъдодли деб топган 15 нафар ижодкорнинг сара асарларини жамлаб, “Излам” туркуми остида чоп эттирди. Тўпламда 8 та шеърий, 5 та насрий ва биттадан публицистик ва адабий танқидий мақолалар гулдастаси ўрин олган.

Уларнинг ижодини туташтирувчи умумий фикрлар, мотивлар ва мавзулар бўлса-да, услубда бир-биридан фарқ қилади. Бири бошқасини такрорламайдиган, муаллифини яшириб ўқисангиз ким ёзганини топиш мумкин бўлган ижодкорлар танланган. Тўпламлардаги умумийлик шундан иборатки, барчаси бугуннинг шоирлари, бугуннинг муаммосини, жамиятимизнинг оғриқларини, юртдошларимизнинг ички сезимлари, қуқвончу ташвишларини бирдек ҳис этади. Бугунги кун ёшлари истаётган, излаётган жамият қандай бўлиши кераклигини, атрофимиздаги инсонлар юраги ураётган тўлқинларни қаламга олади. Шу нуқтаи назардан XXI асрнинг биринчи чорагидаги Ўзбекистоннинг поетик манзарасини мана шу китоблар орқали кўриш мумкин.

Mansur Jumayev нинг фергантроп одамига саволлари, “бир юрак юртига” изҳорлари, севгилисига ва Ҳаққа айтилган илтижолари, тавбаю тазарруларга бурканган мисралари нафақат шоирнинг, балки ҳар биримизнинг кўнглимиздан кечиши мумкин бўлган туйғулар. Ҳаммамиз ҳам илк муҳаббатга дуч келганимизда севгининг ақлга сиғмаслигини тан олганмиз, кўнглимиз тўлиб, саждага бош қўйганимизда “бор дардимни йўқ қила қолгин”, деб Ҳаққа илтижолар айлаганмиз. Онамизга бағишланган “Оқ мактуб”имиз ҳам қалбимизда яширин. Аммо қани бу туйғуларни шоирдек ифода этолсак. Шунинг учун ҳам Мансурнинг шеърлари юрак-юрагимизга етиб боради. Айтмоқчи бўлганларимизни тилимизга чиқаради: қувонтиради, қайғуга кўмади, керак бўлса, йиғлатади...

Шоир шеърларида илоҳий ишқ васфи, тасаввуфий ифодалар устунлик қилади. Унинг “ақлга сиғмаган” севгиси Яратганнинг яратиғига эмас, балки унинг Ўзига экани сезилиб туради. “Тангрига мактублар” туркумида эса бу ҳолат янада яққол наомён бўлади. Висолга етиш иштиёқида ёнган ошиқ мудом ёрини излайди, ундан нажот кутади.

Фақат қонли ёшим бор – тўксам,
Сўзим бордир қарғасам, сўксам.
Бир жанггоҳга айланди дунё,
Бу жанггоҳда наҳот сен йўқсан?!

Лирик қаҳрамон Ҳақни излаш йўлида тинмай тер тўкади, ҳар нега разм солади, бутун дунёда ёр жамолини кўришни истайди, аммо қани тополса. Унинг илтижолари аста-секин жазавали тус олиб, шаккокликкача бориб етади.

...Бир қиёмат кўтарди дунё,
Бу урҳода наҳот сен йўқсан?!

Лирик қаҳрамоннинг бу исёнини салбий жиҳат деб қарамаслик керак. Зеро, у инкорда ҳам Яратганнинг борлигини тан оляпти, унга талпиняпти, сажда қиляпти ва умидини сўндиргани йўқ. Гарчи, “Тузган жаҳонингдан кўнглим тўлмади, Тангрим, қайтадан чиз яхшироғини!” деса-да, “Йўқдан бизни бор айлаган зот”га ихлосини, ишончини яширмайди. Унинг бу илтижолари, исёни замирида ўзига, қалбига ва атрофдаги кимсаларга қарата айтилган, айтмоқчи бўлган пандлар ётади.

Шоир ижодида болаларча соддалик, яхшиликка, эзгуликка ишонч, ёвузликка кучли нафрат сезилиб туради. “Ботинка ҳақида эртак”даги умид, “Қиш”, “Баҳор кулгуси” шеърларидаги самимият, “Катталар учун қўшиқ”даги оғриқли ҳислар унинг шахсиятини ҳам бир қадар очиб берадики, кўз ўнгизда шоирона қиёфадаги тоза кўнгил бир одам намоён бўлади.

Мансурни руҳият шоири, кўнгил кечинмалари мусаввири, деб бемалол айтиш мумкин. Унинг шеърлари ҳали қанча қалбларга севги нималигини, муҳаббат изтироби қандай бўлишини, висол, ҳижрон ва соғинч каби туйғуларнинг асл моҳиятини англатади. Ўзи дунёга нега келдим, яшашдан мақсадим нима, каби саволларни қўйишига сабаб бўлади. Натижада бу шеърият тиллардан тилларга, китоблардан китобларга кўчиб, яшайверади.

Bekzod Ibrohim

Кел, суҳбат қиламиз, озгина ўтир,
Барибир ўзгармас дунёи қўтир.

Ўзингдан гапиргин, хотиржам бошла,
Ҳаёт ташвишларин бир четга ташла.

Майли болаликни ёдга ол, рухсат,
Менга энг беғубор пайтимни эслат.

Болалик осмони қор каби оқдир,
Биламан, у биздан анча йироқдир.

Умримиз ипидан узилган варрак,
Биз уни қувамиз сарсон, жонсарак.

Барибир бўлсак-да қанча чопағон,
Қувиб етолмаймиз уни ҳеч қачон.

Орзулар ортидан кетамиз дайдиб,
Кетган нуқтамизга бормаймиз қайтиб.

Қандай асов эдик бир дамлар, қара,
Энди қаршимизда сокин манзара.

Қай бир истагимиз рўёбин кўрди?
Қай бири армонга дўниб улгурди?

Вақт эса бешафқат, тинмай чопади,
Бизга ҳар он битта эрмак топади.

Шу билан андармон ойлар, ҳафталар,
Суғур куни каби ҳар кун қайталар.

Сен эса хотиржам, сипо турасан,
Овқатингни ейсан, футбол кўрасан.

Шундай курашасан ҳаётинг билан,
Бўлса-да, учмайсан қанотинг билан.

Қанот нима керак? Парвозлар унут,
Орзулар олдида улкан бир сукут.

Болалик осмони ҳамон бор, ишон,
Биз уни кўрмаймиз, аммо ҳеч қачон.

Кўнгил соғинчларга тўлиб кетган дам,
Ўйлайман, бир пайтлар болаликда ҳам.

Учиш истагида бўлмаганман мен,
Ҳеч қачон учишни билмаганман мен...

👉 @xurshidabdurashid

ҚАШҚАДАРЁ

Оқ салласи осмонда, этаклари чўлдадир,
Бир боласи адирда, бир боласи йўлдадир,
Уловининг жилови ҳамишалик қўлдадир,
Сафар кўрмаган алпни шер демас Қашқадарё.

Нону ош берса берган, нону ош сўрмаган эл,
Миннатин тўқмоқ қилиб бошига урмаган эл,
Миннатлининг ошига мўлтираб турмаган эл,
Ол дейди Қашқадарё, бер демас Қашқадарё.

Ғурурин Ҳисортоғдай минор қилган улус бу,
Тантиликни ўзига шиор қилган улус бу,
Дунёнинг тенг ярмини диёр қилган улус бу,
Зафар деру забар дер, зер демас Қашқадарё.

Қарши – шуур қалъаси, Китоб – ғурурнинг ери,
Қайга борса тик борар, ўшал – сурурнинг ери,
Мағрибдан Машриққача ўғли Темурнинг ери,
Тери томмаган ерни ер демас Қашқадарё.

Бироз содда, бироз қўрс, бироз тўпори, далли,
Мардга мард келган мудом, дангалига дангали,
Хиёнат кўрса аммо тиғ бўлади чангали,
Ҳиммати йўқ эранни эр демас Қашқадарё.

Аҳли аёлга хожа, ор номус учун тўра,
Дўстдан жонни аяш йўқ, ёвга аёв йўқ, жўра,
Бўрилик қилган дуруст, итлик қилгандан кўра,
Қиммати йўқ эранни эр демас Қашқадарё.

Насафийлар руҳидан ёришган баланд-пасти,
Бедилу Хисрав бўлиб олқишлар икки дасти,
Авлиёлар юртига мен-ку шеър битдим асти,
Балки ёздиқларимни шеър демас Қашқадарё.

© Мансур Жумаев
2019
Қашқадарёликларга улашинг!